Ο καθηγητής κ. Παύλος Πετρίδης, που εξέδωσε το 1995 τα πρακτικά της δίκης για την υπόθεση Λαμπράκη, στον πρόλογο του βιβλίου του "Δολοφονία Λαμπράκη - ανέκδοτα ντοκουμέντα (1963-1966)", υπογραμμίζει:

"Η δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη από "αγνώστους", τον Μάιο του 1963 στο κέντρο της συμπρωτεύουσας, λειτούργησε απομυθοποιητικά για το κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό της δεκαετίας του '60. Η συμπτωματική αποκάλυψη των εκτελεστών και των συνενόχων τους, κατά τη διάρκεια της προανάκρισης, οδήγησε απρόσμενα στην εξιχνίαση του πλέγματος των παρακρατικών μηχανισμών που δρούσαν ανενόχλητοι υπό την πλήρη κάλυψη των σωμάτων ασφαλείας. Κάτω από το βάρος των αποκαλύψεων επισπεύστηκε μοιραία και η πτώση του Κ. Καραμανλή μετά από οκταετή αδιατάρακτη κυβερνητική εξουσία. Μέσα από τη φορά των πραγμάτων το πανίσχυρο κράτος της δεξιάς κατέρρεε, το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, ανήμπορο να αποσείσει τις πολιτικές του ευθύνες.

Η πρωτοφανής παθητικότητα των οργάνων της τάξης στη διάρκεια των εγκληματικών γεγονότων της 22ας Μαϊου, εξακολουθεί να αποτελεί το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα της όλης πολύκροτης υπόθεσης.

Η δολοφονία Λαμπράκη συνετελέσθη παρόντων 180 ανδρών και αξιωματικών της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας με επικεφαλής τον Επιθεωρητή Χωροφυλακής στρατηγό Κ. Μήτσου, τον Διευθυντή της Αστυνομίας Ευθ. Καμουτσή, τον Υποδιευθυντή Μιχ. Διαμαντόπουλο, τον Διοικητή Εθνικής Ασφαλείας Κ. Δόλκα και τους υπομοιράρχους Εμμ. Καπελώνη και Δ. Κατσούλη. Εντολή καταδίωξης των εκτελεστών δεν δόθηκε ποτέ ενώ ο Αρχηγός της Χωροφυλακής Γ. Βαρδουλάκης, την επομένη της δολοφονίας, προσπάθησε να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη. Παρών στην αντισυγκέντρωση της 22ας Μαϊου ήταν και ο Πρόεδρος της παρακρατικής οργάνωσης "Σύνδεσμος αγωνιστών και θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορ. Ελλάδος" δοσίλογος Ξεν. Γιοσμάς στην δικαιοδοσία του οποίου ανήκε η πλειοψηφία των "αντιφρονούντων" τραμπούκων.

Πέραν της αρχικής ευθύνης των οργάνων της τάξης ακέραια προέκυπτε και η ευθύνη της κυρίαρχης πολιτικής ηγεσίας. Ήταν ηλίου φαεινότερο, αν και δεν τεκμηριώθηκε στα πλαίσια της προανάκρισης, ότι οι όποιοι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος δεν ήταν σε θέση να αναλάβουν παρόμοιες πρωτοβουλίες. Η δολοφονία ενός επώνυμο βουλευτή και ο βαρύτατος τραυματισμός ενός άλλου προϋπέθεταν υπέρμετρη εξουσία και καταναγκαστική επιβολή. Αναμφίβολα οι δράστες λειτούργησαν ως εκτελεστικά όργανα και οι αξιωματικοί ως συνδετικοί κρίκοι. Κανείς από όσους διώχτηκαν ποινικά δεν θα διακύβευε τη σταδιοδρομία του -μη έχοντας κίνητρο άλλωστε- ώστε να συνεργήσει σε παρόμοιες εγκληματικές ενέργειες.

Ωστόσο το τεράστιο θέμα των ευθυνών της κυρίαρχης κυβερνητικής εξουσίας παρέμεινε ανοικτό. Χάρη στο αίσθημα ευθύνης και την επιμονή του ανακριτή Χρ. Σαρτζετάκη και στη μαχητική έρευνα των δημοσιογράφων Γ. Βούλτεψη, Γ. Μπέρτσου και Γ. Ρωμαίου η δικαιοσύνη κατόρθωσε να βρει την άκρη του νήματος φωτίζοντας σε μεγάλο βαθμό την υπόθεση παρά τα προσκόμματα των δικαστικών και αστυνομικών αρχών. Στο επίπεδο του καταλογισμού και πολιτικών ευθυνών, παρ' όλα αυτά, κανένα απτό στοιχείο δεν προέκυψε καθώς οι υπόλογοι των εγκληματικών γεγονότων κράτησαν το στόμα τους κλειστό.

Η δολοφονία Λαμπράκη συγκλόνισε βαθύτατα την ελληνική και τη διεθνή κοινή γνώμη. Η εκτέλεση του βουλευτή υπό τα βλέμματα των οργάνων της τάξης έδωσε παραστατικά το στίγμα της μετεμφυλιακής πραγματικότητας: αυταρχική διακυβέρνηση, παραστρατιωτικές οργανώσεις, παρακρατικοί μηχανισμοί, υπηρεσίες πληροφοριών, ξενοκρατία και αυλικό περιβάλλον απάρτιζαν τους πυρήνες ισχύος που προσδιόριζαν τις πολιτικές εξελίξεις με την πρόφαση του κομμουνιστικού κινδύνου. Η δολοφονία Λαμπράκη υπήρξε το επιστέγασμα μιας αμετανόητης πολιτικής φιλοσοφίας", σημειώνει ο καθηγητής κ. Παύλος Πετρίδης.