ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΗ ΜΑΔΡΙΤΗ
ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΠΑΝΟ ΟΜΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ
Μαδρίτη 19 Οκτωβρίου 1999
Μαδρίτη 19 Οκτωβρίου 1999
ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ : Καλημέρα σας. Με χαρά υποδέχομαι το συνάδελφο και καλό φίλο Γιώργο Παπανδρέου, Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος ο οποίος πραγματοποιεί την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Ισπανία ως Υπουργός των Εξωτερικών. Γνωρίζετε ότι άσκησε επιτυχώς επί πολλά χρόνια τα καθήκοντα του Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών και πρόσφατα ανέλαβε καθήκοντα Υπουργού.
Αυτή η επίσκεψη εντάσσεται στο πλαίσιο μιας περιοδείας που πραγματοποιεί σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες με σκοπό τη σύγκλιση απόψεων σε σχέση με τις σημαντικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Συνόδου στο Ελσίνκι. Είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε το άριστο επίπεδο των διμερών μας σχέσεων. Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι πριν από μερικούς μήνες είχα την τιμή να συνοδεύσω τους Βασιλείς της Ισπανίας κατά την επίσημη επίσκεψή τους στην Ελλάδα όπου τύχαμε εξαιρετικής υποδοχής από την ελληνική κυβέρνηση και ιδιαίτερα από τον κ. Γιώργο Παπανδρέου. Οι διμερείς μας σχέσεις εξελίσσονται πολύ ικανοποιητικά σε όλα τα πεδία, το πολιτικό, τις οικονομικές σχέσεις, επενδύσεις, εμπόριο, πολιτιστικές δραστηριότητες και, επί πλέον, υπάρχει κατανόηση επί της αρχής ως προς τα μεγάλα θέματα της Ε.Ε. που ετέθησαν σαφώς στην τελευταία Διακυβερνητική Διάσκεψη και αποκρυσταλλώθηκαν, στη συνέχεια, στο Βερολίνο, στην ονομαζόμενη AGENDA 2000. Εκεί, για μια ακόμη φορά, η Ελλάδα και η Ισπανία συντόνισαν τις θέσεις τους επιτυγχάνοντας πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για όλα αυτά, για τις προβλέψεις της ευρωπαϊκής διεύρυνσης, για τις διαπραγματεύσεις με τους σημερινούς υποψήφιους, για τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία. Τελειώνοντας, θέλω να πω για μια ακόμη φορά ότι οι απόψεις μας, όταν δεν είναι ταυτόσημες, είναι πάντοτε πολύ συγκλίνουσες και, για μας, είναι ευχάριστο να έχουμε ανάμεσά μας τον επικεφαλής του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας στον οποίο ευχόμαστε ευχάριστη παραμονή. Στη συνέχεια του δίδω το λόγο για να προσθέσει ό,τι ο ίδιος κρίνει σκόπιμο.
ΓΙΩΡΓΟΣ Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ : Σας ευχαριστώ κ. Υπουργέ, αγαπητέ φίλε Άμπελ, πρώτα απ’ όλα για το χρόνο που βρήκατε στο φορτωμένο σας πρόγραμμα να δεχτείτε την επίσκεψή μου. Οι σχέσεις μας είναι πραγματικά πολύ στενές και λυπάμαι που δεν μπόρεσα να παρααrώ στην υποδοχή της Βασίλισσας Σοφίας στην Αθήνα, έμαθα ότι η έκθεση είναι εξαιρετική και επιτυχής, είχα όμως ήδη αρχίσει την περιοδεία μου και βρισκόμουν στο Λονδίνο. Έχουμε, όπως αναφέρατε, πολύ στενή συνεργασία τόσο στο πλαίσιο της IGC όσο και σε άλλα πεδία διαπραγματεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πεδία σημαντικά όπως η ατζέντα 2000, της οποίας οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν πρόσφατα με επιτυχία.
Συζητήσαμε ορισμένα θέματα που ενδιαφέρουν την Ισπανία, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της IGC που θα λάβει χώρα στο άμεσο μέλλον, και θα συνεργαστούμε στενά μαζί σας πάνω στα θέματα αυτά για τα οποία κατανοούμε το ενδιαφέρον που επιδεικνύει η Ισπανία και επιθυμία μου είναι να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας στο πεδίο αυτό επίσης. Ο κύριος σκοπός αυτής της επίσκεψης, φυσικά, ήταν η συζήτηση γύρω από τα συμπεράσματα του Ελσίνκι. Με χαρά διαπίστωσα ότι αντιμετωπίζουμε το θέμα αυτό σε γενικές γραμμές με παραπλήσιο τρόπο, όχι ταυτόσημο, και αυτό νομίζω ότι αποτελεί ένα θετικό μήνυμα για τη δυνατότητα να αναζητηθούν στο Ελσίνκι οι αναγκαίοι συμβιβασμοί που θα καταστήσουν επιτυχή τη σύνοδο αυτή. Είμαστε βέβαια δύο συνάδελφοι από τους δεκαπέντε συνολικά, ελπίζω όμως να υπάρξει η βούληση για να καταστεί το Ελσίνκι επιτυχές για όλους μας.
ΕΡΩΤΗΣΗ : Τι θα έπρεπε να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο Ελσίνκι σε σχέση με τη φιλοδοξία της Τουρκίας να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Από τον κ. Ματούτες θα ήθελα να ζητήσω να απαντήσει στις κατηγορίες του κ. Γκονθάλεθ σχετικά με το ότι η Ισπανία χάνει βάρος στη διεθνή σκηνή.
ΓΙΩΡΓΟΣ Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ : Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες σε σχέση με ό,τι σχεδιάζεται για το Ελσίνκι, αυτό είναι κάτι που θα ήθελα να χειριστώ με προσοχή, μέσα στο πλαίσιο όμως της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ήθελα οι ελληνικές θέσεις να γίνουν κατανοητές και να υιοθετηθούν με εποικοδομητικά τρόπο και η Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδείξει αλληλεγγύη για τις θέσεις αυτές, έτσι ώστε να μας επιτρέψει να ασχοληθούμε με τα θέματα αυτά μέσω της ευρωπαϊκής στρατηγικής, με τov ευρωπαϊκό τρόπο σκέψης.
Για τη σταθερότητα της περιοχής θα θέλαμε να δούμε αν τελικά η Τουρκία γίνει υποψήφια, αφού είναι κάτι που δεν έχει αποφασιστεί ακόμα, αν όμως γίνει υποψήφια στο Ελσίνκι να είναι μια πραγματική υποψηφιότητα και όχι μια εικονική. Αυτό σημαίνει μια πραγματική δέσμευση, ανάληψη ευθυνών και από τις δύο πλευρές. Δικαιώματα και υποχρεώσεις. Υποχρέωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να βοηθήσει όσο μπορεί ώστε να οδηγήσει την Τουρκία στο ευρωπαϊκό μονοπάτι, αλλά και υποχρέωση της τουρκικής πλευράς να πραγματοποιήσει όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και αλλαγές και να αποδεχθεί μια διαδικασία που έχουν αποδεχθεί όλοι οι υποψήφιοι.
Το δεύτερο κριτήριο είναι η διαβεβαίωση, και αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ασφάλεια της Κύπρου, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να δει την Κύπρο ως σύνολο, ως μια χώρα που έχει επιλύσει τα προβλήματά της, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν όμως για λόγους που διαφεύγουν του ελέγχου μας αυτό δε συμβεί, αν δε βρεθεί αυτή η λύση, δε θα πρέπει αυτό να αποβεί εις βάρος της Κύπρου, δε θα πρέπει η Κύπρος να εξαιρεθεί γι' αυτό το λόγο. Νομίζω ότι αυτά τα δύο θέματα είναι πολύ σημαντικά και θα είναι καίρια για την τελική απόφαση στο Ελσίνκι.
ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ : Πιστεύω ότι η καλύτερη και πλέον πρόσφατη μαρτυρία είναι οι δηλώσεις του Γάλλου προέδρου Ζακ Σιράκ, πριν από μια εβδομάδα περiπου, ο οποiος κατά την ομιλία του ενώπιον του ισπανικού Κοινοβουλίου αλλά και ενώπιον Ισπανών και Γάλλων επιχειρηματιών αναφέρθηκε σαφώς στην αυξανόμενη παρουσία και επιρροή της Ισπανίας στη διεθνή σκηνή. Μίλησε για την αποτελεσματικότητα και τη «μαεστρία» -είναι ο όρος που χρησιμοποίησε- με τις οποίες η Ισπανία κέρδισε τις σημαντικές διαπραγματεύσεις της στην Ευρώπη. Αναφέρθηκε σε μια φιλόδοξη και ειρηνική εξωτερική πολιτική που κερδίζει έδαφος όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.
Πιστεύω ότι στην πρόσφατη Σύνοδο στο Τάμπερε οι θέσεις που υποστήριξε n Ισπανία υπέρ της δημιουργίας ενός χώρου ελευθερiας, δικαιοσύνης και ασφάλειας στην Ε.Ε. υποστηρίχθηκαν από όλους τους ευρωπαίους εταίρους μας κάνοντας ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα, πρωτόγνωρο για την Ε.Ε. στο πεδίο αυτό. Στο σημείο αυτό, θέλω να σας υπενθυμίσω ότι η πρώτη σημαντική πρόοδος που έγινε σε θέματα δικαιοσύνης και αστυνομικής ασφάλειας ήταν η έγκριση της Συμφωνίας περί Εκδόσεων στην πρώτη Ευρωπαϊκή Σύνοδο που παρέστη ο Πρωθυπουργός Αθνάρ, στη Φλωρεντία, τον Ιούνιο του 1996. Η Ισπανία ήδη, δέκα χρόνια πριν, διεκδικούσε αυτή τη Συμφωνία. Από τότε το άλμα που έγινε ήταν τόσο μεγάλο ώστε τα όσα υιοθετήσαμε στο Τάμπερε να οδηγούν κατά πάσα πιθανότητα, στην κατάργηση των εκδόσεων κρίνοντάς τις ως περιττές από τη στιγμή που η οιαδήποτε απόφαση ενός Ευρωπαίου Δικαστή θα είναι άμεσα εκτελεστέα σ’ όλες τις χώρες της Ένωσης.
Εάν σ’ όλα αυτά προσθέσουμε την ολοένα και αυξανόμενη οικονομική παρουσία σ’ όλες τις αγορές -είμαστε ο πρώτος επενδυτής παγκοσμίως στην Ιβηροαμερική και ο δεύτερος σε επίπεδο Ε.Ε.- καθώς και την επεκτατική πολιτιστική πολιτική στην Ιβηροαμερική, δημιουργείται μια εικόνα πολύ θετική για τη χώρα μας...
ΕΡΩΤΗΣΗ : Κύριε Ματούτες, σε σχέση με την υποψηφιότητα της Τουρκίας, είπατε ότι μιλήσατε με τον κ. Παπανδρέου και ότι οι απόψεις αν όχι ταυτόσημες είναι πολύ συγκλiνουσες. Θα μπορούσατε να μας δώσετε περισσότερες λεπτομέρειες πάνω σε αυτό;
ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ : Θα έπρεπε να αναφέρουμε τώρα ένα ολόκληρο εγχειρίδιο διεθνούς δικαίου, σε σχέση όμως με την Τουρκία, όπως πολύ σωστά είπε o Υπουργός Παπανδρέου, η Ελλάδα αντιμετωπίζει την Τουρκiα σαν έναν πραγματικό υποψήφιο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι σαν ένα εικονικό υποψήφιο αλλά σαν ένα πραγματικό υποψήφιο. Αυτή ήταν και είναι η πάγια θέση της Ισπανίας, σαν πιστός φίλος και σύμμαχος της Τουρκίας που είμαστε.
Όπως γνωρίζετε, η Ισπανία υποστήριζε πάντα ότι η Τουρκία θα έπρεπε να θεωρηθεί υποψήφια χώρα εδώ και πολλά χρόνια και ελπίζω ότι στο Ελσίνκι να μπορέσουμε θα πραγματοποιήσουμε τις αναγκαίες προόδους και από τις δύο πλευρές, τόσο από την Ε.Ε. όσο και από την Τουρκία, ώστε η Τουρκiα να περιληφθεί στη λίστα των μελλοντικών υποψηφίων χωρών για ένταξη στην Ε.Ε.
ΕΡΩΤΗΣΗ :
Θα ήθελα να ρωτήσω τον κ. Παπανδρέου σε σχέση με την υπόσταση της
Τουρκίας όχι ως εικονικής υποψηφίου αλλά ως πραγματικής, αναμένει η Ελλάδα
πριν από τη σύνοδο του Ελσίνκι κάποια χειρονομία εκ μέρους της Τουρκίας
έτσι ώστε να μπορέσει να τη θεωρήσει ως πραγματική υποψήφιο χώρα;
Για τον κ. Ματούτες
τώρα: Αντιλαμβάνομαι ότι η Ισπανία θεωρεί την Τουρκία επί ίσοις όροις με
την Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τις υπόλοιπες χώρες που θα παρουσιάζονταν
στο Ελσίνκι ως πιθανές υποψήφιοι;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ : Κινούμαστε προς την κατεύθυνση, σε λίγες εβδομάδες. Της έναρξης των συζητήσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Γνωρίζετε ότι η G8 ανέλαβε μια πρωτοβουλία και ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας πήρε μια απόφαση και πιθανότατα ο κ. Κόφι Ανάν θα προσκαλέσει σύντομα τους δύο ηγέτες να συναντηθούν. Αυτό θα συμβεί πιθανότατα πριν από το Ελσίνκι. Θα ήταν πολύ χρήσιμο για το κλίμα και τη θετική έκβαση του Ελσίνκι να δούμε την έναρξη πραγματικού διαλόγου και όχι απλώς την εκμετάλλευσή του για να τεθούν διαδικαστικά προκειμένου να αποτελματωθεί. Θα πρέπει να προχωρήσουν σε μια ουσιαστική διαπραγμάτευση για την επίλυση του Κυπριακού. Μια θετική έκβασή του θα μπορούσε να είναι κάτι πολύ θετικό για το Ελσίνκι, μια αρνητική έκβασή του θα μπορούσε να είναι αρνητική για το Ελσίνκι.
ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ : Αναφορικά με το ενδιαφέρον που έχουμε όλοι για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις των υποψηφίων χωρών για τις οποίες ελπίζουμε να καταλήξουν αισίως το συντομότερο δυνατόν, για την Κύπρο επίσης επιθυμούμε να καταλήξουν επιτυχώς. Ωστόσο δεν είναι απολύτως απαραίτητο –παρ’ όλο που θα ήταν συμφέρον- να έχει προηγουμένως λυθεί το πρόβλημα του διαμελισμού της νήσου για να ολοκληρωθούν επιτυχώς οι διαπραγματεύσεις.
Σε ό,τι αφορά την Τουρκία και τις υπόλοιτrες χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία κλπ, η Ισπανία από την πρώτη στιγμή υποστήριξε, όπως γνωρίζετε, το διαπραγματευτικό σχέδιο ονομαζόμενο «regata», υπό την έννοια ότι -όντας η ουσιαστική, επαρκής και αναγκαία προϋπόθεση προκειμένου να γίνει κανείς μέλος με πλήρη δικαιώματα η εκπλήρωση των όρων, όπως o σεβασμός του κώδικα ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και η υιοθεσία και η εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας- οποιαδήποτε χώρα που πληροί αυτούς τους όρους έχει δικαίωμα να γίνει πλήρες μέλος της Ε.Ε. και από τη στιγμή που τους πληροί δεν βλέπω γιατί να μην μπορούν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, παρ’ ότι όλοι έχουμε συνείδηση ότι θα πρέπει να σημειώσει μεγάλες προόδους σε ορισμένους τομείς.
ΕΡΩΤΗΣΗ : Θα ήθελα να ρωτήσω τον κ. Ματούτες αν συμφωνεί με την ιδέα του «οδικού χάρτη» για την Τουρκiα, μετά την υποψηφιότητα και πριν από τις διαπραγματεύσεις;
ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ : Δε μου αρέσει ποτέ να γίνομαι δέσμιος σε φόρμουλες που έχουν εδραιωθεί σε συγκεκριμένες στιγμές, το περιεχόμενο όμως των οποίων δε γνωρίζουμε με ακρίβεια. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι για να γίνει κανείς μέλος θα πρέπει να εκπληρώνει μια σειρά από προϋποθέσεις, στο πεδίο της δημοκρατίας, των ελευθεριών, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτών των μειονοτήτων, της ικανότητας ανταγωνισμού σε συνθήκες ελευθερίας και απαιτήσεων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να εφαρμοστούν οι πολιτικές που αποφασίζονται στο κοινοτικό πλαίσιο.
Όλα αυτά αποτελούν απαιτήσεις για όλα τα μέλη, και στο βαθμό που το οποιοδήποτε μέλος είναι διατεθειμένο από την πρώτη μέρα να εκπληρώσει τους όρους αυτούς, εγώ δεν θα έλεγα ότι θα πρέπει να του τεθούν και άλλοι πρόσθετοι όροι. Ως εκ τούτου, ας αφήσουμε κατά μέρος τα περί «οδικού χάρτη», να μας εξηγήσουν πολύ καλά σε τι συνίσταται, και ας περάσουμε στα πρακτικά ζητήματα που δεν είναι άλλα από την εκπλήρωση όλων των πολιτικών, οικονομικών, και κοινωνικών προϋποθέσεων που θα πρέπει να πληρούνται προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ : Θα ήθελα να ρωτήσω τον κ. Ματούτες ποια είναι η γνώμη του για τη διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΑΜΠΕΛ ΜΑΤΟΥΤΕΣ : Πιστεύω ότι η Κύπρος είναι μια χώρα που είναι έτοιμη, που έχει πραγματοποιήσει σημαντικές προόδους στις διαπραγματεύσεις και εύχομαι και ελπίζω μαζί με τις υπόλοιπες υποψήφιες χώρες που βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις αυτή τη στιγμή, να μπορέσει να ολοκληρώσει με απόλυτη επιτυχία τη διαπραγμάτευση αυτή. Αν η ερώτηση αυτή αναφέρεται στο αν η παρούσα κατάσταση διαμελισμού στο νησί μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για την επιτυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων αυτών, θα ήθελα να πω ότι είναι μεν μια δυσκολία αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει vα αποτελέσει εμπόδιο για την πλήρη έκβαση αυτών των διαπραγματεύσεων.