Review of the week, 98-03-11

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] EYΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Α] EYΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Επίσκεψη Βαν Ντεν Μπρουκ στην Κύπρο

Μια διαδικασία "ιδιαίτερα πολύπλοκη και ευαίσθητη" - όπως υποστήριξε ο Επίτροπος αρμόδιος για τις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. Χανς Βαν Ντεν Μπρουκ- αφού η έμφαση που δίνει η Κοινότητα στη συμμετοχή και των Τουρκοκυπρίων στην κυπριακή διαπραγματευτική αντιπροσωπεία προσκρούει στην επίμονη άρνηση του Ντενκτάς να συναντηθεί και να συζητήσει με οποιονδήποτε Ευρωπαίο αξιωματούχο την ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου.

"Στόχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης" ανέφερε ο Επίτροπος Βαν Ντεν Μπρουκ κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο της Λάρνακας (ΑΠΕ, 4.3.98) "είναι η ενθάρρυνση μιας διαδικασίας, που θα οδηγήσει την ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ε.Ε. και από την οποία θα αποκομίσουν οφέλη και οι δύο κοινότητες στο νησί".

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος δεν παρέλειψε να επισημάνει το ρόλο-κλειδί που διαδραματίζει η Τουρκία στην ένταξη της Κύπρου και να επαναλάβει ότι "η Ε.Ε. ενδιαφέρεται να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία".

"Αυτό που προσπαθούμε είναι να κάνουμε μια ρεαλιστική προσφορά προς την Τουρκία όσον αφορά το ρόλο της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση" τόνισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος και πρόσθεσε: "Πιστεύω ότι είναι προς αμοιβαίο όφελος να επιτύχουμε μια σχέση με την Τουρκία που θα αντανακλά τα κοινά συμφέροντα".

Αυτό ακριβώς το σημείο της δήλωσης Βαν Ντεν Μπρουκ αποκαλύπτει, σύμφωνα με το BBC (5.3.98) ότι ασκούνται πιέσεις στη Λευκωσία, ώστε "η αποδοχή της κυπριακής ηγεσίας για συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις να συνοδευτεί και από μια εντυπωσιακή, πολιτικού χαρακτήρα, χειρονομία καλής θέλησης όχι μόνο προς τον Ντενκτάς, αλλά κυρίως προς την Αγκυρα". Με τον τρόπο αυτό, συνέχισε το BBC επικαλούμενο Ευρωπαίους αξιωματούχους, θα αναγκαστεί η Αγκυρα να ασκήσει τις απαραίτητες πιέσεις στον Ντενκτάς προκειμένου να πάρει μέρος και η τουρκοκυπριακή πλευρά στις διαπραγματεύσεις ένταξης Κύπρου-Ε.Ε.. Σύμφωνα με τον ίδιο ραδιοσταθμό η χειρονομία αυτή θα μπορούσε να είναι η εγκατάλειψη του σχεδίου της εγκατάστασης των ρωσικών πυραύλων S-300 στο κυπριακό έδαφος. Αυτή, ήταν, άλλωστε, και η προτροπή του Βρετανού Πρωθυπουργού Τόνυ Μπλερ στην επιστολή του προς τον Πρόεδρο Κληρίδη.

Πάντως, όπως επανέλαβε ο Βρετανός ειδικός απεσταλμένος για το Κυπριακό Σερ Ντέιβιντ Χάνευ που συνόδευε τον κ. Βαν Ντεν Μπρουκ στην επίσκεψή του στην Κύπρο (ΡΙΚ, 4.3.98) "οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις Κύπρου-Ε.Ε. μπορούν να αρχίσουν χωρίς τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων". Τόνισε, ωστόσο, ότι "επιθυμία όλων είναι η ένταξη μιας διζωνικής, δικοινοτικής, ομόσπονδης Κύπρου και για να γίνει αυτό πρέπει να αναμιχθεί στη διαδικασία και η τουρκοκυπριακή πλευρά". Ο κ. Χάνευ αναφέρθηκε και στην άρνηση του κ. Ντενκτάς να συναντηθεί μαζί του ή με τον κ. Βαν Ντεν Μπρουκ τονίζοντας: "Η αποφυγή μιας τέτοιας συνάντησης δεν αποτελεί τη συνταγή μιας αποτελεσματικής διπλωματίας. Θα συνεχίσουμε όμως τις επαφές μας με την κυπριακή κυβέρνηση για να προχωρήσουμε μπροστά, ελπίζοντας, ειδικότερα στο θέμα της εμπλοκής των Τουρκοκυπρίων, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης".

Από την πλευρά της η Λευκωσία, όπως δήλωσε ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Στυλιανίδης (ΑΠΕ, 4.3.98) "θέλει τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, εφόσον κάτι τέτοιο δεν θα υποβαθμίζει την οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν θα εξυπακούει αναγνώριση του ψευδοκράτους".

Στο μεταξύ, την προηγούμενη μέρα ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Κρανιδιώτης είχε συνάντηση με τον κ. Βαν Ντεν Μπρουκ στις Βρυξέλλες (ΑΠΕ, 3.3.98). Οπως ανέφερε ο κ. Κρανιδιώτης ενημέρωσε τον Ευρωπαίο Επιτρόπο για τις επιφυλάξεις της ελληνικής πλευράς έναντι όλων των σχεδίων της βρετανικής προεδρίας για τις εναρκτήριες τοποθετήσεις των "15" στην τελετή έναρξης της διαδικασίας της διεύρυνσης της Κοινότητας στις 30 και 31 Μαρτίου.

Οι προτάσεις της Προεδρίας - όπως σημειώνεται στο δελτίο EUROPE (2. 3.98)- δεν ικανοποιούν την ελληνική πλευρά, γιατί "τις αντιλαμβάνεται ως σύνδεση της ένταξης της Κύπρου με την προϋπόθεση της επίλυσης του Κυπριακού, δηλαδή της δημιουργίας μιας δικοινοτικής και διζωνικής ομοσπονδίας".

Ολοκληρώνοντας τις επαφές του στην Κύπρο ο κ. Βαν Ντεν Μπρουκ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (ΑΠΕ, 6.3.98) τόνισε ότι επρόκειτο για "επίσκεψη χωρίς θεαματικά αποτελέσματα". Στις συνομιλίες που είχε με τον Πρόεδρο Κληρίδη, τον ΥΠΕΞ κ. Κασουλίδη και με τον νεοδιορισθέντα ως επικεφαλής της κυπριακής διαπραγματευτικής ομάδας κ. Βασιλείου συνεχίστηκε - όπως είπε ο Ευρωπαίος Επίτροπος η προετοιμασία της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ο κ. Βαν Ντεν Μπρουκ αφού εξέφρασε τη λύπη του και την απογοήτευσή του για την άρνηση του Ραούφ Ντενκτάς να τον συναντήσει, επανέλαβε ότι "η Ευρωπαϊκή Ενωση ενδιαφέρεται για την προοπτική ένταξης της Κύπρου και για το πως θα επωφεληθούν από αυτή και οι δύο Κοινότητες" και κάλεσε τους Τουρκοκύπριους "να μην επικεντρώνονται μόνο στο παρόν και το παρελθόν αλλά να κοιτάξουν καθαρά και προς το μέλλον".

Για τον Ολλανδό Επίτροπο "αποτελεί -όπως υπογράμμισε- "ενθαρρυντικό στοιχείο η ομιλία του κ. Κληρίδη στην τελετή εγκατάστασης στο Προεδρικό αξίωμα, τείνοντας χείρα φιλίας προς τους Τουρκοκυπρίους και αποκαλώντας τον κ. Ντενκτάς συμπατριώτη".

Κλιμακώνει την αδιαλλαξία του ο Ντενκτάς

Ωστόσο, ο κ. Ντενκτάς απέρριψε ουσιαστικά κάθε ιδέα συνομιλιών για ομοσπονδιακή λύση. Σε γραπτό μήνυμά του με ημερομηνία 5.3.98 που διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο Κληρίδη μέσω των Ηνωμένων Εθνών ο κ. Ντενκτάς, σύμφωνα με το ΡΙΚ (6.3.98) υποστηρίζει ότι "η αναζήτηση ομοσπονδιακής λύσης είναι αδύνατη σήμερα, λόγω της απομάκρυνσης της Ε/Κ πλευράς από τις συμφωνημένες παραμέτρους λύσης και τις εγωϊστικές επιδιώξεις της".

Ο Ρ. Ντενκτάς ισχυρίζεται επίσης, ότι "το δικαίωμα της χωριστής αυτοδιάθεσης αναγνωρίστηκε στους Τ/Κ από το 1956 και το 1958, πρώτα από τη Βρετανία και στη συνέχεια από τα Ηνωμένα Εθνη".

Υποστηρίζει ακόμη, ότι "ο μόνος τρόπος εξεύρεσης λύσης σήμερα είναι η συμφωνία των δύο πλευρών σε κατευθυντήριες αρχές και ιδιαίτερα με την συμφωνία ολοκλήρωσης της ανταλλαγής περιουσιών, της ρύθμισης των συνόρων και της ασφάλειας".

"Μόνο έτσι- καταλήγει ο Ρ. Ντενκτάς- θα δημιουργηθούν ελπίδες για προοπτική δημιουργίας ενός κοινού μέλλοντος".

Αντιδρώντας, η κυπριακή κυβέρνηση σε πρώτη φάση απέρριψε και επέστρεψε ως εντελώς απαράδεκτη την επιστολή του Ραούφ Ντενκτάς ενώ την επόμενη ο ΥΠΕΞ κ. Κασουλίδης δήλωσε (ΚΥΠΕ, 7.3.98) ότι:

"Το θέμα θα τύχει του κατάλληλου χειρισμού, η κυβέρνηση προς το παρόν θα κινηθεί προς τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, με στόχο τη διαφύλαξη της αποστολής του κ. Κόρντοβεζ. Και αυτό γιατί η επιστολή Ντενκτάς τορπιλλίζει την αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ".

Η προκλητικότητα του κ. Ντενκτάς είχε εκδηλωθεί από την αρχή της εβδομάδας όταν κάλεσε τον κ. Κληρίδη "να συνομιλήσουν ως κράτος με κράτος". Σύμφωνα με το ραδιοσταθμό ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ (2.3.98) ο Τουρκοκύπριος ηγέτης στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου υποστήριξε: "Η πόρτα του διαλόγου θα είναι ανοιχτή, αν κληθώ ως Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου".

Τόνισε, εξάλλου, ότι "η ΤΔΒΚ δεν θα ενταχθεί ποτέ στην Ε.Ε. αν δεν γίνει μέλος της και η Τουρκία". Κατηγόρησε, την Ευρωπαϊκή Ενωση, την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία ότι "ετοιμάζουν παγίδα" στο παράνομο καθεστώς του, επισημαίνοντας ότι"δεν πρόκειται να κατέλθουμε στο γήπεδο για να παίξουμε το παιχνίδι τους, αν δεν είναι παρούσα και η Τουρκία". Τέλος, ο κ. Ντενκτάς υποστήριξε ότι "αν η Κύπρος ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τότε το νησί θα διχοτομηθεί". Και αυτό γιατί, όπως ισχυρίστηκε λίγες μέρες αργότερα (ΜΠΑΥΡΑΚ, 5.3.98) η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. "είναι μονομερής και παράνομη χωρίς τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων".

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης κ. Ετζεβίτ (ΑΠΕ, 3.3.98) υποστήριξε ότι: "Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν μπορεί να προστατεύσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων. Ας μην υπάρχουν αυταπάτες. Η Ε.Ε. δεν αποτελεί εγγύηση, ορισμένα δικαιώματα μπορεί να μην παραχωρηθούν στους Τουρκοκυπρίους. Δεν πρέπει να λησμονούμε την κατάσταση των Τούρκων της Δυτικής Θράκης".

Ο Μίλερ στη Λευκωσία
Ανησυχία για τους S-300

Η επίσκεψη του ειδικού συντονιστή του Σταίητ Ντηπάρτμεντ για το Κυπριακό κ. Μίλερ στη Λευκωσία καθώς και ο νέος κύκλος επαφών του ειδικού αντιπροσώπου του Γ.Γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό κ. Κόρντοβεζ, αποδεικνύουν το έντονο ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας για την επίλυση του ζητήματος.

Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Ολμπράιτ, στη διάρκεια κατάθεσής της στην υποεπιτροπή Εξωτερικών Κονδυλίων της Βουλής των Αντιπροσώπων (ΑΠΕ, 5.3.98) επανέλαβε ότι το Κυπριακό αποτελεί υψηλή προτεραιότητα της αμερικανικής κυβέρνησης και για το σκοπό αυτό έχουν ενεργοποιηθεί ακόμα και ο Πρόεδρος Κλίντον, όπως φυσικά και η ίδια καθώς και κορυφαία στελέχη του Σταίητ Ντηπάρτμεντ υπό τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.

Η κ. Ολμπράιτ σημείωσε επίσης ότι "οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για την επίλυση του Κυπριακού στη βάση μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας, μέσω άμεσων συνομιλιών μεταξύ του Ελληνοκύπριου και του Τουρκοκύπριου ηγέτη". Η Ουάσιγκτον-κατέληξε η κ. Ολμπράιτ-αμέσως μετά τις εκλογές δραστηριοποιείται και πάλι με στόχο να φέρει τις δύο πλευρές στην τράπεζα των συνομιλιών.

Με αυτόν ακριβώς το στόχο άρχισε τις επαφές του στη Λευκωσία ο κ. Μίλερ, ο οποίος σε δηλώσεις του κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο της Λάρνακας (ΑΠΕ, 8.3.98) είπε ότι πρέπει να διατηρηθεί το ενδιαφέρον στην ουσία του Κυπριακού. Πρόσθεσε ότι χρειάζεται ευελιξία και δημιουργικότητα για να λυθεί το πρόβλημα, το οποίο χαρακτήρισε ως ένα από τα πιο δύσκολα. Ο κ. Μίλερ επανέλαβε την πάγια θέση της χώρας του ότι δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος. Στη συνέχεια επεσήμανε ότι ο κ. Χόλμπρουκ παραμένει αναμεμειγμένος ενεργά στο Κυπριακό και ότι θα επισκεφθεί την Κύπρο όταν ωριμάσουν οι συνθήκες.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος αναφέρθηκε, τέλος, στο θέμα της εγκατάστασης των πυραύλων S-300 τονίζοντας ότι "στην ανάπτυξη αυτού του πυραυλικού συστήματος στο Κυπριακό έδαφος παραμένει μια από τις ανησυχίες των ΗΠΑ, οι οποίες περιμένουν από τη Κυπριακή κυβέρνηση να αναθεωρήσει την πολιτική της στο θέμα αυτό".

Οπως δήλωσε πάντως ο υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης μετά τη συνάντησή του με τον κ. Μίλερ (ΑΠΕ, 8.3.98) αλλά και ο Πρόεδρος Κληρίδης σε αποκλειστική συνέντευξή του στο ΑΠΕ (6.3.98)- "οι μοναδικοί λόγοι που θα μπορούσαν να τροποποιήσουν την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης και να ακυρωθεί η παραγγελία των ρωσικών πυραύλων είναι η επίτευξη τέτοιας προόδου στο Κυπριακό που θα οδηγεί αναπόφευκτα σε λύση ή η υπογραφή συμφωνίας για αποστρατιωτικοποίηση".

Κινητικότητα στον ΟΗΕ

Σύμφωνα με δηλώσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη κ. Ντενκτάς (ΜΠΑΥΡΑΚ, 3. 3.98) ο Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Ανάν τον ενημέρωσε σε απαντητική επιστολή του ότι ο κ. Κόρντοβεζ πρόκειται να επισκεφθεί την Κύπρο λίγο μετά τις 16 Μαρτίου, προκειμένου να επαναληφθούν οι προσπάθειες για την επανέναρξη των δικοινοτικών συνομιλιών. Γεγονός, που όπως υποστήριξε ο κ. Ντενκτάς- τον λύπησε ιδιαίτερα γιατί "φαίνεται ότι ο Γ.Γ. του ΟΗΕ δεν έχει αντιληφθεί ότι αυτή η διαδικασία έχει λήξει, μετά την απόφαση του Λουξεμβούργου".

Πάντως, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (4.3.98) ότι θα συνομιλήσει με τον κ. Κόρντοβεζ για να του εξηγήσει ότι "όσο δεν αναγνωριζόμαστε ως εταίροι των Ελληνοκυπρίων με ίσα δικαιώματα δεν υπάρχει πλέον τίποτα προς συζήτηση".

Στο μεταξύ ο Αμερικανός Πρέσβης στη Λευκωσία κ. Μπριλ, σε ομιλία στον Τουρκοκυπριακό Σύνδεσμο Νέων Επιχειρηματιών (ΑΠΕ, 6.3.98), κάλεσε τις κατοχικές αρχές να μην κλείσουν το δρόμο προς το διάλογο και να άρουν τις απαγορεύσεις για τις δικοινοτικές επαφές και δραστηριότητες.

"Η διεθνής κοινότητα" υπογράμμισε ο κ. Μπριλ "δεν θα επιτρέψει να συνεχιστεί η εκκρεμότητα του Κυπριακού".

[02] Για προκλητικές κινήσεις στο Αιγαίο κατηγορεί η Αγκυρα την Αθήνα

Στο πλαίσιο νέων τουρκικών αεροπορικών ασκήσεων στον εναέριο χώρο του Αιγαίου σημειώθηκαν στις 3.3.98 παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από έντεκα σχηματισμούς τουρκικών αεροσκαφών τύπου F-16 και F- 4 στις περιοχές μεταξύ Λέσβου-Χίου και Χίου-Λήμνου.

Σε όλες τις περιπτώσεις τα τουρκικά αεροσκάφη αναχαιτίστηκαν από ελληνικά F-16, F-4 και MIRAGE 2.000, ενώ σε δέκα περιπτώσεις η διαδικασία αναχαίτισης εξελίχθηκε σε εμπλοκή (ΑΠΕ, 3.3.98).

Η Αγκυρα, δια στόματος του αναπληρωτή εκπροσώπου του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ατατζανλί, χαρακτήρισε "αβάσιμη" την πληροφορία περί παραβίασης του ελληνικού εναέριου χώρου, και αυτό γιατί - όπως δήλωσε ο κ. Ατατζανλί (ΑΠΕ, 4.3.98) "η Ελλάδα και στο παρελθόν είχε προβάλει τέτοιους ισχυρισμούς, οι οποίοι οφείλονται στην άποψη περί ελληνικού εναέριου χώρου εύρους 10 μιλίων".

Την επόμενη μέρα η Αγκυρα, σε γραπτή ανακοίνωση που εκδόθηκε από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών (5.3.98) υποστήριξε ότι τέσσερα ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη τύπου F-16 επιχείρησαν να εμποδίσουν δύο τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη του ίδιου τύπου να εκτελέσουν την αποστολή τους, παρενοχλώντας τα βορειοδυτικά της Λήμνου, στο "διεθνή εναέριο χώρο" του Αιγαίου.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι: "Η προκλητική αυτή κίνηση που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ασφάλεια πτήσεων σε περιοχή ΝΟΤΑΜ δεν συμβαδίζει με κανένα διεθνή κανόνα. Εφιστάται η προσοχή των ενδιαφερομένων χωρών και οργανισμών στην παράβαση των διεθνών κανόνων με τόσο επικίνδυνες κινήσεις από την πλευρά της Ελλάδας".

Εξάλλου, η ΖΑΜΑΝ (2.3.98) έφερε στο φως της δημοσιότητας έκθεση που συντάχθηκε κατόπιν εντολής του Τούρκου Προέδρου κ. Ντεμιρέλ, στην οποία επισημαίνεται η ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων ασφάλειας στα Στενά και η ανάγκη αλλαγής της τουρκικής νομοθεσίας περί χωρικών υδάτων.

"Η Ελλάδα προσπαθεί να επεκτείνει την κυριαρχία της στο Αιγαίο, και αυτό είναι απαράδεκτο", αναφέρει η έκθεση και επαναλαμβάνει τις γνωστές θέσεις σύμφωνα με τις οποίες "αν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, η Τουρκία θα περικυκλωθεί με ελληνικά χωρικά ύδατα στο Αιγαίο και η πρόσβασή της στην ανοιχτή θάλασσα θα καταστεί δυνατή μόνο δια των στενών Λήμνου-Λέσβου, Λέσβου-Χίου και Ικαρίας-Χίου. Η εφαρμογή αυτής της πρακτικής θα μετατρέψει το Αιγαίο σε ελληνική λίμνη".

Η έκθεση φαίνεται να υποστηρίζει την άποψη του εφ' όλης της ύλης διαλόγου με την Ελλάδα, αφού επισημαίνει ότι "τα χωρικά ύδατα, η υφαλοκρηπίδα και οι διαφωνίες για τα νησιά, αποτελούν κρίκους της ίδιας αλυσίδας και θα πρέπει να έλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αναζητηθούν λύσεις".

"Οι κινήσεις της Ελλάδας, σημειώνεται στην έκθεση, που σχετίζονται με τα διεθνή ύδατα και τον διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου και οι οποίες είναι αντίθετες προς το Διεθνές Δίκαιο και τους διεθνείς κανονισμούς, πρέπει να παρακακολουθούνται στενά".

Οι ΗΠΑ

Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ κάλεσαν για άλλη μια φορά την Αθήνα και την Αγκυρα να επιλύσουν τις όποιες διαφορές έχουν με ειρηνικά μέσα. Σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ (5.3.98) ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου κ. ΜακΚέρυ, απαντώντας σε ερώτηση αν θα συζητηθεί το θέμα των Ιμίων κατά τη συνάντηση που θα έχει ο ΥΠΕΞ κ. Πάγκαλος με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Αμερικανού Προέδρου κ. Μπέργκερ, δήλωσε: "Θα δούμε αν θα τεθεί στις συζητήσεις το θέμα των Ιμια- Καρντάκ. Νομίζω ότι οι απόψεις μας για τις αμφισβητήσεις στο Αιγαίο είναι πολύ γνωστές και στις δύο κυβερνήσεις, της Τουρκίας και της Ελλάδας. Εχουμε ενθαρρύνει και τις δύο συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ να επιλύσουν φιλικά όποια αμφισβήτηση έχουν γύρω από εδαφικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο".

Αλλά και ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου κ. Μπέϊκον, δήλωσε, σύμφωνα με το Ραδιοσταθμό ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ (6.3.98) ότι "οι ΗΠΑ αποδίδουν μεγάλη σημασία στα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας".

"Στο πλαίσιο αυτό- συνέχεισε ο κ. Μπέικον- ο υπουργός Αμυνας κ. Κοέν θα επισκεφθεί και τις δύο χώρες τον ερχόμενο μήνα".

[03] Τεράστια τα συμφέροντα που προκύπτουν από την επίσκεψη Ντεμιρέλ στην Ισπανία

Τον κ. Ντεμιρέλ συνόδευσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ Ισμαήλ Τζεμ ο οποίος είχε συνομιλίες με τον Ισπανό ομόλογό του Αμπέλ Ματούτες.

Οπως αναφέρει ο τούρκικος Τύπος, (Γραφείο Τύπου Αγκυρας, 4.3.98) η επίσκεψη Ντεμιρέλ στην Ισπανία, ξεκίνησε με την είδηση που δημοσίευσε η εφημερίδα EL PAIS σχετικά με την πώληση όπλων 2 δις δολ.. Η εφημερίδα έγραψε πως η Ισπανία πρόκειται να πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη εξαγωγή όπλων της ιστορίας της, στην Αγκυρα. Η είδηση αυτή είχε μεγάλη απήχηση.

Στη σχετική είδηση τονίστηκε πως σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί η πώληση αυτή, θα είναι "πώληση ρεκόρ" στην ιστορία της ισπανικής αμυντικής βιομηχανίας.

Οπως αναφέρει το ΑΠΕ (4.3.98), ο Ματούτες, χωρίς να διαψεύσει ή να επιβεβαιώσει την πληροφορία αυτή, τόνισε ότι "η Τουρκία έχει αρχίσει μια διαδικασία για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών της και ότι "η Ισπανία, ένας καλός εταίρος, είναι ευτυχής να συμμετάσχει στην ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα αυτό".

Ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ που έγινε δεκτός στο αεροδρόμιο της Μαδρίτης από τον Ισπανό ΥΠΕΞ είπε πως οι Τουρκο-ισπανικές σχέσεις που έχουν παρελθόν 400 ετών, υπόσχονται πολύ λαμπρό μέλλον στον άξονα Ευρώπης- Μεσογείου, και τόνισε: "Πιστεύω ότι η επίσκεψή μου θα συμβάλλει στο μέλλον αυτό".

Σε άλλο τηλεγράφημά του το ΑΠΕ (3.3.98) λέει ότι ο Τζεμ δήλωσε πως η χώρα του είναι ένας πολύ σημαντικός σύνδεσμος ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, ιδιαίτερα ανάμεσα στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, και χρησιμεύει ως πύλη για τη Μέση Ανατολή για τις επιχειρήσεις και τη διπλωματία.

"Αν η Ευρωπαϊκή Ενωση πρόκειται να επεκτείνει τους ορίζοντές της, θα είναι έργο άλλων πολιτισμών το να ενισχύσουν το οικονομικό και πολιτικό όραμα της Ευρώπης, και η Τουρκία έχει έναν βασικό ρόλο".

Εξάλλου, ο Βασιλιάς Χουάν Κάρλος σε προσφώνηση που απηύθυνε προς τον κ. Ντεμιρέλ είπε:

"Κύριε Πρόεδρε, ...Εάν οι πολιτικές μας σχέσεις έφθασαν σε εξαίρετο επίπεδο, όπως προκύπτει από την επίσημη επίσκεψή σας, οι οικονομικές μας σχέσεις βρίσκονται σε μια πορεία αφύπνισης, γεγονός που μας πλημμυρίζει με ελπίδα". (Γραφείο Τύπου Μαδρίτης, 4.3.98).

Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας ΧΟΥΡΡΙΕΤ (3.3.98) ο Ισπανός Πρωθυπουργός Αθνάρ σε δηλώσεις του προς το Πρακτορείο ΕΚΑ είπε πως "ελπίζει ότι η έκθεση EXPOTECNIA που θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 1999 στην Κων/πολη, στην οποία θα λάβουν μέρος περίπου 250 ισπανικές εταιρείες, θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών".

Στην πώληση όπλων προς Τουρκία αντιδρά η Διεθνής Αμνηστία η οποία "ζήτησε εγγυήσεις ώστε το ισπανικό στρατιωτικό υλικό που θα δοθεί στους Τούρκους να μη χρησιμοποιηθεί για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων", αναφέρει η ισπανική εφημερίδα EL MUNDO (4. 3.98).

Κατά την ίδια εφημερίδα, διπλωματικές πηγές ανάφεραν πως: "Ολο αυτό το οπλοστάσιο θα μπορούσε να έχει ως προορισμό την καταστολή των Κούρδων επαναστατών που αγωνίζονται για να εγαθιδρύσουν ένα ομοσπονδιακό κράτος στη νοτιοανατολική πλευρά της χώρας".

Ομως, όπως αναφέρει το ΑΠΕ (4.3.98) ο Ισπανός Πρωθυπουργός δήλωσε ότι η Ισπανία "συμμερίζεται τον ευρωπαϊκό στόχο της Τουρκίας" και εύχεται να μην τεθούν στην Αγκυρα "περισσότερες προϋποθέσεις από οποιαδήποτε άλλη χώρα για την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ενωση", δήλωσε ο Ισπανός Πρωθυπουργός Χοσέ Μαρία Αθνάρ.

"Ας μην κλείσουμε την Τουρκία σε στενά δρομάκια τα οποία θα είναι αδύνατον να ακολουθήσει", είπε ο Αθνάρ σε κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε με τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ.

Η ισπανική εφημερίδα DIARIO 16 (4.3.98) κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο τίτλο που έλεγε ότι "οι υπουργοί της Ισπανίας δεν συμφωνούν στο θέμα της πώλησης όπλων στην Τουρκία".

Η τελική συμφωνία που μπορεί να κάνει η Ισπανία με την Τουρκία ίσως να μην περιλαμβάνει μόνο οπλικά συστήματα. Σύμφωνα με τα ειδησεογραφικά πρακτορεία EFE και EUROPA PRESS, ο Αθνάρ είπε ότι "έγινε λόγος μόνο για αεροσκάφη" και συμπλήρωσε ότι "εάν οι Τούρκοι επιθυμούν να συζητήσουμε και για πλοία, εγώ δεν θα πω όχι. Ομως, προς το παρόν, δεν ετέθη τέτοιο θέμα".

Τέλος αναφερόμενος στο θέμα της συμμετοχής της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη είπε πως απάντησε αρνητικά στις επίμονες προτάσεις της Ισπανίας να λάβει μέρος η Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη και υπογράμμισε: "Η Τουρκία έχει θιγεί. Θέλουμε οι φίλοι μας να αναλάβουν πρωτοβουλία για το θέμα της ένταξης".

Ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ επιστρέφοντας από την Ισπανία στην Τουρκία απάντησε-κατά την πτήση- σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων και είπε ότι προέβη στα εξής αιτήματα: "Η κοινή μας γνώμη είναι δυσαρεστημένη. Ούτε και εγώ δεν μπορώ να εισηγηθώ να λάβουμε μέρος στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη. Θα πρέπει να κάνετε κάτι κι εσείς. Οσο η Ε. Ε. φαίνεται να επηρεάζεται από την Ελλάδα μπορούν να προκύψουν προβλήματα που δυσκολεύουν την επανόρθωση του θέματος. Η Ελλάδα, όσο υποστηρίζεται από την Ε.Ε., δε δέχεται τίποτα. Στην Κύπρο υπάρχουν δύο κοινότητες. Η συμπεριφορά σας κατέστησε ανίσχυρη την επίτευξη εκεί πολιτικής λύσης". (Γραφείο Τύπου Μαδρίτης, 6.3.98).

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[04] Διπλωματικός μαραθώνιος για την εκτόνωση της ένταsης στο Κοσσυφοπέδιο-Ολοκληρώθηκαν οι σερβικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή

Την ίδια ώρα η διεθνής κοινότητα εντείνει τις διπλωματικές προσπάθειές της για την εκτόνωση της έντασης και την εξεύρεση μιας συμβιβαστικής και βιώσιμης λύσης που θα αποτρέψει τον κίνδυνο, οι συγκρούσεις μεταξύ Σέρβων και Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο να επεκταθούν σε ολόκληρη τη Βαλκανική.

Τα αιματηρά γεγονότα άρχισαν το περασμένο Σαββατοκύριακο με την πρώτη επιχείρηση που πραγματοποίησαν οι σερβικές δυνάμεις στην περιοχή της Ντρένιτσα, δυτικά της Πρίστινα, όπου η κατάσταση είχε ξεφύγει απ' το σερβικό έλεγχο και ουσιαστικά αποτελούσε την έδρα των τρομοκρατών του Απελευθερωτικού Στρατού. Στις συγκρούσεις βρήκαν το θάνατο 28 Αλβανοί και 4 αστυνομικοί. Την Πέμπτη 5 Μαρτίου άρχισε η δεύτερη φάση των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, η οποία ολοκληρώθηκε το Σάββατο 7 Μαρτίου.

Η σερβική αστυνομία ανακοίνωσε ότι καταστράφηκε πυρήνας τρομοκρατικών συμμοριών Αλβανών αποσχιστών στο χωριό Ντόνιε Πρεκάζ και στη Σρέμπιτσα (περιοχή της Ντρένιτσα). Στις συγκρούσεις σκοτώθηκε και ο ηγέτης των τρομοκρατών, ο 43χρονος Αντέμ Γιασάρι.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της αστυνομίας, ο Γιασάρι στη διάρκεια του 1990 έκανε στρατιωτική εκπαίδευση στην Αλβανία, μετά από την οποία σχημάτισε παράνομη ένοπλη τρομοκρατική συμμορία. Λόγω των σοβαρών ποινικών πράξεων και τρομοκρατικών επιθέσεων στις οποίος πολλά άτομα και αστυνομικοί σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν, ο Γιασάρι είχε καταδικαστεί ερήμην σε 20 χρόνια φυλακή.

Ο απολογισμός της δεύτερης φάσης της εκκαθαριστικής επιχείρησης ήταν εξίσου θλιβερός. Η σερβική αστυνομία παρέδωσε στους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου 62 πτώματα, που όπως ισχυρίζεται ανήκαν στον "Απελευθερωτικό Στρατό του Κοσσυφοπεδίου".

Η "Δημοκρατική Ενωση", του Ιμπραήμ Ρουγκόβα ανακοίνωσε ότι ορισμένα από τα πτώματα δεν είναι αναγνωρίσιμα και για το λόγο αυτό οι Αλβανοί αρνούνται να τα θάψουν και ζητούν να γίνουν αυτοψίες από ανεξάρτητους ιατροδικαστές (ΑΠΕ 9.3.98).

Ευρωπαϊκές πιέσεις στον Μιλόσεβιτς

Οπως ήταν αναμενόμενο, οι τελευταίες δραματικές εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο σήμαναν συναγερμό στην Ευρώπη και την Αμερική και, εν μέσω απειλών προς το Βελιγράδι, ξεκίνησαν διπλωματικές πρωτοβουλίες για την αποκλιμάκωση της έντασης.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος εξωτερικών υποθέσεων Χανς Βαν Ντεν Μπρουκ απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση προς τον Πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλ. Μιλόσεβιτς, τον οποίο κάλεσε να αποκαταστήσει την αυτονομία των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, ο οποίος την Πέμπτη 5 Μαρτίου επισκέφθηκε το Βελιγράδι και συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς και τον Γιουγκοσλάβο ομόλογό του Ζιβάντιν Γιοβάνοβιτς.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της γιουγκοσλαβικής Προεδρίας, που μετέδωσε το πρακτορείο ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ, ο κ. Μιλόσεβιτς τόνισε στο Βρετανό υπουργό ότι το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου είναιένα εσωτερικό ζήτημα και μπορεί να επιλυθεί αποκλειστικά στη Σερβία.

Σε συνέντευξη Τύπου, μετά την ολοκλήρωση των συναντήσεών του, ο κ. Κουκ τόνισε ότι μετέφερε στον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς μήνυμα εκ μέρους όλων των ευρωπαϊκών χωρών ότι προϋπόθεση για την ομαλοποίηση των σχέσεωνσ της Γιουγκοσλαβίας με την Ε.Ε. είναι η τήρηση των ευρωπαϊκών στάνταρντς σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις πολιτικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των μειονοτήτων.

Για το θέμα του Κοσσυφοπεδίου είπε ότι κατανοεί τη θέση του Προέδρου Μιλόσεβιτς ότι είναι εσωτερικό ζήτημα της Γιουγκοσλαβίας, αλλά τόνισε ότι το ζήτημα των πολιτικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ζήτημα που απασχολεί όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Ο Βρετανός υπουργός πρόσθεσε ακόμα πως τόνισε στον κ. Μιλόσεβιτς ότι πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα και πλήρως η εκπαιδευτική συμφωνία που υπέγραψε με τον Ιμπραχίμ Ρουγκόβα ως πρώτο βήμα ομαλοποίησης της κατάστασης και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που να ικανοποιούν τις νόμιμες πολιτικές διεκδικήσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων του Κοσσυφοπεδίου, που επιθυμούν μια διευρυμένη πολιτική αυτονομία.

Επίσης ο κ. Κουκ καταδίκασε απερίφραστα την τρομοκρατία, ζήτησε την απομόνωση αυτών που ακολουθούν τέτοιες μεθόδους και πρόσφερε την υποστήριξη της Ε.Ε. προς τις μετριοπαθείς προσωπικότητες του Κοσσυφοπεδίου, όπως ο κ. Ρουγκόβα.

Ανέφερε ακόμη ότι ζήτησε απ' τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ενωση να ανοίξει γραφείο στην πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου, την Πρίστινα.

Πάγκαλος: Καταδικάζουμε τις αποσχιστικές τάσεις

Η περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, αλλά και οι εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο ήταν το αντικείμενο των συνομιλιών που είχε στις 6 Μαρτίου στο Βελιγράδι, ο υπουργός Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος με το Γιουγκοσλάβο ομόλογό του Ζιβάντιν Γιοβάνοβιτς, τον Πρόεδρο της Σερβίας Μίλαν Μιλουτίνοβιτς και τον Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Αμέσως μετά τη συνάντησή του με το Γιουγκοσλάβο ομόλογό του ο κ. Πάγκαλος αναφορικά με το Κοσσυφοπέδιο τόνισε ότι:

"Η ελληνική θέση είναι ξεκάθαρη. Καταδικάζουμε τις αποσχιστικές τάσεις, υποστηρίζουμε την ύπαρξη των σημερινών εθνικών κρατών στη Βαλκανική και είμαστε αντίθετοι σε οιαδήποτε περαιτέρω μεταβολή των υπαρχόντων συνόρων και καταδικάζουμε φυσικά την τρομοκρατία και την ένοπλη βία.

Η Ελλάδα επίσης είναι από τις χώρες που υπερασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και πιστεύουμε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελευθερία της έκφρασης πρέπει να προστατεύονται παντού".

Μετά την ολοκλήρωση των επαφών του στο Βελιγράδι, ο κ. Πάγκαλος δήλωσε προς τους Ελληνες δημοσιογράφους ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις προοπτικές που φαίνεται ότι τις επόμενες ημέρες μπορεί να καρποφορήσουν για να εκτονώσουν κάπως την κατάσταση.

Η πρώτη προοπτική, είπε ο υπουργός Εξωτερικών, είναι η εφαρμογή μιας συμφωνίας που ήδη λίγο πολύ έχει ολοκληρωθεί-υπάρχουν ελάχιστα σημεία που μένουν ακαθόριστα-για να λειτουργήσει το εκπαιδευτικό σύστημα στο Κόσοβο.

Το δεύτερο σημείο, πρόσθεσε, είναι ότι η Γιουγκοσλαβία προβλέπει καθεστώς αυτονομίας για τη Βοϊβοντίνα, το οποίο εφαρμόζεται. Προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να επιδιωχθεί κάποιο ανάλογο καθεστώς για το Κόσοβο. Εχω την πεποίθηση, τόνισε ο κ. Πάγκαλος, ότι θα υπάρξουν προσπάθειες, ώστε να προταθεί προς τους ηγέτες- τουλάχιστον τους μετριοπαθείς ηγέτες-της αλβανικής κοινότητας στο Κόσοβο μια λύση ανάλογη με αυτή που ισχύει στην Βοϊβοντίνα.

Τρίτη διέξοδος, είναι η συνάντηση των ηγετών της Αλβανίας και της Γιουγκοσλαβίας σε κάποιο επίπεδο ή των υπουργών Εξωτερικών αν όχι των αρχηγών κρατών, που θα μπορούσε να γίνει είτε εδώ, είτε στα Τίρανα, είτε σε ενδιάμεσους χώρους και βεβαίως εμείς για όλες αυτές τις λύσεις και τις προοπτικές που ανοίγονται είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε και προσφέρουμε ήδη, τις καλές μας υπηρεσίες (ΑΠΕ, 6.3. 98).

Στη συνέχεια ο κ. Πάγκαλος εξέφρασε την αντίθεσή του στην επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Γιουγκοσλαβίας.

Με κυρώσεις απειλούν οι ΗΠΑ

Με αφορμή την κλιμάκωση της βίας στο Κοσσυφοπέδιο, οι ΗΠΑ απέσυραν τις περιορισμένες οικονομικές παραχωρήσεις που προσέφεραν στη Γιουγκοσλαβία μόλις την περασμένη εβδομάδα. Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Στέιτ Ντηπάρτμεντ Τζέϊμς Φόλεϊ δήλωσε στις 5 Μαρτίου ότι θα υπάρξουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες για την Ο.Δ. της Γιουγκοσλαβίας και πρόσθεσε ότι οι συνέπειες αυτές θα αρχίσουν με την απόσυρση των τεσσάρων θετικών μέτρων που ο ειδικός απεσταλμένος Ρόμπερτ Γκέλμπαρτ συμφώνησε την περασμένη βδομάδα με τον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς.

Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ, η οποία κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου επισκέφθηκε διαδοχικά τη Ρώμη, το Παρίσι και τη Βόνη, όπου είχε συνομιλίες με τους συμμάχους πριν απ' την κρίσιμη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των 6 χωρών της Ομάδας Επαφής, που θα γίνει στο Λονδίνο στις 9 Μαρτίου, επέρριψε την αποκλειστική ευθύνη στον Πρόεδρο Μιλόσεβιτς και πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα ανεχθούν μια νέα αιματοχυσία στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Σε συνέντευξη Τύπου στην ιταλική πρωτεύουσα η κα Ολμπράιτ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ "δεν θα παραμείνουν απλοί θεατές" στο αιματοκύλισμα του Κοσσυφοπεδίου από τις σερβικές αρχές και δεν απέκλεισε καμιά προοπτική για να τερματισθεί η βία.

Η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ τόνισε ότι θα προτρέψει τις χώρες που αποτελούν την Ομάδα Επαφής να ακολουθήσουν την πολιτική της Ουάσιγκτον για επιβολή κυρώσεων στο Βελιγράδι.

Οπως είναι γνωστό, την Ομάδα Επαφής απαρτίζουν οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ρωσία.

Αντιδρά η Ρωσία

Στα αμερικανικά σχέδια αντιτίθεται όμως η Ρωσία, η οποία έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με τη Σερβία. Η Μόσχα, όπως μετέδωσε το Πρακτορείο Ιντερφαξ (6.3.98) θεωρεί την κρίση στο Κοσσυφοπέδιο εσωτερική γιουγκοσλαβική υπόθεση.

Σε ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών τονίζεται ότι "είναι απαράδεκτες οι δηλώσεις μερικών αντιπροσώπων δυτικών χωρών για την πιθανότητα άμεσης ανάμειξης από το εξωτερικό, και την επιμονή της υπέρ της επιβολής οποιουδήποτε είδους κυρώσεων εναντίον της Ο.Δ. της Γιουγκοσλαβίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των χωρών της Ομάδας Επαφής δεν θα συμμετάσχει ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Γεβγκένι Πριμακόφ, αλλά ο υφυπουργός Νικολάι Αφανασιέφσκι.

Πρωτοβουλίες Κίνκελ

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ ζήτησε την άμεση σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προκειμένου να αποτραπεί μια γενικότερη ανάφλεξη, η οποία μπορεί να καταστρέψει τη σταθερότητα και την ειρήνη σε όλη την περιοχή.

Ο αρχηγός της γερμανικής διπλωματίας πρότεινε ακόμη:

*Την παράταση της εντολής προς την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ UNPREDEP να παραμείνουν στην ΠΓΔΜ.

* Την αριθμητική ενίσχυση της αστυνομικής δύναμης της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης στην Αλβανία.

* Την ενεργοποίηση του ΟΑΣΕ, με την αποστολή στην περιοχή του πρώην Πρωθυπουργού της Ισπανίας Φ. Γκονζάλες και

* Τον συντονισμό μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Ομάδας Επαφής με την Ε.Ε. και τις βαλκανικές χώρες.

Ο Κίνκελ προειδοποίησε τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου ότι "η τρομοκρατία και η βία δεν υπηρετούν την υπόθεσή τους και ότι η διεθνής κοινότητα δεν θα συρθεί στη λογική των αποσχιστών" (Γαλ. Πρακτ., 6.3.98).

Μήνυμα Ντεμιρέλ στον Μιλόσεβιτς

Η Τουρκία επιδιώκοντας να παίξει ενεργό ρόλο στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου προχώρησε σε δύο κινήσεις: Πρώτον, ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ απέστειλε με τον υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ μήνυμα προς τον Πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλ. Μιλόσεβιτς, καλώντας τον να επιδείξει μετριοπάθεια και να εφαρμόσει τις αρχές του ΟΑΣΕ για την επίλυση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου και δεύτερον, ο Πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ έσπευσε στη Βουλγαρία για συνομιλίες με τον Βούλγαρο ομόλογό του Ιβάν Κοστόφ. Οπως είναι γνωστό, η Βουλγαρία επεχείρησε να αναμείξει την Αγκυρα στις βαλκανικές εξελίξεις, υποστηρίζοντας την πρόταση για τετραμερή δήλωση (Βουλγαρίας, Ελλάδας, Τουρκίας και Ρουμανίας) για την κρίση στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κ. Τζεμ, αναχωρώντας το Σάββατο 7 Μαρτίου από την Αγκυρα για το Βελιγράδι, δήλωσε ότι η Τουρκία σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Γιουγκοσλαβίας και το δικαίωμά της να προστατεύει τα σύνορά της.

"Ομως δεν μπορούμε να είμαστε αδιάφοροι έναντι της συνέχισης της καταπίεσης και των σκοτωμών. Αν τα γεγονότα ξεφύγουν από τον έλεγχο, μπορούν να επεκταθούν και σε άλλα βαλκανικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και της Ελλάδας", είπε ο κ. Τζεμ.

Στο Βελιγράδι ο Τούρκος υπουργός συναντήθηκε με τον Γιουγκοσλάβο ομόλογό του κ. Γιοβάνοβιτς και τον Σλ. Μιλόσεβιτς. Αμέσως μετά τις συνομιλίες ο κ. Τζεμ δήλωσε πως σχημάτισε την εντύπωση ότι θα μπορούσαν να γίνουν κάποια θετικά βήματα στον τομέα της εξομάλυνσης της εκπαίδευσης στην αλβανική γλώσσα στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς, σύμφωνα με το πρακτορείο ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ, επανέλαβε ότι το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου είναι εσωτερική σερβική υπόθεση και πρέπει να επιλυθεί μόνο μέσα στη Σερβία, στη βάση και στο πλαίσιο του συντάγματος και των νόμων της".

Ανησυχούν Αλβανία και Σκόπια

Τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο παρακολουθούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο η Αλβανία όσο και η ΠΓΔΜ και ιδιαίτερα η κοινότητα των αλβανοφώνων στη χώρα αυτή.

Και στις δύο αυτές χώρες πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις συμπαράστασης προς τους αλβανόφωνους του Κοσσυφοπεδίου.

Οι εξελίξεις μάλιστα στη σερβική αυτή επαρχία οδήγησαν το Δημοκρατικό Κόμμα του Σαλί Μπερίσα να επιστρέψει έπειτα από πολλούς μήνες στις διαδικασίες της Βουλής.

Στην κεντρική πλατεία των Τιράνων οργανώθηκε στις 6 Μαρτίου μεγάλη συγκέντρωση, στην οποία παραβρέθηκαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρετζέπ Μεϊντάνι, ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Γκινούσι, ο Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος κ. Μάϊκο, ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος κ. Μπερίσα και εκπρόσωποι όλων των κομμάτων της χώρας.

Βασικός ομιλητής ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος εξέφρασε την αλληλεγγύη του αλβανικού λαού προς τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου και την πολιτική τους ηγεσία, καταδίκασε τη βία των Σέρβων σε βάρος των Αλβανών, ζήτησε απ' τη Διεθνή Κοινότητα και τους Διεθνείς Οργανισμούς να ασκήσουν πίεση στο Βελιγράδι, επανέλαβε ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μέσω διαλόγου μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, ενώ απηύθυνε έκκληση στους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους.

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η ομιλία του Γραμματέα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ενώ ο Σαλί Μπερίσα ζήτησε απ' τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση να τιμωρήσουν τον "Σαντάμ των Βαλκανίων", όπως αποκάλεσε τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Μιλόσεβιτς.

Την ίδια ώρα οι αλβανικές δυνάμεις ασφαλείας είχαν τεθεί σε επιφυλακή, ενώ η κυβέρνηση της χώρας ζήτησε να συγκληθεί επειγόντως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με ημερήσια διάταξη την ανάληψη δράσης εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, με σκοπό να αποφευχθεί μια νέα τραγωδία στο Κοσσυφοπέδιο.

Στα Σκόπια τώρα, ο Πρόεδρος της χώρας Κίρο Γκλιγκόροφ σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Πούλς εξέφρασε φόβους ότι μια ενδεχόμενη έκρηξη στο Κοσσυφοπέδιο μπορεί να οδηγήσει την ΠΓΔΜ ακόμα και στη διάλυση.

Την ΠΓΔΜ επισκέφθηκε στις 7 Μαρτίου και ο ανώτατος διοικητής των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη στρατηγός Ουέσλι Κλάρκ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Γκλιγκόροφ.

Αμέσως μετά τη συνάντηση, ο Σκοπιανός Πρόεδρος επεσήμανε ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ενισχύσει τις προσπάθειές της ώστε να εξευρεθεί μια ειρηνική λύση στο Κοσσυφοπέδιο.

Στο μεταξύ, με αφορμή τη συγκέντρωση των Αλβανών των Σκοπίων για συμπαράσταση στους ομοεθνείς τους του Κοσσυφοπεδίου, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι τέτοιες συγκεντρώσεις δεν ωφελούν την επίλυση του προβλήματος, αλλά αντίθετα οξύνουν την κατάσταση. Επίσης στην ίδια ανακοίνωση τονίζεται πως το γεγονός ότι η συγκέντρωση διοργανώθηκε μόνο από τους Αλβανούς βλάπτει τη συμβίωση των εθνοτήτων στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ.

Ανησυχεί και η Βουλγαρία

Εκδηλη όμως είναι η ανησυχία και στη Βουλγαρία από τα γεγονότα του Κοσσυφοπεδίου. Σε ανακοίνωση του βουλγαρικού Υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται ότι "η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο μπορεί να μετατραπεί σε εθνικιστική διαμάχη, η οποία είναι πιθανό να επεκταθεί και σε άλλες χώρες της περιοχής".

"Οι Αλβανοί πρέπει να αρνηθούν κάθε αυτονομιστική πολιτική και να σεβαστούν την εδαφική ακεραιότητα της Ο.Δ. της Γιουγκοσλαβίας", τονίζεται στην ανακοίνωση, στην οποία προστίθεται ότι οι αρχές του Βελιγραδίου πρέπει να "αναζητήσουν λύσεις που να βασίζονται σε μια ευρύτερη αυτονομία του Κοσσυφοπεδίου" (ΑΠΕ, Γαλ. Πρακτ., 5.3.98).

Σενάρια για επέκταση των συγκρούσεων

Σε άρθρο της εφημερίδας WASHINGTON TIMES (3.3.98) εκφράζονται φόβοι μήπως οι συγκρούσεις στο Κοσσυφοπέδιο επεκταθούν στην ευρύτερη περιοχή, στην ΠΓΔΜ, στην Αλβανία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.

Εκφράζεται επίσης η ανησυχία ότι οι εξελίξεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο τις αμερικανικές ειρηνευτικές προσπάθειες στη Βοσνία.

Παρόμοιο είναι και το δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας WASHINGTON POST (6.3.98), σύμφωνα με το οποίο "η νέα επίθεση των σερβικών δυνάμεων εναντίον Αλβανών ανταρτών στο Κοσσυφοπέδιο έχει ανησυχήσει έντονα την κυβέρνηση Κλίντον και άλλες δυτικές κυβερνήσεις που φοβούνται ότι το Κοσσυφοπέδιο μπορεί να αποτελέσει τη νέα πυριτιδαποθήκη και να εμπλέξει σε πόλεμο τις γειτονικές χώρες Αλβανία, ΠΓΔΜ και πιθανόν τις δύο συμμάχους του ΝΑΤΟ, την Ελλάδα και την Τουρκία".

Τέλος, η εφημερίδα NEW YORK TIMES (8.3.98) σε κύριο άρθρο της αναφέρει ότι η βία στο Κόσοβο ενδεχομένως να επεκταθεί σ' όλη τη βαλκανική ως και τη γειτονική "Μακεδονία" που έχει την αλβανόφωνη μειονότητα, καθώς αρκετοί γείτονές της έχουν εδαφικές βλέψεις, και μπορεί να δημιουργήσουν μια χαώδη κατάσταση και στην Αλβανία, Βουλγαρία, Ελλάδα και Τουρκία εμπλεκόμενοι σε μια ένοπλη σύρραξη.

Το άρθρο υποστηρίζει ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να υπενθυμίσει στους Αλβανούς του Κόσοβο ότι ο κόσμος δεν θα υπονομεύσει τον στόχο των πολυεθνοτικών κρατών υποστηρίζοντας την ανεξαρτησία του Κόσοβο. Καλύτερη λύση είναι η αποκατάσταση του αυτοδιοικούμενου Κόσοβο που ίσχυε πριν το 1989.

Η Ρωσία, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Μεγάλη Βρετανία θα πρέπει να διακόψουν τις συναλλαγές τους με το Βελιγράδι και να παγώσουν οι κρατικοί και προσωπικοί λογαριασμοί που διατηρεί ο Μιλόσεβιτς στο εξωτερικό, και σύμφωνα με πληροφορίες πολλοί απ' αυτούς τους λογαριασμούς βρίσκονται στην Κύπρο, καταλήγει το άρθρο της αμερικανικής εφημερίδας.

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[05] Καρκινοβατούν οι προσπάθειες για αναθέρμανση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή

Μέσα στο τέλμα αυτό, ξεχωρίζει κατ' αρχάς η πρόταση του Παλαιστίνιου Προέδρου Γιάσερ Αραφάτ, για επείγουσα συζήτηση αραβικής συνόδου, προκειμένου να αντιμετωπισθεί "η ισραηλινή πολιτική υπονόμευσης της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή".

Οπως μετέδωσε η Παλαιστινιακή Ραδιοφωνία (8.3.98), ο Γιάσερ Αραφάτ, στη διάρκεια της συνάντησής του με τα μέλη του παλαιστινιακού νομοθετικού συμβουλίου, προειδοποίησε ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί την κρίση στον Κόλπο για να κατευθύνει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας μακριά από την ειρηνευτική διαδικασία.

"Γιατί οι διεθνείς συνθήκες εφαρμόζονται μόνο αναφορικώς με τις αραβικές χώρες" αναρωτήθηκε ο Αραφάτ, παραπέμποντας στο Ιράκ, στη Λιβύη και το Σουδάν, "και όχι και ως προς το Ισραήλ το οποίο τις παραβιάζει από το 1948;".

Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, από το Οσλο της Νορβηγίας όπου βρισκόταν για επίσημη επίσκεψη, απέρριψε τις δηλώσεις του Προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Γιάσερ Αραφάτ, σύμφωνα με τον οποίο η ειρηνευτική διαδικασία είναι "σχεδόν νεκρή" κατηγορώντας τον Παλαιστίνιο ηγέτη ότι αποθαρρύνει όλες τις προσπάθειες.

Απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους στο Οσλο, μετά το τέλος των συνομιλιών του με το Νορβηγό υπουργό Εξωτερικών, Κνουτ Βόλεμπεργκ, ο κ. Νετανιάχου τόνισε ότι οι δηλώσεις του κ. Αραφάτ στοχεύουν στην αποθάρρυνση όλων των προσπαθειών για την προώθηση της ειρηνευτικής διαδικασίας (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ. 7.3.98).

Πάντως, ως διαβεβαιώσεις ότι στο μέλλον θα τηρηθεί κατά γράμμα από το Ισραήλ η Συμφωνία του Οσλο, ερμηνεύονται τα όσα ανέφεραν στη συνέντευξη Τύπου, τόσο ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ όσο και ο υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας.

"Ηρθα στη Νορβηγία διότι πιστεύω απόλυτα στον ουσιαστικό ρόλο που παίζει στη Μέση Ανατολή, καθώς επίσης διότι πιστεύω ακόμα στη συμφωνία του Οσλο", ήταν το ουσιαστικότερο των όσων είπε ο Μπένιαμιν Νετανιάχου, ενώ ο Νορβηγός υπουργός Εξωτερικών Κνουτ Βόλεμπεργκ, τόνισε ότι "η Νορβηγία θα συνεχίσει να είναι μεσολαβητής μεταξύ των δύο πλευρών".

Στη συνέντευξη τύπου, με την οποία ολοκληρώθηκε η διήμερη επίσκεψη του Πρωθυπουργού του Ισραήλ στη νορβηγική πρωτεύουσα, ούτε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αλλά ούτε και ο Κνουτ Βόλεμπεργκ ανέφεραν συγκεκριμένα στο πού κατέληξαν οι συνομιλίες του Ισραηλινού Πρωθυπουργού με το Νορβηγό ομόλογό του Σελ Μάγκνε Μπούντεβικ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγες μέρες νωρίτερα (5.3.98), από την Ισπανία στην οποία μετέβη επίσης για επίσημη επίσκεψη, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου αποκάλυψε ότι έχει απευθύνει πρόσκληση στον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ στη συνάντηση, που αν πραγματοποιηθεί θα είναι η πρώτη ανάμεσα στους δύο ηγέτες εδώ και πέντε μήνες.

Ο κ. Νετανιάχου δήλωσε ότι έχει στείλει πρόσκληση στον κ. Αραφάτ, αλλά δεν γνωρίζει αν έτυχε θετικής απάντησης.

Η παλαιστινιακή πλευρά, μέσω του εκπροσώπου του κ. Αραφάτ, δήλωσε ότι ο Παλαιστίνιος ηγέτης δεν έχει λάβει "καμιά επίσημη πρόσκληση" για συνάντηση με τον κ. Νετανιάχου. Πάντως, ανώνυμες παλαιστινιακές πηγές ανέφεραν στο γαλλικό πρακτορείο ότι η πιθανότητα μιας τέτοιας συνάντησης είχε συζητηθεί κατά τη διάρκεια συνάντησης ανάμεσα στον κ. Νετανιάχου και τον δεύτερο στην παλαιστινιακή επαρχία, Μαχμούντ Αμπάς.

Στο μεταξύ, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, σε συνέντευξή του στο εβδομαδιαίο βρετανικό αριστερό περιοδικό "NEW STATESMAN" (4.3.98), ζήτησε την αύξηση των πιέσεων κατά του Ισραήλ, κατηγορώντας την κυβέρνηση του Ισραηλινού Πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ότι θέτει σε κίνδυνο την ειρηνευτική διαδικασία.

Εξάλλου, περισσότεροι από 1500 υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του ισραηλινού στρατού και της αστυνομίας υπογράφουν επιστολή (8.3.98), προς τον Πρωθυπουργό της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, με την οποία τον καλούν να επιλέξει την ειρήνη με τους Αραβες κι όχι τη συνέχιση της πολιτικής του εποικισμού των αραβικών εδαφών.

Η επιστολή αυτή, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, είναι σχεδόν πανομοιότυπη με εκείνη που είχε σταλεί πριν από 20 χρόνια στον τότε Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μεναχέμ Μπέγκιν, όταν οι ειρηνευτικές συνομιλίες με την Αίγυπτο βρίσκονταν σε κρίσιμη φάση. Η επιστολή του 1978 ήταν και το πρώτο δείγμα γραφής του κινήματος "Ειρήνη τώρα", το οποίο βρίσκεται και πάλι πίσω από τη νέα πρωτοβουλία.

Την πρόθεσή του να επισκεφθεί τη Μέση Ανατολή, έκανε γνωστή, με ανακοίνωση του εκπροσώπου του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Ειδικότερα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν θα πραγματοποιήσει περιοδεία σε τέσσερις χώρες της Μέσης Ανατολής και στα παλαιστινιακά εδάφη, από τις 19 έως 26 Μαρτίου, ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ κ. Φρεντ Εκχαρντ.

Αυτή η περιοδεία, που αρχικά είχε προβλεφθεί για τον Φεβρουάριο, ακυρώθηκε λόγω της ιρακινής κρίσης.

[06] Διασώθηκε η ειρήνη στο Ιράκ- Επιμένουν στις απειλές τους οι Αμερικανοί....

Εν τούτοις, οι ΗΠΑ εμμένουν στις απειλές τους περί προσφυγής στη βία, εάν το Ιράκ δεν τηρήσει μέχρι τέλους τη συμφωνία. Το ερώτημα μάλιστα, κατά πόσο η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, με την οποία επικυρώνεται η συμφωνία του κ. Κόφι Ανάν με τον Σαντάμ Χουσεϊν, επιτρέπει και την ανάληψη στρατιωτικής δράσης αυτομάτως, χωρίς άλλη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Ιράκ με τη συμφωνία, προσείλκυσε σε μεγάλο βαθμό το ενδιαφέρον του Τύπου, αφού διίστανται οι απόψεις, εν προκειμένω, των κρατών- μελών του ΟΗΕ που έχουν πρωταγωνιστήσει στην κρίση του Ιράκ.

Η επίμαχη φράση, γύρω από την οποία περιστράφηκαν οι διαφορετικές εκτιμήσεις και απόψεις, είναι η φράση "σοβαρές συνέπειες", με την οποία το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο ομόφωνο ψήφισμά του με το οποίο επικυρώνει τη συμφωνία, προειδοποιεί το Ιράκ στην περίπτωση που παρεμποδίσει τις επιθεωρήσεις των ειδικών του ΟΗΕ. Ωστόσο, στο κείμενο της απόφασης, δεν προσδιορίζονται ποιές πρόκειται να είναι οι συνέπειες, με τις οποίες απειλείται το Ιράκ.

Οπως επισημαίνουν δε τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Ρόιτερ (3.3.98), το κείμενο έχει συνταχθεί κατά τέτοιο τρόπο, που να ικανοποιεί πολλά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα οποία απαιτούσαν να υπάρχουν εγγυήσεις ότι η απόφαση, δεν θα εγκρίνει αυτομάτως την προσφυγή στη βία, σε περίπτωση που το Ιράκ παραβεί τη συμφωνία.

Λίγο νωρίτερα, και εν αναμονή της ψήφισης της συμφωνίας από το Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ μιλώντας προς τα μέλη του προειδοποίησε το Ιράκ ότι η πρόσφατη συμφωνία στην οποία κατέληξαν και η οποία προβλέπει την ελεύθερη πρόσβαση των επιθεωρητών του ΟΗΕ σε όλες τις στρατιωτικές του εγκαταστάσεις, ίσως αποτελεί την τελευταία ευκαιρία της διπλωματίας (ΑΠΕ-Ρόιτερ 3. 3.98).

Οι ΗΠΑ πάντως από την πλευρά τους, έσπευσαν να ερμηνεύσουν το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, και ειδικότερα τη φράση- προειδοποίηση προς το Ιράκ ότι θα υποστεί τις "πλέον σοβαρές συνέπειες" εάν δεν σεβαστεί τις δεσμεύσεις του σχετικά με την επιθεώρηση των εγκαταστάσεων που ενδεχομένως κρύβουν όπλα μαζικής καταστροφής, ότι τους δίνει την "άδεια να δράσουν". Αυτή τουλάχιστον την ερμηνεία έδωσε ο ίδιος ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, μιλώντας στη διάρκεια εκδήλωσης στο Λευκό Οίκο (3.3.98).

Αλλά και ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Μάικλ Μακέρι, προειδοποίησε ότι η έκφραση "οι πλέον σοβαρές συνέπειες", σημαίνει καθαρά "μια στρατιωτική ενέργεια". Ο κ. Μακέρι διευκρίνισε βέβαια, ότι "το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθέτησε μια θέση αρχής στην οποία δεν προβλέπεται αυτόματη προσφυγή" σε στρατιωτικές ενέργειες, σε περίπτωση που το Ιράκ δεν σεβαστεί τη συμφωνία που υπογράφηκε την περασμένη εβδομάδα με τον ΟΗΕ. Ομως, εξήγησε ο κ. Μακέρι, όλα τα μέλη του Συμβουλίου γνωρίζουν πολύ καλά ότι η έκφραση "οι πλέον σοβαρές συνέπειες" σημαίνει την προσφυγή στη βία (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ.- Ρόιτερ-Γερμ. Πρακτ. 3.3.98).

Κατηγορηματικά αντίθετες με την αυτόματη προσφυγή στη βία, είναι πολλές άλλες χώρες, οι οποίες εκτιμούν ότι το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν επιτρέπει τη στρατιωτική ενέργεια εναντίον του Ιράκ, σε περίπτωση που το τελευταίο δεν συμμορφωθεί με τους όρους και τις δεσμεύσεις της συμφωνίας.

Μεταξύ αυτών των χωρών συμπεριλαμβάνεται και η Κίνα, η οποία με δήλωση του εκπροσώπου του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών Ζου Μπανγκζάο, τόνισε ότι η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δεν αποτελεί "εισιτήριο" για τη χρήση στρατιωτικής βίας εναντίον της Βαγδάτης (3.3.98).

Ο κ. Μπανγκτάο δήλωσε ακόμη ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας θα πρέπει "να διαπιστώσει μετά από συζήτηση εάν το Ιράκ παραβιάζει τη συμφωνία και εάν χρειάζεται να αναληφθεί δράση σε απάντηση".

Αλλά και ο Κινέζος μόνιμος αντιπρόσωπος στο Συμβούλιο Ασφαλείας, Τσιν Χουασάν, καθώς και ο Ρώσος συνάδελφός του Σεργκέι Λαβρώφ, τόνισαν ότι η έγκριση της απόφασης δεν σημαίνει με κανέναν τρόπο ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας εξουσιοδοτεί οποιοδήποτε κράτος να χρησιμοποιήσει βία κατά του Ιράκ.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γάλλος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Εθνη Αλέν Ντεζαμέ, ο οποίος δήλωσε ότι η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας "αποκλείει την ιδέα της αυτόματης απάντησης" (ΑΠΕ-Ρόιτερ- Γαλλ. Πρακτ., 3.3.98).

Στην ένθεν και ένθεν επιχειρηματολογία και αλληλοσυγκρουόμενη ερμηνεία της επίμαχης φράσης του ψηφίσματος, επιχείρησε να βάλει ένα τέλος ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, ο οποίος με δήλωσή του (8.3.98), διευκρινίζει ότι κάθε στρατιωτικό πλήγμα εναντίον του Ιράκ, στην περίπτωση που το τελευταίο δεν σεβαστεί τη συμφωνία με τον ΟΗΕ για τον έλεγχο των εξοπλισμών, προϋποθέτει απαραίτητα διαβουλεύσεις στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Την υποστήριξή του προς την απόφαση των Ηνωμένων Εθνών για το Ιράκ εξέφρασε και το ΝΑΤΟ, με δήλωση από τις Βρυξέλλες του γενικού γραμματέα του Χαβιέρ Σολάνα (4.3.98), ενώ ο αντιπρόσωπος του Ιράκ στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη, Μπαρζάν Τακριτί, με συνέντευξή του στη σαουδαραβική εφημερίδα "Αλ Χαγιάτ" (3.3.98), αφού εκφράζει την ικανοποίησή του για την παρουσία διπλωματών στην "ειδική επιτροπή" που θα αναλάβει την επιθεώρηση των 8 προεδρικών τοποθεσιών, δηλώνει ότι η συμφωνία ανάμεσα στο Ιράκ και τον ΟΗΕ για την επιθεώρηση των προεδρικών τοποθεσιών, "αποτελεί εγγύηση ενάντια στις προκλήσεις των επιθεωρητών".

Στο μεταξύ, ο αντιπρόεδρος της ιρακινής κυβέρνησης Ταρέκ Αζίζ δήλωσε ότι η χώρα του θα τηρήσει τη συμφωνία που υπέγραψε με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν για την επιθεώρηση των λεγομένων "προεδρικών μεγάρων", από τους επιθεωρητές του Οργανισμού.

"Υπογράψαμε μια συμφωνία με τον γενικό γραμματέα. Είμαστε δεσμευμένοι στην τήρηση των όρων της συμφωνίας και τίποτε άλλο από την πλευρά μας", δήλωσε ο Αζίζ σε ανακοίνωσή του που μεταδόθηκε από το ιρακινό πρακτορείο ειδήσεων ΙΝΑ (3.3.98).

Ο ίδιος, μία μέρα νωρίτερα (2.3.98), σε συνέντευξή του στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, δήλωσε ότι η χώρα του επιθυμεί να έχει "ομαλές σχέσεις" με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article