MinPress: The Week in Review, 98-07-13

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article

From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[Α] E/T ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ-ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

[Δ] S-300 "

[Α] E/T ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ

[01] Στον αφοπλισμό της Δωδεκανήσου επιμένει η Αγκυρα

Με αφορμή την αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Ρέππα στο περιεχόμενο τουρκικής ρηματικής διακοίνωσης, το πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (7.7.98), επικαλούμενο ανώτατο αξιωματούχο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών μετέδωσε ότι επιδόθηκε στις 2 Ιουλίου ρηματική διακοίνωση στις πρεσβείες των ΗΠΑ και της Ελλάδας στην Αγκυρα, εξαιτίας της επίσκεψης αμερικανικών πολεμικών πλοίων στη Ρόδο.

Με τη διακοίνωση αυτή το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ζητούσε από τις ΗΠΑ να ακυρώσουν την προγραμματισμένη επίσκεψη μονάδων του 6ου στόλου στη Ρόδο, ενώ υπενθύμιζε την "ευαισθησία" της Τουρκίας στη "διατήρηση του καθεστώτος αποστρατιωτικοποίησης της Δωδεκανήσου.

Σύμφωνα με τον Τούρκο αξιωματούχο, "η Ελλάδα, από το 1960 και μετά, μυστικά στην αρχή και αργότερα φανερά παραβιάζει τις συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων και καταβάλλει προσπάθειες να αλλοιωθεί το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των Δωδεκανήσων".

Στη συνέχεια, η ίδια πηγή- επισημαίνεται στο τηλεγράφημα του Πρακτορείου ΑΝΑΤΟΛΗ - υπογράμμισε ότι "η Ελλάδα χρησιμοποιεί για προπαγανδιστικούς σκοπούς την πρόσκληση ξένων πολεμικών πλοίων στα Δωδεκάνησα".

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τουρκική πλευρά δεν είχε ανακοινώσει τα περί διακοίνωσης γιατί όπως είπαν Τούρκοι διπλωμάτες (ΑΠΕ, 7.7. 98) η ενέργεια αυτή θεωρείται πλέον "ενέργεια ρουτίνας" στην ελληνοτουρκική αλληλογραφία.

Πάντως, τους ισχυρισμούς της Τουρκίας ο κ. Ρέππας τους χαρακτήρισε ως "ιστορικά απαράδεκτους και νομικά αβάσιμους", ενώ υπογράμμισε ότι "η στάση της Τουρκίας για άλλη μια φορά δυναμιτίζει τις προσπάθειες για την εκτόνωση της έντασης στην περιοχή". Εξάλλου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι "κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να οργανώνει την άμυνά της κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο".

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ακης Τσοχατζόπουλος, από την Ουάσιγκτον όπου βρισκόταν (ΑΠΕ, 7.7.98) χαρακτήρισε "ατυχέστατη" τη διαμαρτυρία της τουρκικής κυβέρνησης για την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων στα νησιά του ανατολικoύ Αιγαίου με την επίκληση της Συνθήκης της Λωζάνης και αποκάλεσε "πρωτοτυπία" το γεγονός πως μια χώρα όπως η Τουρκία, που αγνοεί επίσημα τις υποχρεώσεις της, που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την αυξημένη αμυντική ικανότητα των ελληνικών νησιών, προκειμένου να αποποιηθεί των ευθυνών του φέρει για τους λόγους, ακριβώς, για τους οποίους δημιουργήθηκε η ικανότητα αυτή.

Δύο μέρες αργότερα ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Σερμέτ Ατατζανλί σε γραπτή δήλωσή του, επανήλθε στο θέμα, αναφέροντας:

"Ως γνωστόν, η Ελλάδα, από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα, εξοπλίζει παράνομα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και πρώτα τα Δωδεκάνησα. Η Τουρκία από τότε επανειλημμένα προειδοποίησε την Ελλάδα ζητώντας να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της. Η Ελλάδα, αρχικά επέλεξε το δρόμο της άρνησης και αργότερα παρουσιάζοντας ως δικαιολογία την ειρηνευτική επιχείρηση και τη σύσταση της Στρατιάς του Αιγαίου συνέχισε να εξοπλίζει τα νησιά.

Με τις συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, λαμβανομένης υπόψη της ασφάλειας της Τουρκίας, αναφέρθηκαν στην Ελλάδα υπό τον όρο του αφοπλισμού.

Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν εναρμονίζεται με τις διατάξεις των συνθηκών αυτών, σημαίνει ότι η χώρα αυτή παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και τις συγκεκριμένες συνθήκες. Οι διεθνείς συμφωνίες δεν μπορούν να παραβιάζονται με αυθαίρετες δικαιολογίες και ερμηνείες. Συνεπώς το γεγονός ότι η Ελλάδα από τη μία υπερασπίζεται την ανωτερότητα του Διεθνούς Δικαίου και δέχεται με τη Διακήρυξη της Μαδρίτης, την αρχή του σεβασμού προς τις διεθνείς συμφωνίες, ενώ από την άλλη παραβαίνει τις υποχρεώσεις της που προκύπτουν από συμφωνίες, δείχνει ότι εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά, και η συμπεριφορά αυτή είναι απαράδεκτη".

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τηλεγράφημα του ΑΠΕ (10.7.98) αξιωματούχος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ αναφερόμενος στη διαμαρτυρία της Τουρκίας για παράβαση δήθεν της Συνθήκης της Λωζάνης από την Ελλάδα είπε ότι "αναφορικά με εδαφικά και θαλάσσια θέματα στο Αιγαίο, οι ΗΠΑ επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους στην αρχή του σεβασμού των διεθνών συνθηκών, της εδαφικής ακεραιότητας των ενδιαφερομένων χωρών και των διεθνών αναγνωρισμένων συνόρων". Καταλήγοντας επανέλαβε ότι "οι ΗΠΑ συνεργάζονται με τους Ελληνες και Τούρκους συμμάχους προκειμένου να δημιουργηθούν κοινά αποδεκτοί δίαυλοι, μέσω των οποίων η Ελλάδα και η Τουρκία θα μπορέσουν να συζητήσουν τις ανησυχίες τους στο Αιγαίο".

[02] Εκκληση του Σ.Α. του ΟΗΕ για επανάληψη των διακοινοτικών συνομιλιών στην Κύπρο και ανησυχία για τους S-300

Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ενημέρωσε τη Δευτέρα (6.7. 98) ο ειδικός σύμβουλος του Γ.Γ. για το Κυπριακό Ντιέγκο Κόρντοβεζ σχετικά με τις επαφές που είχε την προηγούμενη εβδομάδα στην Κύπρο με τον Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς. Αμέσως μετά την ενημέρωση, ο Πρόεδρος του Σ.Α. Ρώσος πρέσβης Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι "τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας καλούν για την όσο το δυνατόν συντομότερη επανέναρξη των απ' ευθείας συνομιλιών μεταξύ των δύο ηγετών".

Λίγο αργότερα η κυπριακή κυβέρνηση, δια του υπουργού Εξωτερικών κ. Κασουλίδη (ΚΥΠΕ, 7.7.98) διαβεβαίωνε ότι "ο Πρόεδρος Κληρίδης είναι έτοιμος να προσέλθει σε ένα τέτοιο διάλογο ακόμα και αύριο". Ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης, στη διάρκεια της ενημέρωσης Τύπου (7.7.98) υπογράμμιζε ότι "η νέα έκκληση αποδεικνύει τη θέληση του Συμβουλίου Ασφαλείας να αρθεί το αδιέξοδο στο κυπριακό πρόβλημα".

Πρόσθεσε, εξάλλου, ότι "ελπίδα όλων είναι να αντιληφθεί, επιτέλους, η τουρκική πλευρά πως η αδιάλλακτη στάση της βρίσκεται εκτός των σημερινών δεδομένων και καταδικάζει ειδικά την τουρκοκυπριακή κοινότητα σε περιπέτειες δίχως μέλλον".

Ωστόσο, ο Ραούφ Ντενκτάς κατά τη συνάντησή του με τη νέα αναπληρώτρια ειδική αντιπρόσωπο του Γ.Γ. του ΟΗΕ κυρία Αν Χέρκους ( ΜΠΑΥΡΑΚ, 7.7.98) επέμεινε στην άποψη ότι "μια λογική λύση στο Κυπριακό μπορεί να εξευρεθεί μόνο μετά από συνομιλίες μεταξύ δύο ισότιμων κρατών".

Από την πλευρά της η κα Χέρκους δήλωσε ότι είναι ενήμερη των δυσκολιών και τόνισε ότι θα παραμείνει αμερόληπτη, προσπαθώντας να βοηθήσει και τις δύο πλευρές.

Προηγουμένως, η κα Χέρκους στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με την ευκαιρία της ανάληψης των νέων καθηκόντων της (ΑΠΕ, 6.7.98) διαβεβαίωσε ότι θα καταβάλει προσπάθειες προς εξεύρεση συνολικής λύσης στο Κυπριακό καθώς και ότι θα εργαστεί για την καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Αλλωστε, τόνισε η αξιωματούχος του ΟΗΕ, "ο Γενικός Γραμματέας, σε πρόσφατη συνάντησή μας, επαναβεβαίωσε την απόφασή του να ενταθούν οι προσπάθειες για λύση του Κυπριακού. Και εγώ είμαι εδώ για να ακούσω τους δύο ηγέτες, να προσφέρω μια νέα προοπτική και να προωθήσω πρωτοβουλίες".

Σε ερώτηση Τούρκου δημοσιογράφου αναφορικά με την ανάπτυξη των S- 300, η κα Χέρκους αφού υπενθύμισε σχετική δήλωση του Γ.Γ. του ΟΗΕ τόνισε ότι και η ίδια καθιστά σαφές πως τα Ηνωμένα Εθνη ανησυχούν για οποιαδήποτε δραστηριότητα που αυξάνει την ένταση.

Ανησυχία για τους S-300

Στο μεταξύ, σε έκθεση του αμερικανικού ιδρύματος Forum for
International Policy, (Γραφείο Τύπου της ελληνικής Πρεσβείας
στην Ουάσιγκτον, 6.7.98) με τίτλο "Cyprus Crisis"

Κατά τη συντάκτρια της έκθεσης Στέφανι Ντανγκ" η ακύρωση της αγοράς των ρωσικών πυραύλων ή η επ' αόριστον αναβολή της εγκατάστασής τους στην Κύπρο θα αποτελέσει θετικό βήμα, αν και δεν θα λύσει το πολιτικό αδιέξοδο στο νησί".

Αλλά και στο περιοδικό του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών ( Ιnternational Institute for Strategic Studies) του Λονδίνου, σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας ΣΑΜΠΑΧ (8.7.98) σημειώνεται ότι "η εγκατάσταση των πυραύλων S-300 στην Κύπρο μπορεί να δημιουργήσει ένταση που να οδηγήσει μέχρι και σε πόλεμο".

Τονίζεται, εξάλλου, ότι "με την εγκατάσταση του πυραυλικού συστήματος θα καταστεί αναπόφευκτη η επίσημη αναγνώριση δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο, ενώ, αν η Τουρκία υλοποιήσει τις προειδοποιήσεις της σχετικά με τους S-300, θα θέσει τέρμα σε όλες τις διεθνείς προσπάθειες που καταβάλλονται για την επίλυση του Κυπριακού".

Αμερικανική παρέμβαση

Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ επανήλθαν στο θέμα των S-300 με επιστολή της υπουργού Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ, υποβάλλοντας απόψεις και ιδέες που στόχο έχουν την αποτροπή της εγκατάστασης των ρωσικών πυραύλων στην Κύπρο.

Ο Κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης (ΚΥΠΕ, 9.7.98) επιβεβαίωσε σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ τονίζοντας: "Η κυπριακή κυβέρνηση επιβεβαιώνει την ύπαρξη της επιστολής της κας Ολμπράιτ καθώς και την απάντηση του Προέδρου Κληρίδη. Ωστόσο, δεν επιθυμεί τουλάχιστον σ' αυτή τη φάση να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο των επιστολών".

Πάντως, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ (9.7.98) η επικεφαλής του Σταίητ Ντηπάρτμεντ, με την επιστολή της εκφράζει δύο, τουλάχιστον, εισηγήσεις:

- την αγορά και πάλι από τη Ρωσία, πυραύλων μικρότερου βεληνεκούς και - την αποθήκευση των S-300 σε περιοχή εκτός της Κύπρου.

Στην απαντητική επιστολή του ο Κύπριος πρόεδρος, σύμφωνα με το ΡΙΚ ( 10.7.98) διατύπωσε τρεις εναλλακτικές προτάσεις, η υιοθέτηση των οποίων θα μπορούσε να οδηγήσει είτε σε αναβολή, είτε σε ματαίωση της εγκατάστασης των S-300 στην Κύπρο.

1.- Αναβολή της εγκατάστασης αν υπάρξει διάλογος επί της ουσίας και ακύρωση αν ο διάλογος οδηγεί σε λύση.

2. Αναβολή ή και ακύρωση της εγκατάστασης αν ο Ντενκτάς παρακαθήσει σε συνομιλίες για μείωση δυνάμεων και εξοπλισμών, στο πλαίσιο ενός διαλόγου για ένα λογικό χρονοδιάγραμμα πλήρους αποστρατιωτικοποίησης.

3. Ακύρωση του συμβολαίου, αν το Συμβούλιο Ασφαλείας εγκρίνει εγγυημένη από το ΝΑΤΟ, ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Κύπρο, με βάση την πρόταση του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών Θ. Πάγκαλου.

Οι πληροφορίες αυτές επιβεβαιώνονται και από τις δηλώσεις του Προέδρου Κληρίδη σε συνέντευξή που παραχώρησε στους SUNDAY TIMES ( 12.7.98). Στη συνέντευξή του ο κ. Κληρίδης μίλησε για πρώτη φορά για μετάθεση της ημερομηνίας παραλαβής των πυραύλων για ένα μήνα, ενώ επανέλαβε την πρότασή του για περαιτέρω αναβολή αν διαπιστώσει ότι τα πράγματα στο Κυπριακό οδεύουν προς λύση, τονίζοντας ότι θα προχωρούσε ακόμη και στην ακύρωση της παραγγελίας, σε περίπτωση που σημειωθεί πρόοδος σε συνομιλίες για αποστρατιωτικοποίηση.

Κατά τον κ. Κληρίδη, σημαντικό βήμα είναι η δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων. "Σε μια τέτοια περίπτωση, υποστήριξε ο Κύπριος Πρόεδρος, "η Κύπρος θα έφερνε μεν τους πυραύλους, αλλά δεν θα προχωρούσε στην ανάπτυξή τους".

Προβληματισμός στις ΗΠΑ για τη
ζώνη απαγόρευσης πτήσεων

Το θέμα της δημιουργίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Κύπρο συζητήθηκε κατά τη συνάντηση του επισκεπτόμενου την Ουάσιγκτον υπουργού Αμυνας Ακη Τσοχατζόπουλου με τον Αμερικανό ομόλογό του Ουίλιαμ Κοέν. Οπως παρατήρησε αξιωματούχος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ (9.7.98) "οι ΗΠΑ έχουν συζητήσει και στο παρελθόν με τη Λευκωσία και την Αθήνα τη δυνατότητα ενός μορατόριουμ πτήσεων υπεράνω της Κύπρου και το θέμα αυτό αποτελεί μια δυνατότητα που μπορεί να διερευνηθεί, προκειμένου να μειωθεί η ένταση στο νησί".

Την προηγούμενη μέρα, ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ Τζέημς Ρούμπιν (ΑΠΕ, 8.7.98) αναφερόμενος στις επαφές του κ. Τσοχατζόπουλου στο Πεντάγωνο, είχε χαρακτηρίσει "μη ρεαλιστικές" τις προτάσεις για τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, "όπου οι ΗΠΑ θα κατέρριπταν τα αεροσκάφη άλλης χώρας που θα είχαν παραβιάσει τη ζώνη".

Κατηγορηματικά αντίθετη στη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων εμφανίστηκε η Αγκυρα. Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Ετζεβίτ, σε δήλωσή του στο πρακτορείο REUTERS (9.7.98) υπογράμμισε: "Η Τουρκία δεν θα αποδεχθεί η πρόταση αυτή να γίνει θέμα παζαρέματος για να μην εγκατασταθούν οι S-300 στην Κύπρο. Δεν παζαρεύουμε την ασφάλειά μας".

Αλλά και ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Σερμέτ Ατατζανλί (ΑΠΕ, 10.7.98) τόνισε: "Η ιδέα αυτή ανακινήθηκε σε συνδυασμό με την επικείμενη άφιξη των S-300 στην Κύπρο. Εχουμε ήδη δηλώσει ότι δεν θα αποδεχθούμε καμμία διαπραγμάτευση για τους πυραύλους αυτούς. Μετά την απόφαση της αγοράς τους η Τουρκία γνωστοποίησε στις ενδιαφερόμενες πλευρές ότι πρόκειται για επικίνδυνη και αρνητική εξέλιξη, ενώ προειδοποίησε ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια της ΤΔΒΚ και τη δική της".

Τουρκικές απειλές

Ξεκάθαρη προειδοποίηση ότι η Τουρκία θα εγκαταστήσει με τη σειρά της πυραυλικά αντιαεροπορικά συστήματα στην κατεχόμενη Κύπρο, αν η κυπριακή κυβέρνηση προχωρήσει στην ανάπτυξη των S-300, απηύθυνε για πρώτη φορά ο Τούρκος Πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ. Σε τηλεοπτική του συνέντευξη στο KANAL D (9.7.98) o κ. Γιλμάζ τόνισε "αν οι Ελληνοκύπριοι φέρουν τους πυραύλους στην Κύπρο και εμείς επίσης θα εγκαταστήσουμε πυραύλους και θα αυξήσουμε τη στρατιωτική μας ισχύ". Επεσήμανε, εξάλλου, ότι η εγκατάσταση των πυραύλων θα κλιμακώσει την ένταση στο νησί, ενώ δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο να προκληθούν και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. "Πάντως η Τουρκία δεν θα βγει ζημιωμένη από μια τέτοια σύγκρουση" υποστήριξε ο Τούρκος Πρωθυπουργός.

Με απειλές και εκβιασμούς για τους S-300 εμφανίστηκε και ο αρχηγός των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Ισμαήλ Καρανταγί,κατά την άφιξή του στα κατεχόμενα, στο πλαίσιο αποχαιρετιστήριας διήμερης επίσκεψης ενόψει της αποστράτευσης του στις 30 Αυγούστου. Σε δηλώσεις του στο αεροδρόμιο Τύμπου (ΜΠΑΥΡΑΚ, 10.7.98) ο Τούρκος στρατηγός τόνισε: "Η ενίσχυση των εξοπλισμών των Ελληνοκυπρίων δεν πρέπει να τρομάζει τον τουρκοκυπριακό λαό, γιατί οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα εξακολουθήσουν να εγγυώνται την ασφάλεια του στη νήσο. Παρακολουθούμε προσεκτικά αυτή την πρόκληση και σχεδιάζουμε τις αντιδράσεις μας απέναντι σ' αυτή την ανευθυνότητα".

Από την πλευρά του ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, ανέφερε: "Ο στρατηγός Καρανταγί απέδειξε για μια ακόμη φορά ότι η κοινή εθνική υπόθεση βρίσκεται σε ασφαλή χέρια. Ο μόνος λόγος που ο τουρκικός στρατός βρίσκεται στην Κύπρο, είναι γιατί οι Ελληνοκύπριοι σφεταιρίστηκαν τη συνεταιρική δημοκρατία του 1963 και προσπαθούν να εξελληνίσουν τη νήσο. Οσο συνεχίζονται αυτά και αν οι Ελληνοκύπριοι δεν ακολουθήσουν το δρόμο της λογικής, φυσικά οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα παραμείνουν στην Κύπρο".

Επαυξάνοντας, ο αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατού υπογράμμισε: " Η Τουρκία και οι ένοπλες δυνάμεις της δεν θα επιτρέψουν ποτέ την επανάληψη των γεγονότων που διαδραματίστηκαν πριν από το 1974".

Κληρίδης και Ομήρου στη Μόσχα

"Η Κύπρος δεν ξεχνά τι συνέβη το 1974 και λαμβάνει τα μέτρα της για να μην υπάρξει επανάληψη", δήλωσε ο Πρόεδρος Κληρίδης στο αεροδρόμιο της Λάρνακας λίγο πριν την αναχώρησή του για τη Μόσχα ( ΑΠΕ, 11.7.98).

Στη ρωσική πρωτεύουσα ο Κύπριος Πρόεδρος πραγματοποιεί τετραήμερη επίσκεψη προσκεκλημένος του Δημάρχου της πόλης Γ. Ρουσκόφ, για να παραστεί στους Ολυμπιακούς Εφήβων, στους οποίους είναι το τιμώμενο πρόσωπο.

Παρά τον εθιμοτυπικό χαρακτήρα της επίσκεψης ο Πρόεδρος Κληρίδης πρόκειται να συναντηθεί την ερχόμενη Δευτέρα με τον Ρώσο ομόλογό του Μπόρις Γιέλτσιν, ενώ στη συνέχεια θα έχει γεύμα εργασίας με τον υπουργό Εξωτερικών Γεβιένι Πριμακώφ.

Προηγουμένως, μεταξύ 7 και 11 Ιουλίου ο Κύπριος υπουργός Αμυνας επισκέφθηκε τη Μόσχα, όπου είχε συνομιλίες με τον ομόλογό του Ιγκόρ Σερκέκιεφ και παρακολούθησε δοκιμαστική βολή πυραύλων S-300 στην περιοχή Αστραχάν της νότιας Ρωσίας (ΙΝΤΕRFAX, 9.7.98).

Κατά την επιστροφή του στη Λευκωσία (ΑΠΕ, 11.7.98) ο κ. Ομήρου εξέφρασε την απόλυτη ικανοποίησή του από το ταξίδι του στη Μόσχα και δήλωσε: "Στις συνομιλίες με τον κ. Σερκέκιεφ υπήρξε ταύτιση για υλοποίηση της συμφωνίας του 1996 για στρατιωτική και τεχνική συνεργασία. Ταυτόχρονα διαπιστώθηκε ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή".

[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ

[03] Εκκληση της Ομάδας Επαφής για κατάπαυση των εχθροπραξιών και επανάληψη των διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου

Την Τετάρτη 8 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στο Πέτερσμπεργκ της Βόνης η σύνοδος της Ομάδας Επαφής, σε μια προσπάθεια χάραξης κοινής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κρίσης στη σερβική επαρχία του Κοσσυφοπεδίου.

Οι εκπρόσωποι των έξι χωρών της Ομάδας Επαφής (Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία) σε κοινή τους ανακοίνωση ζήτησαν απ' τις αντιμαχόμενες πλευρές την "άμεση παύση των εχθροπραξιών στο Κοσσυφοπέδιο, ώστε με την εκκεχειρία να προετοιμαστεί το έδαφος για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Βελιγραδίου και των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου για το μελλοντικό καθεστώς της επαρχίας".

Αναγνωρίζοντας εμμέσως τον Απελευθερωτικό Στρατό του Κοσσυφοπεδίου και ανοίγοντάς του το δρόμο για τη συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις, τα μέλη της Ομάδας Επαφής στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρουν ότι "τα μέλη της αντιπροσωπείας των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου που θα συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν απόλυτα την κοινότητά τους, ώστε να εκφράζονται με κύρος" (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., Γερμ. Πρακτ., 8.7.98).

Μάλιστα, ο Αμερικανός απεσταλμένος στα Βαλκάνια Ρόμπερτ Γκέλμπαρτ υποστήριξε ότι "ο Απελευθερωτικός Στρατός, είτε το θέλουμε, είτε όχι είναι σημαντικός παράγοντας στην περιοχή, γιατί φαίνεται να κατέχει ποσοστό μεγαλύτερο του 30% των εδαφών του Κοσσυφοπεδίου και ως εκ τούτου πρέπει να τους υπολογίζουμε έμμεσα ή άμεσα".

Ωστόσο, ο εκπρόσωπος της Ρωσίας Νικολάι Αφανασιέφσκι διαχώρισε τη θέση της Μόσχας, τονίζοντας πως "οι διακριτικές επαφές με τον Απελευθερωτικό Στρατό για τον τερματισμό των εχθροπραξιών είναι ένα θέμα, αλλά είναι διαφορετικό θέμα οι διαπραγματεύσεις σε πολιτικό επίπεδο, οι οποίες δεν πρέπει να νομιμοποιούν τις ένοπλες ομάδες".

Πάντως, οι εκπρόσωποι των χωρών της Ομάδας Επαφής, για πρώτη ίσως φορά, εμφανίστηκαν να μη θεωρούν αποκλειστικά υπεύθυνο τον Μιλόσεβιτς για την κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο, επισημαίνοντας ότι οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου θα πρέπει να δεσμευτούν ότι θα προχωρήσουν στην εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης και θα σταματήσουν τις βιαιότητες και τις τρομοκρατικές πράξεις.

Επίσης, οι αξιωματούχοι της Ομάδας Επαφής ζήτησαν να σταματήσει αμέσως η οικονομική βοήθεια, ο εξοπλισμός και η εκπαίδευση των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου έξω από τα σύνορα της Γιουγκοσλαβίας και να ληφθούν τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα για να εμποδίζεται η συλλογή χρημάτων στις χώρες της Ομάδας Επαφής.

Σχέδιο για συμβιβαστική λύση

Οι έξι της Ομάδας Επαφής έχουν εκπονήσει ένα ειρηνευτικό σχέδιο, συμφώνησαν όμως να μην το κοινοποιήσουν, αλλά να το μεταφέρουν εμπιστευτικά στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.

Σύμφωνα με το ανεξάρτητο ειδησεογραφικό δελτίο VIP του Βελιγραδίου ( 9.7.98), που επικαλείται διπλωματικές πηγές χωρίς να τις κατονομάζει, με το σχέδιο αυτό η Ομάδα Επαφής ζητά από τους Αλβανούς να εγκαταλείψουν τα σχέδια της μονομερούς απόσχισης και από το Βελιγράδι να αποφύγει οποιαδήποτε μονομερή αλλαγή στο στάτους του Κοσσυφοπεδίου.

Οι αρχές του Βελιγραδίου, μέσω του σχεδίου, προτρέπονται μέσω του συντάγματος να διασφαλίσουν το στάτους και τα δικαιώματα των Αλβανών, ενώ οι Αλβανοί θα πρέπει να ασκήσουν μερικά από τα δικαιώματά τους εντός της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας.

Σύμφωνα με το VIP, το ειρηνευτικό σχέδιο έχει στόχο τη διασφάλιση των σημερινών συνόρων της Γιουγκοσλαβίας και θα θέσει το πλαίσιο για μελλοντικές συνομιλίες οι οποίες μπορεί, με υπόδειγμα την ειρηνευτική συμφωνία στη Β. Ιρλανδία, να οδηγήσουν σε μια συμβιβαστική λύση μέχρι το φθινόπωρο.

Επιμένει ο Ρουγκόβα

Ο ηγέτης των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Ιμπραήμ Ρουγκόβα, στην καθιερωμένη εβδομαδιαία συνέντευξή του, επέκρινε στις 10 Ιουλίου την Ομάδα Επαφής επειδή δεν υποστηρίζει την ιδέα για ένα ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο και είναι πολύ ανεκτική απέναντι στον Μιλόσεβιτς.

Ο Ρουγκόβα επανέλαβε ότι η καλύτερη λύση για το Κοσσυφοπέδιο είναι η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του, ενώ αναφέρθηκε στην προσήλωσή του σε μια ειρηνική λύση και ζήτησε τη διεθνή προστασία για το Κοσσυφοπέδιο, προτείνοντας να γίνει προσωρινά διεθνές προτεκτοράτο.

Σε αντίθεση με το Ρουγκόβα, ο Αλβανός πρωθυπουργός Φάτος Νάνο (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 9.7.98) εξέφρασε την ικανοποίησή του για το ειρηνευτικό σχέδιο για το Κοσσυφοπέδιο που επεξεργάστηκε η Ομάδα Επαφής.

Παράλληλα, ο Φάτος Νάνο εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου, λέγοντας πως "μια λύση στο πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου είναι ελάχιστα πιθανή, αν το Βελιγράδι δεν αποσύρει τις στρατιωτικές του δυνάμεις από την περιοχή, ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν εκεί οι χιλιάδες Αλβανοί πρόσφυγες που έχουν εκπατριστεί εξαιτίας των συγκρούσεων".

Σε ετοιμότητα το ΝΑΤΟ-απειλές Κίνκελ

Την ώρα που συνεδρίαζε στη Βόννη η Ομάδα Επαφής, ο ανώτατος διοικητής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, στρατηγός Ουέσλυ Κλάρκ, επισκεπτόμενος τα τέσσερα πολεμικά πλοία της Συμμαχίας που για πρώτη φορά ελλιμενίστηκαν στο Δυρράχιο της Αλβανίας, υπενθύμιζε στο Βελιγράδι ότι η Ατλαντική Συμμαχία είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη για στρατιωτική επέμβαση, αν αποτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες.

"Κάθε μέρα αυξάνεται ο κίνδυνος, αν η σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο συνεχίζει να επεκτείνεται", δήλωσε ο στρατηγός Κλαρκ και πρόσθεσε ότι "το ΝΑΤΟ εκφράζει την αποφασιστικότητά του να χρησιμοποιήσει τα μέσα του για να προστατεύσει τη σταθερότητα στην περιοχή".

Παρόμοιες απειλές διατύπωσε και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ, ο οποίος στο διήμερο 8 και 9 Ιουλίου επισκέφθηκε διαδοχικά την Αλβανία και τα Σκόπια και είχε συνομιλίες με την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία των δύο χωρών για το θέμα του Κοσσυφοπεδίου.

Ο Γερμανός υπουργός κάλεσε τον Μιλόσεβιτς να αποδεχθεί τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η Ομάδα Επαφής και να σταματήσει τις εχθροπραξίες, γιατί σε διαφορετική περίπτωση η διεθνής κοινότητα δεν φοβάται να υλοποιήσει τις όποιες αποφάσεις του ΝΑΤΟ.

"Δύο λύσεις είναι δυνατές: η μία πολιτική και η άλλη στρατιωτική, και εναπόκειται στον κ. Μιλόσεβιτς να ασκήσει πιέσεις και στα δύο μέρη για να σταματήσουν τις εχθροπραξίες στο Κοσσυφοπέδιο", δήλωσε ο Κίνκελ μετά τις συνομιλίες που είχε στην Αλβανία και τα Σκόπια και επανέλαβε ότι τα όνειρα των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου για ανεξαρτησία δεν πρόκειται να βρουν καμμία υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα.

Ο Γερμανός υπουργός υπογράμμισε ότι τάσσεται υπέρ μιας μέσω διαπραγματεύσεων διευθέτησης του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου και για το λόγο αυτό στη συνέχεια μετέβει στη Μόσχα για συνομιλίες με το Ρώσο ομόλογό του Γεβγένι Πριμακόφ.

Γαλλο-βρετανικό σχέδιο

Στις γενικότερες προσπάθειες της Δύσης για την ειρηνική επίλυση του προβλήματος εντάσεται και η πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Βρετανίας να συντάξουν σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Κοσσυφοπέδιο.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών Ιβ Ντουτριό, οι δύο χώρες αποφάσισαν από κοινού να προετοιμάσουν σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με στόχο να τεθούν σε εφαρμογή οι αποφάσεις της Ομάδας Επαφής για τον άμεσο τερματισμό των συγκρούσεων και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων.

Οπως είπε ο Γάλλος εκπρόσωπος, το υπό διαμόρφωση σχέδιο θα "υπενθυμίζει" στις δύο πλευρές τις υποχρεώσεις τους για άμεση κατάπαυση του πυρός, καθώς και για εφαρμογή του συνόλου των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει ο Μιλόσεβιτς κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με το Ρώσο Πρόεδρο Μπόρις Γιέλτσιν.

Επίσης στο κείμενο αυτό θα αναφέρεται ρητά η υποχρέωση του Βελιγραδίου, αλλά και των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου να εξασφαλίσουν την ελεύθερη διακίνηση των διεθνών παρατηρητών.

Πολιτική λύση προτιμούν οι ΗΠΑ

Το θέμα του Κοσσυφοπεδίου απασχόλησε, μεταξύ των άλλων, τη συνάντηση που είχε στην Ουάσιγκτον ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Ουίλιαμ Κοέν με τον Ελληνα ομόλογό του Ακη Τσοχατζόπουλο.

Ο Αμερικανός υπουργός τάχθηκε υπέρ μιας πολιτικής λύσης της κρίσης του Κοσσυφοπεδίου, τονίζοντας ότι η χρήση στρατιωτικής δύναμης δεν πρέπει να αποτελεί παρά την τελευταία επιλογή.

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο υπουργών, ο κ. Κοέν επεσήμανε ότι οι ΗΠΑ είναι αντίθετες σε κάθε ενέργεια του ΝΑΤΟ που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ηθική και στρατιωτική υποστήριξη σε εκείνους που επιζητούν την ανεξαρτησία τους.

"Πιστεύουμε ότι η καλύτερη λύση είναι η διπλωματική και όχι η στρατιωτική" είπε ο κ. Κοέν (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 8.7.98).

Από την πλευρά του ο κ. Τσοχατζόπουλος επανέλαβε την πάγια ελληνική θέση ότι μόνο μια λύση που θα προκύψει μέσα από διπλωματικές διαδικασίες θα μπορέσει να φέρει μόνιμα αποτελέσματα και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.

Στο μεταξύ, ο Αμερικανός πρέσβης στον ΟΗΕ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ σε συνέντευξή του στο CNN (8.7.98) εξαπέλυσε δριμύ κατηγορώ κατά του Προέδρου της Γιουγκοσλαβίας Σλ. Μιλόσεβιτς για την κατάσταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο, την οποία χαρακτήρισε πιο σοβαρή από εκείνη που επικρατούσε στη Βοσνία.

"Ο στόχος μας είναι σαφής, να αποτρέψουμε την κλιμάκωση των συγκρούσεων, να διαπραγματευθούμε μια λύση και ο Μιλόσεβιτς πρέπει να αλλάξει το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου και να αποκαταστήσει στον αλβανικό λαό τα δικαιώματα που του αφαίρεσε την περασμένη δεκαετία", υπογράμμισε ο Αμερικανός διπλωμάτης και αρχιτέκτονας της συμφωνίας του Ντέιτον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.

Ενωση με την Αλβανία ζητούν οι αυτονομιστές

Ο εκπρόσωπος του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου στο εξωτερικό Μαχμουτί Μπάρντιλ δήλωσε στη Γενεύη (σύμφωνα με το ΑΠΕ και το Γερμ. Πρακτ., 8.7.98) ότι μια ένωση του Κοσσυφοπεδίου με την Αλβανία μπορεί να είναι η λύση στην ένοπλη σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο.

"Δεν αποκλείουμε αυτή την πιθανότητα, αλλά δεν θέλουμε να συζητήσουμε τη μελλοντική μορφή του κράτους μας έως ότου φύγουν οι Σέρβοι καταπιεστές", δήλωσε ο Μπάρντιλ και πρόσθεσε ότι είναι πεπεισμένοι πως, αν οι μάχες μεταξύ των αυτονομιστών και των σερβικών ειδικών δυνάμεων συνεχιστούν για πολύ, οι Αλβανοί στην ΠΓΔΜ και την Αλβανία θα πάρουν τα όπλα.

[04] Οξύνεται και πάλι το πολιτικό κλίμα στην Αλβανία-Αποχώρησε το Δημοκρατικό Κόμμα του Μπερίσα από τη Βουλή

Τη Δευτέρα 6 Ιουλίου η αλβανική βουλή, ύστερα από μια μαραθώνια συνεδρίαση, ενέκρινε με 88 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 1 αποχή, το πόρισμα της Ειδικής Επιτροπής του Κοινοβουλίου, της γνωστής Επιτροπής Νγκέλα, η οποία επί 6 περίπου μήνες διερεύνησε τα αίτια που οδήγησαν στην περσινή κρίση.

Απ'τη συζήτηση στη Βουλή απουσίασαν οι βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος και οι σύμμαχοί τους.

Σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής Νγκέλα, προκύπτουν επιβαρυντικά στοιχεία σε βάρος του Σαλί Μπερίσα, του πρώην υπουργού Αμυνας Σαβέτ Ζουλάλι, του πρώην αρχηγού των Μυστικών Υπηρεσιών Μπασκίμ Γκαζιντέντε, του πρώην αρχηγού της αστυνομίας Αγκίμ Σέχου, του γραμματέα του παραρτήματος του Δημοκρατικού Κόμματος στα Τίρανα Σιαμπάν Μέμια και άλλων ηγετικών στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος.

Το πόρισμα αναφέρει ότι οι προαναφερθέντες ενήργησαν παραβιάζοντας τις Συνταγματικές Διατάξεις και κατηγορούνται ως υπαίτιοι για τις δολοφονίες εκείνης της περιόδου, καθώς και για την κατάρρευση του κράτους.

Η εφημερίδα "Κόχα Γιον" (7.7.98), σχολιάζοντας την απόφαση της Βουλής, επισημαίνει ότι η εισαγγελία αναμένεται να αρχίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα ανακρίσεις.

Αποχωρεί ο Μπερίσα απ' τη Βουλή

Αμεση ήταν η αντίδραση του πρώην Προέδρου Σαλί Μπερίσα, ο οποίος χαρακτήρισε "πολιτική την απόφαση της Βουλής των καλάσνικοφ" και πρόσθεσε ότι είναι πρόθυμος να εγκαταλείψει την ασυλία του και να τεθεί στη διάθεση της Δικαιοσύνης.

Την Τρίτη 7 Ιουλίου συνεδρίασε εκτάκτως το Εθνικό Συμβούλιο του Δημοκρατικού Κόμματος και υιοθέτησε την πρόταση του προεδρείου του κόμματος για οριστική αποχώρηση από τη Βουλή.

Ο Σαλί Μπερίσα δήλωσε ότι η απόφαση για την οριστική αποχώρηση από τη Βουλή υπαγορεύθηκε από "τη βία που ασκεί το κράτος σε βάρος των μελών και οπαδών του Δημοκρατικού Κόμματος με την επιστροφή στις δουλειές τους πρώην μελών των κομμουνιστικών Μυστικών Υπηρεσιών SIGURIMI, καθώς και με τη σύσταση της Επιτροπής της Βουλής που διερεύνησε τα αίτια της περυσινής κρίσης" (Γρ. Τύπου Τιράνων, 8.7. 98).

Η απόφαση αυτή προκάλεσε έντονες τριβές στους κόλπους του Δημοκρατικού Κόμματος και 14 στελέχη του, με επικεφαλής τον Γενικό Γραμματέα Γκενς Πόλλο, τάχθηκαν κατά της οριστικής αποχής από τη Βουλή.

Οι αλβανικές εφημερίδες πάντως σχολιάζοντας τις εξελίξεις αυτές εκφράζουν φόβους για ξέσπασμα νέων ταραχών.

Εντονες όμως ήταν και οι αντιδράσεις των υπολοίπων κομμάτων σ' αυτή την απόφαση του Μπερίσα.

Σε ανακοίνωση του Σοσιαλιστικού Κόμματος αναφέρεται ότι η απόφαση αυτή αποδεικνύει "την αποσταθεροποιητική γραμμή του Δημοκρατικού Κόμματος, την οποία υπαγορεύει ο Μπερίσα και οι οπαδοί του, ενώ αποδεικνύει επίσης την προσπάθεια παράκαμψης των θεσμών, πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με τις υποδείξεις των Διεθνών Οργανισμών".

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας Νεριτάν Τσέκα χαρακτήρισε ως απερισκεψία την απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος να εγκαταλείψει τη Βουλή, ενώ ο Πρόεδρος του Κόμματος Φιλελεύθερη Ενωση χαρακτήρισε την απόφαση βιαστική.

Δεν συμβαδίζει με την εθνική συμφιλίωση

Με κοινή τους δήλωση η αποστολή του ΟΑΣΕ και ο ειδικός αντιπρόσωπος του Συμβουλίου της Ευρώπης στα Τίρανα εκφράζουν την ανησυχία τους για την απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος και απευθύνουν έκκληση προς την ηγεσία του να επανεξετάσει την απόφαση περί οριστικής αποχώρησης.

Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε, κατά την επίσκεψή του στα Τίρανα στις 8 Ιουλίου, και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ, ο οποίος τόνισε ότι "η εθνική συμφιλίωση είναι αυτό που ενδιαφέρει τη διεθνή κοινότητα και η πράξη του Μπερίσα δεν συμβαδίζει με τις επιθυμίες αυτές και δημιουργεί ανησυχίες", (Γρ. Τύπου Τιράνων, 9.7.98).

Ο κ. Κίνκελ είχε συνομιλίες με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Μεϊντάνι και τον πρωθυπουργό Φάτος Νάνο για το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, ενώ με ελικόπτερο μετέβει στη Βόρεια Αλβανία όπου συναντήθηκε με τους πρόσφυγες από το Κοσσυφοπέδιο και ενημερώθηκε για την κατάστασή τους.

Επίσκεψη Ντεμιρέλ στα Τίρανα

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ αναμένεται την προσεχή εβδομάδα, στις 14 Ιουλίου, να επισκεφθεί την Αλβανία για να συζητήσει την κρίση του Κοσσυφοπεδίου.

Ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ, όπως ανακοίνωσε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, θα συναντηθεί με τον Αλβανό ομόλογό του Ρετζέπ Μεϊντάνι, τον πρωθυπουργό Φάτος Νάνο και την υπόλοιπη πολιτική ηγεσία της χώρας.

Στο μεταξύ, ο Αλβανός υπουργός Αμυνας Λουάν Χαϊνταράγκα επισκέφθηκε στις 10 Ιουλίου την Αγκυρα, όπου είχε συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του και υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας των δύο χωρών στον στρατιωτικό τομέα.

Οπως μετέδωσε στις 8 Ιουλίου το αλβανικό ραδιόφωνο, η Τουρκία θα χορηγήσει άμεσα στην Αλβανία δάνειο 20 εκατ. δολλαρίων. Απ' το ποσό αυτό, τα 5 εκατ. θα δοθούν ως δωρεά, τα 11 εκατ. για την ανακατασκευή της ναυτικής βάσης "Πασά Λιμάν" και τα υπόλοιπα 4 εκατ. ως ενίσχυση για τον αλβανικό στρατό (ΑΠΕ, 8.7.98).

Παράλληλα, όπως έγινε γνωστό, στην Τουρκία βρίσκονται ήδη για εκπαίδευση εξακόσιοι Αλβανοί αξιωματικοί.

[05] Διπλωματική "εξόρμηση" της Τουρκίας στα Σκόπια με την επίσκεψη Γιλμάζ

Ο κ. Γιλμάζ είχε επίσημες συνομιλίες με τον Σκοπιανό ομόλογό του, ενώ έγινε δεκτός και απ' τον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ και τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου Τίτο Πετκόφσκι.

Σύμφωνα με όσα μετέδωσε ο κρατικός ραδιοσταθμός των Σκοπίων, στο πλαίσιο των συνομιλιών Γιλμάζ-Τσερβένκοφσκι ανταλλάχθηκαν απόψεις για τις διμερείς σχέσεις και την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο.

Μετά τις συνομιλίες οι δύο πρωθυπουργοί υπέγραψαν συμφωνίες συνεργασίας ανάμεσα στην Τουρκία και την ΠΓΔΜ, που αφορούν στην φιλελευθεροποίηση του εμπορίου ανάμεσα στις δύο χώρες, τις κοινωνικές ασφαλίσεις και την αμοιβαία αναγνώριση των πτυχίων από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα των δύο χωρών.

Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τις συνομιλίες, ο κ. Γιλμάζ τόνισε ότι με τον κ. Τσερβένκοφσκι είχαν λεπτομερείς συνομιλίες τόσο για τις διμερείς σχέσεις, όσο και για ορισμένα περιφερειακά ζητήματα, όπως η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο Τούρκος Πρωθυπουργός ανέφερε ακόμη ότι θα επαναλειτουργήσει η αεροπορική γραμμή Κωνσταντινούπολη-Σκόπια, ενώ θα λειτουργήσει προξενείο της Τουρκίας στο Μοναστήρι, καθώς και πολιτιστικό κέντρο στα Σκόπια.

Ακόμη ανακοίνωσε ότι προσκάλεσε τον Σκοπιανό ομόλογό του να επισκεφθεί επίσημα την Τουρκία.

Απ' την πλευρά του ο Πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, αφού τόνισε πως η επίσκεψη Γιλμάζ αποτελεί την πρώτη επίσκεψη Τούρκου Πρωθυπουργού στη χώρα του, υπογράμμισε ότι οι πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο και πρόσθεσε ότι αυτές αποτελούν σημαντικό σταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή γενικά.

Οπως μετέδωσε το πρακτορείο "Φράνς Πρες" (7.7.98) τα Σκόπια και η Αγκυρα βρίσκονται κοντά σε συμφωνία, βάσει της οποίας η Τουρκία θα χορηγήσει δωρεάν στην ΠΓΔΜ 20 μαχητικά αεροσκάφη, τύπου F-5, αμερικανικής παραγωγής.

Στο μεταξύ, ο Τούρκος Πρωθυπουργός, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Νόβα Μακεντόνια", τόνισε ότι η χώρα του στηρίζει την προσπάθεια ένταξης της ΠΓΔΜ στην Ευρώπη και τα ευρωατλαντικά ιδρύματα.

Η επίσκεψη Γιλμάζ στα Σκόπια σημαδεύτηκε από ένα σοβαρό τροχαίο δυστύχημα στο οποίο δύο άτομα βρήκαν το θάνατο, ενώ άλλα πέντε τραυματίσθηκαν.

Μεταξύ των τραυματιών ήταν ο Τούρκος υπουργός Προεδρίας Ρουστού Καζίμ Γιουζελέν, ένας βουλευτής και ένας δημοσιογράφος της Μιλιέτ.

Το δυστύχημα σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της μετάβασης του κ. Γιλμάζ και της συνοδείας του από τα Σκόπια στο Μοναστήρι.

Επίσκεψη Κίνκελ

Η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο ήταν στο επίκεντρο των συνομιλιών που είχε στα Σκόπια στις 9 Ιουλίου ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών.

Ο κ. Κίνκελ, προερχόμενος απ' την Αλβανία, συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό Μπράνκο Τσερβένκοφσκι και τον ομόλογό του Μπλάγκογια Χατζίνσκι, ενώ έγινε δεκτός απ' τον Πρόεδρο Γκλιγκόροφ.

Σε δηλώσεις του ο κ. Κίνκελ τόνισε ότι η διεθνής κοινότητα εφαρμόζει διπλή στρατηγική, με στόχο να μειώσει τις εντάσεις στο Κοσσυφοπέδιο και να εμποδίσει την επέκταση της σύγκρουσης στην ΠΓΔΜ και την Αλβανία.

Ο Γερμανός υπουργός, αφού χαρακτήρισε την ΠΓΔΜ ως ένα σημαντικό παράγοντα σταθερότητας στο νοτιοανατολικό τμήμα της Ευρώπης, τόνισε ότι προσυπογράφει τη βούληση των αρχών της χώρας για ένταξη στην Ατλαντική Συμμαχία και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Συμφωνία αστυνομικής συνεργασίας

Διήμερη επίσκεψη πραγματοποίησε στα Σκόπια ο υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Ρωμαίος και είχε συνομιλίες στην Οχρίδα με τον ομόλογό του Αλ. Τσοκρέφσκι.

Οι δύο υπουργοί υπέγραψαν πρωτόκολλο αστυνομικής συνεργασίας, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει κοινό συντονισμό των Αστυνομιών Ελλάδας και ΠΓΔΜ, με στόχο την αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών από τα Σκόπια, αλλά και την επανεισδοχή προσφύγων που ενδέχεται να έρθουν στη χώρα μας από το Κοσσυφοπέδιο.

Οι δύο υπουργοί σημείωσαν ότι στα συγκεκριμένα θέματα υπήρχε και στο παρελθόν συνεργασία, αλλά τώρα αυτή η συνεργασία απέκτησε ουσιαστικό περιεχόμενο, ενώ παράλληλα υπογράμμισαν ότι το οργανωμένο έγκλημα είναι ο κοινός εχθρός των δύο χωρών.

[06] Xωρίς αποτελέσματα η συνάντηση των Πρωθυπουργών Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Τουρκίας

Αυτό προκύπτει από τις σύντομες δηλώσεις των τριών Πρωθυπουργών προς τους Βούλγαρους και ξένους δημοσιογράφους αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, η οποία ήταν η τέταρτη κατά σειρά, τους τελευταίους 10 μήνες (ΑΠΕ, 11.7.98).

Οι τρεις πρωθυπουργοί σ' εκείνο το οποίο κατέληξαν, ήταν να επαναλάβουν αυτές τις συναντήσεις και ορίσθηκε η Κωνσταντινούπολη ως τόπος της επόμενης συνάντησης η οποία θα γίνει πιθανότατα στις 12 Σεπτεμβρίου.

Στο μεταξύ, όπως μετέδωσαν τόσο το Radio Bulgaria όσο και η Φωνή της Τουρκίας (12.7.98), ένα από τα θέματα τα οποία απασχόλησε τους τρεις ήταν η ένταση που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο. Στο θέμα αυτό και οι τρεις συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν διαβουλεύσεις, όσον αφορά στην εξέλιξη των γεγονότων στην περιοχή.

Εξάλλου, υπέρ μιας έντιμης, ανοιχτής και κατηγορηματικής προσέγγισης στις σχέσεις μεταξύ της Βουλγαρίας και της FYROM ( "Μακεδονία" την αναφέρει ο ίδιος), τάχθηκε ο Πρόεδρος της βουλγαρικής κοινοβουλευτικής επιτροπής επί της εξωτερικής πολιτικής και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης Α. Αγκόφ.

Ο κ. Αγκόφ σε συνέντευξή του στην τηλεόραση των Σκοπίων (8.7.98), άφησε να εννοηθεί ότι η Βουλγαρία έχει καθορίσει μια για πάντα τις σχέσεις της με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, αφού "πρώτη" την αναγνώρισε με το "συνταγματικό" όνομα.

[07] Ιταλικό ενδιαφέρον για τη Ρουμανία

Οπως μας ενημέρωσαν από το Γραφείο Τύπου της ελληνικής Πρεσβείας στο Βουκουρέστι (8.7.98), ένα βασικό θέμα, που τονίστηκε από τους Ρουμάνους και Ιταλούς επισήμους, ήταν η καλή οικονομική συνεργασία ως αποτέλεσμα των πολιτικών σχέσεων. Η Ιταλία είναι η πρώτη επενδύτρια δύναμη με 6.000 μεικτές επιχειρήσεις και με κεφάλαιο 300 εκατ. δολ. ΗΠΑ. Το ύψος των εμπορικών συναλλαγών ανέρχεται στα 3,6 δισ. δολ. ΗΠΑ.

Το ενδιαφέρον της Ιταλίας, όπως τονίστηκε από τον Πρωθυπουργό, Romano Prodi, στρέφεται προς τα συστήματα τηλεπικοινωνίας, στις πιστώσεις και στην άμυνα.

Ενας άλλος σημαντικός τομέας συνεργασίας είναι η υλοποίηση του σχεδίου για τον διάδρομο 8, που θα συνδέει τη Ρουμανία με την Αδριατική, όπως και η συνεργασία στους τομείς των τραπεζών και των δημοσίων έργων.

[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ-ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

[08] Κινητικότητα στη Μέση Ανατολή-Στο επίκεντρο η επίσκεψη Ισμαήλ Τζεμ στο Ισραήλ

Η επίσκεψη αυτή χρονικά συνέπεσε με την αναβάθμιση της παλαιστινιακής αποστολής στον ΟΗΕ, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού, γεγονός που χαιρετίσθηκε δεόντως από τους Παλαιστινίους και τον αραβικό κόσμο.

Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι προσπάθειες για την επίτευξη μιας λύσης στο θέμα της αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Οχθη, κάτι το οποίο θα οδηγούσε, ενδεχομένως, και στην αναθέρμανση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή.

Οσον αφορά στην επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στο Ισραήλ, δόθηκε ευρεία δημοσιότητα, όπως ήταν αναμενόμενο.

Ο ίδιος ο κ. Τζεμ αναχωρώντας για την επίσκεψή του, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι "το Ισραήλ και η Παλαιστίνη είναι μεταξύ των χωρών με τις οποίες διατηρούμε σημαντικές σχέσεις" (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 6.7.98).

Η εφημερίδα DAGENS NYHETER της Σουηδίας, σε άρθρο του πρώην ανταποκριτή της στη Μέση Ανατολή Mats Lundegard, (7.7.98), τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι οι επισκέψεις Τούρκων επισήμων στο Ισραήλ αποτελούν "ρουτίνα", ιδίως μετά την υπογραφή συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών το 1996. Το Ισραήλ-συνεχίζει ο αρθρογράφος- προσβλέπει σε μια γιγαντιαία παραγγελία πολεμικού υλικού, από την Τουρκία, κυρίως αρμάτων μάχης και υλικού υψηλής τεχνολογίας γενικότερα.

Υπογραμμίζει ακόμη ότι ο αραβικός κόσμος έχει ήδη καταδικάσει αυτή τη συνεργασία, και κυρίως η Συρία, η οποία αισθάνεται να πιέζεται ανάμεσα στις δύο αυτές χώρες.

Από την πλευρά της, η αυστριακή εφημερίδα DIE PRESSE σε σχετικό δημοσίευμά της (8.7.98), αναφέρει ότι η σύσφιγξη της συνεργασίας Τουρκίας-Ισραήλ, φαίνεται να ενοχλεί τον αραβικό κόσμο.

Στο ίδιο δημοσίευμα, αναφέρεται και δήλωση του κ. Τζεμ προς την ισραηλινή εφημερίδα Yedioth Abronot, σύμφωνα με την οποία ελπίζει το Ισραήλ να μη δώσει μεγάλη διάσταση στην τουρκο-ισραηλινή συνεργασία, προκαλώντας έτσι χωρίς λόγο τους Αραβες.

Εν τούτοις, ο Τούρκος ΥΠΕΞ δεν παρέλειψε να υπερασπιστεί τις τουρκο- ισραηλινές σχέσεις, επισημαίνοντας ότι παρά τη σκληρή αραβική κριτική, η Τουρκία δεν προτίθεται ούτε να θυσιάσει αλλά ούτε και να υποβαθμίσει τις σχέσεις αυτές.

Αλλες δηλώσεις του κ. Τζεμ δημοσιεύει και η ΧΟΥΡΡΙΕΤ (7.7.98). Σύμφωνα μ' αυτές, η Τουρκία εδώ και ένα χρόνο, με τη σοβαρή και ενεργό πολιτική που ακολουθεί, έφτασε σε θέση αποτελεσματικού παράγοντα στη Μέση Ανατολή.

Οπως επίσης μετέδωσε η Φωνή της Τουρκίας (8.7.98), ο κ. Τζεμ απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων είπε ότι διαπιστώθηκε πως δεν ενοχλεί το Ισραήλ η πρόθεση της Τουρκίας να διαμορφώσει καλές σχέσεις με τους Παλαιστινίους.

Σύμφωνα με τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό, (8.7. 98), ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας μεταβαίνοντας, στο πλαίσιο της επίσκεψής του, και στη Ραμάλα, στη Δυτική Οχθη, δικαιολόγησε την αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία της χώρας του με το Ισραήλ.

Χαρακτηριστικά δήλωσε, μετά τις συνομιλίες που είχε και με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, ότι "υπάρχουν αραβικές χώρες που διατηρούν με το Ισραήλ δεσμούς ακόμη πιο στενούς από τους δικούς μας".

Εξάλλου, η τουρκική εφημερίδα "Γενί Γιουζγίλ" (8.7.98), γράφει, σε δημοσίευμά της με τον τίτλο "Το Ισραήλ ρώτησε τον Τούρκο ΥΠΕΞ κ. Τζεμ για τους πυραύλους", ότι αποκαλύφθηκε πως το Ισραήλ ανησυχεί για το ενδεχόμενο ότι οι πύραυλοι S-300 θα οδηγήσουν σε πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται επίσης ότι κατά την επίσκεψη Τζεμ στο Ισραήλ συζητήθηκε το κυπριακό θέμα, και οι Ισραηλινοί αρμόδιοι έθεσαν ερωτήματα σχετικά με το ποιά είναι η στάση της Τουρκίας στο συγκεκριμένο θέμα, ενώ σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο της Γενί Γιουζγίλ, που έκανε το ρεπορτάζ, όταν ο Πρόεδρος της ισραηλινής Βουλής έθεσε ξεκάθαρα το ερώτημα αν η Τουρκία θα "χτυπήσει" τους S- 300 σε περίπτωση εγκατάστασής τους στην Κύπρο, ο κ. Τζεμ απάντησε ότι "θα ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα".

Το ίδιο θέμα συζητήθηκε και κατά τη συνάντηση Τζεμ-Νετανιάχου, αλλά οι Ισραηλινοί αρμόδιοι σε δηλώσεις τους προς τον Τύπο - πάντα κατά την εφημερίδα Γενί Γιουζγίλ - προσπάθησαν να κρύψουν την ανησυχία τους λέγοντας πως οι S-300 είναι ένα μικρό πρόβλημα σε σχέση με τους πυραύλους που διαθέτουν το Ιράν, το Ιράκ και η Συρία.

Η αναβάθμιση της παλαιστινιακής αποστολής

Στο μεταξύ ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την αναβάθμιση του καθεστώτος της Παλαιστινιακής Αποστολής στον Οργανισμό.

Η απόφαση ελήφθη με 124 ψήφους υπέρ, 4 κατά (αυτές του Ισραήλ, των ΗΠΑ, της Μικρονησίας και των Νησιών Μάρσαλ), και 10 αποχές, δίνοντας δε σύμφωνα με αυτή, στην Παλαιστινιακή Αποστολή περίπου τα ίδια δικαιώματα με αυτά ενός κράτους-μέλους (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ.- Ρόιτερ-Γερμ. Πρακτ. 7.7.98).

Οπως μας ενημέρωσε το Γραφείο Τύπου του Ελληνικού Προξενείου στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με το ψήφισμα υπ' αριθμ. Α/52/L/S3 rev 2 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, το οποίο κυκλοφόρησε ως επίσημο έγγραφο του Οργανισμού στην έδρα του, στη Νέα Υόρκη, παραχωρείται στις παλαιστινιακές αρχές το δικαίωμα συμμετοχής στις συνόδους και εργασίες της Γενικής Συνέλευσης, καθώς και τα διεθνή συνέδρια που θα συγκαλούνται υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

Ορισμένα από τα δικαιώματα που απορρέουν υπέρ της Παλαιστίνης είναι τα εξής: -Συμμετοχή στις γενικές συζητήσεις στη Γενική Συνέλευση -Εγγραφή στη λίστα των ομιλητών για θέματα Παλαιστίνης και Μ. Ανατολής -Δικαίωμα ανταπάντησης (right of reply) -Eγερση θεμάτων Παλαιστίνης και Μ. Ανατολής

Η Παλαιστίνη δεν θα έχει δικαίωμα ψήφου ούτε θα μπορεί να προτείνει υποψήφιους στη Γενική Συνέλευση.

"Σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους", χαρακτήρισε ο Αραβικός Σύνδεσμος με ανακοίνωσή του (ΑΠΕ- Γαλλ. Πρακτ., 8.7.98), την απόφαση του ΟΗΕ για την αναβάθμιση του καθεστώτος της Παλαιστινιακής Αποστολής στον Οργανισμό.

Εξάλλου, ντε φάκτο αναβάθμιση της παλαιστινιακής αντιπροσωπείας στο Βέλγιο, σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές στις Βρυξέλλες, αποτελεί η πρόσκληση την οποία απηύθυνε η κυβέρνηση του Βελγίου προς το γενικό εκπρόσωπο της Παλαιστινιακής Αρχής και του Γιάσερ Αραφάτ στη βελγική πρωτεύουσα, Σόουκι Αρμάλι, να πάρει μέρος στις τελετές της 21ης Ιουλίου για την ίδρυση του βελγικού κράτους (ΑΠΕ, 6.7.98).

Οσον αφορά στη συνεχιζόμενη εκκρεμότητα γύρω από την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Οχθη, το Ισραηλινό Ραδιόφωνο μετέδωσε (6.7.98) ότι ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου κατέστησε σαφές στην Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ, ότι οι διαφορές με τους Παλαιστινίους στο θέμα της αποχώρησης από τη Δυτική Οχθη παραμένουν πάντα μεγάλες.

Μερικές μέρες αργότερα, στις 10.7.98, η κ. Ολμπραϊτ, εκμεταλλευόμενη την ευκαιρία που της έδινε η κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Αιγύπτιο ομόλογό της Αμρ Μούσα, ο οποίος βρισκόταν στην Ουάσιγκτον για επίσκεψη, απηύθυνε έκκληση σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους να συμμετάσχουν σε απευθείας διαπραγματεύσεις με σκοπό την επανάληψη της ειρηνευτικής διαδικασίας που βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Εξάλλου, δημοσίευμα των New York Times (12.7.98), αναφέρει ότι Ισραηλινοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι αναμένουν ότι οι διαπραγματεύσεις για την προτεινόμενη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του μήνα, αλλά δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα ότι θα επιτευχθεί μια νέα ειρηνευτική συμφωνία.

Τέλος, σε έκθεση της Υπηρεσίας Πληροφοριών του ισραηλινού στρατού, την οποία δημοσιεύει η εφημερίδα "Γεντιότ Αχρονότ", (10.7.98), εκτιμάται ότι αυξάνονται οι πιθανότητες μιας ένοπλης σύγκρουσης του Ισραήλ με τους Παλαιστινίους και τη Συρία μέσα στο 1999.

Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται κυρίως στην προειδοποίηση του Παλαιστινίου Προέδρου Γιάσερ Αραφάτ, ότι το Μάιο του 1999 θα ανακηρύξει μονομερώς ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, αν ως τότε δεν ολοκληρωθούν οι συνομιλίες με το Ισραήλ για το τελικό καθεστώς της Δυτικής Οχθης και της Γάζας.

Hellenic Ministry of Press and Mass Media: The Week in Review Directory - Previous Article - Next Article