MinPress: The Week in Review, 98-12-16
From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
[Α] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[01] Εντονη διπλωματική κινητικότητα για την εκτόνωση της έντασης και
την αποτροπή της εγκατάστασης των S-300 στην Κύπρο
[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ
[02] Επίσκεψη Πάγκαλου στα Σκόπια
[03] Σέρβοι και Αλβανόφωνοι απέρριψαν το νέο ειρηνευτικό σχέδιο των
ΗΠΑ για το Κοσσυφοπέδιο
[04] Δυσαρεστημένες οι ΗΠΑ από την πολιτική του νέου Προέδρου της
Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας
[05] Φοιτητικές κινητοποιήσεις στην Αλβανία
[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
[06] Κρίσιμες συναντήσεις του Κλίντον στη Μέση Ανατολή- Στόχος η
διάσωση της ειρήνης
[07] Eπαναλαμβάνονται οι επιθεωρήσεις από την UNSCOM στο Ιράκ που δεν
επιθυμεί νέα κρίση
[Ε] ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[Α] ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
[Β] Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[01] Εντονη διπλωματική κινητικότητα για την εκτόνωση της έντασης και
την αποτροπή της εγκατάστασης των S-300 στην Κύπρο
Σε πλήρη εξέλιξη βρέθηκαν αυτή την εβδομάδα οι προσπάθειες των
Αμερικανών αλλά και των Ευρωπαίων, οι οποίες-όπως επιβεβαίωσε ο
Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Γιαννάκης Κασουλίδης στη Βιέννη (ΑΠΕ,
10.12.98)-"στόχο έχουν τη μείωση της έντασης στην Κύπρο και τη
δημιουργία των προϋποθέσεων για συνέχιση των καλών υπηρεσιών του
Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών".
Την ίδια στιγμή ο Κόφι Ανάν στην έκθεσή του προς το Συμβούλιο
Ασφαλείας για την ανανέωση της θητείας της UNFICYP "εξίσωνε, σύμφωνα
με τον υπουργό Αμυνας Γιαννάκη Ομήρου (ΚΥΠΕ, 10.12.98), το θύτη με
το θύμα" στο θέμα των εξοπλισμών των δύο πλευρών της νήσου. Ενώ
ο Πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης, κατά την αναχώρησή του για τη Βιέννη
(ΑΠΕ, 9.12.98), διαβεβαίωνε ότι "μόνο στην περίπτωση που
ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις που έχει θέσει η κυπριακή κυβέρνηση,
θα γίνει αποδεκτή η ματαίωση της άφιξης των πυραύλων στην Κύπρο".
Αιφνίδια επίσκεψη Μίλερ στη Λευκωσία
Με κύρια επιδίωξη τη διαμόρφωση πλαισίου συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και
Κυπριακής Δημοκρατίας για το θέμα των S-300, πραγματοποίησε μονοήμερη
επίσκεψη στη Λευκωσία ο ειδικός συντονιστής του Σταίητ Ντηπάρτμεντ
για το Κυπριακό Τόμας Μίλερ.
Σε δηλώσεις του κατά την άφιξή του στην Κύπρο (ΑΠΕ, 10.12.98), ο
Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι "αν επιτευχθεί αυτή η συμφωνία,
ενδεχομένως θα ανοίξει ο δρόμος σε προσπάθειες που θα οδηγήσουν σε
συνολική λύση του Κυπριακού". Απέκλεισε πάντως, ότι είναι δυνατόν να
καταβληθεί μια ουσιαστική προσπάθεια για επίλυση του ζητήματος πριν
από τον Απρίλιο, οπότε και θα διεξαχθούν οι εκλογές στην Τουρκία.
Ωστόσο, ο κ. Μίλερ, υποστήριξε ότι "αυτό που μπορεί να γίνει στο
διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τις εκλογές είναι να ξεκινήσει μια
διαδικασία σε σχέση με θέματα μείωσης της έντασης και
αποστρατιωτικοποίησης, με παράλληλη αναβολή της απόφασης για
εγκατάσταση των S-300 στην Κύπρο".
Τέλος, ο κ. Μίλερ ανέφερε ότι αν επιτευχθεί η επιδιωκόμενη συμφωνία
θα είναι σε θέση να προωθήσει το θέμα στην Αγκυρα και να πάρει μια
θετική απάντηση πριν από τον ερχόμενο Απρίλιο.
Στη διάρκεια της εικοσιτετράωρης παραμονής του στη Λευκωσία ο Μίλερ
συναντήθηκε με την αναπληρωτή ειδική αντιπρόσωπο του Γ.Γ. του ΟΗΕ
στην Κύπρο Αν Χέρκους, στην αμερικανική πρεσβεία παρουσία του
Αμερικανού πρεσβευτή Κένεθ Μπριλ και του Βρετανού Υπατου Αρμοστή
Ντέηβιντ Μάτεν.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Φόλεϋ (ΡΙΚ, 9.12.
98) "οι συνομιλίες του κ. Μίλερ στη Λευκωσία υπογραμμίζουν την ισχυρή
αμερικανική υποστήριξη για τις επαφές της Αν Χέρκους με τα δύο
ενδιαφερόμενα μέρη αλλά και για τον συνεχιζόμενο συντονισμό των ΗΠΑ
με τον ΟΗΕ στις προσπάθειές τους να επιτευχθεί μείωση της έντασης
στην Κύπρο και πρόοδος προς μια τελική διευθέτηση του ζητήματος".
Επαυξάνοντας, ο Αμερικανός πρέσβης στην Κύπρο Κένεθ Μπριλ, μετά τη
συνάντησή του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς (ΜΠΑΥΡΑΚ, 9.
12.98), τόνισε: "Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται προς το παρόν να αναλάβουν νέα
πρωτοβουλία για λύση του Κυπριακού. Οποιαδήποτε νέα πρωτοβουλία θα
εξαρτηθεί από την επιτυχία της διπλωματίας του πήγαινε-έλα που
διεξάγεται από την Αν Χέρκους".
Οι ευρωπαϊκές ανησυχίες
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως προκύπτει από τα
συμπεράσματα που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Βιέννη ( ΑΠΕ,
13.12.98) υποστηρίζει την προσπάθεια της Αν Χέρκους για τη μείωση της
έντασης στην Κύπρο.
Αυτό άλλωστε είχε διαβεβαιώσει με δηλώσεις του στο ΡΙΚ (11.12.98) ο
επίτροπος Χανς Βαν Ντεν Μπρουκ. "Η ΕΕ θα συμβάλει όσο μπορεί για
να ενισχύσει την υπό εκκόλαψη πρωτοβουλία που έχει αναληφθεί για
το Κυπριακό" είχε υπογραμμίσει ο Ολλανδός Επίτροπος προσθέτοντας,
ωστόσο ότι θεωρεί πως το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης, των
πτήσεων μαχητικών πάνω από την Κύπρο και άλλων συναφών θεμάτων
εντάσσονται περισσότερο στη συζήτηση που γίνεται στο πλαίσιο του
ΝΑΤΟ.
Στις δηλώσεις του, ο κ. Βαν Ντεν Μπρουκ τόνισε ότι θα πρέπει να
γίνει αντιληπτό πως η σταθερότητα στην Κύπρο και στην περιοχή είναι
προς το συμφέρον όλων των μερών και πως για να καρποφορήσουν
οι προσπάθειες που καταβάλλονται χρειάζεται η συνεργασία των
Κυπρίων, της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Νωρίτερα, αυτή την εβδομάδα, ο ειδικός αντιπρόσωπος της Γερμανίας για
το Κυπριακό Ντέτλεφ Ραντσάου, είχε σειρά επαφών στη Λευκωσία, ενόψει
της ανάληψης της προεδρίας της Ε.Ε. από τη Γερμανία και του διορισμού
του ως ειδικού αντιπροσώπου της Κοινότητας για το Κυπριακό για το
εξάμηνο Ιανουαρίου μέχρι Ιουνίου 1999.
Μετά τις συναντήσεις του με τον Πρόεδρο Κληρίδη, τον υπουργό
Εξωτερικών κ. Κασουλίδη αλλά και τον Ραούφ Ντενκτάς, ο κ.
Ραντσάου, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (BBC, 8.12.98),
επεσήμανε τους σοβαρότατους κινδύνους που θα αντιμετωπίσει η
Κύπρος σε περίπτωση εγκατάστασης των πυραύλων S-300.
Ο Γερμανός διπλωμάτης προειδοποίησε ανοικτά την κυπριακή κυβέρνηση,
τόσο για το ενδεχόμενο ανάφλεξης στο νησί, όσο και για τις επιπτώσεις
στην πορεία της Κύπρου για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. "Αν οι
πύραυλοι εγκατασταθούν στο νησί, αυτοί θα δεχθούν τουρκικό πλήγμα
πριν καν ξεσπάσουν εχθροπραξίες", τόνισε ο κ. Ραντσάου, ενώ
εξέφρασε την ανησυχία του για ενδεχόμενη αντιπαράθεση μεταξύ της
Ελλάδας και της Τουρκίας, που θα είχε σαν αποτέλεσμα την
αποσταθεροποίηση στο νησί αλλά και στην περιοχή.
Παρατήρησε, επίσης, ότι με βάση τα γεωγραφικά δεδομένα κανένα
αμυντικό σύστημα δεν μπορεί να προστατεύσει απόλυτα την Κύπρο από μια
στρατιωτική επίθεση.
Εξάλλου, ο κ. Ραντσάου, ισχυρίστηκε ότι θεωρεί πολύ πιθανόν "η
εγκατάσταση των πυραύλων να αλλάξει το κλίμα μέσα στο οποίο
διεξάγονται οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Κύπρου με την Ε.Ε.".
Πάντως-όπως είχε υπογραμμίσει την προηγούμενη μέρα αμέσως μετά τη
συνάντησή του με τον Κύπριο Πρόεδρο (ΚΥΠΕ, 7.12.98) "η Βόννη είναι
πεπεισμένη πως ο κ. Κληρίδης θα βρει τη σωστή λύση στο θέμα των
πυραύλων προς όφελος τόσο της Κύπρου όσο και των σχέσεων της χώρας
του με την Ευρωπαϊκή Ενωση".
Ανάλογες ανησυχίες εξέφρασε και ο επικεφαλής της κοινότητας για τις
ενταξιακές διαπραγματεύσεις Κλάους Βαν Ντερ Πας σε αποκλειστική
συνέντευξή του στο έγκυρο εξειδικευμένο σε ευρωπαϊκά θέματα περιοδικό
AGENCE EUROPE (4-11/12/98).
Ο ανώτατος αξιωματούχος της Επιτροπής μάλιστα αποκάλεσε την Κύπρο
"ζώνη πολέμου που δεν μπορεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση", ενώ
τόνισε ότι συμμερίζεται απόλυτα τις γαλλικές επιφυλάξεις για την
ενδεχόμενη ένταξη μιας διαιρεμένης νήσου στην Ε.Ε..
Αντίθετα, το Λονδίνο επανέλαβε, δια στόματος του εκπροσώπου του
Βρετανού Πρωθυπουργού, κ. Κάμπελ (ΒΒC, 10.12.98), ότι "δεν συμφωνεί
με την άποψη ότι η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί προϋπόθεση για την
ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε."
Η επίλυση του προβλήματος-επεσήμανε ο κ. Κάμπελ- "είναι επιθυμητή
αλλά σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί όρο για τη συνέχιση και
ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Κύπρο".
Στο μεταξύ, ο εισηγητής για το Κυπριακό και πρόεδρος της
Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης Αντράς
Μπαρσόνι, μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Κληρίδη στη Λευκωσία
(ΑΠΕ, 7.12.98), δήλωσε: "Οι διευρυμένες εγγυήσεις αποτελούν κλειδί
στην επίλυση του Κυπριακού. Η συμβολή διεθνών οργανισμών θα μπορούσε
να διευκολύνει την αναζήτηση διευθέτησης στο θέμα της ασφάλειας".
Ο κ. Μπαρσόνι δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο εμπλοκής του ΝΑΤΟ, λέγοντας
ότι "μια τέτοια ανάμειξη θα μπορούσε να είναι μια μελλοντική
επιλογή, ενώ με το ίδιο σκεπτικό δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο η
Κύπρος να υποβάλει αίτηση για ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Παραδέχθηκε ωστόσο, ότι η Τουρκία προβάλλει ισχυρές αντιρρήσεις
σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Εξίσωση θύματος με θύτη
στην έκθεση του Γ.Γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό
Στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη κυκλοφόρησε η εξαμηνιαία έκθεση του
Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας για την
ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης στην Κύπρο (UNFICYP).
Σύμφωνα με το ΑΠΕ (10.12.98) ο κ. Ανάν στην έκθεσή του αναφέρεται
απλώς στους S-300 τονίζοντας ότι η άφιξή τους αναβλήθηκε μέχρι το
τέλος του έτους, ενώ σημειώνει ότι βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με τα
δύο μέρη στην Κύπρο για τις οποίες θα ενημερώσει το Σ.Α. μετά την
ολοκλήρωσή τους.
Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ κάνει ευρεία αναφορά στους εξοπλισμούς, τις
στρατιωτικές ασκήσεις και τη συμμετοχή ελληνικών και τουρκικών
μαχητικών στις ασκήσεις ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ και ΤΑΥΡΟΣ, αντίστοιχα, ενώ
επισημαίνει ότι η Εθνική Φρουρά συνεχίζει την κατασκευή σημαντικών
οχυρωματικών έργων κατά μήκος της πράσινης γραμμής, παρά τις
διαμαρτυρίες της UNFICYP.
Στις τελικές παρατηρήσεις του ο Γ.Γ. μεταξύ άλλων επισημαίνει:
-Κατά το τελευταίο εξάμηνο η κατάσταση στην ουδέτερη ζώνη παρέμεινε
γενικά ήρεμη, χωρίς να υπολογίζονται παραβιάσεις ελάσσονος σημασίας.
Εν τούτοις η κατάσταση στην Κύπρο δεν είναι σταθερή και η
συνεχιζόμενη αναβάθμιση των στρατιωτικών εξοπλισμών προκαλεί
ανησυχία.
-Οι διακοινοτικές επαφές έχουν διακοπεί από τις τουρκοκυπριακές αρχές
καθώς δεν συμμετέχουν στις δικοινοτικές συναντήσεις από το 1997.
-Η UNFICYP συνέχισε να προσπαθεί για τη διατήρηση της εκεχειρίας και
τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών και προς τις δύο πλευρές.
-Η παραμονή της ειρηνευτικής δύναμης στο νησί εξακολουθεί να είναι
απαραίτητη για τη διατήρηση της εκεχειρίας μεταξύ των δύο πλευρών. Ως
εκ τούτου ο Γ.Γ. προτείνει την ανανέωση της θητείας της για άλλο ένα
εξάμηνο, μέχρι τον Ιούνιο του 1999.
Δυσφορία και έκπληξη εξέφρασε ο υπουργός Αμυνας Γιαννάκης Ομήρου
(ΚΥΠΕ, 10.12.98) για το απόσπασμα της έκθεσης που αφορά
στους εξοπλισμούς της Εθνικής Φρουράς, δηλώνοντας:
"Η απάντηση στον κ. Ανάν είναι ότι οργανώνουμε την άμυνά μας
απέναντι σε μια υπερεξοπλισμένη Τουρκία. Με όλο το σεβασμό προς το
ρόλο του ΟΗΕ, θα πρέπει να υπάρχει προσοχή στο πώς
διατυπώνονται αυτές οι απόψεις, για να μην εξισώνονται θύμα και
θύτης".
Κατηγορηματικός ο Κληρίδης για
την τύχη των S-300
Ενώ διαδραματίζονταν όλα αυτά, ο Πρόεδρος Κληρίδης, αναχωρώντας για
τη Βιέννη προκειμένου να παραστεί στη σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής
Ενωσης (ΑΠΕ, 9.10.98) τόνισε κατηγορηματικά: "Η κυπριακή κυβέρνηση
δεν αναζητεί δικαιολογίες για τους S-300. Οι προϋποθέσεις που τέθηκαν
για τη μη έλευσή τους είναι γνωστές και εφόσον δεν ικανοποιηθούν οι
πύραυλοι θα έλθουν".
Από την πλευρά του ο υπουργός Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης
Δημήτρης Ρέππας, ύστερα από τη συνάντησή με τον κ. Κληρίδη (ΑΠΕ, 7.
12.98) επανέλαβε ότι "εξακολουθούν να ισχύουν οι αποφάσεις Κύπρου και
Ελλάδας για τους S-300". Παρατήρησε πάντως ότι: "Το Κυπριακό δεν
είναι θέμα εγκατάστασης ή μη των πυραύλων και πρέπει να εξεταστεί υπό
το πρίσμα του συνόλου των παραμέτρων του Κυπριακού. Αν η άφιξη των
πυραύλων στην Κύπρο ενισχύει την άμυνα της νήσου, αυτό είναι σοφή
επιλογή. Αν όμως, η εγκατάσταση των πυραύλων γίνει μόνο και μόνο
για να αποδείξουμε ότι διαθέτουμε αποφασιστικότητα, θα ήταν καλύτερα
να εξεταστούν οι νέες συνθήκες και υπό το πρίσμα αυτών των νέων
συνθηκών να γίνουν οι κατάλληλες επιλογές".
Η Ρωσία
Στο μεταξύ, ο σύμβουλος για πολιτικές υποθέσεις της αμερικανικής
πρεσβείας στη Μόσχα, κλήθηκε στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών και του
επιδόθηκε νότα διαμαρτυρίας, για την "απαράδεκτη"-όπως
χαρακτηρίζεται σε ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ (8.12.98)-παρέμβαση
των ΗΠΑ στην αποκλειστικά εμπορική ρωσοκυπριακή συμφωνία για τους
πυραύλου S-300.
Στην ανακοίνωση τονίζεται, εξάλλου, ότι "η συμφωνία αυτή με
κανένα τρόπο δεν συνδέεται με το παρόν αδιέξοδο στο Κυπριακό".
Την ίδια μέρα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΡΟΥΝΤ (8.12.
98), ο επισκεπτόμενος τη Συρία Ρώσος υπουργός Αμυνας Ιγκόρ Σεργκέγεφ
δήλωνε ότι "θα παραδοθεί το αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα S-300
στην Κύπρο, ανεξάρτητα από οτιδήποτε".
Αλλά και ο πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας Γκενάντι
Ζουγκάνοφ, στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα προσκεκλημένος
του ΚΚΕ (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 11.12.98) τάχθηκε υπέρ της τήρησης της
συμφωνίας πώλησης των ρωσικών πυραύλων στην Κύπρο, λέγοντας ότι "το
συμβόλαιο δεν απειλεί καμιά άλλη χώρα και πρέπει να υλοποιηθεί, γιατί
εξασφαλίζει τα δικαιώματα ασφάλειας των συμβαλλομένων κρατών".
Συνάντηση Κυπρίων, Ελλήνων και Τούρκων
επιχειρηματιών στην Κωνσταντινούπολη
Με τη συμμετοχή του απεσταλμένου του Αμερικανού Προέδρου για το
Κυπριακό, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και του συντονιστή του Σταίητ
Ντηπάρτμεντ Τόμας Μίλερ πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη (12
και 13.12.98) η τρίτη κατά σειρά συνάντηση Ελλήνων, Τούρκων και
Κυπρίων (Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων) επιχειρηματιών.
Οπως δήλωσε ο κ. Χόλμπρουκ "πρόκειται για τις συναντήσεις που
διοργανώνονται από το Ινστιτούτο Ειρήνης του Οσλο και το Πανεπιστήμιο
Columbia των ΗΠΑ με στόχο να δημιουργηθούν γέφυρες επικοινωνίας
μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο" (DEUTSCHE WELLE, 12.12.98), ενώ
παρατήρησε:
"Δεν ήλθαμε στην Κωνσταντινούπολη για να λύσουμε τα προβλήματα της
περιοχής, ούτε για να διαπραγματευτούμε τις πολιτικές διαφορές μεταξύ
των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο. Αυτό που γίνεται εδώ, δεν αλλάζει τις
αντικειμενικές πραγματικότητες στην Κύπρο, αλλά αμβλύνει το εχθρικό
κλίμα που υπάρχει ώστε να μη γίνουμε ξανά μάρτυρες μιας τραγωδίας,
όπως συνέβη στο παρελθόν. Πρόκειται γι' αυτό που ονομάζαμε
εναλλακτική διπλωματική πορεία" (BBC, 13.12.98).
Στο μεταξύ, σε κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά το τέλος της
συνάντησης μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι συμφωνήθηκε:
- να εξεταστεί η αντιμετώπιση της έλλειψης νερού στην Κύπρο με τη
συνεργασία των δύο μερών
- να αναληφθούν διάφορα πιλοτικά έργα στον πολιτιστικό τομέα καθώς
και στους τομείς των επικοινωνιών, εμπορίου και περιβάλλοντος,
- να συσταθούν ομάδες εργασίας για την περαιτέρω προώθηση της
διαδικασίας αυτή με μια άλλη συνάντηση μέσα στο 1999.
[Γ] ΒΑΛΚΑΝΙΑ
[02] Επίσκεψη Πάγκαλου στα Σκόπια
Νέες προοπτικές διαγράφονται στις διμερείς σχέσεις Αθηνών-Σκοπίων με
την επικείμενη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Θόδωρου Πάγκαλου στα
Σκόπια, την πρώτη που πραγματοποιεί Ελληνας υπουργός Εξωτερικών απ'
την ανεξαρτητοποίηση του γειτονικού κράτους.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημ. Ρέππα, ο
κ. Πάγκαλος θα επισκεφθεί την ΠΓΔΜ στις 22 Δεκεμβρίου.
Οπως έγινε γνωστο, η νέα κυβέρνηση της ΠΓΔΜ εξεδήλωσε το ενδιαφέρον
να ξεκινήσουν οι διμερείς επαφές με τη χώρα μας και παρά το γεγονός
ότι υπήρχε αρχικά μια δυσκολία από πλευράς ημερομηνιών βρέθηκε τελικά
λύση και ο υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει μονοήμερη επίσκεψη
στα Σκόπια στις 22 Δεκεμβρίου.
Στις Βρυξέλλες ο Γκεοργκιέφσκι
Διήμερη επίσκεψη στις Βρυξέλλες πραγματοποίησε στις 7 και 8
Δεκεμβρίου ο νέος Πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι,
συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών κ. Ντιμιτρόφ.
Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός συναντήθηκε με το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ
Χαβιέρ Σολάνα, απ' τον οποίο ζήτησε να επιταχυνθεί η διαδικασία για
την ένταξη της χώρας του στη Συμμαχία, καθώς και την παροχή
μεγαλύτερης στρατιωτικής βοήθειας.
Ο κ. Γκεοργκιέφσκι είχε συνομιλίες και με τον Επίτροπο Χανς Βαν ντεν
Μπρουκ, αρμόδιο για τις Εξωτερικές Σχέσεις της Ε.Ε., προτείνοντας τη
σύναψη στενότερων σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Σύμφωνα με τα πρακτορεία ΑΠΕ και Ρόιτερ (8.12.98) ο Γκεοργκιέφσκι
ζήτησε να χορηγηθεί απ' την Ευρωπαϊκή Ενωση στην ΠΓΔΜ το καθεστώς του
συνδεδεμένου μέλους.
Το καθεστώς αυτό, αποφέρει μεγαλύτερα εμπορικά προνόμια στο κράτος
που του έχει χορηγηθεί, καθώς και στενότερες πολιτικές σχέσεις,
ενώ παράλληλα θεωρείται ως ένα σημαντικό βήμα προς την πλήρη ένταξη
στην ΕΕ.
"Εχουμε παρουσιάσει όλα μας τα επιχειρήματα, γιατί θεωρούμε ότι οι
σχέσεις μας πρέπει να αναβαθμιστούν και έχουμε δηλώσει την πλήρη
ετοιμότητά μας να διορθώσουμε όλα όσα θεωρούν ότι πρέπει να
διορθωθούν στις πρώτες εκατό ημέρες", δήλωσε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ
στους δημοσιογράφους πριν από τη συνάντησή του με τον κ. Βαν
ντεν Μπρουκ.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος τόνισε στον κ. Γκεοργκιέφσκι ότι η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή προτιμά να προχωρά σταδιακά και στην παρούσα περίοδο η ΠΓΔΜ
θα πρέπει να κάνει το καλύτερο δυνατό με βάση τις δυνατότητες που της
παρέχονται από τις ισχύουσες συμφωνίες συνεργασίας.
Υπόμνημα συνεργασίας με το ΝΑΤΟ
Η ΠΓΔΜ θα υπογράψει σύντομα με το ΝΑΤΟ μνημόνιο, με το οποίο
συγκεκριμενοποιείται η συνεργασία ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Αυτό ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της χώρας Λιούπτσο Γκιεοργκιέφσκι μετά
τη συνάντηση που είχε στα Σκόπια στις 10 Δεκεμβρίου με το ναύαρχο
Τζέιμς Ελις, διοικητή των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη Νότια Ευρώπη.
Ο κ. Γκιεοργκιέφσκι στις δηλώσεις του επεσήμανε την ιδιαίτερη σημασία
που αποκτά η εγκατάσταση της νατοϊκής δύναμης στο έδαφος της χώρας
του, ειδικά μετά την απόρριψη του ειρηνευτικού σχεδίου του Αμερικανού
μεσολαβητή Κρίστοφερ Χιλ για το Κοσσυφοπέδιο τόσο από τη σερβική, όσο
και από την αλβανική πλευρά.
Ο κ. Ελις έφτασε στα Σκόπια, προκειμένου να εγκαινιάσει τη λειτουργία
της νατοϊκής "δύναμης απόσυρσης" που εγκαταστάθηκε στην πόλη
Κουμάνοβο, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Σερβία.
Ο ναύαρχος Ελις στην ομιλία του, κατά τη διάρκεια πανηγυρικής
τελετής, τόνισε ότι η δύναμη αυτή είναι "καλά εκπαιδευμένη,
οργανωμένη και εξοπλισμένη για να ανταποκριθεί στην αποστολή της", αν
και έσπευσε να προσθέσει ότι η δράση της αποτελεί την "τελευταία
προοπτική" και ότι ο ίδιος εύχεται "η δύναμη αυτή να αποχωρήσει από
τη χώρα κάποια μέρα, χωρίς να έχουν ζητηθεί οι υπηρεσίες της".
Απ' την πλευρά του ο υπουργός Αμυνα των Σκοπίων Νίκολα Κλιούσεφ
αναφέρθηκε στον ανθρωπιστικό χαρακτήρα της αποστολής και υπογράμμισε
ότι αυτή δεν στρέφεται εναντίον καμμίας γειτονικής χώρας.
Οπως είναι γνωστό, αποστολή της νατοϊκής αυτής δύναμης είναι η
διάσωση των 2.000 αόπλων παρατηρητών του ΟΑΣΕ που θα αναπτυχθούν στο
Κοσσυφοπέδιο βάσει της συμφωνίας Χόλμπρουκ-Μιλόσεβιτς, στην περίπτωση
που αντιμετωπίσουν κίνδυνο.
Η δύναμη θα αποτελείται από 1800 περίπου στρατιώτες από τη Γαλλία, τη
Βρετανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ιταλία, ενώ τη διοίκησή
της θα έχει ο Γάλλος Ταξίαρχος Μαρσέλ Βαλεντίν.
[03] Σέρβοι και Αλβανόφωνοι απέρριψαν το νέο ειρηνευτικό σχέδιο των
ΗΠΑ για το Κοσσυφοπέδιο
Εντονες επικρίσεις συνάντησε το νέο ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού
μεσολαβητή για το Κοσσυφοπέδιο Κρίστοφερ Χιλ, το οποίο απορρίφθηκε
τόσο απ' το Βελιγράδι, όσο και απ' την ηγεσία των Αλβανοφώνων.
Το τελευταίο σχέδιο δεν βασίζεται στην κοινή πρόταση για το πολιτικό
πλαίσιο της αυτοδιοίκησης στο Κοσσυφοπέδιο και για το λόγο αυτό δεν
γίνεται αποδεκτό. Αυτό εκτιμήθηκε στη συνάντηση που είχε στις 9
Δεκεμβρίου ο Πρόεδρος της Σερβίας Μίλαν Μιλουτίνοβιτς με εκπροσώπους
των σερβικών κοινοβουλευτικών κομμάτων και των εθνικών κοινοτήτων του
Κοσσυφοπεδίου.
Στη συνάντηση αυτή εκτιμήθηκε από κοινού ότι η βάση για την πολιτική
λύση στο Κοσσυφοπέδιο είναι η κοινή πρόταση της συμφωνίας για το
πολιτικό πλαίσιο της αυτοδιοίκησης, το οποίο υιοθετήθηκε στις
25 Νοεμβρίου με την διακήρυξη της Πρίστινας.
Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση υπό τον Μιλουτίνοβιτς εκτίμησαν ότι θα
πρέπει να αρχίσουν αμέσως οι προετοιμασίες για την απογραφή του
πληθυσμού στο Κοσσυφοπέδιο, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για
την εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας.
Ο αντιπρόεδρος της σερβικής κυβέρνησης και επικεφαλής της ομάδας των
Σέρβων διαπραγματευτών Ράτκο Μάρκοβιτς επεσήμανε ότι "η πρόταση Χιλ
προβλέπει την συνολική αναδιοργάνωση της Γιουγκοσλαβίας και τη
δημιουργία μιας τρίτης ομόσπονδης αντότητας (Κοσσυφοπέδιο) με την
τάση να εξελιχθεί σε ένα νέο κράτος" (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 9.12.98).
Ο Σέρβος αντιπρόεδρος είπε ακόμη ότι "σύμφωνα με το αμερικανικό
σχέδιο, το Κοσσυφοπέδιο θα ήταν κράτος για τους Αλβανούς που θα είχαν
υπό τον έλεγχό τους όλους τους τομείς της ζωής και επομένως και τους
θεσμούς του κράτους".
Ο κ. Μάρκοβιτς ανέφερε ότι η λύση που βλέπει η Σερβία είναι η
καθιέρωση αυτοδιοίκησης για όλες τις εθνικές κοινότητες στο
Κοσσυφοπέδιο, με την εφαρμογή των μεγαλύτερων διεθνών στάνταρντς
για την προστασία των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων.
Απαράδεκτο σχέδιο λένε οι Αλβανόφωνοι
Το αμερικανικό σχέδιο απορρίφθηκε και απ' την πλευρά των Αλβανοφώνων,
οι οποίοι το χαρακτήρισαν απαράδεκτο.
Ο Φεχμί Αγκάνι, επικεφαλής της ομάδας διαπραγματευτών των Αλβανών του
Κοσσυφοπεδίου τόνισε ότι το σχέδιο είναι απαράδεκτο, δεν προσφέρει τη
βάση για διαπραγματεύσεις με το Βελιγράδι και δεν συμβάλει στη
διευθέτηση του προβλήματος.
Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου επικρίνουν το αμερικανικό σχέδιο,
θεωρώντας ότι "προσεγγίζει τις σερβικές θέσεις και απαιτήσεις" που
προβλέπουν την διατήρηση του Κοσσυφοπεδίου υπό την κηδεμονία του
Βελιγραδίου, πρόθεσε (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 7.12.98).
Ακρως φιλοσερβική χαρακτήρισε την πρόταση του Αμερικανού μεσολαβητή
και ο πολιτικός εκπρόσωπος του Απελευθερωτικού Στρατού του
Κοσσυφοπεδίου Αντέμ Ντεμάτσι, ο οποίος ζήτησε απ' το Στέιτ
Ντιπάρτμεντ την αντικατάσταση του Κρίστοφερ Χιλ με κάποιον άλλο
αξιωματούχο, ο οποίος θα εντάξει στο πολιτικό σχέδιο και τα αιτήματα
της αλβανικής πλευράς.
Εκκληση απ' την Ομάδα Επαφής
Εκκληση για την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ Σέρβων και
Αλβανοφώνων για την εξεύρεση λύσης στην κρίση απηύθυνε η Ομάδα
Επαφής, η οποία συνεδρίασε στο Παρίσι στις 10 Δεκεμβρίου με τη
συμμετοχή και του κ. Χιλ.
"Είναι επιτακτική ανάγκη όλα τα μέρη να συμμορφωθούν με τις
υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις σχετικές αποφάσεις των Ηνωμένων
Εθνών" αναφέρεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε απ' το Γαλλικό Υπουργείο
Εξωτερικών, στην οποία προστίθεται ότι η Ομάδα Επαφής επικροτεί το
σχέδιο που παρουσίασε τις τελευταίες ημέρες ο κ. Χιλ, υποστηρίζοντας
πως "περιέχει στοιχεία ουσιώδους αυτονομίας στο Κοσσυφοπέδιο".
Απ' την πλευρά του ο Αμερικανός μεσολαβητής δήλωσε ότι θα εντείνει
τις ερχόμενες εβδομάδες τις προσπάθειές του για τη διαπραγμάτευση
μιας ρύθμισης για το Κοσσυφοπέδιο και ότι πιστεύει πως μια πολιτική
λύση για την κρίση στο Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται στο σχέδιο που έχει ήδη
υποβληθεί στους Σέρβους και τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου.
Πιέζει η Ολμπράιτ
Την απογοήτευσή της για την απόρριψη του ειρηνευτικού σχεδίου από την
αλβανική πλευρά εξέφρασε η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν
Ολμπράιτ προς τον ηγέτη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ
Ρουγκόβα, με τον οποίο συναντήθηκε στο Παρίσι στις 10 Δεκεμβρίου,
ασκώντας παράλληλα πιέσεις για να αναθεωρήσει την απόφασή του.
"Το μήνυμα ήταν απλό: ο χρόνος πιέζει, είναι βασικό οι Αλβανοί του
Κοσσυφοπεδίου να ενωθούν και να λάβουν υπόψιν τους τις προτάσεις του
Κρίστοφερ Χιλ", δήλωσε Αμερικανός υπεύθυνος που τήρησε την ανωνυμία
του.
Η Ολμπράιτ υπενθύμισε επίσης στον Ρουγκόβα ότι οι ΗΠΑ "τον έχουν
υποστηρίξει" κατά του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς
και έχουν "απογοητευτεί" από την αντίδραση των κοσοβάρων αυτονομιστών
απέναντι στο σχέδιο Χιλ. Η ίδια του ζήτησε επίσης να
"εκφράσει δημοσίως την υποστήριξή του στις διαπραγματεύσεις" που
διεξάγει ο Χιλ (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 10.12.98).
Στο μεταξύ η κα Ολμπράιτ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο πλαίσιο
της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, που
πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 8 Δεκεμβρίου, υπογράμμισε ότι το
ΝΑΤΟ παραμένει έτοιμο να επέμβει εάν χρειαστεί, για να εξαναγκάσει το
Βελιγράδι να σταματήσει την άσκηση πίεσης στο Κοσσυφοπέδιο και να
αποδεχθεί τη χορήγηση μεγαλύτερης αυτονομίας στη σερβική αυτή
επαρχία.
Εκθεση του Γ.Γ. του ΟΗΕ
Εκθεση για την κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο υπέβαλε στις
4 Δεκεμβρίου προς το Συμβούλιο Ασφαλείας ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν.
Στην έκθεση, που συνοδεύεται από ένα υπόμνημα του ΟΑΣΕ, ο κ. Ανάν
εκφράζει ανησυχία για την πιθανότητα επανάληψης των εχθροπραξιών
μεταξύ των αλβανικών παραστρατιωτικών μονάδων και των σερβικών
δυνάμεων ασφαλείας, ενώ στηρίζει τις ελπίδες του για την διατήρηση
της εκκεχειρίας και την ομαλή πορεία προς μια μόνιμη πολιτική λύση,
στο δύσκολο έργο που αναλαμβάνουν οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ.
"Οπωσδήποτε, παρατηρεί στην έκθεσή του ο Γ.Γ., οι ανθρωπιστικές
προσπάθειες δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την πολιτική διαδικασία.
Γι' αυτό ανησυχώ που, παρά τον τερματισμό των μεγάλης κλίμακας
εχθροπραξιών στο Κοσσυφοπέδιο, η πορεία προς μια πολιτική λύση
εξακολουθεί να προχωρεί με πολύ αργά βήματα. Συγχαίρω τον πρέσβη των
ΗΠΑ και της Ομάδας Επαφής Christopher Ηill για τις προσπάθειές του
και καλώ τα μέρη να ξεκινήσουν έναν ουσιαστικό διάλογο με στόχο την
εξεύρεση μόνιμης ειρηνικής λύσης στο Κοσσυφοπέδιο, προς όφελος
ολόκληρου του λαού του".
"Είναι φανερό, επισημαίνει ακόμη ο κ. Ανάν, ότι η επικρατούσα
στο Κοσσυφοπέδιο σχετική ηρεμία, είναι πολύ απατηλή, δεν εξασφαλίζει
την σταθερότητα, ούτε τη μονιμότητα".
Ο Γ.Γ. υπογραμμίζει ότι "η άμεση ανάπτυξη της αποστολής του ΟΑΣΕ θ'
αποτελέσει ένα κρίσιμο παράγοντα για την εδραίωση της αναγκαίας
εμπιστοσύνης, ώστε να επιστρέψουν αυτοί που εγκατέλειψαν τις εστίες
τους".
"Η αποστολή του ΟΑΣΕ θα βοηθήσει στη σωστή ενημέρωση του Συμβουλίου
Ασφαλείας για την υφιστάμενη κατάσταση στην περιοχή. Ελπίζω ότι η
αποστολή του ΟΑΣΕ θ' αναλάβει κι αυτό το πρόσθετο έργο της έγκαιρης
πληροφόρησης της διεθνούς κοινότητας", καταλήγει ο Γ.Γ. του ΟΗΕ" (
ΑΠΕ, 8.12.98).
[04] Δυσαρεστημένες οι ΗΠΑ από την πολιτική του νέου Προέδρου της
Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας
Δυσαρέσκεια και ανησυχία προκαλεί στις ΗΠΑ η πολιτική που ακολουθεί ο
νεοεκλεγείς πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Νίκολα
Πόπλασεν.
Ο Αμερικανός απεσταλμένος στα Βαλκάνια Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ, μιλώντας
προς τους δημοσιογράφους στη Μπάνια Λούκα αμέσως μετά από τη
συνάντηση που είχε με Σερβοβόσνιους ηγέτες περιλαμβανομένου και του
υπερεθνικιστή προέδρου Πόπλασεν στις 7 Δεκεμβρίου, εξέφρασε αυτή τη
δυσαρέσκεια λέγοντας χαρακτηριστικά πως "οι πράξεις και τα λόγια του
Πόπλασεν μας έχουν δείξει ότι αντιτίθεται στην ειρηνευτική συμφωνία
του Ντέιτον και δείχνει ότι χρησιμοποιεί δημοκρατικούς μηχανισμούς
για αντιδημοκρατικούς σκοπούς".
Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο κ. Γκέλμπαρντ αναφέρθηκε στις
ανησυχίες της Ουάσιγκτον, ότι ο κ. Πόπλασεν σφετερίζεται το έργο της
κυβέρνησης, παραβιάζοντας τους θεσμούς της "Σερβικής Δημοκρατίας" της
Βοσνίας. Παράλληλα, ο Αμερικανός απεσταλμένος επανέλαβε την
υποστήριξη της Δύσης στον μετριοπαθή πρωθυπουργό, Μίλοραντ Ντόντικ.
Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη βδομάδα ο κ. Πόλπασεν σε σκληρές
δηλώσεις του με αφορμή τη σύλληψη του στρατηγού Ράντισλαβ Κέρστιτς
κατέκρινε τη ΝΑΤΟϊκή ειρηνευτική δύναμη στη Βοσνία για παραβίαση των
καθηκόντων της.
Δήλωσε μάλιστα ότι μετά από το επεισόδιο αυτό η "Σερβική Δημοκρατία"
της Βοσνίας θα μειώσει τις σχέσεις της με τη ΝΑΤΟϊκή δύναμη (SFOR)
στο "ελάχιστο δυνατό" (ΑΠΕ-Ρόιτερ, 7.12.98).
Επίσκεψη Σολάνα στο Σαράγεβο
Στο θέμα της προσαγωγής ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για
την πρώην Γιουγκοσλαβία όλων όσων κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου
αναφέρθηκε και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα κατά τη
διάρκεια της επίσκεψης που πραγματοποίησε στις 10 Δεκεμβρίου στο
Σαράγεβο.
Ο κ. Σολάνα επεσήμανε πως η ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ στη Βοσνία (
SFOR) έχει υποχρέωση, στο πλαίσιο της εντολής της, να συλλαμβάνει
ύποπτους για εγκλήματα πολέμου όταν τους συναντά κατά τη διάρκεια των
καθημερινών καθηκόντων της.
Απ' την πλευρά του ο ανώτατος εκπρόσωπος της διεθνούς κοινότητας στη
Βοσνία Κάρλος Βέστεντορπ, που συμμετείχε στη συνέντευξη Τύπου με τον
κ. Σολάνα, τόνισε ότι η προσαγωγή του Κάρατζιτς και του Μπλάντιτς
ενώπιον της δικαιοσύνης θα αυξήσει το αίσθημα ομαλότητας στη Βοσνία.
[05] Φοιτητικές κινητοποιήσεις στην Αλβανία
Οκτώ χρόνια συμπληρώθηκαν στις 8 Δεκεμβρίου από τότε που το φοιτητικό
κίνημα στην Αλβανία έκανε την εμφάνισή του και οδήγησε στη ριζική
αλλαγή του πολιτικού σκηνικού της χώρας.
Από τις 10 Δεκεμβρίου περίπου 100 φοιτητές του Πανεπιστημίου των
Τιράνων πραγματοποιούν απεργία πείνας, ζητώντας καλύτερες συνθήκες
διαβίωσης και αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Στην ενέργεια αυτή αποδίδονται πολιτικά κίνητρα και πολλοί
εκφράζουν φόβους μήπως το Δημοκρατικό Κόμμα του Σαλί Μπερίσα
προσπαθήσει να χειραγωγήσει το φοιτητικό κίνημα και οδηγήσει τη χώρα
σε νέα πολιτική κρίση.
Ο Αλβανός Πρωθυπουργός Παντελί Μάικο κάλεσε τους φοιτητές να
διακόψουν την απεργία πείνας.
"Η κυβέρνηση προσπαθεί να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στις
πανεπιστημιουπόλεις, αλλά τα μέσα για την πλήρη ικανοποίηση των
απαιτήσεών σας είναι περιορισμένα", ανέφερε ο πρωθυπουργός σε μήνυμά
του προς τους απεργούς φοιτητές.
Στο μήνυμα αυτό, ο Μάικο κατηγορεί το Δημοκρατικό Κόμμα του πρώην
προέδρου Σαλί Μπερίσα ότι προσπαθεί να επωφεληθεί από την απεργία για
να αποσταθεροποιήσει τη χώρα.
Ο εκπρόσωπος των απεργών Κεν Ντίμα αρνήθηκε ότι η ενέργειά τους έχει
πολιτικό χαρακτήρα και υποστήριξε ότι το καθεστώς έχει τα μέσα να
ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των φοιτητών. "Θα φτάσουμε μέχρι τα άκρα.
Δεν θέλουμε μηνύματα. Ο Μάικο πρέπει να έλθει και να μιλήσει μαζί
μας", είπε. (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 13.12.98).
[Δ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
[06] Κρίσιμες συναντήσεις του Κλίντον στη Μέση Ανατολή- Στόχος η
διάσωση της ειρήνης
Σειρά κρίσιμων συναντήσεων άρχισε ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον
με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, με στόχο τη
διάσωση της τελευταίας ισραηλο-παλαιστινιακής συμφωνίας. Για το σκοπό
αυτό ο Αμερικανός Πρόεδρος πραγματοποιεί επίσκεψη στο Ισραήλ και στα
αυτοδιοικούμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό, Γαλλικό και
Γερμανικό (13.2.98), Κλίντον και Νετανιάχου είχαν ένα 20λεπτο τετ-α-
τετ στο γραφείο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού στην Ιερουσαλήμ, ενώ στη
συνέχεια ακολούθησε συνάντηση εργασίας με την παρουσία των στενών
συνεργατών των δύο πλευρών.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος πήρε μια πρώτη γεύση των προβλημάτων ήδη
κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, όταν ο Νετανιάχου
του εξήγησε την άρνησή του να εφαρμόσει τη συμφωνία του Ουάι
Πλαντέισον, ισχυριζόμενος ότι παραβιάζεται "συστηματικά" και
υπεύθυνη γι' αυτό είναι η Παλαιστινιακή Αρχή και ο Γιάσερ Αραφάτ.
Ο κ. Κλίντον, σε δηλώσεις που έκανε κατά την άφιξή του στην ισραηλινή
πρωτεύουσα, κάλεσε το Ισραήλ και τους Παλαιστινίους να εφαρμόσουν τη
συμφωνία που υπέγραψαν στο Ουάι Πλαντέισον.
Η ειρήνη - τόνισε ο Μπιλ Κλίντον- είναι ο μόνος δρόμος που θα
αποτρέψει περισσότερα χρόνια αιματοχυσίας, φόβου και θλίψης.
Από τη μεριά του, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έσπευσε να απαντήσει ότι
οι Παλαιστίνιοι πρέπει να συμμορφωθούν με τις δεσμεύσεις που έχουν
αναλάβει προκειμένου να συνεχιστεί η ειρηνευτική διαδικασία
(ΑΠΕ-Ρόιτερ-Γαλλ.Πρακτ., 13.12.98).
Την ανάγκη να καταβάλλει ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια η Παλαιστινιακή
Αρχή για να καταστείλει τη βία στη Δυτική Οχθη, φρόντισε πάντως να
επισημάνει ο Αμερικανός Πρόεδρος κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης
Τύπου που έδωσε με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, ο οποίος δράττοντας την
ευκαιρία δήλωσε ότι οι Παλαιστίνιοι δεν πρέπει να περιμένουν να τους
παραδώσει το Ισραήλ ούτε ένα εκατοστό γης παραπάνω εάν δεν
εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους για μονομερή ανακήρυξη παλαιστινιακού
κράτους.
Ο κ. Κλίντον, στην ίδια συνέντευξη (13.12.98), έκανε γνωστή και την
πρόθεσή του να ζητήσει από το αμερικανικό Κογκρέσο να εγκρίνει
οικονομική βοήθεια 1,2 δισ. δολαρίων προς το Ισραήλ.
Στο μεταξύ, με την ευκαιρία της επίσκεψης του Προέδρου των ΗΠΑ στην
περιοχή, ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ επανέλαβε για μια ακόμη
φορά ότι το Παλαιστινιακό Εθνικό Συμβούλιο δεν πρόκειται να
διεξαγάγει ψηφοφορία για την τροποποίηση του Παλαιστινιακού Χάρτη.
Εξάλλου, στα Γραφεία του Πρακτορείου Ρόιτερ στάλθηκε (12.12.98)
ανακοίνωση από την οργάνωση των φανατικών μουσουλμάνων της Χαμάς,
στην οποία αναφέρει ότι θα βομβαρδίσει ισραηλινούς στόχους εάν η
Παλαιστινιακή Αρχή δεν αφήσει ελεύθερο, το αργότερο μέχρι τις 25
Δεκεμβρίου, τον πνευματικό της ηγέτη Αχμέντ Γιασίν, τον οποίο κρατά
περιορισμένο στην κατοικία του.
Στην ίδια ανακοίνωση απομυθοποιείται και η επίσκεψη Κλίντον στη Γάζα,
με τον ισχυρισμό ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη δεν πρόκειται να
ενισχύσει την παλαιστινιακή κυριαρχία και κάτι τέτοιο αποτελεί μια
καθαρή φαντασίωση.
[07] Eπαναλαμβάνονται οι επιθεωρήσεις από την UNSCOM στο Ιράκ που δεν
επιθυμεί νέα κρίση
Το Ιράκ δεν επιδιώκει μια νέα κρίση με τους επιθεωρητές της Ειδικής
Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Αφοπλισμό (UNSCOM).
Tη δήλωση αυτή έκανε ο Ιρακινός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Σαϊντ αλ
Σάχαφ μιλώντας προς τους δημοσιογράφους, στη Βαγδάτη (ΑΠΕ-Γαλλ.
Πρακτ., 10.12.98), ενώ την ίδια στιγμή επαναλαμβάνονταν οι αυστηρές
προειδοποιήσεις από ΗΠΑ και Βρετανία για στρατιωτικό πλήγμα σε
περίπτωση που η Βαγδάτη συνεχίσει να παρεμποδίζει το έργο των
επιθεωρητών.
Ειδικότερα, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπραϊτ
επανέλαβε από το Παρίσι, όπου βρισκόταν, ότι σε περίπτωση νέας
απόρριψης από το Ιράκ της συνεργασίας με την Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ,
"η προοπτική της προσφυγής στη βία παραμένει στην επικαιρότητα", και
πρόσθεσε ότι η Ουάσιγκτον είναι "σύμφωνη" στο θέμα αυτό (ΑΠΕ-Γαλλ.
Πρακτ., 10.12.98).
Αυστηρή προειδοποίηση για το ίδιο θέμα απηύθυνε και ο Αμερικανός
υπουργός Αμυνας, Ουίλλιαμ Κόεν, τονίζοντας- όπως μετέδωσαν τα
ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό 10.12.98- ότι οι
αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές κατά της Βαγδάτης μπορεί να
ξεκινήσουν ανά πάσα ώρα και στιγμή και χωρίς προηγούμενη ενημέρωση.
Αλλά και η βρετανική κυβέρνηση, με δήλωση εκπροσώπου του Φόρεϊν Οφις,
προειδοποίησε το Ιράκ ότι δεν θα διστάσει καθόλου να χρησιμοποιήσει
βία αν καταστεί αναγκαίο, μετά τους νέους περιορισμούς που έχουν
επιβληθεί από τη Βαγδάτη στους επιθεωρητές της Ειδικής Επιτροπής του
ΟΗΕ για τον Αφοπλισμό του Ιράκ (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 10.12.98).
Αφορμή για τις νέες δηλώσεις τόσο της αμερικανικής, όσο και της
βρετανικής πλευράς, φαίνεται ότι αποτέλεσε η δήλωση του επικεφαλής
των επιθεωρητών του ΟΗΕ στη Βαγδάτη, Ρίτσαρντ Μπάτλερ, ότι το Ιράκ
εμπόδισε ομάδα επιθεωρητών να πραγματοποιήσει επιθεώρηση στην
πρωτεύουσά του και αυτό είναι "πολύ σοβαρό"- είπε ο κ. Μπάτλερ στο
πρακτορείο Ρόιτερ (9.12.98).
Πάντως, η Επιτροπή άρχισε ξανά τους ελέγχους σε στρατιωτικές και μη
εγκαταστάσεις του Ιράκ, παρά την αντιπαράθεση που δημιουργήθηκε με
τις αρχές της Βαγδάτης, όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες
(ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 10.12.98).
Στο μεταξύ, από την πλευρά της Μόσχας έγινε σαφές- για μια ακόμη
φορά- ότι επιμένει στη ρύθμιση των προβλημάτων δια της διπλωματικής
οδού και καταδικάζει εμμέσως τις αμερικανικές απειλές για επιστροφή
στη βία.
Η εμμονή της Ρωσίας στη διπλωματική οδό διακηρύχθηκε για πολλοστή
φορά με αφορμή την κοινή σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη ρωσική
πρωτεύουσα μεταξύ Ρώσων αξιωματούχων και αμερικανικής διπλωματικής
και οικονομικής αντιπροσωπείας υψηλού επιπέδου. Χαρακτηριστική, στην
προκειμένη περίπτωση, ήταν η δήλωση του Ρώσου πρωθυπουργού Γεβγκένι
Πριμακόφ, προς την αμερικανική αντιπροσωπεία με την οποία συναντήθηκε
πριν τη σύσκεψη.
Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό, Ρόιτερ και
Γαλλικό (11.12.98), ο κ. Πριμακόφ είπε ότι "οι Αμερικανοί εταίροι μας
πρέπει να γνωρίζουν και τη δική μας θέση και τις προθέσεις. Η
αποσαφήνιση των δικών μας θέσεων είναι πολύ σημαντική για τις σχέσεις
μεταξύ των χωρών μας".
στο Ιράκ που δεν επιθυμεί νέα κρίση "
|