Review of the week, 98-03-18
From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
[Α] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[01] Αμείωτο το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το Κυπριακό και τις σχέσεις
της Τουρκίας με τη Δύση
[02] Σκληραίνει τη στάση του το ψευδοκράτος- -Απογοητευμένος ο Μίλερ
[03] Επιμένει η Αγκυρα στον εφ' όλης της ύλης διάλογο -Πρόσκληση Τζεμ
προς Πάγκαλο
[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ
[04] Με νέες κυρώσεις απειλεί η Διεθνής Κοινότητα τον Μιλόσεβιτς για
το Κοσσυφοπέδιο-Οι Αλβανόφωνοι δεν απο- δέχονται την πρόσκληση του
Βελιγραδίου για διάλογο
[05] Αριστες οι σχέσεις της Αλβανίας με την Ελλάδα
[06] Θα παραταθεί η παραμονή της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στα
Σκόπια
[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
[07] Φόνος τριών Παλαιστινίων ξεσηκώνει πάλι τη Δυτική Οχθη-"Μας
συγχωρείτε, λάθος", λένε οι Ισραηλινοί
[08] Οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τη σκληρή γραμμή στο θέμα του Ιράκ
[Α] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[01] Αμείωτο το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το Κυπριακό και τις σχέσεις
της Τουρκίας με τη Δύση
Στη Γηραιά Αλβιόνα κυρίως σημειώθηκαν οι εξελίξειες αυτής της
εβδομάδας στο Κυπριακό, και στις σχέσεις Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Και αυτό γιατί τόσο στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη στο Λονδίνο (12. 3.98)
όσο και στο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Κοινότητας
στο Εδιμβούργο (13/14-3-98) δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα σ' αυτά τα
θέματα. Την ίδια στιγμή στο τρίγωνο Λευκωσίας-Αθήνας- Αγκυρας ο
ειδικός συντονιστής του Στέητ Ντηπάρτμεντ κ. Μίλερ συνέχιζε τις
επαφές του στο πλαίσιο της αμερικανικής πρωτοβουλίας για την επίλυση
του Κυπριακού, ενώ στη Νέα Υόρκη (13.3.98) ο ειδικός αντιπρόσωπος του
Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Κόρντοβεζ ενημέρωνε κεκλεισμένων των θυρών την
ολομέλεια του Συμβουλίου Ασφαλείας για τις αναμενόμενες εξελίξεις
ενόψει της περιοδείας του σε Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία που αρχίζει
στις 17 Μαρτίου.
Από την πλευρά της η Αγκυρα επέλεξε να συνεχίσει το "διάλογο" με την
Αθήνα με νέα ρηματική διακοίνωση (11.3.98), επαναλαμβάνοντας τις
τουρκικές θέσεις ως προς τη διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών,
ενώ το ψευδοκράτος εμμένοντας στην αναγνώριση της ύπαρξης δύο κρατών
στην Κύπρο, συνέχισε τις ενέργειες που οδηγούν σε πλήρες αδιέξοδο
το Κυπριακο και προκαλούν εμπλοκή στην ενταξιακή πορεία της νήσου
προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη
Η ιστορική σημασία της πρώτης κοινής συνεδρίασης των αρχηγών-κρατών
και κυβερνήσεων των Δεκαπέντε και των 11 υποψηφίων προς ένταξη στην
Ε. Ε. χωρών, η "γενναιόδωρη" όπως τη χαρακτήρισε ο Επίτροπος
Βαν Ντεν Μπρουκ, πρόταση του προέδρου Κληρίδη προς τους
Τουρκοκύπριους να συμμετάσχουν στην αντιπροσωπεία των ενταξιακών,
αλλά και η απουσία της Τουρκίας, ήταν τα τρία γεγονότα που
σημάδεψαν την Ευρωπαϊκή Διάσκεψη στο Λονδίνο.
Απευθυνόμενος προς τους συνέδρους ο Βρετανός Πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ
(ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ 12.3.98) τόνισε ότι "τελικός στόχος της διεύρυνσης
της Κοινότητας παραμένει μια ειρηνική και ευημερούσα Ευρώπη". Οι
εργασίες της Διάσκεψης σφραγίστηκαν με την υπόσχεση των ηγετών των 26
ευρωπαϊκών χωρών να εργαστούν από κοινού για την πάταξη του διεθνούς
εγκλήματος, τη δίωξη του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και την καταπολέμηση
της ρύπανσης του περιβάλλοντος.
Εξάλλου, τους Ευρωπαίους ηγέτες απασχόλησε και η κρίση στο
Κοσσυφοπέδιο και εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς τις αποφάσεις που
έλαβε η Ομάδα Επαφής για την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Η τουρκική απουσία
Με σαφή αναφορά στις αρχές του Λουξεμβούργου στα συμπεράσματα της
Διάσκεψης τονίζεται ότι "Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη είνα ανοιχτή προς όλες
τις χώρες". Μοναδικός αποδέκτης αυτής της επισήμανσης η Τουρκία,
στην απουσία της οποίας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση ο Γάλλος Πρόεδρος κ.
Σιράκ τονίζοντας: "Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη είναι ένα σημαντικό
πολιτικό γεγονός. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα, η απουσία της Τουρκίας.
Η Τουρκία είναι μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, έχει τη θέση της στην
Ε.Ε.. Και οι "15" θα πρέπει να το μεταφράσουμε αυτό σε συγκεκριμένες
χειρονομίες".
Από την πλευρά του, ο Βρετανός Πρωθυπουργός κ. Μπλερ στη
συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της Διάσκεψης (ΒΒC 12.3.98) τόνισε ότι
"Η Τουρκία έχει ένα μεγάλο λαό και ένα μεγάλο πολιτισμό. Είναι
σημαντικό οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Τουρκίας να
είναι καλές και στενές, άλλωστε εργαζόμαστε γι' αυτό".
Προϋπόθεση για τη συμμετοχή μιας χώρας στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη
πρέπει να είναι η παραδοχή ορισμένων βασικών αρχών που
διέπουν την Ευρωπαϊκή Ενωση, τόνισε ο Ελληνας Πρωθυπουργός στη
συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη λήξη των εργασιών της
Διάσκεψης. (ΑΠΕ, 12.3.98).
Ο κ. Σημίτης εξέφρασε τη λύπη του για την απουσία της Τουρκίας, αλλά
όπως είπε "λυπάμαι περισσότερο γιατί η Τουρκία αρνήθηκε να αποδεχθεί
τα αυτονόητα. Και αυτονόητα είναι η αναγνώριση του Διεθνούς
Δικαίου, των διεθνών συνθηκών, η αναγνώριση της αρμοδιότητας του
Δικαστηρίου της Χάγης, η αναγνώριση ότι υπάρχει ένα ευρωπαϊκό
κεκτημένο το οποίο πρέπει να είναι η βάση της συνεργασίας όλων όσων
συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές διαδικασίες".
Στο μεταξύ, ο Πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου σε συνέντευξή του στη
γερμανική εβδομαδιαία εφημερίδα DIE WOCHE (12.3.98) υποστήριξε ότι
"αν η Τουρκία επιθυμεί να ενταχθεί στην Ε.Ε. πρέπει να σέβεται κατ'
αρχήν τους κανόνες που ισχύουν για όλους" και κατηγόρησε την Αγκυρα
ότι μπλοκάρει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις Κύπρου-ΕΕ., τονίζοντας,
ότι "αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, να διαθέτει δηλαδή η Τουρκία,
μέσω της επιρροής της στην κυβέρνηση της βόρειας Κύπρου ένα
κανονικότατο βέτο".
Aλλά και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών κ. Κίνκελ, σε συνέντευξή του
στην εφημερίδα BILD AM SONNTAG (15.3.98) υποστήριξε ότι "η κατοχή της
βόρειας Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύματα αποτελεί σοβαρό εμπόδιο
για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση".
Εξάλλου, ο κ. Κίνκελ επεσήμανε: "Πρέπει να εξομαλυνθούν οι
ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφού η ένταξη της Τουρκίας πρέπει να
εγκριθεί και από την Ελλάδα. Η παραπομπή των διαφορών Αθήνας- Αγκυρας
στο Διεθνές Δικαστήριο θα αποτελούσε ένα σημαντικό βήμα".
"Οι Γερμανοί και οι άλλοι Ευρωπαίοι" κατέληξε ο κ. Κίνκελ "θέλουν την
Τουρκία στην Ε.Ε. Η πόρτα είναι ανοικτή και πρέπει να παραμείνει
ανοιχτή. "Είναι στο χέρι της Τουρκίας να την περάσει".
Από την πλευρά του, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας κ. Γιλμάζ, σε
συνέντευξή του στο περιοδικό FOCUS (15.3.98) εκτιμά ότι η Βόννη
"είναι ο αρχιτέκτονας των διακρίσεων σε βάρος της Τουρκίας" καθώς και
ότι "οι Γερμανοί είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ένταξη
της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση".
Πρόσκληση-πρόταση Κληρίδη προς Τουρκοκύπριους
Λίγο πριν από την έναρξη της Διάσκεψης ο Πρόεδρος Κληρίδης σε
συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Κουκ, το Βρετανό ειδικό
απεσταλμένο για το Κυπριακό Σερ Ντέιβιντ Χάνεϋ και τον Επίτροπο κ.
Βαν Ντεν Μπρουκ, παρέδωσε στον κ. Κουκ την πρόταση της κυπριακής
πλευράς για την ενταξιακή διαδικασία. Πρόκειται, σύμφωνα με το BBC (
12.3.98) για δισέλιδη δήλωση του Κύπριου Προέδρου με την οποία α)
επαναβεβαιώνεται η επιθυμία να ορίσει η τουρκοκυπριακή κοινότητα
αντιπροσώπους ως πλήρη μέλη της κυπριακής διαπραγματευτικής ομάδας,
β) επισημαίνεται ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. θα ωφελήσει
σημαντικά και τις δύο κοινότητες, και γ) βεβαιώνεται ότι αν οι
Τουρκοκύπριοι ανταποκριθούν θετικά, μπορούν να είναι βέβαιοι ότι οι
απόψεις τους θα λαμβάνονται ουσιαστικά υπόψη.
Στο στάδιο αυτό, σημειώνει σε σχετικό τηλεγράφημά του το ΑΠΕ (12.3.
98), η πρόσκληση προς τους Τουρκοκύπριους δεν συνοδεύεται από
συγκεκριμένες προτάσεις για τον τρόπο συμμετοχής τους. Αυτές- σύμφωνα
με τον κ. Κληρίδη- θα υποβληθούν όταν θα υπάρξει θετική ανταπόκριση
από την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Ο Κύπριος Πρόεδρος -όπως ο ίδιος δήλωσε (ΑΠΕ, 12.3.98)- επεσήμανε
στον Βρετανό ΥΠΕΞ ότι πιστεύει πως "οι Τουρκοκύπριοι μπορούν
να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο και να συνεισφέρουν στην πορεία
των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.".
O κ. Κουκ, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου της βρετανικής
προεδρίας μετά τη λήξη των εργασιών της Διάσκεψης (ΑΠΕ, 12.3.98)
τόνισε ότι "η πρόσκληση-πρόταση του προέδρου της Κύπρου αποτελεί μια
θαρραλέα κίνηση και τον συγχαίρω".
Εξάλλου, την προηγούμενη μέρα, ο Βρετανός ΥΠΕΞ σε δηλώσεις του προς
τους ξένους δημοσιογράφους (ΑΠΕ 11.3.98) υποστήριξε ότι "θα ήταν
άδικο και λάθος να παρεμποδιστεί η διαδικασία ένταξης από βέτο του
Ντενκτάς ή της Τουρκίας" και πρόσθεσε: "Αναγνωρίζω ότι για τη
συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις δεν αρκεί μόνο η
προσπάθεια από την πλευρά της κυπριακής κυβέρνησης, αλλά χρειάζεται
και θετική ανταπόκριση από την πλευρά των Τουρκοκυπρίων. Η Βρετανία
έχει δεσμευτεί στην αίτηση της Κύπρου για ένταξή της στην Ε.Ε..
Πιστεύουμε ότι η Κύπρος είναι μια πολύ ισχυρή υποψήφια χώρα. Βεβαίως
θα ήταν πολύ καλύτερα, και επιθυμούμε, να ενταχθεί η Κύπρος στην Ε.Ε.
ως μια ενωμένη νήσος".
Αλλά και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Σαντέρ, απαντώντας σε
ερώτηση της εφημερίδας FINANCIAL TIMES (12.3.98) σχετικά με την
εξέλιξη της ενταξιακής πορείας της Κύπρου χωρίς τη συμμετοχή των
Τουρκοκυπρίων υπογράμμισε ότι "πρέπει να παραμείνουμε αφοσιωμένοι
στις αποφάσεις του Λουξεμβούργου και σε καμία περίπτωση οι αποφάσεις
αυτές δεν πρέπει να ανατραπούν".
Εμφανώς, πιο συγκρατημένος παρουσιάστηκε ο Γάλλος Πρόεδρος κ. Σιράκ,
ο οποίος κατά τη συνέντευξη Τύπου, λίγο μετά το τέλος των εργασιών
της Διάσκεψης τόνισε: "Η προοπτική της Κύπρου είναι η ένταξη στην
Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει προοπτική να
συμπεριλάβει στους κόλπους της μόνο ένα τμήμα της νήσου, εισάγοντας
έτσι συγκρούσεις που δεν είναι δικές της. Οι διαπραγματεύσεις θα
πρέπει να γίνουν με μια μικτή αντιπροσωπεία, η οποία θα πρέπει να
συσταθεί το συντομότερο, διαφορετικά οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις
θα πρέπει να "παγώσουν" και να διεξαχθούν αργότερα, όταν θα έχει
προχωρήσει η διαδικασία προς την ενοποίηση της νήσου".
Πάντως, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας κ. Βεντρίν διευκρίνισε στο
ΑΠΕ (12.3.98) ότι δεν τίθεται θέμα να μην ξεκινήσουν οι ενταξιακές
διαπραγματεύσεις με την Κύπρου στις 31 Μαρτίου. Ωστόσο, ο Γάλλος
υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων κ. Μοσκοβισί σε συνέντευξή του στο
περιοδικό EXPRESS (12.3.98) υπογράμμισε ότι "είναι παράλογο να
πιστεύει κανείς πως η Ε.Ε. θα διεξάγει σοβαρές ενταξιακές
διαπραγματεύσεις με την Κύπρο αν στην κυπριακή αντιπροσωπεία δεν
μετέχουν και οι δύο πλευρές".
Αντιδράσεις Ντενκτάς
Την άποψη ότι "η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θέλει στους κόλπους της μια
διαιρεμένη χώρα" διατύπωσε στην αρχή της εβδομάδας (ΑΠΕ 9.3.98) ο
Τουρκοκύπριος ηγέτης κ. Ντενκτάς σε συνομιλία του με δημοσιογράφους
(ΑΠΕ,9. 3.98) προσθέτοντας ότι κατά την εκτίμησή του "οι
Ελληνοκύπριοι μπορεί να περιμένουν καμμιά τριανταριά χρόνια,
μετά την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, για να γίνουν
μέλη της Ε.Ε."
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης σχολιάζοντας την πρόσκληση-πρόταση του
Προέδρου Κληρίδη (ΜΠΑΥΡΑΚ 13.3.97) τη χαρακτήρισε "βυζαντινή
ραδιουργία και κόλπο" που αποβλέπει "στην εξάλειψη των δικαιωμάτων
των Τουρκοκυπρίων, που εγγυάται η Βρετανία".
"Στο θέμα της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. θα πρέπει να προϋπάρχει
συμφωνία των δύο πλευρών στο νησί, η οποία θα προκύψει από διάλογο
μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στη βάση δύο λαών και δύο
χωριστών δημοκρατιών" τόνισε την επόμενη μέρα σύμφωνα με τον παράνομο
ραδιοσταθμό ΜΠΑΥΡΑΚ (14.2.98) ο Τουρκοκύπριος ηγέτης: "Ας στήσουμε
γέφυρες συνεργασίας σε ορισμένα θέματα και αυτό θα έχει σαν
αποτέλεσμα την έναρξη πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών"
συνέχισε ο κ. Ντενκτάς και διευκρίνισε ότι "οι δύο πλευρές θα πρέπει
να διαπραγματευτούν τις προοπτικές ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αν
διασφαλιστούν τα δικαιώματα της Τουρκίας αναφορικά με την Κύπρο και
αν διατηρηθεί η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στο
νησί".
Αποκαλυπτικότερος ως προς τους στόχους της τουρκικής πολιτικής σε
σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση εμφανίστηκε ο κ. Ντενκτάς στην
Κωνσταντινούπολη (ΑΠΕ 15.3.98) όπου δήλωσε "αν η Τουρκία ενταχθεί
στην Ε.Ε., τότε οι δύο κοινότητες μπορούν να καταλήξουν σε ένα
συμβιβασμό σε ό,τι αφορά την ένταξη της Κύπρου".
Εναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων
με την Κύπρο και τις χώρες της ΚΑΕ
Το Κυπριακό και η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις ενταξιακές
διαπραγματεύσεις, η διεύρυνση της Κοινότητας, η κατάσταση στο
Κοσσυφοπέδιο και στη Μέση Ανατολή ήταν τα θέματα που απασχόλησαν τις
διήμερες εργασίες του άτυπου Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της
Ε.Ε. στο Εδιμβούργο στις 13 και 14 Μαρτίου.
Μάχη έδωσε η Ελλάδα, σύμφωνα με το ραδιοσταθμό DEUTSCHE WELLE (14.3.
98) προκειμένου να απαλειφθεί από το βρετανικό προσχέδιο της
εναρκτήριας δήλωσης για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την Κύπρο
η "πρόβλεψη" σύμφωνα με την οποία "στόχος είναι η ένταξη στην Ε.Ε.
μιας διζωνικής δικοινοτικής Κύπρου". Και αυτό γιατί η συγκεκριμένη
"πρόβλεψη" θα μπορούσε να εκληφθεί και ως προσπάθεια της Προεδρίας
να θέσει προϋποθέσεις στην ένταξη της νήσου.
Μάχη δόθηκε και προς την κατεύθυνση της Γαλλίας η οποία ζήτησε να
αναβληθούν οι διαπραγματεύσεις αμέσως μόλις αρχίσουν και να συζητηθεί
το θέμα εκ νέου στη σύνοδο κορυφή του Καρντίφ, αφού
προηγουμένως αναζητηθούν οι λόγοι απουσίας των Τουρκοκυπρίων.
Ωστόσο, τόσο η βρετανική Προεδρία όσο και οι εκπρόσωποι των
περισσοτέρων χωρών ανέφεραν, σύμφωνα με το ΑΠΕ (14.3.98) ότι δεν θα
έπρεπε να τιμωρηθεί η Κύπρος, επειδή η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν
δέχεται να συμμετάσχει στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Τελικά, όπως
δήλωσε η εκπρόσωπος του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών κα
Γκαζό-Σεκρέτ (ΑΠΕ 14.3.98) η Γαλλία "ήρε τις επιφυλάξεις της για την
έναρξη των διαπραγματεύσεων" και οι υπουργοί Εξωτερικών αποφάσισαν να
ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη των χωρών της Κεντρικής
και Ανατολικής Ευρώπης (ΚΑΕ) αλλά και της Κύπρου στις 31 Μαρτίου
ακόμα και αν στην κυπριακή αντιπροσωπεία δεν συμμετέχουν οι
Τουρκοκύπριοι.
"Η πόρτα πάντως για τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων παραμένει ανοιχτή"
δήλωσε ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών κ. Πάγκαλος αμέσως μετά τη λήψη
των εργασιών του Συμβουλίου (ΑΠΕ 14.3.98).
"Στον εκβιασμό της Ελλάδας υπέκυψαν οι Δεκαπέντε με εξαίρεση τη
Γαλλία" δήλωσε ο Ραούφ Ντενκτάς στο τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV (
14.3.98) και πρόσθεσε ότι "οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις δεν θα
αρχίσουν με την Κύπρο αλλά με τους Ελληνοκύπριους".
Από την πλευρά του, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης
με δηλώσεις του στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤΕΝΝΑ-Κύπρου (15.3.98),
αφού συνεχάρη τον κ. Πάγκαλο και την ελληνική αντιπροσωπεία για το
"θετικό αποτέλεσμα της άτυπης συνόδου" εξέφρασε την "ακράδαντη
πεποίθηση ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα αποτελέσουν τελικά
τον κύριο μοχλό πίεσης για να καμφθεί η σημερινή τουρκική αδιαλλαξία
και θα ανοίξει ο δρόμος για την επανένωση της νήσου".
[02] Σκληραίνει τη στάση του το ψευδοκράτος- -Απογοητευμένος ο Μίλερ
Σκλήρυνε τη στάση του το ψευδοκράτος, αυτή την εβδομάδα, απέναντι σε
οποιαδήποτε προσπάθεια επαναπροσέγγισης των δύο κοινοτήτων στην
Κύπρο. Σύμφωνα με το ραδιοσταθμό ΜΠΑΥΡΑΚ (10.3.98) "η Βουλή της ΤΔΒΚ
αποφάσισε κατά πλειοψηφία να υποστηρίξει τη μη συμμετοχή της
τουρκοκυπριακής πλευράς σε μελλοντικές συνομιλίες για επανένωση της
Κύπρου, αν προηγουμένως δεν αναγνωριστεί η ΤΔΒΚ ως κρατική οντότητα.
Επίσης, αποφάσισε να μη συμμετάσχουν οι Τουρκοκύπριοι στις ενταξιακές
διαπραγματεύσεις Κύπρου-Ευρωπαϊκής Ενωσης".
"Για να καταστεί δυνατή η επίλυση του Κυπριακού", υπογράμμισε,
σύμφωνα με το Πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (11.3.98), ο εκπρόσωπος του
τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν στη διάρκεια της
εβδομαδιαίας ενημέρωσης Τύπου, "οι Ελληνοκύπριοι θα πρέπει να δουν
την πραγματικότητα. Στην Κύπρο υπάρχει άλλη μια πολιτική οντότητα,
τουλάχιστον τόσο κυρίαρχη όσο και η ελληνοκυπριακή, τόσο δημοκρατική
όσο και αυτή και ισότιμη με την ελληνοκυπριακή πλευρά".
Στο μεταξύ, ο ειδικός συντονιστής του Στέητ Ντηπάρτμεντ για το
Κυπριακό κ. Μίλερ, λίγο πριν την αναχώρησή του από τη Λευκωσία και
μετά τις συναντήσεις με τον κ. Κληρίδη και τον κ. Ντενκτάς στη
διάρκεια συνέντευξης Τύπου (ΑΠΕ 10.3.98) δήλωσε ότι είναι
απογοητευμένος, αλλά ότι έχει μια καλύτερη εικόνα σχετικά με τις
θέσεις των δύο πλευρών. Ο κ. Μίλερ εξέφρασε την εκτίμηση ότι μετά την
επιστολή Ντενκτάς προς τον Πρόεδρο Κληρίδη και την απόφαση της
ψευδοβουλής "το έργο της αμερικανικής διπλωματίας καθίσταται πολύ πιο
δύσκολο από ό,τι ήταν πριν από δύο μήνες". Αναφερόμενος στους
πυραύλους S-300 ο κ. Μίλερ τόνισε ότι δεν θεωρεί πως εξυπηρετείται η
αποστολή του, εφόσον δεν υπάρχει θέμα ακύρωσης της παραγγελίας. Ο
Αμερικανός αξιωματούχος διευκρίνισε ότι στόχος της Ουάσιγκτον
παραμένει η εξεύρεση λύσης στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής
ομοσπονδίας.
"Οι επαφές μας δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά απόψεων" δήλωσε
στο πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (11.3.98) ο κ. Μίλερ "το Κυπριακό είναι ένα
δύσκολο πρόβλημα....καθήκον είναι να το επιλύσουμε σε συνεργασία με
τα Ηνωμένα Εθνη" υποστήριξε ο Αμερικανός διπλωμάτης ενώ την επόμενη
μέρα μετά τις συναντήσεις του με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Τζεμ και
τον υπουργό Επικρατείας κ. Γκιουρέλ στην Αγκυρα (ΑΠΕ 12.3.98)
παρατήρησε ότι διερευνά τις δυνατότητες να υπάρξει πρόοδος στο
Κυπριακό "εκεί που αυτό δεν είναι οφθαλμοφανές".
Στη Νέα Υόρκη, ο ειδικός απεσταλμένος του Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Κόρντοβεζ
ενημέρωσε τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΑΠΕ 13.3.98) για τις
επισκέψεις και επαφές που θα έχει σε Λευκωσία-Αθήνα-Αγκυρα.
Οπως δήλωσε ο προεδρεύων του Σ.Α. αντιπρόσωπος της Γκάμπια Μομοντού
Σαλάχ "στη διάρκεια της κεκλεισμένων των θυρών ενημέρωσης τα μέλη του
Συμβουλίου Ασφαλείας επανέλαβαν την πλήρη υποστήριξή τους στην
αποστολή καλών υπηρεσιών του Γ.Γ. για την Κύπρο, β)εξέφρασαν την
ανησυχία τους για την κλιμάκωση της έντασης στο νησί και την περιοχή
και γ) κάλεσαν τα δύο μέρη να κάνουν τα αναγκαία βήματα για να
προωθήσουν αποτελεσματικά τη διαδικασία των συνομιλιών".
[03] Επιμένει η Αγκυρα στον εφ' όλης της ύλης διάλογο -Πρόσκληση Τζεμ
προς Πάγκαλο
Την Τετάρτη 11.3.98 κλήθηκε στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ο
Ελληνας πρέσβης στην Αγκυρα κ. Νεζερίτης, προκειμένου να του επιδοθεί
μια δεύτερη ρηματική διακοίνωση, στην οποία επαναλαμβάνεται η
τουρκική πρόταση για εφ' όλης της ύλης διάλογο, ενώ την ίδια στιγμή ο
Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κ. Τζεμ με επιστολή του προσκαλούσε τον
Ελληνα ομόλογό του κ. Πάγκαλο να επισκεφθεί την Αγκυρα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το τουρκικό Υπουργείο
Εξωτερικών, η τουρκική πλευρά γνωστοποίησε στην Αθήνα τις θέσεις της
σχετικά με την απαντητική επιστολή του υπουργού Εξωτερικών Θ.
Πάγκαλου στις προτάσεις Τζεμ που είχαν διατυπωθεί στις 12
Φεβρουαρίου.
Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται ότι "γνωστοποιήθηκε στην ελληνική
πλευρά ότι δεν μπορεί να είναι λύση η αδιαφορία για τα προβλήματα
στο Αιγαίο, αφού η στάση αυτή θα δώσει συνέχεια στην ένταση.
Ως εκ τούτου τέθηκε για άλλη μια φορά υπόψη της ελληνικής κυβέρνησης
η δημιουργική μας στάση στο θέμα της επίλυσης των προβλημάτων μεταξύ
της Τουρκίας και της Ελλάδας με ειρηνική μέθοδο προκειμένου να δοθεί
τέλος στην ένταση".
Στην ίδια ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι "η Αγκυρα είναι υπέρ της
έναρξης συνομιλιών σε επίπεδο υπουργών η ανώτατων διπλωματών" και
υπογραμμίζεται ότι "οι συνομιλίες αυτές πρέπει να οργανωθούν, όχι στο
περιθώριο άσχετων διεθνών συναντήσεων, όπως προτείνει ο κ. Πάγκαλος,
αλλά σε ένα πλαίσιο που θα καθοριστεί από κοινού, με το οποίο θα
είναι δυνατόν να εξεταστούν όλα τα προβλήματα του Αιγαίου".
Τέλος στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι ο Ισμαήλ Τζεμ με επιστολή του
κάλεσε τον Θεόδωρο Πάγκαλο στην Αγκυρα για "να συζητηθούν
συγκεκριμένα θέματα, πράγμα που θα βοηθήσει να γίνει ένα πρώτο βήμα".
[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ
[04] Με νέες κυρώσεις απειλεί η Διεθνής Κοινότητα τον Μιλόσεβιτς για
το Κοσσυφοπέδιο-Οι Αλβανόφωνοι δεν απο- δέχονται την πρόσκληση του
Βελιγραδίου για διάλογο
Κρίσιμη εξακολουθεί να παραμένει η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο, παρά
το γεγονός ότι οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της σερβικής αστυνομίας
έχουν ολοκληρωθεί και οι ένοπλες συγκρούσεις με τα εξτρεμιστικά
στοιχεία των αλβανοφώνων έχουν τερματιστεί.
Η ηγεσία των αλβανοφώνων προσπαθεί τώρα με μαζικές διαδηλώσεις στην
Πρίστινα να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα.
Την ίδια ώρα, οι χώρες της Ομάδας Επαφής, με εξαίρεση τη Ρωσία, η
οποία διαφοροποιήθηκε απ' τη σκληρή γραμμή των ΗΠΑ, επισείοντας την
απειλή επιβολής νέων κυρώσεων εναντίον της Γιουγκοσλαβίας έδωσαν
μικρή πίστωση χρόνου στον Μιλόσεβιτς για να προχωρήσει σε διάλογο με
τους αλβανόφωνους του Κοσσυφοπεδίου.
Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος, ανταποκρινόμενος στο αίτημα αυτό, απηύθυνε
πρόσκληση διαλόγου στους Αλβανόφωνους και έστειλε στην Πρίστινα
αντιπροσωπεία της σερβικής κυβέρνησης για συνομιλίες. Η άλλη πλευρά
όμως όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση, αλλά μέσω δηλώσεων
της ηγεσίας της έθεσε θέμα ανεξαρτησίας και όχι αυτονομίας του
Κοσσυφοπεδίου.
Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά τα όσα διαδραματίσθηκαν αυτή τη βδομάδα.
Προθεσμία δέκα ημερών
Τη Δευτέρα 9 Μαρτίου συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες οι υπουργοί
Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράϊτ, της Βρετανίας Ρόμπιν Κουκ, της
Ιταλίας Λαμπέρτο Ντίνι, της Γαλλίας Ιμπέρ Βεντρίν και της Γεμανίας
Κλάους Κίνκελ, καθώς και ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Νικολάι
Αφανασιέφσκι, που απαρτίζουν την Ομάδα Επαφής.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία επεδίωξαν να ληφθεί απόφαση για άμεση επιβολή
αυστηρών κυρώσεων εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, κάτι που απετράπει
χάρη στην άρνηση της Ρωσίας να προσυπογράψει παρόμοια απόφαση.
Τελικά, η Ομάδα Επαφής, με τη σύμφωνη γνώμη της Ρωσίας μόνο για τα
δύο πρώτα μέτρα, αποφάσισε:
* Πρώτον, το Συμβούλιο Ασφαλείας να εξετάσει την επιβολή εμπάργκο
όπλων προς τη Γιουγκοσλαβία. * Δεύτερον, να διακοπεί η προμήθεια
εξοπλισμού στη Γιουγκοσλαβία με υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν
από τις δυνάμεις ασφαλείας για εσωτερική καταπίεση ή για την
καταπολέμηση τρομοκρατικών ενεργειών. * Τρίτον, να απαγορευθεί η
έκδοση βίζας σε ανώτατους αξιωματούχους της Γιουγκοσλαβίας, καθώς σε
Σέρβους εκπροσώπους στο Κόσσοβο που ευθύνονται για τη δράση των
δυνάμεων ασφαλείας στην περιοχή και * Τέταρτον, το πάγωμα των
χρηματοδοτήσεων που χρησιμοποιούνται για τη στήριξη των εξαγωγών, του
εμπορίου, των επενδύσεων και των ιδιωτικοποιήσεων.
Η Ομάδα Επαφής κάλεσε τον Πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας κ. Μιλόσεβιτς να
λάβει μέσα στις επόμενες δέκα μέρες άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα
για να σταματήσει η βία στο Κόσοβο και για την έναρξη διαλόγου για
πολιτική λύση του προβλήματος. Στο ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη
λήξη της διάσκεψης τονίζεται όσον αφορά τη θέση της Ομάδας Επαφής στο
πολιτικό πρόβλημα του Κόσοβο, ότι δεν υποστηρίζει την ανεξαρτησία
του, αλλά ούτε και τη διατήρηση του σημερινού στάτους κβο.
Υποστηρίζει την ενισχυμένη θέση του Κόσοβο μέσα στη Γιουγκοσλαβία με
σημαντικά, όμως, μεγάλο βαθμό αυτονομίας και ουσιαστικής
αυτοδοίκησης. Διευκρινίζεται, επίσης, ότι οι αρχές για μία λύση του
προβλήματος στο Κόσοβο, θα πρέπει να βασίζονται στην εδαφική
ακεραιότητα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και τις
αρχές της συνθήκης του Ελσίνκι και του Καταστατικού Χάρτη των
Ηνωμένων Εθνών. (ΑΠΕ, 9.3.98).
Οι έξι υπουργοί κάλεσαν τον πρώην Πρωθυπουργό της Ισπανίας Φελίπε
Γκονζάλες να μεσολαβήσει για το Κοσσυφοπέδιο εκ μέρους του ΟΑΣΕ και
ζήτησαν από το Βελιγράδι να επιτρέψει στον Υπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για
τα ανθρώπινα δικαιώματα να διερευνήσει την κατάσταση στην περιοχή.
Η Ομάδα Επαφής θα συναντηθεί εκ νέου στις 25 Μαρτίου, προκειμένου να
εκτιμήσει τις αντιδράσεις και τη στάση της Γιουγκοσλαβίας.
Αντιδρώντας στην απόφαση των έξι χωρών, το Γιουγκοσλαβικό Πρακτορείο
ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ (9.3.98) κατηγόρησε την Ομάδα Επαφής ότι "σφετερίζεται τα
δικαιώματα των Ηνωμένων Εθνών" και της προσάπτει ότι "δεν αναφέρθηκαν
στις δραστηριότητες των τρομοκρατών του Κοσσυφοπεδίου και στις
πρόσφατες πράξεις τους που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο αστυνομικών
και πολιτών".
Το ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ εξέφρασε ακόμη τις αμφιβολίες του για τη φύση της Ομάδας
Επαφής: "Αναρωτιόμαστε σε ποιά βάση η ομάδα αυτή λαμβάνει μέτρα
εναντίον μιας χώρας, θεωρώντας δεδομένο ότι μόνη της αποφάσισε για τη
σύστασή της και για το πεδίο δράσης της".
Στο Βελιγράδι ο Γκέλμπαρντ
Ο Λευκός Οίκος εξέφρασε την ανεπιφύλακτη υποστήριξη προς τη διακήρυξη
που υιοθέτησαν οι εκπρόσωποι των έξι χωρών-μελών της Ομάδας Επαφής,
ενώ ο Πρόεδρος Κλίντον δεν απέκλεισε ακόμη και μια στρατιωτική
παρέμβαση στο Κοσσυφοπέδιο.
Ο Αμερικανός απεσταλμένος στα Βαλκάνια Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ, λίγες ώρες
μετά τη σύνοδο της Ομάδας Επαφής, επισκέφθηκε το Βελιγράδι, όπου
συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς και στη συνέχεια την Πρίστινα
και είχε συνομιλίες με τον ηγέτη των Αλβανοφώνων Ιμπραήμ Ρουγκόβα.
Μετά τις συνομιλίες που είχε στην Πρίστινα, ο Αμερικανός αξιωματούχος
κάλεσε το Βελιγράδι να μειώσει την ένταση και να οικοδομήσει
την εμπιστοσύνη, ώστε να βρεθεί πολιτική λύση στην ταταγμένη περιοχή
μέσω διαλόγου (ΑΠΕ, Ρόιτερ, 10.3.98).
Ο Γκέλμπαρντ, σύμφωνα με την WASHINGTON POST (11.3.98) ζήτησε απ'
τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση,
επαναλαμβάνοντας την αντίθεση της Ουάσιγκτον στη δημιουργία ενός
ανεξάρτητου αλβανικού κράτους στο Κοσσυφοπέδιο.
Μετριοπάθεια συνιστά ο ΟΗΕ
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε αντίθεση με τη σκληρή γραμμή που
προωθεί η Ουάσιγκτον, συνέστησε σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να
επιδείξουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μετριοπάθεια.
Στο ανακοινωθέν που εκδόθηκε αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου
Ασφαλείας στις 11 Μαρτίου τονίζεται πως τα μέλη του Συμβουλίου
"επαναβεβαίωσαν για άλλη μια φορά την προσήλωσή τους στον Καταστατικό
Χάρτη του ΟΗΕ και την ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ομοσπονδιακής
Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.
Στο ίδιο ανακοινωθέν αναφέρεται ακόμη ότι "κάνουν έκκληση προς όλες
τις πλευρές για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μετριοπάθεια και για
την έναρξη ενός σοβαρού πολιτικού διαλόγου για την ειρηνική επίλυση
των διαφορών τους" (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 12.3.98).
Το μετριοπαθές αυτό κείμενο οφείλεται στην προσπάθεια να καμφθούν οι
αντιδράσεις της Κίνας, η οποία δια του υπουργού Εξωτερικών Τσιάνγκ
Τσισέν είχε προειδοποιήσει ότι δεν πρέπει να αναμιχθεί το Συμβούλιο
Ασφαλείας σε μια εσωτερική υπόθεση της Γιουγκοσλαβίας, όπως είναι το
πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου.
Αποκλείεται η ΝΑΤΟϊκή επέμβαση
Το ΝΑΤΟ, όπως και η Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση, απέκλεισε το ενδεχόμενο
αποστολής στρατιωτικών δυνάμεων στο Κοσσυφοπέδιο, χωρίς όμως να
αποκλείεται η αλλαγή αυτής της απόφασης αν οι εξελίξεις το
επιβάλλουν.
Αυτό αποφάσισαν στις 11 Μαρτίου στις Βρυξέλλες οι μόνιμοι
αντιπρόσωποι της Συμμαχίας, οι οποίοι καταδίκασαν την άσκηση βίας στο
Κοσσυφοπέδιο, από οπουδήποτε και αν προέρχεται, συνέστησαν σε όλους
αυτοσυγκράτηση και ζήτησαν την εξεύρεση πολιτικής λύσης του
προβλήματος μέσω του διαλόγου.
Στο μεταξύ, ο ΟΑΣΕ όρισε τον πρώην Πρωθυπουργό της Ισπανίας Φελίπε
Γκονζάλες ως ειδικό απεσταλμένο του Οργανισμού για την κρίση στο
Κοσσυφοπέδιο.
Επίσης, το Μόνιμο Συμβούλιο του ΟΑΣΕ, που συνεδρίασε στη Βιέννη στις
11 Μαρτίου, αποφάσισε να ενισχύσει τους ελέγχους στα σύνορα του
Κοσσυφοπεδίου με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ για να αποτρέψει τυχόν
επέκταση της κρίσης.
Διακήρυξη των βαλκανικών χωρών
Κοινή διακήρυξη πολιτικών αρχών και θέσεων για την αντιμετώπιση της
κρίσης στο Κοσσυφοπέδιο υιοθέτησαν οι υπουργοί Εξωτερικών της
Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Τουρκίας και των Σκοπίων.
Η κοινή διακήρυξη υπογράφηκε στη Σόφια, στις 10 Μαρτίου, σε συνάντηση
που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο πρέσβεων με πρωτοβουλία της υπουργού
Εξωτερικών της Βουλγαρίας Ναντέζντα Μιχαίλοβα.
Στην κοινή δήλωση των υπουργών Εξωτερικών των πέντε χωρών της Ν.Α.
Ευρώπης, μεταξύ άλλων, αναφέρεται:
* Οι υπουργοί Εξωτερικών εκφράζουν τη σοβαρή τους ανησυχία για την
επιδεινούμενη κατάσταση στο Κόσοβο και για τις βαρύτατες επιπτώσεις
μιας σύγκρουσης μεταξύ εθνοτήτων, καθώς και για την πιθανότητα
εξάπλωσής της στην περιοχή και διακηρύσσουν τη δέσμευση των
κυβερνήσεών τους να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να αποφευχθεί
μια τέτοια εξέλιξη.
* Οι υπουργοί επαναλαμβάνουν ότι το πρώτο βήμα για τη μείωση των
εντάσεων στο Κόσοβο είναι η έναρξη ενός ειλικρινούς διαλόγου μεταξύ
των σερβικών αρχών και αλβανικής καταγωγής κατοίκων της περιοχής και
καλούν τα δύο μέρη να λάβουν άμεσα μέτρα γι' αυτό το σκοπό. Και οι
δύο πλευρές καλούνται να καταδικάσουν και να αποφύγουν τη χρήση βίας
για την επίλυση της αντιπαλότητας.
* Οι υπουργοί εκφράζουν τη βαθιά τους λύπη για τα κατασταλτικά μέτρα
της σερβικής αστυνομίας κατά ειρηνικών διαδηλώσεων στο Κόσοβο και την
ευρεία χρήση βίας που ακολούθησε, με συνέπεια να υπάρξουν
ανθρώπινα θύματα. Συγχρόνως επισημαίνουν σε όλες τις αλβανικές
οργανώσεις του Κόσοβο να απορρίψουν σαφώς τη χρήση βίας και
τρομοκρατικών ενεργειών ως εργαλείο της προσπάθειάς τους για αλλαγές.
* Οι υπουργοί ζητούν τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και
των βασικών ελευθεριών των αλβανικής καταγωγής πολιτών της περιοχής.
Διακηρύσσουν ότι μια διαρκής λύση του προβλήματος μπορεί να βασιστεί
μόνο στην πλήρη προστασία των δικαιωμάτων των Αλβανών, Σέρβων και
όλων των άλλων που ζουν στο Κόσοβο, σύμφωνα με τη Χάρτα του ΟΗΕ, τις
αρχές του Ελσίνκι και τα πρότυπα του ΟΑΣΕ.
*Οι υπουργοί ζητούν την άμεση και πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας για
την εκπαίδευση που υπεγράφη το 1996 μεταξύ του Προέδρου Μιλόσεβιτς
και του κ. Ρουγκόβα.
* Οι υπουργοί υπογραμμίζουν ότι η λύση πρέπει να συμβαδίζει με τον
πλήρη σεβασμό των υπαρχόντων συνόρων. Ζητούν απ' όλες τις οργανώσεις
των αλβανοφώνων να αποκηρύξουν κάθε αποσχιστική πολιτική και να
σεβαστούν πλήρως την εδαφική ακεραιότητα της Ομοσπονδιακής
Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.
* Οι υπουργοί ζητούν από το Βελιγράδι να αντιμετωπίσει τα προβλήματα
με μεγάλη υπευθυνότητα και να αναζητήσει κοινά αποδεκτές λύσεις που
θα βασίζονται στην παροχή ευρύτερης αυτονομίας στο Κόσοβο στο πλαίσιο
της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.
* Οι υπουργοί πιστεύουν ότι η συμμετοχή της Γιουγκοσλαβίας στη διεθνή
κοινότητα πρέπει να είναι ο σκοπός της χώρας, κάτι που θα ενδυναμώσει
τη σταθερότητα στην περιοχή. Αναγνωρίζουν επίσης ότι η σημαντική
πρόοδος της επίλυσης του προβλήματος στο Κόσοβο θα συνεισφέρει στην
ένταξή της στη διεθνή κοινότητα.
Διπλωματικοί κύκλοι, σχολιάζοντας το κείμενο της κοινής δήλωσης
των πέντε βαλκανικών χωρών, επεσήμαναν ότι αυτό είναι αποτέλεσμα
των πιέσεων της Ουάσιγκτον και πρωταρχικός του στόχος είναι να
κλιμακώσει την πίεση προς τον Μιλόσεβιτς, υπογραμμίζοντας με τον
τρόπο αυτό την απομόνωση της Σερβίας απ' τους γείτονές της.
Ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ κ. Ρούμπιν εξέφρασε την
ικανοποίηση των ΗΠΑ για την έκδοση του κοινού ανακοινωθέντος απ' τις
πέντε χώρες με το οποίο, όπως τόνισε, οι χώρες αυτές "εξέφρασαν την
ανησυχία τους και κατέστησαν σαφές ότι το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου
δεν αποτελεί εσωτερικό θέμα της Σερβίας, αλλά είναι ένα θέμα που θα
μπορούσε να επηρεάσει τη διεθνή ειρήνη και την ασφάλεια της
περιοχής". (ΑΠΕ, 12.3.98)
Δύναμη ταχείας επέμβασης
Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ακης Τσοχατζόπουλος πρότεινε τη συγκρότηση
μιας πολυεθνικής δύναμης ταχείας επεμβάσεως, που θα αναλαμβάνει
αποστολές ειρηνευτικού και ανθρωπιστικού χαρακτήρα στα Βαλκάνια.
Σύμφωνα με την πρόταση, η έδρα αυτής της δύναμης θα είναι στη
Θεσσαλονίκη και ο διοικητής της θα είναι Ελληνας.
Η πρόταση αυτή έγινε προς τους υπουργούς Εθνικής Αμυνας των ΗΠΑ, της
Ιταλίας, της Σλοβενίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Αλβανίας,
της Τουρκίας και των Σκοπίων και εντάσσεται στο πλαίσιο των αποφάσεων
που είχαν ληφθεί τον περασμένο Οκτώβριο στη Σόφια, στη Σύνοδο των
υπουργών Αμυνας για την ενίσχυση των θεσμών περιφερειακής ασφάλειας.
Η επιστολή του Ελληνα υπουργού στάλθηκε πριν από 15 ημέρες, πριν
ξεσπάσει δηλαδή η κρίση στο Κοσσυφοπέδριο και ως εκ τούτου δεν
έχει καμία σχέση με την πρωτοβουλία που προωθεί τώρα η Αγκυρα, η
οποία προτείνει τη συγκρότηση μιας πολυεθνικής στρατιωτικής δύναμης,
που θα έχει έδρα την Αδριανούπολη και θα παίζει το ρόλο μιας
ειρηνευτικής δύναμης, επεμβαίνοντας σε περιπτώσεις κρίσεων στα
Βαλκάνια.
Η τουρκική πρόταση απορρίφθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία
χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη πρόταση ως κίνηση εντυπωσιασμού.
Εκκληση για διάλογο απ' την Ευρωπαϊκή Διάσκεψη
Αυστηρή προειδοποίηση προς το Βελιγράδι, ότι δεν θα υπάρξει προοπτική
ανάπτυξης των σχέσεων της Γιουγκοσλαβίας με την Ε.Ε. εάν δεν αλλάξει
στάση απέναντι στο Κοσσυφοπέδιο, απηύθυναν με κοινή τους δήλωση οι
26 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης, που
πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο στις 12 Μαρτίου.
Στη δήλωσή τους οι 26 απηύθυναν έκκληση για "πραγματικό διάλογο" για
να συζητηθεί σε βάθος το θέμα του Κοσσυφοπεδίου, αποφεύγοντας
οποιαδήποτε αναφορά για αυτονομία.
Επίσης στη δήλωση αναφέρεται ότι οι 26 "υποστηρίζουν έντονα την
αυστηρή προειδοποίηση της Ομάδας Επαφής και υιοθετούν απολύτως την
κοινή δήλωση των υπουργών Εξωτερικών της Ν.Α. Ευρώπης". (ΑΠΕ, 12.3.
98)
Αρνούνται τη σερβική πρόταση για διάλογο
Η κυβέρνηση της Σερβίας, κάτω απ' το βάρος των διεθνών πιέσεων και
απειλών, απηύθυνε έκκληση στους εκπροσώπους της αλβανικής μειονότητας
να αρχίσουν αμέσως το διάλογο για την επίλυση όλων των εκκρεμών
ζητημάτων. Σε ανακοίνωση, που μεταδόθηκε απ' το πρακτορείο ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ,
η κυβέρνηση αναφέρει ότι καταβάλλει προσπάθειες για να εξασφαλισθούν
οι προϋποθέσεις για μια σταθερή πολιτική, οικονομική και πολιτιστική
ανάπτυξη του Κοσσυφοπεδίου και την αποκατάσταση ενός κλίματος
εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των πολιτών του Κοσσυφοπεδίου.
Στο πλαίσιο αυτής της πρότασης, τετραμελής αντιπροσωπεία της σερβικής
κυβέρνησης, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρό της Ράτκο Μάρκοβιτς, έφτασε
στην Πρίστινα την Πέμπτη 12 Μαρτίου για να αρχίσει συνομιλίες.
Οι ηγέτες των αλβανόφωνων, όμως, δεν ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση
του Βελιγραδίου και δεν συναντήθηκαν με τη σερβική αντιπροσωπεία.
Σε ανακοίνωση των αλβανικών κομμάτων αναφέρεται ότι η πρόσκληση για
διάλογο που απηύθυνε η σερβική κυβέρνηση είχε πρωτίστως
προπαγανδιστικό χαρακτήρα, ενώ ο Ιμπραήμ Ρουγκόβα, σε συνέντευξη
Τύπου, έκανε έκκληση προς τη Δύση να υποστηρίξει την προσδοκία του
λαού του Κοσσυφοπεδίου για δημοκρατία και ανεξαρτησία. "Απευθύνουμε
έκκληση για βαθύτερη και πιο άμεση δέσμευση της διεθνούς κοινότητας
και ζητούμε, ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, να
καταβάλουν επιπλέον προσπάθειες", δήλωσε ο Ρουγκόβα και πρόσθεσε:
"Τους καλούμε να υποστηρίξουν τις προσδοκίες του λαού του
Κοσσυφοπεδίου, ο οποίος είναι προσηλωμένος στην ανεξαρτησία" (ΑΠΕ-
Ρόιτερ, 13.3.98).
Στο μεταξύ, ο παράνομος "Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου",
ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα "να αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο ως
κράτος και να τιμωρήσει το Σέρβο κατακτητή, σύμφωνα με τις διεθνείς
συνθήκες πολέμου".
Η παράνομη αυτή οργάνωση στην ανακοίνωσή της αναφέρει ακόμη ότι θα
συνεχίσει τον αγώνα για την απελευθέρωση του Κοσσυφοπεδίου.
Θα γίνουν εκλογές
Ο ηγέτης των αλβανοφώνων του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα
ανακοίνωσε ότι θα διεξαχθούν κανονικά οι γενικές βουλευτικές και
προεδρικές εκλογές στις 22 Μαρτίου, κάτι όμως που δεν αναγνωρίζει η
κυβέρνηση του Βελιγραδίου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της εκλογικής επιτροπής, ο αριθμός των
εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους ανέρχεται σε 1.150.000.
Δώδεκα αλβανικά κόμματα διεκδικούν τις 130 έδρες του παράνομου
κοινοβουλίου, ενώ το αξίωμα του προέδρου μέχρι στιγμής διεκδικούν δύο
υποψήφιοι: Ο Ιμπραήμ Ρουγκόβα, ηγέτης της Δημοκρατικής Ενωσης του
Κοσσυφοπεδίου και η πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος του
Κοσσυφοπεδίου Λουλέτα Πούλα-Μπεκίρι. (ΑΠΕ, 15.3.98).
[05] Αριστες οι σχέσεις της Αλβανίας με την Ελλάδα
Τριήμερη επίσημη επίσκεψη στη χώρα μας πραγματοποίησε από τις 9
Μαρτίου ο Πρόεδρος της Αλβανίας Ρετζέπ Μεϊντάνι, ύστερα από πρόσκληση
του Ελληνα Προέδρου κ. Στεφανόπουλου.
Ο αρχηγός του αλβανικού κράτους είχε συνομιλίες με τον Πρόεδρο της
Δημοκρατίας κ. Στεφανόπουλο, τον Πρωθυπουργό κ. Σημίτη, τον Πρόεδρο
της Βουλής κ. Κακλαμάνη και τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων.
Κοινή διαπίστωση των επαφών του κ. Μεϊντάνι είναι ότι Αθήνα και
Τίρανα επιβεβαίωσαν για μια ακόμη φορά το άριστο κλίμα που επικρατεί
στις μεταξύ τους σχέσεις και προχωρούν στην περαιτέρω σύσφιξη των
δεσμών φιλίας και συνεργασίας, με πνεύμα καλής διάθεσης για την
επίλυση των προβλημάτων που βρίσκονται ακόμη σε εκκρεμότητα.
Σύμφωνα με την αλβανική εφημερίδα ZERI I POPULLIT (11.3.98) "οι δύο
χώρες επικύρωσαν τις καλές σχέσεις μεταξύ τους, αφού όπως τονίστηκε
δεν υπάρχουν προβλήματα στις διμερείς σχέσεις, παρά μόνον ζητήματα
που η Αθήνα και τα Τίρανα έχουν την προθυμία να τα λύσουν στη βάση
της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και την εξεύρεση των κατάλληλων κάθε φορά
τρόπων. Οι συνομιλίες στέφθηκαν με επιτυχία, καθώς συνοδεύτηκαν από
την ανταλλαγή των φακέλλων επικύρωσης του Συμφώνου Φιλίας και
Συνεργασίας, καθώς και με την υπογραφή της συμφωνίας από κοινού
περιπολίας στα χωρικά ύδατα".
Στα Τίρανα ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ
Επίσκεψη-αστραπή πραγματοποίησε στις 12 Μαρτίου στα Τίρανα ο Γενικός
Γραμματέας του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα, ο οποίος συναντήθηκε με τον
Πρωθυπουργό Φάτος Νάνο και τους υπουργούς Εξωτερικών κ. Μίλο και
Αμυνας κ. Μπροκάι.
Ο κ. Σολάνα απέρριψε το αίτημα της αλβανικής πλευράς για αποστολή
στρατευμάτων στο Κοσσυφοπέδιο, ενώ αποδείχθηκε το άλλο αλβανικό
αίτημα περί άμεσης σύγκλησης των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ στη βάση της
φόρμουλας 16 συν 1. Η συνεδρίαση του συμβουλίου των χωρών-μελών του
ΝΑΤΟ, με την παρουσία της αλβανικής πλευράς, ορίστηκε για τις 19
Μαρτίου (ΑΠΕ, 12.3.98).
Ο Αλβανός Πρωθυπουργός Φάτος Νάνο δήλωσε ότι η επίσκεψη του κ. Σολάνα
έχει πρακτική και πολιτική σημασία για την επιτάχυνση της συνεργασίας
μεταξύ της Αλβανίας και του ΝΑΤΟ (ΒΒC, 13.3.98).
[06] Θα παραταθεί η παραμονή της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στα
Σκόπια
Η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ που βρίσκεται στα Σκόπια, θα παραμείνει
στη χώρα αυτή και μετά την 31η Αυγούστου, ημερομηνία λήξης της
αποστολής της.
Αυτό δήλωσε στις 11 Μαρτίου ο εκπρόσωπος του Στέητ Ντηπάρτμεντ Τζέϊμς
Φόλεϊ, αιτιολογώντας την απόφαση αυτή με την κατάσταση που επικρατεί
στο Κοσσυφοπέδιο.
Ο κ. Φόλεϊ αρνήθηκε όμως να αποκαλύψει εάν οι ΗΠΑ σκοπεύουν να
αυξήσουν τη δύναμή τους που βρίσκεται στην ΠΓΔΜ. Οπως είναι γνωστό,
στην ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ που βρίσκεται στην ΠΓΔΜ συμμετέχουν
350 στρατιώτες, απ' τους 750 άνδρες της συνολικής δύναμης.
Απ' την πλευρά του ο Πρόεδρος Γκλιγκόροφ, σε συνέντευξή του στο
κρατικό ραδιόφωνο των Σκοπίων (14.3.98), τάχθηκε υπέρ της
εγκατάστασης αμερικανικής στρατιωτικής δύναμης στο έδαφος της χώρας
του, σε περίπτωση που δεν παραταθεί η θητεία της ειρηνευτικής δύναμης
των Ηνωμένων Εθνών.
Με την κίνηση αυτή ο Γκλιγκόροφ ευελπισθεί ότι θα εξασφαλίσει την
ασφάλεια της χώρας του σε περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης στο
Κοσσυφοπέδιο.
Στη συνέντευξη αυτή ο Πρόεδρος Γκλιγκόροφ αναφέρθηκε και στις σχέσεις
της ΠΓΔΜ με τις γειτονικές της χώρες.
Οσον αφορά την Ελλάδα, ο κ. Γκλιγκόροφ ανέφερε ότι "έγινε
ολοκληρωτική αποεθνικοποίηση των Μακεδόνων, έτσι ώστε οι νέες γενιές
να αισθάνονται Ελληνες και να μην έχουν καμμία σχέση με τη μακεδονική
ιστορία και πολιτισμό".
Παράλληλα, ο Σκοπιανός Πρόεδρος έπλεξε το εγκώμιο του Πρωθυπουργού
Κώστα Σημίτη για τον ευρωπαϊκό του προανατολισμό, σε αντίθεση με την
προ Σημίτη περίοδο, που "η Ελλάδα πίστευε ότι οι ΗΠΑ θα ασκούσαν
πίεση στη Μακεδονία, την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Αλβανία για να
εκπληρωθούν οι στόχοι της πολιτικής της μεγάλης Ελλάδας" (ΑΠΕ,
14.3.98).
Καταλήγοντας την αναφορά του για τη χώρα μας, ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ
επεσήμανε ότι αποστολή της Ελλάδας είναι να οδηγήσει τις βαλκανικές
χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Διώξεις των Αλβανοφώνων
Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στα Σκόπια και το Τέτοβο, που οργάνωσαν
την περασμένη βδομάδα οι αλβανόφωνοι της ΠΓΔΜ για συμπαράσταση προς
τους αλβανόφωνους του Κοσσυφοπεδίου προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις.
Το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα υπέβαλε στη Βουλή αίτημα για προ
ημερησίας διατάξεως συζήτηση, επειδή τα συλλαλητήρια αυτά αποτελούν
ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Γιουγκοσλαβίας. Το αίτημα αυτό
απορρίφθηκε απ' τη Βουλή της ΠΓΔΜ.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, με αφορμή τα συλλαλητήρια συμπαράστασης, στα
οποία οι συγκεντρωθέντες έψαλαν τον εθνικό ύμνο της Αλβανίας,
κρατούσαν αλβανικές σημαίες και χάρτες της μεγάλης Αλβανίας,
κατηγόρησε τον Πρόεδρο του εξωκοινοβουλευτικού Ρεπουμπλικανικού
Κόμματος Χαλίντ Χαλίλι, το μέλος του κόμματος της Δημοκρατικής
Ευημερίας Χαλίντ Χαϊντάρι και το μέλος του εθνικιστικού κόμματος
Ρεσάτ Ναγκάβτσι για παραβίαση άρθρων του Συντάγματος. Σύμφωνα με το
Σύνταγμα της ΠΓΔΜ, απαγορεύεται σε δημόσιες εκδηλώσεις η ανάρτηση
σημαίας άλλης χώρας, χωρίς την ταυτόχρονη παρουσία της επίσημης
σημαίας του κράτους.
Πρόσκληση στον Πρόεδρο της Βουλγαρίας
"Θα επισκεφθώ τα Σκόπια όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες
προϋποθέσεις για ουσιαστικά αποτελέσματα από την επίσκεψη αυτή".
Αυτό δήλωσε σύμφωνα με την ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της
Προεδρίας, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας Πέταρ Στογιάνοφ, σαν απάντηση
της πρόσκλησης για επίσημη επίσκεψή του στην ΠΓΔΜ, την οποία επέδωσε
στις 13 Μαρτίου, ο νέος πρέσβης της χώρας αυτής Νικολα Τοντορτσέφσκι
στο Βούλγαρο Πρόεδρο.
Νέο "εμπάργκο κατά της Γιουγκοσλαβίας", θα έχει καταστροφικές
συνέπειες και για τις δύο χώρες, είναι η κοινή εκτίμηση των κ.κ.
Στογιάνοφ και Τοντόρτσεφσκι στη συνομιλία για τις εξελίξεις στο
Κοσσυφοπέδιο, που είχαν οι δύο άνδρες, ύστερα από την επίσημη τελετή
στην οποία ο Σκοπιανός πρέσβης επέδωσε τα διαπιστευτήριά του στον κ.
Στογιάνοφ (ΑΠΕ, 13.3.98).
[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
[07] Φόνος τριών Παλαιστινίων ξεσηκώνει πάλι τη Δυτική Οχθη-"Μας
συγχωρείτε, λάθος", λένε οι Ισραηλινοί
"Τραγικό λάθος" χαρακτήρισε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν
Νετανιάχου τη δολοφονία τριών Παλαιστινίων γεωργών από Ισραηλινούς
στρατιώτες στη Δυτική Οχθη.
Μιλώντας στην Ισραηλινή τηλεόραση (12.3.98), ο κ. Νετανιάχου
αναφερόμενος στο αιματηρό επεισόδιο που έγινε σε περιοχή Δυτικά
της Χεβρώνας, είπε ότι "ορισμένες φορές γίνονται λάθη και μάλιστα
κάποιες φορές τραγικά λάθη, όπως ακριβώς αυτό που συνέβη χθες".
Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός απευθυνόμενος στις οικογένειες των
θυμάτων έστειλε τα θερμά συλλυπητήριά του και υποσχέθηκε ότι θα
καταβάλει κάθε προσπάθεια για την επίτευξη ειρήνης με τους
Παλαιστινίους.
Οι δηλώσεις όμως του κ. Νετανιάχου δεν κατεύνασαν τα πνεύματα στη
Δυτική Οχθη, όπου εκατοντάδες Παλαιστίνιοι διαδηλώνουν καθημερινά και
συγκρούονται με τους Ισραηλινούς στρατιώτες, διαμαρτυρόμενοι για το
θάνατο των τριών συμπατριωτών τους.
Χαρακτηριστικά, όπως μετέδωσε η "Φωνή της Αμερικής" (11.3.98),
τουλάχιστον 30 Παλαιστίνιοι τραυματίσθηκαν στις συγκρούσεις στη
Χεβρώνα και τη Βηθλεέμ, που ακολούθησαν το θάνατο των τριών
Παλαιστινίων γεωργών.
Νωρίτερα, ο Ισραηλινός στρατός άφησε ελεύθερους τους τρεις στρατιώτες
που κρατούνταν για τις δολοφονίες των Παλαιστινίων, υποστηρίζοντας
ότι οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ αυτοαμυνόμενοι, γιατί πίστευαν πως
δέχονταν επίθεση.
Στο μεταξύ ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, δήλωσε ότι παρά τη
δολοφονία των τριών Παλαιστινίων, παραμένει προσηλωμένος στις
προσπάθειες για την επίτευξη προόδου στην ειρηνευτική διαδικασία. Ο
κ. Αραφάτ, ο οποίος έδωσε συνέντευξη Τύπου για το θέμα, πρόσθεσε ότι
η Παλαιστινιακή Αρχή είναι σε επαφή με την ισραηλινή ηγεσία σε μια
προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης (ΑΠΕ, Ρόιτερ, Γαλλ.
Πρακτ., (12.3.98).
Καθώς όμως οι συγκρούσεις συνεχίζονται και η ένταση παραμένει στην
περιοχή, ο Γιάσερ Αραφάτ κατηγόρησε, στη Γάζα, το Ισραήλ ότι
κλιμακώνει τη βία εναντίον των Παλαιστινίων και απηύθυνε έκκληση για
διεθνή προστασία του λαού του (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 14.3.98).
Ανήσυχη για την πρόσφατη έξαρση βίας εμφανίζεται και η Γαλλία, η
οποία απηύθυνε έκκληση για τη διεξαγωγή "σοβαρής έρευνας", μετά το
επεισόδιο που κόστισε τη ζωή στους τρεις Παλαιστίνιους.
Οπως δήλωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Ιβ
Ντουτριό, "οι γαλλικές αρχές ανησυχούν για την τελευταία έξαρση της
βίας στη Δυτική Οχθη και απευθύνουν έκκληση για αυτοσυγκράτηση προς
όλες τις πλευρές".
Στο μεταξύ ιδιαίτερα ενοχλημένο εμφανίζεται το Ισραήλ, από την
εκδηλωθείσα επιθυμία του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ. να
επισκεφθεί την περιοχή Τζαμπάλ Αμπού Γκνέιμ, γνωστή στα εβραϊκά ως
Χαρ Χόμα, στο άκρο της αραβικής Ανατολικής Ιερουσαλήμ, όπου υπάρχει
εργοτάξιο για την ανέγερση εβραϊκού οικισμού.
Την πρόθεση του κ. Κουκ ανακοίνωσαν Βρετανοί διπλωμάτες στην
Ιερουσαλήμ (13.3.98), προσθέτοντας ότι αυτή εντάσσεται στην
τετραήμερη περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας στη Μέση
Ανατολή, όπου θα συναντηθεί, στη Γάζα με τον Γιάσερ Αραφάτ και στην
Ιερουσαλήμ με τον Μπ. Νετανιάχου. (Λεπτομέρειες για το ταξίδι του κ.
Κουκ θα έχουν στο επόμενο Δελτίο μας).
Από την πλευρά του το Ισραήλ απείλησε ότι θα αποκλείσει την Ευρωπαϊκή
Ενωση από την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, εάν ο Βρετανός
υπουργός Εξωτερικών πραγματοποιήσει την επίσκεψή του στον εβραϊκό
οικισμό Χαρ Χομά (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 16.3.98).
Οι απειλές του Ισραήλ φαίνονται όμως να αφήνουν αδιάφορο τον κ. Κουκ,
ο οποίος φέρεται αποφασισμένος να πραγματοποιήσει την επίσκεψή του
στην επίμαχη περιοχή, όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους που τον
συνοδεύουν στο ταξίδι του, μέσα στο αεροπλάνο που τον μετέφερε στο
Κάιρο (16.3.98):
"Ανυπομονώ να επισκεφθώ τη Χαρ Χόμα. Πιστεύω ότι θα είναι προς το
συμφέρον και των δύο πλευρών εάν έχω ιδίαν αντίληψη της κατάστασης.
Θέλω με την ευκαιρία αυτή να ξεκαθαρίσω ότι η προσέγγισή μας είναι
αμερόληπτη και ότι θέλουμε να σημειωθεί πρόοδος στην ειρηνευτική
διαδικασία και με τις δύο πλευρές", τόνισε ο Κουκ.
Αλλά και ο Βρετανός υπουργός Αμυνας, Τζόρτζ Ρόμπερτσον, δήλωσε ότι το
Λονδίνο επιθυμεί να υιοθετήσει μια σθεναρή διπλωματία έναντι του
Ισραήλ στο θέμα της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή,
ανάλογη εκείνης που υιοθετήθηκε έναντι της ιρακινής ηγεσίας για τις
επιθεωρήσεις από τον ΟΗΕ του ιρακινού οπλοστασίου.
Πρόσθεσε ότι η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας κ.
Ρόμπιν Κουκ στο Ισραήλ εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών της
βρετανικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης να δρομολογηθεί εκ νέου
και να υποστηριχθεί η αραβοϊσραηλινή ειρηνευτική διαδικασία (ΑΠΕ-
Ρόιτερ, 16.3.98).
[08] Οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τη σκληρή γραμμή στο θέμα του Ιράκ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μετέβαλαν την αρχική τους θέση στο ιρακινό
ζήτημα και εμφανίζονται τώρα πιο διαλλακτικές στο θέμα ενδεχόμενης
ανάληψης στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράκ, εάν το τελευταίο
παραβιάσει τη συμφωνία του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν,
για τον έλεγχο των οπλικών του συστημάτων.
Συγκεκριμένα, όπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό
και Γαλλικό (9.3.98), ο Λευκός Οίκος, σε μια προφανή μεταστροφή από
την αρχική του θέση, ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ θα δέχονταν να
"συμβουλευθούν" τα άλλα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, πριν
εξαπολύσουν μια στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ιράκ, σε περίπτωση
που το τελευταίο δεν σεβαστεί τη συμφωνία του με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ.
"Πιστεύω", είπε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Μάικλ ΜακΚάρι, "ότι θα
υπάρξουν επείγουσες διαβουλεύσεις, αν σημειωθεί παραβίαση της
συμφωνίας από τη Βαγδάτη".
Αλλά και ο ίδιος ο Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, δήλωσε στους
δημοσιογράφους, λίγο πριν τη συνάντησή του με τον Κόφι Ανάν (11.3.
98), ότι οι ΗΠΑ θα έχουν διαβουλεύσεις με το Συμβούλιο Ασφαλείας του
ΟΗΕ, πριν από οποιαδήποτε επίθεση κατά του Ιράκ. Εσπευσε, βέβαια, να
προσθέσει ότι, κατά τη γνώμη του, δεν χρειάζεται έγκριση του ΟΗΕ για
να γίνει η επίθεση αυτή.
Οσο γι' αυτές καθαυτές τις συνομιλίες, τις οποίες είχε ο Γενικός
Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον,
με αντικείμενο το ιρακινό ζήτημα, αλλά και το θέμα της αποπληρωμής
του αμερικανικού χρέους προς τον ΟΗΕ, ο κ. Ανάν εξέφρασε την
ικανοποίησή του για την έκβασή τους.
Οπως δήλωσε σε σχετική συνέντευξη Τύπου ο κ. Ανάν (12.3.98), "ήλθα
στην Ουάσιγκτον με δύο στόχους: να συζητήσω για το σεβασμό από το
Ιράκ των απαιτήσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, και για την εξεύρεση
μέσου για την επίλυση του ζητήματος των αμερικανικών οφειλών. Και στα
δύο σημεία πιστεύω ότι πέτυχα πραγματική πρόοδο".
Στο μεταξύ, η αμερικανική Γερουσία με μια σχεδόν ομόφωνη απόφασή της
-93 στους 100 γερουσιαστές ψήφισαν υπέρ και επτά απείχαν- ζητά την
παραπομπή του Σαντάμ Χουσεϊν στη δικαιοσύνη για εγκλήματα πολέμου.
Σύμφωνα με την απόφαση, η οποία δεν είναι δεσμευτική, ζητείται από
τον Πρόεδρο Κλίντον να συνεργαστεί με τα Ηνωμένα Εθνη για τη σύσταση
ενός διεθνούς δικαστηρίου, παρόμοιου με αυτά τα οποία δημιουργήθηκαν
μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και πιο πρόσφατα, για τη Βοσνία και
τη Ρουάντα, ενώπιον του οποίου να οδηγηθεί ο Ιρακινός Πρόεδρος
(ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 13.3.98).
Δυο μέρες αργότερα (15.3.98), στις ιρακινές εφημερίδες έκαναν την
εμφάνισή τους δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία η Βαγδάτη αποφάσισε
να δημιουργήσει ένα "λαϊκό δικαστήριο", το οποίο θα δικάσει σαν
εγκληματίες πολέμου τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, τον προκάτοχό
του Τζορτζ Μπους και την πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας Μάργκαρετ
Θάτσερ...
Μια μέρα νωρίτερα, στις 14.3.98, ο Ιρακινός υπουργός Εξωτερικών
Μοχάμεντ Σάϊντ Αλ-Σάχαφ, δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα
"Αλ-Χαγιάτ", ότι η Βαγδάτη είναι διατεθειμένη "να ανοίξει διάλογο" με
τις ΗΠΑ.
"Πιστεύουμε" - είπε ο Αλ-Σάχαφ- "ότι ο σωστός δρόμος είναι να ανοίξει
πολιτικός διάλογος ανάμεσα στο Ιράκ και τις ΗΠΑ. Ο διάλογος αυτός θα
ήταν προς όφελος και των δύο πλευρών".
Αίσθηση στο μεταξύ προκάλεσε η έκκληση την οποία απηύθυνε από τη
Βαγδάτη Βρετανός βουλευτής, για τη διεξαγωγή διεθνούς έρευνας
σχετικά με τα κρούσματα καρκίνου στο νότιο Ιράκ, τα οποία μπορεί να
οφείλονται στη χρήση από τους δυτικούς συμμάχους οβίδων μη
εμπλουτισμένου ουρανίου.
Ο Τζ. Γκάλογουεϊ, βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, κάλεσε τις
δυτικές κυβερνήσεις να στείλουν ειδικούς για τον καρκίνο για να
εξακριβώσουν την αιτία της αύξησης των κρουσμάτων της νόσου στο νότιο
Ιράκ.
"Οι κυβερνήσεις που συμμετείχαν στον πολυεθνικό αντιιρακινό
συνασπισμό στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991, έχουν κάποια ευθύνη για το
θέμα αυτό. Θα ήταν τρομερό να αφήσουμε τον καρκίνο ως ενθύμιο
στον ιρακινό λαό", πρόσθεσε.
Ο Βρετανός βουλευτής, ο οποίος έφθασε στη Βαγδάτη, συναντήθηκε με
αξιωματούχους του ιρακινού Υπουργείου Υγείας και θα επισκεφθεί
καρκινοπαθείς από το Νότιο Ιράκ που νοσηλεύονται στη Βαγδάτη.
Σύμφωνα με τον Γκάλογουεϊ, στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι
δεκαπλασιάσθηκαν τα κρούσματα λευχαιμίας και άλλων λεμφικών παθήσεων
στο νότιο Ιράκ.
|