MinPress: The Week in Review, 98-11-19

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] ΚΥΠΡΙΑΚΟ-E/T ΣΧΕΣΕΙΣ

[Β] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[Α] ΚΥΠΡΙΑΚΟ-E/T ΣΧΕΣΕΙΣ

[Β] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

[01] Εναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου με την Ε.Ε.

Ευχή όλων η μελλοντική συμμετοχή
των Τουρκοκυπρίων

Με τη διαπίστωση ότι "τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει το τρένο της διεύρυνσης, εκτός από την απόφαση μιας χώρας να αποσύρει την υποψηφιότητά της", ο προεδρεύων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Βόλφγκανκ Σύσελ παρουσίασε τα αποτελέσματα της πρώτης υπουργικής συνόδου των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου Γιαννάκη Κασουλίδη και τον Επίτροπο Χανς Βαν Ντεν Μπρουκ στις Βρυξέλλες (ΑΠΕ, 10.11.98) ο κ. Σύσελ χαρακτήρισε εξαιρετικό το κλίμα που επικράτησε στη διακυβερνητική διάσκεψη για την Κύπρο, τονίζοντας ότι η πρώτη συμφωνία αφορά πέντε τομείς των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, από τους επτά που αρχικά προεβλέποντο για το σύνολο των υποψηφίων χωρών. Στην περίπτωση της Κύπρου δεν "έκλεισε" ο τομέας των τηλεπικοινωνιών, αφού η Κύπρος έχει ζητήσει μια μεταβατική περίοδο για την προσαρμογή της στο κοινοτικό κεκτημένο, ενώ για το σύνολο των έξι υποψηφίων χωρών δεν έκλεισε ο τομέας της προσαρμογής στο κοινοτικό κατεκτημένο που αφορά την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) δεδομένου ότι εν όψει της επικύρωσης της Συνθήκης του Αμστερνταμ στον τομέα αυτό θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές.

Ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών, αναφερόμενος στο πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου τόνισε ότι η Ε.Ε. υποστηρίζει τις προσπάθειες του ΟΗΕ, ενώ υπογράμμισε ότι πεποίθηση είναι ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα συμβάλουν την επίτευξη λύσης. Ευχήθηκε τέλος να δεχθούν οι Τουρκοκύπριοι την πρόταση Κληρίδη και να συμμετάσχουν στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Από κυπριακής πλευράς, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης, υπογράμμισε ότι "πρόκειται για μια ιστορική μέρα για την Κύπρο". Αναφερόμενος στο πολιτικό πρόβλημα ο κ. Κασουλίδης εξέφρασε την ευχή να λυθεί το Κυπριακό με βάση τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ, πριν το τέλος των ουσιαστικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων Κύπρου-Ε. Ε., ενώ παράλληλα υπογράμμισε ότι "σε ότι αφορά την Κοινή Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε. στη νοτιοανατολική Ευρώπη, υπάρχουν σήμερα ρωγμές στην κοινοτική συνοχή που θα μπορούσαν να κλείσουν αν επελύετο το Κυπριακό".

Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο αρμόδιος για τις εξωτερικές σχέσεις Επίτροπος Χανς Βαν ντεν Μπρουκ αναγνώρισε την πρόοδο της Κύπρου σε ό,τι αφορά την προσαρμογή της στο κοινοτικό κεκτημένο και εξέφρασε και αυτός την ελπίδα να ανταποκριθούν θετικά οι Τουρκοκύπριοι στην πρόταση Κληρίδη.

Τέλος, ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας της Κύπρου Γ. Βασιλείου δήλωσε προς τους εκπροσώπους του Τύπου ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να πιέσει την Τουρκία και τον Ντενκτάς ώστε να πάψουν να επιδιώκουν τη δημιουργία μιας συνομοσπονδίας στην Κύπρο.

Προηγουμένως, στη διάρκεια της υπουργικής συνόδου για την Κύπρο ( ΑΠΕ, 10.11.98) ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ είχε εκφράσει την ικανοποίησή του για τη μέχρι σήμερα προσαρμογή της Κύπρου στο κοινοτικό κεκτημένο, ενώ παράλληλα ευχήθηκε να ανταποκριθούν θετικά οι Τουρκοκύπριοι στην πρόσκληση του Προέδρου Κληρίδη να συμμετάσχουν στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Λαμβάνοντας το λόγο, από ελληνικής πλευράς, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου χαιρέτισε την παρέμβαση του Βρετανού ομολόγου του και χαρακτήρισε την υπουργική σύνοδο ιστορική. Ο κ. Παπανδρέου σημείωσε ότι "η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο δεν επέτρεψε τη μέχρι στιγμής συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις" και τόνισε ότι "η ενταξιακή πορεία δημιουργεί μια νέα δυναμική και κοινό όραμα για όλους τους Κυπρίους".

Αντιρρήσεις από Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία
και Ιταλία

Στο μεταξύ, τη Δευτέρα, στη διάρκεια των εργασιών του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες (ΑΠΕ, 9.10.98), οι υπουργοί Εξωτερικών επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για τη διεύρυνση της Ενωσης, αλλά προειδοποίησαν ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα είναι μακρές και δύσκολες. Επιπλέον, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ολλανδία σε κοινή δήλωσή τους σχετικά με την Κύπρο, η οποία υποστηρίχθηκε και από την Ιταλία και καταχωρήθηκε στα πρακτικά του Συμβουλίου, αναφέρουν ότι "έχουν επίγνωση των δυσκολιών που παρουσιάζει η κατάσταση της Κύπρου, αφού η διχοτόμηση της νήσου θέτει βασικά προβλήματα για τη λειτουργία και τη συνοχή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας της Ε.Ε.".

Στη δήλωσή τους οι τρεις χώρες επισημαίνουν ότι "η σύνοδος Κορυφής του Λουξεμβούργου δήλωσε ότι η προσχώρηση της Κύπρου στην Ε.Ε. πρόκειται να ωφελήσει όλες τις κοινότητες και να συμβάλει στην εσωτερική ειρήνη και τη συμφιλίωση.

Οι τρεις χώρες διαπιστώνουν ότι δεν κατέστη δυνατόν έως τώρα να σημειωθεί πρόοδος προς την εξεύρεση πολιτικής λύσης στο Κυπριακό και υπογραμμίζουν ότι στη συνέχεια της διαπραγματευτικής διαδικασίας θα προκύψουν και ορισμένα άλλα προβλήματα που οφείλονται στην ιδιαίτερη κατάσταση της Κύπρου.

Με βάση τα ανωτέρω, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Ιταλία κρίνουν ότι "πρέπει επειγόντως να βρεθεί πολιτική λύση στο Κυπριακό, διότι αυτή είναι η μόνη οδός για την επίλυση των προβλημάτων".

Η Ελλάδα θα εμποδίσει τη διεύρυνση της Ε.Ε.
χωρίς την Κύπρο

Παράλληλα, δήλωση κατέθεσε και η ελληνική πλευρά σε σχέση με τη διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., στην οποία τονίζεται:

"Η σύνοδος κορυφής του Λουξεμβούργου όρισε ότι τα έντεκα υποψήφια κράτη καλούνται να προσχωρήσουν στην Ενωση βάσει των αυτών κριτηρίων και συμμετέχοντας υπό τους ίδιους όρους στην ενταξιακή διαδικασία.

Η διαδικασία αυτή, όπως τονίστηκε στο Λουξεμβούργο, είναι μία εξελικτική και άνευ αποκλεισμών πορεία. Ως εκ τούτου ενέργειες ή δηλώσεις οι οποίες δεν είναι συνεπείς προς το ανωτέρω πνεύμα απειλούν τη δυναμική της όλης διαδικασίας.

Σημειώνουμε επίσης, ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λουξεμβούργου, αναγνωρίσαμε, στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο, ότι "η ένταξη της Κύπρου θα πρέπει να αποβεί προς όφελος όλων των κοινοτήτων και να συμβάλει στην εσωτερική ειρήνη και τη συμφιλίωση".

Η κυπριακή κυβέρνηση έχει ήδη προβεί σε συγκεκριμένες προτάσεις και προσπάθειες προκειμένου η τουρκοκυπριακή πλευρά να συμμετάσχει στην ενταξιακή διαπραγμάτευση. Δυστυχώς, οι προσπάθειες αυτές έχουν αποβεί μέχρι στιγμής άκαρπες. Η άρνηση αυτή οφείλεται στο ότι η Τουρκία που κατέχει μέρος της νήσου θέτει την κυπριακή ένταξη υπό την ομηρεία της.

Κατά συνέπεια οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κρατών- μελών της πρέπει να σέβονται τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί και κατά κανένα τρόπο να επιτρέπουν σε τρίτες χώρες να παρεμποδίζουν το δικαίωμα κάθε ευρωπαϊκού κράτους το οποίο πληροί τα απαιτούμενα κριτήρια να προσχωρήσει στην Ενωση.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να διαδραματίσει θετικά καταλυτικό ρόλο, ώστε να επιτευχθεί η τουρκοκυπριακή συμμετοχή, να ενθαρρυνθούν οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος και να εξασφαλισθεί η ομαλή ενταξιακή πορεία της νήσου".

Σχολιάζοντας τη δήλωση των τριών, ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, από τη Βαρσοβία όπου βρισκόταν (ΑΠΕ, 10.9.98) υπογράμμισε ότι η Ελλάδα σε καμμία περίπτωση δε θα δεχθεί νέους όρους πέραν της διαδικασίας που έχει αποφασιστεί για την ένταξη της Κύπρου. "Θα δώσουμε τη μάχη που πρέπει και η δική μας θέση θα περάσει", τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Σημίτης, ενώ υπενθύμμισε ότι "όταν το 1994 ελήφθη η απόφαση για την ένταξη της Κύπρου ήταν γνωστό το πολιτικό πρόβλημα, που είναι θέμα κατοχής και όλοι το αποδέχτηκαν".

Εξάλλου, ο υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος, που συνόδευε τον Πρωθυπουργό, δήλωσε κατηγορηματικά ότι "διεύρυνση της Ε.Ε. χωρίς την Κύπρο δεν πρόκειται να υπάρξει..."

Αλλά και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου σε αποκλειστική δήλωσή του στο ΡΙΚ (11.11.98) επανέλαβε ότι "αν η Ε. Ε., αρνηθεί την ένταξη της Κύπρου, επειδή το Κυπριακό παραμένει άλυτο, τότε το ελληνικό Κοινοβούλιο δεν θα επικυρώσει την ένταξη άλλων χωρών".

Ασκηση πιέσεων στην Αγκυρα ζητά η Λευκωσία

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Γιαννάκης Κασουλίδης, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τους κύριους Σύσελ και Βαν Ντεν Μπρουκ (ΑΠΕ, 10.11.98), αναφερόμενος στη δήλωση των τριών είπε ότι, αν και "δεν πρόκειται για νέες επιφυλάξεις ως προς την ένταξη της Κύπρου, αλλά για επανάληψη γνωστών απόψεων", σκοπεύει να ζητήσει από τις χώρες αυτές "να αναλάβουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και να ασκήσουν πιέσεις στην κυβέρνηση της Αγκυρας ώστε να συμβάλει θετικά στις προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού". Ο κ. Κασουλίδης επεσήμανε, εξάλλου, ότι "κάθε μήνυμα που συναρτά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. με την επίλυση του Κυπριακού αποτελεί μήνυμα προς την Τουρκία να συνεχίσει την αδιάλλακτη πολιτική της".

Στη Λευκωσία, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης (ΚΥΠΕ, 10.11.98), αναφερόμενος στο ίδιο θέμα παρατήρησε ότι "κανείς δεν υποτιμά τη δήλωση των τριών. Σημασία όμως έχουν τα επίσημα κείμενα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που επί του παρόντος ευνοούν την ενταξιακή πορεία της Κύπρου".

Αντίθετος με τον όρο της επίλυσης του Κυπριακού για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. εμφανίστηκε και ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, σε συνέντευξή του στο London GreeK Radio LGR (10.11. 98). Αλλά και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Χοσέ Μαρία Χιλ- Ρόμπλες (ΑΠΕ, 11.11.98) υποστήριξε: "Η υποψηφιότητα της Κύπρου θα αντιμετωπιστεί με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζονται οι υποψηφιότητες των άλλων προς ένταξη χωρών και θα εξαρτηθεί από την προσαρμογή τους στα κριτήρια της Ε.Ε.. Οταν υπάρξει αυτή η προσαρμογή η Κύπρος πρέπει να ενταχθεί".

Εντονη αντίδραση από Αγκυρα και ψευδοκράτος

Τη δυσφορία της για την ενταξιακή διαπραγμάτευση της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Ενωση υπογράμμισε η Αγκυρα, σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Πληροφοριών του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών (10.11.98).

Στην ανακοίνωση επαναλαμβάνεται η απειλή ότι "η Τουρκία θα ακολουθήσει πολιτική ενοποίησης με την ΤΔΒΚ, ανάλογο με αυτήν που πραγματοποιεί η ελληνοκυπριακή πλευρά με την Ελλάδα, μέσω της Ευρωπαϊκής Ενωσης".

Εξάλλου, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι "έρχεται σε αντίθεση προς το Διεθνές Δίκαιο η αίτηση της ελληνοκυπριακής Διοίκησης προς την Ε.Ε. στο όνομα ολόκληρης της Κύπρου", ενώ τονίζεται ότι "οι διατάξεις των συμφωνιών περί εγγυήσεων του '59 και του '60 "δεν επιτρέπουν την ένταξη της Κύπρου σε διεθνείς οργανισμούς, σε πολιτικές και οικονομικές ενώσεις, στις οποίες δεν είναι ταυτόχρονα μέλη η Τουρκία και η Ελλάδα".

Τέλος, στην ανακοίνωση υποστηρίζεται ότι "η ελληνική πλευρά που βλέπει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ως πράσινο φως για ελληνοποίηση του νησιού, δηλώνει σήμερα ξεκάθαρα ότι θα μπορούσε να αναγνωρισθεί στον τουρκοκυπριακό λαό απλώς μια αυτονομία, ενώ από την άλλη, εγκαινιάζει στο νησί βάσεις που παραχωρούνται στην Ελλάδα και επιχειρώντας να εγκαταστήσει τους πυραύλους S-300 κλιμακώνει τη στρατιωτική ένταση".

Δύο μέρες αργότερα, με αφορμή τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου στις Βρυξέλλες, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε νέα ανακοίνωση στην οποία τονίζεται: "Η Ελλάδα δεν έχει το δικαίωμα να παρουσιάζεται ως προστάτης των Τουρκοκυπρίων. Σήμερα, ο τουρκοκυπριακός λαός ζει ανεξάρτητος και ελεύθερος στο δικό του έδαφος, κάτω από τη δική του σημαία".

Στην ίδια ανακοίνωση κατηγορείται η Ελλάδα ότι α) ασκεί πιέσεις στους Τούρκους της Δυτικής Θράκης και παραβιάζει τα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματά τους αναγκάζοντάς τους να γίνουν πρόσφυγες, αφήνοντάς τους δίχως εκπαίδευση και γη και γκρεμίζοντας την τουρκική κληρονομιά" και β) εμποδίζει την επίλυση του Κυπριακού με στόχο να μετατρέψει την Κύπρο σε ένα ελληνικό νησί και να φυλακίσει τους Τούρκους σε καθεστώς μειονότητας".

Στην μακροσκελή ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι ο κ. Παπανδρέου δεν πρέπει να ξεχάσει ότι πρωτοστάτες στην εχθρότητα προς την Τουρκία-κάτι που έχει γίνει κοινωνική ιδεολογία-είναι μερικοί θρησκευτικοί λειτουργοί", ενώ καλείται ο κ. Παπανδρέου, "ο οποίος μιλάει για κοινές αξίες της Ε.Ε., να θυμηθεί ότι μία απ' αυτές είναι η ευθύνη καταπολέμησης της τρομοκρατίας".

Από την πλευρά του, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς (ΜΠΑΥΡΑΚ, 10.11.98) κατηγόρησε την Ευρώπη ότι "καταπατά τη δημοκρατία και τις διεθνείς συμβάσεις" καθώς και ότι "συμβάλλει στο εμπάργκο που εφαρμόζεται εναντίον της ΤΔΒΚ".

Αλλά και ο "υφυπουργός Εξωτερικών" του ψευδοκράτους, σε δηλώσεις του στο BBC (12.11.98) χαρακτήρισε "αρνητική εξέλιξη" την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου με την Ε.Ε., ενώ ισχυρίστηκε ότι "η Ευρωπαϊκή Ενωση θα φέρει την ιστορική ευθύνη για τη διαιώνιση της διαίρεσης της Κύπρου, αφού η έναρξη των διαπραγματεύσεων ανατρέπει την ισορροπία που είχε αποκατασταθεί τόσα χρόνια μέσω του ΟΗΕ".

[02] Η Λευκωσία προσφεύγει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για συζήτηση του Κυπριακού

Πάντως, όπως διευκρίνησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης, αμέσως μετά τη λήξη της τρίωρης συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου (ΑΠΕ, 13.11.98), "η προσφυγή θα τεθεί υπό την αίρεση κάποιων εξελίξεων, αν υπάρξουν θετικές εξελίξεις στο θέμα θα επαναξεταστεί".

Οι S-300

Κατά τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου δεν συζητήθηκε το θέμα των πυραύλων S-300. Παρά τα όσα αντίθετα δημοσιεύτηκαν τις προηγούμενες μέρες και παρά τα διάφορα σενάρια που είδαν το φως της δημοσιότητας στον κυπριακό και ελληνικό τύπο και σύμφωνα με τα οποία "αναζητείται διπλωματική διέξοδος με το λιγότερο δυνατό πολιτικό κόστος, ώστε να μην εγκατασταθούν οι S-300 στην Κύπρο", ο Πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης, εξερχόμενος της συνεδρίασης (ΚΥΠΕ, 13.11. 98) δήλωσε κατηγορηματικά ότι "για το θέμα αυτό ισχύει παλαιότερη απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου".

Αυτό βεβαίως δεν αποκλείει, σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο κ. Στυλιανίδη (ΑΠΕ, 13.11.98) "να γίνονται διαβουλεύσεις ή να τίθενται διάφοροι προβληματισμοί για τους S-300, αλλά άλλο διαβουλεύσεις και άλλο αποφάσεις".

Αλλωστε και ο Ελληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε δηλώσει την προηγούμενη μέρα (12.11.98) ότι "η Ελλάδα και η Κύπρος συζητούν ιδέες, απόψεις ή προσεγγίσεις διαφόρων παραγόντων" για τους S-300 και την προοπτική εγκατάστασής τους στην Κρήτη.

Τουρκικές απειλές

Στο μεταξύ, όπως μετέδωσε το τουρκοκυπριακό Πρακτορείο ΤΑΚ (14.11. 98), ο υπαρχηγός των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Ζιλμί Οζκόκ απείλησε ότι "όλα τα όπλα που θα μεταφερθούν στον κυπριακό νότο θα μείνουν μόνο μέχρι να αρχίσει μια σύγκρουση στο νησί".

Ο στρατηγός Οζκόκ, που επισκέφθηκε τα κατεχόμενα προκειμένου να παραστεί στις εκδηλώσεις για την 15η επέτειο από την μονόπλευρη ανακήρυξη του ψευδοκράτους, δήλωσε επίσης ότι "η Τουρκία είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα στρατηγικά και ζωτικά συμφέροντά της στην Κύπρο και το Αιγαίο", ενώ συνέστησε στην Αθήνα και τη Λευκωσία "να σταματήσουν να δοκιμάζουν την αποφασιστικότητα της Τουρκίας στο θέμα αυτό".

[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[03] Επίσκεψη του Αλβανού Πρωθυπουργού Παντελί Μάικο στην Αθήνα

Στις συνομιλίες που διεξήχθησαν στο Μέγαρο Μαξίμου οι δύο Πρωθυπουργοί, μαζί με κλιμάκιο κυβερνητικών στελεχών, εξέτασαν όλο το φάσμα των διμερών σχέσεων, καθώς και τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

Ειδικότερα συζητήθηκαν θέματα διμερούς συνεργασίας στους τομείς της οικονομίας, της δημόσιας τάξης και του πολιτισμού, τα προβλήματα των Αλβανών λαθρομεταναστών στην Ελλάδα, ο περιορισμός της λαθρομετανάστευσης, καθώς και το θέμα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Και οι δύο Πρωθυπουργοί χαρακτήρισαν την ελληνική μειονότητα ως "γέφυρα" για τη διμερή συνεργασία, ενώ ο κ. Σημίτης επανέλαβε ότι η Αθήνα θα στηρίξει τις προσπάθειες της Αλβανίας για ένταξή της στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και θα συμβάλει στην περαιτέρω δραστηριοποίηση ελληνικών εταιρειών στην Αλβανία.

Διεξοδικά συζητήθηκε και το θέμα του Κοσσυφοπεδίου και ο Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να τάσσεται υπέρ της ειρηνικής λύσης του προβλήματος, η οποία δεν θα συμπεριλαμβάνει αλλαγή των συνόρων.

Απ' την πλευρά του ο κ. Μάικο επεσήμανε ότι τα Τίρανα αποδέχονται την ενδεχόμενη διεθνή πρωτοβουλία με τη συμμετοχή της Ελλάδας και τη συνεργασία με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας για να καθιερωθεί ένα "προσωρινό καθεστώς" σε αυτή τη σερβική επαρχία.

Μιλώντας προς τους δημοσιογράφους ο Αλβανός Πρωθυπουργός εξέφρασε την απόλυτη ικανοποίησή του απ' τα αποτελέσματα της επίσκεψής του στη χώρα μας, ενώ ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην υποστήριξη που βρήκε από την ελληνική πλευρά για την ανέγερση Εθνικού Θεάτρου στα Τίρανα.

Ο κ. Μάικο, κατά την παραμονή του στην Αθήνα συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Κακλαμάνη, όπου και ζήτησε δημόσια συγνώμη για τη δράση ορισμένων συμπατριωτών του στην Ελλάδα, με τον πρόεδρο της Ν.Δ. κ. Καραμανλή, την Γ.Γ. του ΚΚΕ κα Παπαρήγα, τον πρόεδρο του ΣΥΝ κ. Κωνσταντόπουλο και τον πρόεδρο του ΔΗΚΚΙ κ. Τσοβόλα.

Επίσκεψη σε Παρίσι και Ρώμη

Πριν έρθει στην Αθήνα ο Αλβανός Πρωθυπουργός επισκέφθηκε διαδοχικά το Παρίσι και τη Ρώμη στο πλαίσιο της πρώτης ευρωπαϊκής περιοδείας του.

Στο Παρίσι ο κ. Μάικο συναντήθηκε με το Γάλλο ομόλογό του Λιονέλ Ζοσπέν, ενώ πήρε μέρος και σε περιφερειακή διάσκεψη με αντικείμενο πολιτικά και οικονομικά θέματα.

Την Τρίτη 10 Νοεμβρίου ο Αλβανός Πρωθυπουργός είχε πολύωρες συνομιλίες στη Ρώμη με τον Ιταλό ομόλογό του Μάσιμο Ντ' Αλέμα, στη διάρκεια των οποίων υπέγραψαν συμφωνία για την αντιμετώπιση του προβλήματος των λαθρομεταναστών.

Σε δηλώσεις τους προς τους δημοσιογράφους ο κ. Μάικο αναφέρθηκε στην επιβεβαίωση της ιδιαίτερης και στρατηγικής διάστασης των σχέσεων μεταξύ Τιράνων και Ρώμης, ενώ ο κ. Ντ' Αλέμα τόνισε ότι η νέα ιταλική κυβέρνηση προτίθεται να συνεχίσει το δρόμο της συνεργασίας και φιλίας, αναφερόμενος σε τρία σημεία της διμερούς συνεργασίας.

Στον πολιτικό τομέα, η Ιταλία βλέπει με συμπάθεια την εδραίωση της δημοκρατίας στην Αλβανία, καθώς και την προσέγγισή της στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, στον οικονομικό τομέα, με την παρουσία περισσότερων Ιταλών επιχειρηματιών στη γειτονική χώρα και τέλος στον πολιτιστικό, με βοήθεια στο αλβανικό Υπουργείο Παιδείας.

Ομως ιδιαίτερα σημαντικό είναι το σημείο της διμερούς συμφωνίας που αφορά τη βοήθεια της Ιταλίας προς την Αλβανία για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης και του οργανωμένου εγκλήματος. Αυτό ερμηνεύεται με την αποστολή στην Αλβανία 300 ανδρών της οικονομικής αστυνομίας και καραμπινιέρων, οι οποίοι θα προστεθούν στους 200 που ήδη υπάρχουν στα Τίρανα, Δυρράχειο και Αυλώνα.

Συνολικά για το στρατιωτικό τομέα της ιταλοαλβανικής συμφωνίας θα χορηγηθούν 50 δισ. λιρέτες για 25 προγράμματα. Τα κυριότερα είναι η επανενεργοποίηση της βάσης του νησιού Σάσων, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως ναυτική βάση των ιταλικών δυνάμεων. Η αναδιοργάνωση και εξοπλισμός δύο ταξιαρχιών του αλβανικού στρατού, εκπαίδευση στην Ιταλία 170 Αλβανών αξιωματικών και φυσικά απ' το ποσό αυτό θα καλυφθεί το κόστος της αποστολής των 300 ανδρών στην Αλβανία (ΑΠΕ, 10.11.98).

[04] Πρόταση του Σέρβου Προέδρου προς τους αλβανόφωνους για απευθείας διάλογο σχετικά με το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου

"Ο πρόεδρος της Σερβίας, Μίλαν Μιλουτίνοβιτς απηύθυνε έκκληση για τη συνέχιση του διαλόγου-με στόχο την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης για το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου-την Τετάρτη 18 Νοεμβρίου στην Πρίστινα", μετέδωσε το γιουγκοσλαβικό πρακτορείο ΤΑΝΓΙΟΥΓΚ, επικαλούμενο σχετική ανακοίνωση του προεδρικού γραφείου.

Υπενθυμίζεται ότι η Σερβία έχει προσφερθεί και στο παρελθόν να αρχίσει διάλογο με τους Αλβανούς Κοσοβάρους, αλλά οι ηγέτες τους αρνούνταν τη σερβική προσφορά, αν πρώτα δεν αποχωρούσαν από το έδαφος της επαρχίας αυτής οι σερβικές δυνάμεις ασφαλείας και δεν επέστρεφαν όλοι οι πρόσφυγες στα σπίτια τους.

Το Βελιγράδι απομάκρυνε πολλές από τις στρατιωτικές δυνάμεις του και από το Κοσσυφοπέδιο τον περασμένο μήνα, βάσει της συμφωνίας που επετεύχθη μεταξύ του Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και του Αμερικανού απεσταλμένου για τα Βαλκάνια, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, μετά και από τις ΝΑΤΟικές απειλές για αεροπορικές επιδρομές κατά σερβικών στρατιωτικών στόχων, σε περίπτωση μη αποχώρησης των σερβικών δυνάμεων.

Στην ανακοίνωση του Σέρβου Προέδρου αναφέρεται ακόμα ότι "ο Πρόεδρος Μιλουτίνοβιτς θεωρεί πως υφίστανται όλες οι προϋποθέσεις για την έναρξη συνομιλιών. Και λόγω της σοβαρότητας του θέματος, ο Πρόεδρος θεωρεί πως στις συνομιλίες, των οποίων θα ηγείται ο ίδιος, πρέπει να παρακαθήσουν ο πρεσβευτής Χιλ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Γιουγκοσλαβία, καθώς και οι πρεσβευτές της Ρωσικής Ομοσπονδίας, της Κίνας, καθώς και της Αυστρίας, ως προεδρεύουσας το διάστημα αυτό της Ευρωπαϊκής Ενωσης" (ΑΠΕ, Ρόιτερ, 15.11.98).

Νατοϊκή δύναμη για την προστασία των παρατηρητών

Το ΝΑΤΟ ενέκρινε την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου σχέδιο επιχείρησης για τη συγκρότηση μιας δύναμης ταχείας επέμβασης που θα εδρεύει στα Σκόπια και καθήκον της θα είναι η υποστήριξη των περίπου 2.000 παρατηρητών του ΟΑΣΕ, που ελέγχουν την εφαρμογή της συμφωνίας για εκεχειρία στο Κοσσυφοπέδιο, που επιτεύχθηκε ανάμεσα στον Πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον Αμερικανό μεσολαβητή Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.

Η στρατιωκή αυτή δύναμη θα αποτελείται από 1.700-2.000 άνδρες από τη Γαλλία, που θα έχει και τη διοίκηση, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ολλανδία.

Ηδη η γερμανική βουλή ενέκρινε την αποστολή 16 αναγνωριστικών αεροπλάνων και 350 υπαλλήλων υποστήριξης για να βοηθήσει την αεροπορική επιτήρηση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο, ενώ δήλωσε ότι είναι έτοιμη να συμμετάσχει και στη στρατιωτική δύναμη που θα προστατεύει τους άοπλους παρατηρητές του ΟΑΣΕ.

Προειδοποιεί η Μόσχα

Επιθετική πράξη θα θεωρήσει η Μόσχα κάθε ένοπλη ενέργεια του ΝΑΤΟ εναντίον του Βελιγραδίου χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δήλωσε ο υπαρχηγός των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Βαλερί Μανίλοφ.

Ο στρατηγός Μανίλοφ χαρακτήρισε "απαράδεκτη" μία τέτοια ενέργεια από την πλευρά του ΝΑΤΟ και πρόσθεσε: "Χωρίς την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας μια νατοϊκή επέμβαση κατά των Σέρβων θα αποτελούσε μια επιθετική πράξη εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους και θα βοηθούσε τους αυτονομιστές του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου".

"Μια τέτοια ενέργεια μπορεί να προκαλέσει μία γενικευμένη σύρραξη στην Ευρώπη", υπογράμμισε ο Ρώσος στρατηγός (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ.- Ρόιτερ, 12.11.98).

Σέρβοι της Βοσνίας

Ο Πρόεδρος της σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Νίκολα Πόπλασεν επέλεξε την αντιπαράθεση με τους μετριοπαθείς Σέρβους της πρώην προέδρου Μπιλιάνα Πλάβσιτς, καθώς ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον υπερεθνικιστή Πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος Ντράγκαν Καλίνιτς.

Η επιλογή αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση και με τις υποδείξεις της Δύσης, καθώς ο ύπατος εκπρόσωπός της στη Βοσνία Καρλ Βέστεντορπ ζήτησε απ' τον Πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας να παραμείνει στη θέση του ο απερχόμενος μετριοπαθής Πρωθυπουργός Μιλοράντ Ντόντικ.

Ο Πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας δήλωσε πως ο νέος πρωθυπουργός έχει δείξει ότι είναι υπεύθυνος και ικανός πολιτικός και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα "συνεχίσει την πολιτική καλής συνεργασίας με τους διεθνείς οργανισμούς, τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις και τη διεθνή κοινότητα" (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 14.11.98).

Ο εντολοδόχος Πρωθυπουργός κ. Καλίνιτς θα πρέπει μέσα σε διάστημα 45 ημερών να παρουσιάσει στη Βουλή τη σύνθεση και το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης και να ζητήσει την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.

[05] Οι ριζοσπάστες Αλβανοί θα συμμετάσχουν στη νέα κυβέρνηση των Σκοπίων

Την Κυριακή 15 Νοέμβρη διεξήχθη σε επτά εκλογικές περιφέρειες της ΠΓΔΜ επαναληπτική ψηφοφορία για το δεύτερο γύρο των εκλογών, εξαιτίας προβλημάτων που παρουσιάστηκαν σε ορισμένα εκλογικά τμήματα κατά την ψηφοφορία της 1ης Νοεμβρίου.

Σε τρεις απ' αυτές τις περιφέρειες προηγείται ο κεντροδεξιός συνασπισμός, σε 3 ο μεγάλος ηττημένος των εκλογών το κυβερνών σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και σε 1 το Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας θα ξεκαθαρίσει πλήρως το πολιτικό τοπίο και θα κριθεί κατά πόσον ο κεντροδεξιός συνασπισμός θα εξασφαλίσει την αυτοδυναμία των 61 εδρών στο νέο Κοινοβούλιο, το οποίο θα συνέλθει για πρώτη φορά στις 19 Νοεμβρίου.

Η εξασφάλιση αυτοδυναμίας δεν θα αλλάξει τίποτα αναφορικά με τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, η οποία είναι δεδομένη (VMRO, Δημοκρατική Εναλλαγή, Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών), αλλά θα παίξει σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη σταθερότητα και βιωσιμότητά της, καθώς επίσης και όσον αφορά τη διαπραγματευτική ισχύ των κομμάτων του Συνασπισμού, έναντι των αιτημάτων του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών.

Σύνθεση της νέας κυβέρνησης

Στη νέα κυβέρνηση αναμένεται να συμμετάσχουν το VMRO του Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι με 12 Υπουργεία, η Δημοκρατική Εναλλαγή του Βασίλ Τουπουρκόφσκι με 8 και το Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών του Αρμπεν Τζαφέρι με 4-6 υπουργεία.

Η συμμετοχή των ριζοσπαστών Αλβανών στη νέα κυβέρνηση ουσιαστικά τινάζει στον αέρα τη συμμαχία που είχαν συμπτήξει προεκλογικά με το μετριοπαθές αλβανικό κόμμα PDP, το οποίο μετείχε στην απερχόμενη κυβέρνηση του Μπράνκο Τσερβενκόφσκι.

Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι το PDP αξίωνε να πάρει περισσότερα υπουργεία απ' το Δημοκρατικό Κομμα και ήθελε επίσης να υπουργοποιηθούν στελέχη του που κατείχαν θέσεις στην απερχόμενη κυβέρνηση.

Το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κομμα, παρότι δέχθηκε προτάσεις, δεν θα συμμετάσχει στην κυβέρνηση, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες θα υποστηρίξει τη νέα κυβέρνηση κατά την ψηφοφορία που θα γίνει στη Βουλή για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.

Αμέσως μετά τη συγκρότηση της Βουλής σε Σώμα, ο Πρόεδρος της χώρας θα αναθέσει στον ηγέτη του VMRO κ. Γκεοργκιέφσκι την εντολή για το σχηματισμό της κυβέρνησης. Ο ηγέτης της Δημοκρατικής Εναλλαγής κ. Τουπουρκόφσκι ενδέχεται να αναλάβει πρόεδρος της Βουλής, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα αναλάβει καμία θέση ενόψει των προεδρικών εκλογών που θα διεξαχθούν στη χώρα το προσεχές φθινόπωρο.

Θα αργήσει η συμφωνία για το όνομα

Δεν αναμένει σύντομα την επίλυση του προβλήματος μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ για το όνομα ο Μεντούχ Τάτσι, αντιπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος των Αλβανών και πιθανός αντιπρόεδρος στην κυβέρνηση που θα σχηματίσουν μέχρι το τέλος του μήνα ο κεντροδεξιός συνασπισμός του VMRO και της Δημοκρατικής Εναλλαγής.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε σε Ελληνες δημοσιογράφους στα Σκόπια, ο κ. Τάτσι, αν και περιμένει βελτίωση των διμερών σχέσεων, δεν πιστεύει ότι θα λυθεί γρήγορα το πρόβλημα του ονόματος, διότι είναι ένα πρόβλημα που έχει κληρονομηθεί από την ιστορία. Εν τούτοις δηλώνει ότι το κόμμα του θα συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων και προσθέτει ότι σημαντικό θα είναι να διευκολυνθεί η επικοινωνία των πολιτών στα σύνορα.

Εξάλλου τόνισε ότι το κόμμα του επιθυμεί να λάβει ενεργό μέρος στις συνομιλίες τόσο για το όνομα όσο και για τη γλώσσα (με τη Βουλγαρία) αν και έσπευσε να επισημάνει ότι το κόμμα του αναγνωρίζει τόσο το κράτος, όσο και το έθνος και τη γλώσσα (ΑΠΕ, 12. 11.98).

Στα Σκόπια η Ολμπράιτ

Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Ντνέβνικ, θα επισκεφθεί τα Σκόπια στις 28 Νοεμβρίου.

Κατά την εφημερίδα, σκοπός της επίσκεψης είναι η υποστήριξη της σχεδιαζόμενης αποστολής στρατιωτικής δύναμης του ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ.

Η απόφαση έχει ήδη ληφθεί από του επιτελείς της Συμμαχίας, οι οποίοι απλώς περιμένουν το "πράσινο φως" απ' τη νέα κυβέρνηση των Σκοπίων.

[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

[06] Στο παρά 1 αποφεύχθηκε ο βομβαρδισμός του Ιράκ από τις δυνάμεις των ΗΠΑ

Οπως μάλιστα μετέδωσαν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία και τα ΜΜΕ από την περιοχή, ο βομβαρδισμός της χώρας του Σαντάμ Χουσείν αποτράπηκε στο παρά 1, καθώς ο Ιρακινός Πρόεδρος λίγο πριν ανάψει το πράσινο φως για την επίθεση κατά της χώρας του, υποχώρησε και δέχτηκε την επιστροφή στο ιρακινό έδαφος των επιθεωρητών του ΟΗΕ.

Χαρακτηριστική είναι η ανταπόκριση του BBC της 15.11.98, σύμφωνα με την οποία "για άλλη μια φορά αποτράπηκε την τελευταία στιγμή ένοπλη επέμβαση κατά του Ιράκ. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είπε ότι εναπόκειται τώρα στο Ιράκ να δείξει τις καλές του προθέσεις και ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον είπε πως το Ιράκ υποχώρησε μόνο κάτω από την απειλή στρατιωτικής επέμβασης".

Ενδιαφέρουσα όμως είναι και η επισήμανση που κάνει ο ανταποκριτής του BBC στην ίδια ανταπόκριση, κατά την οποία παρατηρητές εκτιμούν ότι κερδισμένος στη διπλωματική σκακιέρα φαίνεται να είναι ο Πρόεδρος του Ιράκ Σαντάμ Χουσείν.

Με την παρατήρηση αυτή φαίνεται να συμφωνεί και η έγκυρη βρετανική εφημερίδα FINANCIAL TIMES (15.11.98), η οποία μεταξύ άλλων γράφει, ότι η κίνηση του Ιρακινού προέδρου ήταν αρκετή για να ξαναγυρίσει η ταινία εκεί που βρισκόταν τον περασμένο Φεβρουάριο. Ξανατονίσθηκαν δηλαδή και πάλι οι διαφορές μεταξύ των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας αλλά και μεταξύ της Ουάσιγκτον και των αραβικών χωρών. Στόχος της Βαγδάτης τώρα, γράφει η βρετανική εφημερίδα, θα είναι η άρση της απαγόρευσης πωλήσεων πετρελαίου.

Οπως μετέδωσε μια ημέρα νωρίτερα το τηλεοπτικό δίκτυο CNN (14.11. 98), o Iρακινός Πρόεδρος αποδέχθηκε την επιστροφή στο Ιρακινό έδαφος των ειδικών επιθεωρητών του ΟΗΕ (UNSCOM), σε επιστολή του που επιδόθηκε από τον Ιρακινό πρεσβευτή στα Ηνωμένα Εθνη, στο Γενικό Γραμματέα του διεθνούς οργανισμού, Κόφι Ανάν.

Παράλληλα, ο αντιπρόεδρος της ιρακινής κυβέρνησης Ταρέκ Αζίζ, μιλώντας στο CNN (15.11.98), δήλωσε ότι το Ιράκ δε θα δεχθεί τον παραμικρό πρόσθετο όρο, εκτός των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σχετικά με την κατάργηση του οπλοστασίου του σε όπλα μαζικής καταστροφής.

Με τη δήλωσή του αυτή ο κ. Αζίζ απέρριψε εμμέσως τους όρους που έθεσε νωρίτερα ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον στο Ιράκ, για την ευόδωση της αποστολής των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, με τους οποίους το καθεστώς της Βαγδάτης αποφάσισε να επαναλάβει τη συνεργασία.

Πάντως η κίνηση του Σαντάμ Χουσείν φαίνεται ότι μπέρδεψε και τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως τουλάχιστον ανέφερε σε εκπομπή της η Deutsche Welle (15.11.98). H αναπάντεχη τροπή σε ό,τι αφορά στη νέα αντιπαράθεση μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράκ - είπε η Deutsche Welle- προκάλεσε το διχασμό στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, που μετά από συνεδρίαση 6 ωρών, αποφάσισε να εξετάσει και πάλι, σε νέα συνεδρίαση, τις νέες εξελίξεις.

Ο ανταποκριτής της γερμανικής ραδιοφωνίας πρόσθεσε:

"Ο Ιρακινός πρόεδρος κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, την ώρα που αμερικανικά βομβαρδιστικά είχαν πάρει εντολή να απογειωθούν, έκανε πίσω, εξαγγέλλοντας σε επιστολή προς τον Γ.Γ. των ΗΕ κ. Ανάν, την άνευ όρων επανέναρξη της συνεργασίας της χώρας του, με την ειδική επιτροπή αφοπλισμού του διεθνούς οργανισμού.

Ενώ στην αρχή, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και το ευρωπαϊκό φερέφωνό τους, η Βρετανία, χαρακτήρισαν απαράδεκτη την επιστολή και κυρίως παράρτημά της για άρση των κυρώσεων, πριν από λίγο οι υπουργοί των Εξωτερικών από τις δύο αυτές χώρες δήλωσαν, ότι θα εξετάσουν καλύτερα το περιεχόμενό της , παραμένοντας ωστόσο εν ισχύ όλα τα ενδεχόμενα, ακόμα και το στρατιωτικό πλήγμα.

Η κρίση πάντως παρά τις εξελίξεις, δε φαίνεται να καταλαγιάζει, απλά ο Ιρακινός πρόεδρος με τον τακτικό ελιγμό, όχι μόνο κερδίζει χρόνο, αλλά φέρνει και τις ΗΠΑ σε δύσκολη θέση, αφού αποδυναμώνει τα αμερικανικά επιχειρήματα για την αναγκαιότητα ενός νέου πολέμου στον Περσικό.

Στη Βαγδάτη τα ιρακινά φύλλα χαρακτηρίζουν ως μεγάλη επιτυχία την τροπή των εξελίξεων".

Ο ίδιος ο Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, μιλώντας στο Λευκό Οίκο προς τους δημοσιογράφους (15.11.98), τόνισε ότι "η Βαγδάτη συμφώνησε να εκπληρώσει όλα τα αιτήματα της διεθνούς κοινότητας και να συνεργαστεί πλήρως με τους ειδικούς επιθεωρητές του ΟΗΕ. Το Ιράκ αποδέχτηκε την άνευ όρων συμμόρφωσή του".

Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, με ανακοίνωση του εκπροσώπου του Φρεντ Εκχαρντ (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ.- Ρόιτερ-Γερμ. Πρακτ., 15.11.98), χαιρέτισε τη διακήρυξη του Προέδρου Μπιλ Κλίντον με την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος αποδέχεται την ιρακινή απόφαση για επανέναρξη της συνεργασίας του Ιράκ με τους ειδικούς επιθεωρητές του ΟΗΕ.

[07] Δηλώσεις του Αραφάτ για μονομερή ανακήρυξη παλαιστινιακού κράτους οργίζουν το Ισραήλ

Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Γιάσερ Αραφάτ, στη διάρκεια ομιλίας του σε λαϊκή συγκέντρωση, επανέλαβε για μια ακόμη φορά ότι το Μάιο του 1999 θα ανακηρυχτεί το ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Οσλο το 1993.

"Το παλαιστινιακό κράτος θα ανακηρυχθεί στις 4 Μαϊου του 1999 γιατί αυτό είναι το όνειρο των φυλακισμένων μας, των ανδρών, των γυναικών και των παιδιών μας, καθώς και η επιθυμία του αραβικού και ισλαμικού έθνους και των φίλων μας σε όλο τον κόσμο", είπε ο Γιάσερ Αραφάτ (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ.-Ρόιτερ, 14.11.98).

Οι δηλώσεις αυτές του Γιάσερ Αραφάτ προκάλεσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, την άμεση αντίδραση της ισραηλινής πλευράς. Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό (15.11. 98), προειδοποίηση προς τον Παλαιστίνιο ηγέτη, για την εκδηλωθείσα πρόθεσή του να ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία του κράτους της Παλαιστίνης, απηύθυνε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου.

Σύμφωνα με την κρατική ραδιοφωνία του Ισραήλ (15.11.98), ο κ. Νετανιάχου μιλώντας στο καθιερωμένο εβδομαδιαίο υπουργικο συμβούλιο, είπε ότι "οι δηλώσεις του Αραφάτ αποδεικνύουν πως επιδιώκει να τορπιλίσει τις συμφωνίες του Οσλο και του Ουάι Πλαντέισον. Ελπίζω πως δεν πρόκειται να ακολουθήσει άλλο ετούτη την πολιτική γραμμή". Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός πρόσθεσε επίσης ότι "δεν μπορούμε να εξακολουθούμε την εφαρμογή των συμφωνιών όταν αίφνης η άλλη πλευρά δηλώνει πως επιθυμεί να τις παραβεί αφού θα της έχουν παραδοθεί τα εδάφη που θα εκκενώσουν τα στρατεύματά μας".

Προηγουμένως, ο εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης, Νταβίντ Μπαρ Ιλάν είχε δηλώσει ότι "αν ο Αραφάτ ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία του παλαιστινιακού κράτους, στις 4 Μαϊου, τούτο θα αποτελεί παραβίαση της συμφωνίας του Ουάι Πλαντέισον και θα προκαλέσει την ακύρωσή της. Σε αυτή την περίπτωση θα λάβουμε όλα τα μέτρα που εμείς θα κρίνουμε απαραίτητα για να υπερασπισθούμε τα συμφέροντά μας, περιλαμβανομένης και της επέκτασης της ισχύος της ισραηλινής νομοθεσίας και στα εδάφη που βρίσκονται υπό τον έλεγχό μας" (ΑΠΕ- Γαλλ. Πρακτ., 15.11.98).

Αλλά ο Γιάσερ Αραφάτ προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα. Μιλώντας ενώπιον μελών του κινήματός του, της Φατάχ, στη Ραμάλα της Δυτικής Οχθης (15.11.98), είπε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:

"Τα όπλα μας είναι έτοιμα και εμείς είμαστε αποφασισμένοι να τα υψώσουμε κατά οποιουδήποτε επιχειρήσει να μας εμποδίσει να προσευχόμαστε στην Ιερουσαλήμ".

Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου, σε ραδιοφωνική απάντησή του στο Γιάσερ Αραφάτ, δήλωσε ότι "δεν είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε τελεσίγραφα και απειλές για βία", και πρόσθεσε με έμφαση: "Τα όπλα μας είναι έτοιμα, για να υπερασπιστούμε τη διεκδίκηση των Παλαιστινίων για την ανατολική Ιερουσαλήμ, που την θεωρούν ως μελλοντική πρωτεύουσα του αντάρτικου παλαιστινιακού κράτους".

Στο μεταξύ, στην περιοχή μετέβη ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Ντένις Ρος, προκειμένου να επιβλέψει την εφαρμογή της συμφωνίας που υπογράφηκε στο Ουάι Πλαντέισον των ΗΠΑ.

[08] Πολιτικές διαστάσεις στην υπόθεση κατασκοπείας δύο Ισραηλινών στην Κύπρο

Τη σημασία που δίνει και το ίδιο το Ισραήλ στην υπόθεση, φαίνεται από το γεγονός ότι ο Ισραηλινός Πρόεδρος Εζέρ Βάισμαν, έστειλε στη Λευκωσία ως προσωπικό απεσταλμένο του το γενικό διευθυντή του Γραφείου του, Αριέλ Σούμερ, ο οποίος μετέφερε προσεκτικό μήνυμα του Ισραηλινού Προέδρου στον Πρόεδρο της Κύπρου Γλαύκο Κληρίδη.

Οπως μετέδωσε η DEUTSCHE WELL (9.11.98), στο μήνυμα τονίζεται ότι οι σχέσεις των δύο χωρών, δεν πρέπει να επηρεαστούν από την υπόθεση κατασκοπείας.

Επίσης, όπως μας ενημέρωσε το Γραφείο Τύπου της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Κύπρο (9.11.98) στη συνάντηση του κ. Κληρίδη με τον κ. Σούμερ, παρίστατο και ο πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο κ. Σέμι Τζουρ, ο οποίος αναφερόμενος στο μήνυμα είπε ότι είναι μήνυμα φιλίας, συνέχισης αυτού που έχει επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Βάισμαν, αναβάθμιση σχέσεων και συνέχιση των στενών σχέσεων.

Την ανησυχία του για την υπόθεση κατασκοπείας σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εξέφρασε και ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου Γιαννάκης Ομήρου, ο οποίος επιστρέφοντας από της Χάγη, όπου είχε μεταβεί για να συμμετάσχει στη Σύνοδο της Μόνιμης Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος για τη Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τόνισε ότι θα πρέπει να αφεθεί η Δικαιοσύνη απερίσπαστη να αποφασίσει για όλα τα δεδομένα σχετικά με την υπόθεση.

Οπως έγραψε η εφημερίδα "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ" (10.11.98), οι δύο Ισραηλινοί που συνελήφθησαν ενδιαφέρονταν για τα ραντάρ των ρωσικών πυραύλων S-300, και τούτο διότι στα συστήματα των εν λόγω ραντάρ θα καταγράφονται και ζωτικές ισραηλινές στρατιωτικές δραστηριότητες.

Στο μεταξύ, από το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ εκδόθηκε ανακοίνωση (11.11.98), στην οποία αναφέρεται -μεταξύ άλλων- ότι "όλες οι πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, σύμφωνα με τις οποίες οι δύο Ισραηλινοί που συνελήφθησαν στην Κύπρο επιδίδονταν σε πράξεις κατασκοπείας υπέρ της Τουρκίας είναι ανυπόστατες". Το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ προσθέτει στην ανακοίνωσή του:

"Μετά από σοβαρές έρευνες στις οποίες προχωρήσαμε μετά τη σύλληψή τους, είμαστε σε θέση να διαβεβαιώσουμε ότι οι δύο Ισραηλινοί δεν ενεργούσαν κατά της Κύπρου, ούτε υπέρ της Τουρκίας, καθ' οιονδήποτε τρόπον".

Λάδι στη φωτιά όμως θεωρούνται οι δηλώσεις του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπένιαμιν Νετανιάχου, ότι θα πάρει πίσω τους δύο Ισραηλινούς. Οπως μετέδωσε το BBC σε ανταπόκρισή του από τη Λευκωσία (10.11.98) οι δηλώσεις του κ. Νετανιάχου αποτελούν πηγή ανησυχίας και δυσφορίας για την κυπριακή κυβέρνηση. Υψηλά ιστάμενη διπλωματική πηγή στη Λευκωσία, είπε ότι η κυπριακή κυβέρνηση θεωρεί ως μη υποβοηθητικές, αλλά και επιδεκτικές διαφόρων ερμηνειών τις δηλώσεις Νετανιάχου.

Τις εντυπώσεις που δημιούργησαν οι δηλώσεις προσπάθησε να διασκεδάσει ο διευθυντής Προγραμματισμού και Επικοινωνιών του πρωθυπουργικού γραφείου Νταβίντ Μπαρ Ιλάν. Κληθείς από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (12.11.98) να σχολιάσει τη δήλωση Νετανιάχου, ο κ. Μπαρ Ιλάν είπε ότι οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού του δεν είχαν σκοπό να προσβάλουν την Κύπρο και απέδωσε τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν σε παρερμηνεία, "λόγω λανθασμένης μετάφρασης".

Εξάλλου, η ισραηλινή εφημερίδα "Χααρέτς", σε σχετικό δημοσίευμά της (13.11.98), αναφέρει ότι οι δύο άνδρες που συνελήφθησαν στην Κύπρο είναι πράκτορες της Μοσάντ και, επικαλούμενη ανώτερους Κύπριους αξιωματούχους, γράφει ότι οι δύο πράκτορες ενεργούσαν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ισραηλινής κατασκοπευτικής επιχείρησης και ότι ήταν υπεύθυνοι για τη φρούρηση μιας μυστικής συνάντησης της Μοσάντ στην Κύπρο, κοντά στο παραθαλάσσιο θέρετρο Ζύγι.

Η κράτηση των δύο Ισραηλινών ανανεώθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο της Λάρνακας, γιατί -όπως ανέφερε η κυπριακή αστυνομία-από την παρουσία των υπόπτων στο δικαστήριο, στο διάστημα των οκτώ ημερών κράτησής τους έχουν προκύψει νέα στοιχεία για την υπόθεση της κατασκοπείας.

Ισραηλινών στην Κύπρο "

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article