ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 1996 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Από τις πρώτες ημέρες του χρόνου το θέμα της κατάστασης στις φυλακές έρχεται στην επικαιρότητα με την εξέγερση των πολιτικών κρατουμένων στις 4 Ιανουαρίου στις φυλακές Ουμράνιγιε της Κωνσταντινούπολης με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 3 και να τραυματιστούν 35 άτομα. Η ανταρσία γενικεύεται την επομένη με εξέγερση στις φυλακές πολιτικών κρατουμένων της Σμύρνης. Κύριο αίτημά τους η βελτίωση των συνθηκών κράτησης.

Στις 9 Ιανουαρίου η δολοφονία του επιχειρηματία Οζντεμίρ Σαμπαντζί, ενός συναδέλφου του και της γραμματέως του από μέλη αριστερής οργάνωσης αλλά και η δολοφονία του δημοσιογράφου της φιλοκουρδικής εφημερίδας "Εβρενσέλ" Μετίν Γκιοκτεπέ από αστυνομικούς συγκλονίζουν την κοινή γνώμη. Την ίδια ημέρα ο πρόεδρος Ντεμιρέλ αναθέτει στον αρχηγό του ισλαμιστικού κόμματος Ευημερίας Νετζμετίν Ερμπακάν εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, ενώ ο ισλαμιστής ηγέτης αρχίζει αμέσως τις διαβουλεύσεις.

Στο μεταξύ ενώ σε ολόκληρη την Ευρώπη συζητείται το θέμα των φωτογραφιών της εφημερίδας "European" που απεικονίζουν Τούρκους στρατιώτες να επιδεικνύουν κομμένα κεφάλια Κούρδων το τουρκικό Γενικό Επιτελείο Στρατού χαρακτηρίζει με επίσημη ανακοίνωσή τους τις φωτογραφίες ως φωτομοντάζ.

Στις 15, 16 και 19 Ιανουαρίου ο Νετζμετίν Ερμπακάν συναντάται με σκοπό τον σχηματισμό κυβέρνησης με τους πολιτικούς ηγέτες Μπουλέντ Ετζεβίτ, Ντενίζ Μπαϊκάλ και Μεσούτ Γιλμάζ αντίστοιχα. Οι συναντήσεις δεν καταλήγουν πουθενά και ο Ερμπακάν επιστρέφει την εντολή στον πρόεδρος της δημοκρατίας ο οποίος την ίδια κιόλας ημέρα αναθέτει στην Τανσού Τσιλλέρ τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Στις 24 Ιανουαρίου ο Μεσούτ Γιλμάζ δίνει αρνητική απάντηση στη Τσιλλέρ για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Την ίδια ημέρα ο Τύπος ανακοινώνει ότι κρατούνται και ανακρίνονται 24 αστυνομικοί για την υπόθεση της δολοφονίας του δημοσιογράφου Μετίν Γκιοκτεπέ ενώ η ίδια η Τανσού Τσιλλέρ επιβεβαιώνει ότι ο θάνατός του προήλθε κατά τη διάρκεια της κράτησης.

Τις ημέρες που ακολουθούν η εφημερίδα "Τζουμχουριέτ" δημοσιεύει επικαλούμενη υψηλά ιστάμενες πηγές ότι η Τουρκία άρχισε εργασίες καταγραφής εδαφών στο Αιγαίο κατά τις οποίες θα μελετηθεί η κάθε νησίδα με σκοπό να κληθεί η Ελλάδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να "στριμωχθεί".

Στις 27 Ιανουαρίου Τούρκοι δημοσιογράφοι της "Χουρριέτ" αφαιρούν την ελληνική σημαία από τη βραχονησίδα Ιμια και αναρτούν την τουρκική. Την επομένη το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών διά στόματος του πρέσβη Ινάλ Μπατού αποδοκιμάζει την ενέργεια. Στην Αθήνα οι αρμόδιες αρχές ενημερώνονται επί του γεγονότος, υποστέλεται η τουρκική σημαία στη βραχονησίδα και αναρτάται η ελληνική. Ο Ελληνας υπουργός εξωτερικών επιδίδει διάβημα στον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα Ουμιτ Παμίρ.

Στις 29 Ιανουαρίου ο υπουργός εξωτερικών Ντενίζ Μπαϊκάλ προβαίνει σε διάβημα διαμαρτυρίας για το νομικό καθεστώς στα Ιμια λέγοντας ότι η χώρα του δεν θα δεχθεί ελληνικά τετελεσμένα στο Αιγαίο. Ο Ελληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση στην Τουρκία επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει δυναμικά. Η υπηρεσιακή πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλλέρ και ο υπουργός εξωτερικών Ντενίζ Μπαϋκάλ ζητούν την απομάκρυνση Ελλήνων στρατιωτών, που ισχυρίζονται ότι εγκαταστάθηκαν στη βραχονησίδα Ιμια.

Στις 30 Ιανουαρίου ο υφυπουργός εξωτερικών Ονούρ Οϊμέν δηλώνει ότι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο οι βραχονησίδες ανήκουν στην Τουρκία και καλεί την Ελλάδα αν έχει κάποιο διεθνές έγγραφο που να αποδεικνύει ότι οι βραχονησίδες της ανήκουν, να το δείξει αμφισβητώντας παράλληλα τις διεθνείς συμφωνίες του 1932 και προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η Τουρκία δεν παραχώρησε ποτέ τις βραχονησίδες στην Ιταλία και ότι δεν υπάρχει κανένα έγγραφο που να αποδεικνύει τέτοια παραχώρηση. Ο Ελληνας πρέσβης στην Άγκυρα, Δημήτρης Νεζερίτης, κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον κ Οϊμεν ζητά απομάκρυνση των τουρκικών πολεμικών πλοίων από τα χωρικά ύδατα των βραχονησίδων ΄Ιμια και παίρνει την απάντησης ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο οι βραχονησίδες αυτές ανήκουν στην Τουρκία και ότι σε καμία περίπτωση δεν θα γίνει αποδεκτό ένα τετελεσμένο.

Η κρίση των βραχονησίδων φτάνει στο αποκορύφωμά της τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου καθώς οι δύο χώρες φτάνουν στα πρόθυρα του πολέμου αλλά τελικά αποκλιμακώνεται μέσα σε λίγες ώρες με τη μεσολάβηση του Αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον και την αποχώρηση των στρατευμάτων και των δύο χωρών από την περιοχή των βραχονησίδων.