Eleyqerotypia - Eidhseis (Jul. 23)

From: Cosmos News <cosmos@panix.com>

Eleftherotypia (ELOT 928) Directory

* Προσφορα του μη κερδοσκοπικου οργανισμου Μεσων Ενημερωσης G.A.E.P.I.S.*

* cosmos@panic.com - Tel 718 728-1500, P.O. Box 828 Suffern, NY 10901 *

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

[1] ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ

[2] ΓΝΩΜΗ

Περσι τετοια εποχη ειχε παει ταξιδι με παρεα φιλων του στις ΗΠΑ.

Επεστρεψαν απο το αεροδρομιο "Κενεντι". Στον ελεγχο των εισιτηριων ξεχασε το μπουφαν του. Περασε η ωρα κι εφτασαν στην αιθουσα αναμονης λιγο πριν απο την επιβιβαση στο αεροπλανο, οταν το θυμηθηκε.

Και γυρισε πισω. Περασε ανενοχλητος ολες τις πορτες, κατεβηκε στον κατω

οροφο, βρηκε το μπουφαν, το πηρε και επεστρεψε στην ιδια αιθουσα χωρις να τον σταματησει κανεις! Χωρις κανεις να ελεγξει τον ιδιο η το μπουφαν που κρατουσε!

"Κατι τετοιο δεν θα γινοταν ποτε στο δικο μας, το ""Ελληνικο''", λεει κι

εχει δικιο. Αλλα που να τα δουν Αμερικανοι κι Ευρωπαιοι, που εχουν παθει ψυχωση με την Ελλαδα και δεν βλεπουν οτι τα δικα τους αεροδρομια ειναι ξεφραγο αμπελι;

Το γραψαμε και χτες: Μηπως ηρθε η ωρα να κουνηθουν οι δικες μας υπηρεσιες προπαγανδασ; Ειναι η πρωτη φορα που δεν πρεπει να μας ενοχλει η λεξη αυτη... Γ. ΚΑΡ.

[3] Πικρον, αλλα...

Παροντες στη σεμνη τελετη ηταν ο δημαρχος της πολης Κ. Λουρμπας, που

εχασε τους δυο αδελφους του, εκπροσωποι της Αστυνομιας, των αντιστασιακων οργανωσεων, φορεις και πληθος κοσμου.

Αποντες απο την εκδηλωση ηταν οι πολιτικοι της Ηλειας και οι εκπροσωποι

της Νομαρχιακης Αυτοδιοικησης.

"..αν ηταν προεκλογικη περιοδος, ξερεις ποσοι απο δαυτους θα ειχαν

πλακωσει με τις ""Μερσεντεσ'' τους", ακουστηκε να λεει, φανερα πικραμενος, ενας γεροντας που ειχε δωσει, πριν απο 22 χρονια, το μονακριβο καμαρι του.

Και ηταν τα λογια του η πιο μεγαλη αληθεια αλλα και τιμωρια για εκεινους

τους "επισημους", που με την αδικαιολογητη απουσια τους περιφρονησαν θυσιες, αγωνες και ιδανικα. Μ. ΝΟΔ.

[4] Ελαφροτης

Για σκανδαλα και περι την κινητη τηλεφωνια παραπεμπονται τωρα σε δικη ο πατενταρισμενος σοσιαλιστης πρωην πρωθυπουργος της Ιταλιας Μπετινο Κραξι και υπουργοι του. Αμποτε και στα δικα μας... Αλλα που... Ουδεις φαινεται να νοιαζεται για τις σκανδαλωδως λεοντειες συμφωνιες, με τις οποιες καποιοι γνωστοι και μη εξαιρετεοι μεγαλοεπιχειρηματιες κερδοσκοπουν εις βαρος του ΟΤΕ (κατω του κοστους εισπραττει για καθε μοναδα...) - θησαυριζουν, δηλαδη, απο την τσεπη μας... Γ.Β.

[5] Εδω κατεχομενα!

χερι σε μας με καθυστερηση μηνων.

Προκειται για ενα χαρτονακι ζωγραφισμενο με μαρκαδορους στη μια πλευρα,

απο τους μαθητες της κυριας Φωκα του Δημοτικου Σχολειου Αγιας Τριαδας, Καρπασιας Κυπρου.

Στην αλλη πλευρα, οι μαθητες - για καποιο βιβλιαρακι που τους στειλαμε - γραφουν:

"Αγια Τριαδα 5/4/96 Αδελφια Σας ευχαριστουμε για την αγαπη και το

ενδιαφερον σας για μας. Αλλα θα θελαμε να ειμαστε ελευθεροι παρα σκλαβωμενοι και χωρισμενοι απο γονεις και συγγενεις μας εδω και 23 χρονια.

Θα θελαμε ελευθερη και ενωμενη τη μικρη μας πατριδα Κυπρο. Χωρις τα

τουρκικα στρατευματα εισβολης και κατοχης και τους Τουρκους εποικους.

Θα θελαμε να επιστρεψουν ολοι οι νομιμοι κατοικοι της Κυπρου στα σπιτια

τους και να ζησουμε ολοι μας ενωμενοι και σε μια πατριδα ελευθερη"

Εξι μικροι μαθητες, ολοι κι ολοι, με μοναδικο οπλο τη γλωσσα τους και τον πατριωτισμο τους, να αντιστεκονται στην προδοσια του... '59 (της Ζυριχης), του '67 (αποσυρση της ελληνικης μεραρχιας), του '74 (πραξικοπημα) και στα διαβουλια των "διακοινοτικων" που διεξαγονται, με αμερικανικη εντολη, επι 22 ολοκληρα χρονια (!)

Απαντηστε, κυριε Κλιντον, στους μικρους μαθητες της κατεχομενης

Καρπασιας... ΒΑΡ

[6] Ελληνοιταλικο

Με προσκληση του προεδρου της Βουλης Λουτσιανο Βιολαντε, παρακολουθησε τη συζητηση που γινεται εκει για τη συνταγματικη αναθεωρηση. Συναντηθηκε, επισης, με τον ηγετη του Δημοκρατικου Κομματος της Αριστερας Μασιμο Ντ' Αλεμα και μιλησαν για το επικειμενο συνεδριο του κομματος. Και σε φιλικη συντροφια βρεθηκε με τον πρωθυπουργο Ρομανο Προντι, ο οποιος λιγες μερες αργοτερα ηρθε στην Ελλαδα.

"Ηπιος αντισημιτικος" ειναι ο Ρουλης (ηταν τουλαχιστον μεχρι το

συνεδριο), αλλα μαλλον καλα λογια θα ειπε στον Προντι για τον "εκσυγχρονισμο" και την "Κεντροαριστερα" του Σημιτη!

Γ.ΚΑΡ.

[7] Γρυλλισματα

"Ρεππας, Λαλιωτης, Γειτονας, Δασκαλακης, Γιαννοπουλος... Και ποσοι ακομα

κρατανε απο την ακαταμαχητη αρκαδικη ριζα! Ερμη αλλη Ελλαδα, ως ποτε θα ξεπληρωνεις το γραμματιο του '21;".

Αναμενουμε τα νεα "γρυλλισματα", με τη σιγουρια οτι θα εχουν ερεθισματα

και απο το Γ Παγκοσμιο Συνεδριο Αποδημων Αρκαδων, οπου, μεταξυ αλλων, ο Κ. Λαλιωτης απεκαλεσε τον ασπονδο "συντροφο", τον Ευ. Γιαννοπουλο, "γεναρχη του συγχρονου αρκαδικου γιγνεσθαι"...

Γ.Β.

[8] Ελπιδες για τη Δωδωνη

Την ευαισθησια του για το θεμα εχει εκδηλωσει προσωπικα ο πρωθυπουργος

Κ. Σημιτης και ηδη αναζητειται λυση για να μη περασει η Εγνατια οδος απο την κοιλαδα της αιωνιας γαληνης και να μη καταστραφει ανεπανορθωτα ο ιερος χωρος.

Μετα την επισκεψη του στη Δωδωνη και τις εντονες αντιδρασεις

προσωπικοτητων απο την Ελλαδα και το εξωτερικο, προβληματισμενος εμφανιζεται και ο υπουργος Πολιτισμου Στ. Μπενος, ο οποιος, ηδη, απαντωντας εγγραφως (11-6-96) σε αναφορα του βουλευτη Ιωαννινων Κ. Χαραλαμποπουλου απορριπτει κατηγορηματικα καθε σκεψη να κατασκευαστει στη Δωδωνη ανισοπεδος κομβος της Εγνατιας (με αυτον που θα εφερνε ταχα την "αναπτυξη" στα Δωδωνοχωρια της στερησης και της ερημωσης, ειχαν παραμυθιασει καποιοι πολιτικαντηδες τους κοινοταρχες και τους κατοικους της περιοχης...). Κατα ποσον θα ενισχυθουν αυτα τα ελπιδοφορα σημεια, ωστε να αισιοδοξουμε, θα φανει και απο την απαντηση, που θα δωσουν ο ΥΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιωτης και ο ΥΠΠΟ Στ. Μπενος σε ερωτηση (10-7-96) του βουλευτη της ΠΟΛ.ΑΝ Αν. Λεντακης, ο οποιος τονιζει οτι "μνημεια της παγκοσμιας πολιτιστικης κληρονομιας, οπως ο αρχαιολογικος χωρος της Δωδωνης πρεπει να προστατευονται και να διαφυλασσονται και οχι να θυσιαζονται με προχειροτητα, εν ονοματι δηθεν της αναπτυξης". Ως προς τις "εναλλακτικες προσφοροτερες λυσεις" ο κ. Λεντακης τασσεται βεβαιως υπερ της σηραγγας εξω απο την κοιλαδα, ωστε να "μη καταστραφει η αλλαξει το Δωδωναιο τοπιο...". Εν αναμονη, λοιπον.

Γ.Β.

[9] Του αερα

μοιραιο ηταν να συμβει τρεις μερες πριν. Αλλα η Αλικη αντεξε τρεις ημερες παραπανω. Μ' αυτη την παραταση εδειξε ποσο παλικαρι ηταν...".

Τι να πει κανεισ; Γι' αυτους που απαλλαγμενοι και απο το τελευταιο ιχνος αξιοπρεπειας στον βωμο της αρρωστημενης θεαματικοτητας και ακροαματικοτητας εχουν εξισωσει τις ιερες προθανατιες και μεταθανατιες ωρες επωνυμων ανθρωπων με ρωμαικες φιεστες.

Γι' αυτους, που δηθεν με σφιγμενα απο τον πονο προσωπα, εκτοξευουν τους

γελοιους πομφολυγες, βιαζοντας βαναυσα τη δημοσιογραφια και τραυματιζοντας ανεπανορθωτα την υστεροφημια του καθε ανθρωπου που χανεται και που γι' αυτην παλεψε ολη του τη ζωη.

ΝΙ. ΚΑΝ.

[10] Αποντες

Μελινα, Γεννηματας, Ανδρεας, Βουγιουκλακη, καθε ενας ανθρωπος απο αυτους

που χαθηκε και μια σημαντικη παρουσια στο γενικοτερο γιγνεσθαι της Ελλαδας.

Τα αποθεματα δεν εξαντληθηκαν... Αρκει να πιστεψουμε στις δυναμεις

μας...

Κ. Κ.

[11] Εργα Γαυδου

Το Περιφερειακο Συμβουλιο Κρητης ενεκρινε στην τελευταια συνεδριαση του

εργα προυπολογισμου υψους 1 δις. 69 εκατομμυριων δραχμων και επιπλεον ποσο για την παραγωγη ηλεκτρικου ρευματος και την υδρευση της περιοχης.

Μεταξυ αλλων εγκριθηκαν εργα: αγροτοτουρισμου, οδοποιιας, ελικοδρομιου, λιμενικα, δεξαμενες ομβριων, δασικης αναψυχης, αναστηλωση μνημειων, περιβαλλοντικο κεντρο κ.α.

Ευχαριστα τα νεα για το νοτιοτερο ακρο της Ευρωπης. Ευχομαστε συντομα ολα

αυτα να υλοποιηθουν.

Γ. ΛΥΒ.

[12] Νεα αφισα

Κι εμεις απορουμε: Απο ποτε επαψαν εκει στο ΠΑΣΟΚ, οι του Σημιτη να

ελπιζουν; Κι αφου επαψαν να ελπιζουν, γιατι δεν μας το εκαναν γνωστο, οσο ζουσε ο Ανδρεας Παπανδρεου;

Κ. Κ.

[13] Δικομματισμος και συγκλιση, ασυμβατοι δρομοι (η οι σχεσεις

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΗΣΩΚΡΑΤΗ *

Τ ο ζητημα Κεντροαριστερα-Αριστερα, διαλογος, σχεσεις ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ, ειχε ιδιαιτερη παρουσια στα ΜΜΕ, το τελευταιο δεκαημερο, με επικεντρο και τη συνοδο της ΚΠΕ του Συνασπισμου, που θα συζητουσε τα νεα πολιτικα δεδομενα της νεας πολιτικης περιοδου μετα τον Α. Παπανδρεου.

Το θεμα βεβαιως ειναι υπαρκτο. Δεν τιθεται στη χωρα μας μονο, τιθεται σε

ολη την Ευρωπη και οχι μονο σ' αυτην. Δεν ειναι, εξαλλου, ενα νεο ζητημα. Ειναι ενα ζητημα υπαρκτο απο τη δευτερη δεκαετια του αιωνα μας. Με δοσμενο το γεγονος οτι η Αριστερα παντοτε προσεβλεπε στην προοπτικη διαμορφωσης ενος μπλοκ εξουσιας πολιτικων και κοινωνικων δυναμεων, το ζητημα αυτο ερχοταν και επανερχοταν, εμφανιζοταν και εμφανιζεται τις περισσοτερες φορες στην κομματικη διαλεκτο ως κεφαλαιο "συμμαχιες".

Δεν ειναι λοιπον περιεργο ουτε δραματικο που απασχολουσε, απασχολησε και

θα απασχολει το Συνασπισμο το ζητημα του διαλογου για μια προοπτικη συνεννοησης των δυναμεων της Κεντροαριστερας και Αριστερας. Ουτε ειναι και μια ιδιορρυθμια του χωρου. Οπως βεβαιως ειναι εντελως φυσικο στο ΚΚΕ, με βαση την αποφαση της σημερινης ηγεσιας του για τη "λαμπρη απομονωση", να εμφανιζεται ως να μην το απασχολει καθολου.

Με ψυχραιμια οφειλουμε να αντιμετωπιζουμε το ζητημα των συμμαχιων,

συνεννοησης, διαλογου, οταν τιθεται. Η "νευρικη" σταση, οταν τιθεται το ζητημα, εχει την ερμηνεια της. Οφειλεται στη φαση της Μεταπολιτευσης, οπου η εμπειρια της Αριστερας, και ιδιαιτερως της ανανεωτικης, ειναι ιδιαζοντως αρνητικη. Η εκκληση για διαλογο και για προοπτικη σχεσεων σε νεα βαση γινοταν απο το ΠΑΣΟΚ, (βλεπε Ανδρεα Παπανδρεου), με κυριο στοχο τη λεηλατηση των εν δυναμει ψηφων προς αυτην και περαν τουτου ουδεν.

Ο διαλογος αυτος αναμφισβητητα σημερα δεν ειναι δυνατον να τεθει στη βαση

του παρελθοντος.

Πολυ ορθα ο ΣΥΝ χαρακτηριστικα επισημανε στην αποφαση του: "Ο ΣΥΝ εχει

-πανω στα κρισιμα θεματα των μεγαλων αλλαγων που εχει αναγκη ο τοπος- επιδιωξει το διαλογο με τα αλλα κομματα και με το ΠΑΣΟΚ. Αισθατεται σημερα δικαιωμενος που και απο το ΠΑΣΟΚ το ενα μετα το αλλο τα κυβερνητικα στελεχη σπευδουν να αναγνωρισουν την αναγκη αυτου του διαλογου. Ο ΣΥΝ ειναι παντα ανοιχτος στο διαλογο με την κοινωνια, αλλα και με τις πολιτικες δυναμεις. Διαλογος επι της ουσιας. Επι των ασκουμενων πολιτικων. Για τις ριζικες αλλαγες που εχει αναγκη αυτος ο τοπος".

Τ ονιστηκε η σταθερη του θεση για την αναγκη συγκροτησης του ως ενος ισχυρου πολου παρεμβασης στην κοινωνια, ριζοσπαστικης κριτικης, αλλα και δυναμης που θα διατυπωνει λυσεις στα μεγαλα προβληματα της χωρας και θα συμμετεχει ενεργα σε πολιτικους αγωνες και στα κινηματα των πολιτων για την προωθηση τους.

Ο ΣΥΝ οφειλει να επιβεβαιωνει με το λογο και την πρακτικη του τον

αυτονομο ρολο του, οτι αποτελει διακριτο ρευμα της Αριστερας μακρας πνοης και οτι σε καμια περιπτωση το εγχειρημα της ανανεωτικης και ριζοσπαστικης Αριστερας δεν μπορει να ενσωματωθει στον προτεινομενο κεντροαριστερο σχηματισμο, που φαινεται οτι στο ΠΑΣΟΚ, με προεδρο τον Σημιτη, θα επιχειρηθει να αντικαταστησει στη νεα περιοδο τη "μεγαλη δημοκρατικη παραταξη" και τη θεωρια της ΕΛΕ.

Οι πρωτες πολιτικες παρεμβασεις απο το ΠΑΣΟΚ, με αναφορες "στην

αναγκαιοτητα διεμβολισμου του πολιτικου σκηνικου" και της Κεντροαριστερας ως "ζωτικου χωρου", αναδεικνυουν σαφεστατα οτι τα μεγαλα προβληματα της αναδιαταξης του πολιτικου σκηνικου, της εναλλακτικης διακυβερνησης προοδευτικου προσανατολισμου αντιμετωπιζονται με εντελως διαφορετικο, πολιτικα, τροπο απο το ΠΑΣΟΚ ως συνολο και απο τον ΣΥΝ.

Και αυτο, περα απο τα ζητηματα της συγκεκριμενης κυβερνητικης πολιτικης

και του τελευταιου εξαμηνου, για τα οποια ο ΣΥΝ ασκει ιδιαιτερη κριτικη απο τη θεση της αριστερης προγραμματικης αντιπολιτευσης.

Μια προσπαθεια ανακινησης διαλογου απο τον ΣΥΝ δεν θα ειχε ουδεμια αποτελεσματικοτητα. Θα φαινοταν ως ιδιαιτερα διαβλητη πραξη. Στην πολιτικη οι πρωτοβουλιες χαρακτηριζονται και απο το ειδικο βαρος του προτεινοντος... Θα εμφανιζομασταν, ως εκ του μεγεθους μας, ως οι εκλιπαρουντες για μια τετοια υποθεση...

Θα αποτελουσε ενα πραγματικα διαφορετικο γεγονος, που θα ειχε μια

ιδιαιτερη αξια αν απο την πλευρα του μεγαλου κομματος, δηλαδη του ΠΑΣΟΚ, απο την ηγεσια του και με αποφαση του, αναλαμβανοταν μια πρωτοβουλια για μια ευρυτερη συζητηση, με στοχο την προοπτικη διαμορφωσης ενος μπλοκ εξουσιας κοινωνικων και πολιτικων δυναμεων στην κατευθυνση της διακυβερνησης προοδευτικου εκσυγχρονισμου.

Η αντιστοιχη πρωτοβουλια για τη συγκροτηση του προοδευτικου συνασπισμου

εξουσιας στην Ιταλια προηλθε απο το μεγαλο κομμα, το ΔΚΑ -δεν εχει εδω σημασια η αξιολογικη συγκριση ΔΚΑ και ΠΑΣΟΚ- που απευθυνθηκε στους αλλους σχηματισμους της Αριστερας και του Κεντρου, καθως και σε κινησεις πολιτων.

Α λλα μια τετοια πρωτοβουλια θα προ υπεθετε -πως ηταν δυνατο να γινει κι αλλιως- οτι η συνολικη αντιληψη του ΠΑΣΟΚ περι της αναγκαιοτητας του δικομματισμου στο πολιτικο συστημα δεν θα ηταν πλεον η κυριαρχη. Δυστυχως, ομως, η επιμονη και η εμμονη στην αναγκαιοτητα του δικομματισμου και στις δικομματικες εναλλαγες, ως περιπου νομοτελειακη αναγκη για το ελληνικο πολιτικο συστημα, συνεχιζουν να αποτελουν συστατικο στοιχειο στην πολιτικη σκεψη και πρακτικη του συνολου της ηγεσιας του ΠΑΣΟΚ και αυτο συνιστα ριζικη διαφορα ως προς τον τροπο που ο ΣΥΝ αντιλαμβανεται τη συγχρονη πορεια της χωρας προς τον 21ο αιωνα.

Γι' αυτο με τη διατηρηση αυτης της κεντρικης επιλογης του δικομματισμου,

δεν μπορει να γινεται η οποια απλη αναφορα του ΠΑΣΟΚ για διαλογο, πειστικη και με προοπτικη. Απλως φανταζει, μεχρι τωρα, ως μια απλη τακτικη επιλογη τρεχουσας αντιμετωπισης, με την οποια επιχειρειται να αντισταθμιστει η οποια απωλεια ψηφων προς το ΔΗΚΚΙ με τον προσεταιρισμο ψηφων απο το Συνασπισμο.

Γι' αυτο και το αιτημα του ΣΥΝ, για την αλλαγη του εκλογικου νομου και

την απλη αναλογικη, αποκτα σημερα πολυ ευρυτερη σημασια. Δεν αφορα τη λογιστικη του εκλογικου ποσοστου και κατοχυρωση των περισσοτερων εδρων. Αποτελει οργανικη προ υποθεση για την ουσιαστικη ανανεωση κρισιμων πολιτικων λειτουργιων, για την αναδιαταξη του πολιτικου σκηνικου. Αποτελει ταυτοχρονα κριτηριο σημαντικων προθεσεων και προοπτικης, καθως και προ υποθεση για τις οποιες δυνατοτητες απαρχης συνεννοησης των δυναμεων της Αριστερας και της Κεντροαριστερας στην προοπτικη της συγκροτησης του μπλοκ εξουσιας.

Μια τετοια προοπτικη ειναι το μεγα αιτουμενο και στοχος για τα τελη του

20ου αιωνα στη χωρα μας. Ο ευρυτερος κοινωνικος χωρος της Αριστερας, οι δυναμεις του λευκου και του ακυρου, ολοι και ολες που προσβλεπουν σε μια προοπτικη προοδευτικου εκσχυγχρονισμου για τη χωρα μας και πιεζουν, απο την πλευρα τους, για την προσεγγιση και το διαλογο ΠΑΣΟΚ και ανανεωτικης Αριστερας, οφειλουν να βλεπουν ξεκαθαρα τους ορους, τις προ υποθεσεις και τις μειζονες ευθυνες, οχι προς τα πισω, αλλα εμπρος και για το μελλον.

Και η στηριξη του Συνασπισμου, ως εγγυητη μιας τετοιας πορειας, στη φαση

αυτη ειναι αναγκαια για οσους πολιτες, ανδρες και γυναικες, προσβλεπουν στις ιδεες της Δημοκρατιας και του σοσιαλισμου, στη συγχρονη, ριζοσπαστικη, δημοκρατικη Αριστερα και θελουν και την εγγυηση οτι οι στοχοι και το οραμα τους για τον προοδευτικο εκσυγχρονισμο δεν αποτελουν μια χιμαιρα.

* Ο Δημ. Χατζησωκρατης ειναι μελος της Πολιτικης Γραμματειας του Συνασπισμου

[14] Αντιο, ωραια μου γατουλα

Ποντικακι η κοριτσι με τα παραμυθια, βοσκοπουλα η μουσιτσα, Αστερω η

Μανταλενα, Λιζα η Μαιρη (το αλλο μισο του Μιμικου), "ψευτρα" η σοφερινα, σοσιαλιστρια η κοριτσι του λουνα παρκ, αρχοντισσα η νεραιδα, δικτατωρ η μοντερνα σταχτοπουτα, η Αλικη Βουγιουκλακη θα παραμεινει η ηθοποιος εκεινη, μα τι λεω, η ΣΤΑΡ εκεινη, που για σαραντα δυο ολοκληρα χρονια σημαδεψε τη ζωη μας αλλα κι ενα ειδος ελληνικου κινηματογραφου, η σταρ που παντα γοητευε και εξακολουθει γοητευει το πλατυ κοινο, μια και οι ταινιες της δεν επαψαν και, οπως δειχνουν τα πραγματα, δεν προκειται να παψουν για αρκετο ακομη καιρο, να προβαλλονται και να ξαναπροβαλλονται, τη φορα αυτη, απο την τηλεοραση.

Ορισμενοι την κατηγορησαν πως επαιζε ενα τυποποιημενο ρολο σε ταινιες που

δεν ειχαν να προσφερουν πολλα στο κοινο εκτος απο τη φυγη, σε μια περιοδο που ο ελληνικος κινηματογραφος χρειαζοταν καποια ανασα, ενα πεταγμα, μιαν αλλαγη. Η Αλικη ομως ηταν προιον του καιρου της, οπως ηταν η Μπε Μπε (μαλιστα για λιγοτερο διαστημα) στη Γαλλια η η Ναργκις στην Ινδια. Ενα συμβολο, οχι τοσο του σεξ, οσο μιας κινηματογραφικης προσωπικοτητας. Μια κοπελιτσας δικης μας, κοντινης μας. Ενος αφελους αγοροκοριτσου, μιας Λολιτας που δεν εχασε την παιδικοτητα της επι σαραντα τοσα χρονια - πραγμα πρεπει να πουμε πως ουτε η Σαρα Μπερναρ καταφερε παρ' ολες τις προσπαθειες της.

Τον τιτλο της "εθνικης σταρ" δεν τον κερδισε τυχαια. Οι ρολοι της, η

γοητεια που ασκησε πανω σε τεσσερις γενιες θεατων, το αποδεικνυουν περιτρανα. Απο την πρωτη της κιολας εμφανιση, το 1954, στην ταινια της "Ανζερβος", "Το ποντικακι", που σκηνοθετησε ο Νικος Τσιφορος απο δικο του σεναριο (σε συνεργασια με τον Γ. Ασημακοπουλο), η Αλικη ηταν πρωταγωνιστρια. Στην ταινια ερμηνευε μιαν ανηλικη κλεφτρα, ενα αφελες, τσαχπινικο, αξιαγαπητο ομως και γλυκο, με μαυρα ακομη μαλλια, ποντικακι που τη συμπονουσε ο αστυφυλακας που τη συλλαμβανε και προσπαθουσε να την επαναφερει στον ισιο δρομο.

Ο Ντιμης Δαδηρας προσεξε τις ικανοτητες της και της εδωσε το ρολο της

ηρωιδας στο δραματικο ειδυλλιο του Δ. Κορομηλα "Ο αγαπητικος της βοσκοπουλας" στην ταινια που σκηνοθετησε το 1955, σε μια προσπαθεια της "Ολυμπια Φιλμ" να ανταγωνιστει τη "Φινος Φιλμ" που, την ιδια χρονια, γυριζε τη δικη της εκδοχη του ειδυλλιου του Κορομηλα, με πρωταγωνιστρια τη Χριστινα Συλβα. Και οι δυο ταινιες πηγαν καλα στο ταμειο, πολυ κοντα η μια στην αλλη, εβδομη και ογδοη, κοβοντας, στην πρωτη προβολη τους στην Αθηνα, αντιστοιχα 57.000 και 48.000 εισιτηρια (με πολυ περισσοτερες βεβαια εισπραξεις, οπως γινοταν τοτε, στην επαρχια).

Την επομενη χρονια, ο πολυ καλος, αν και παραγνωρισμενος, σκηνοθετης

Ανδρεας Λαμπρινος θα της δωσει τον πρωταγωνιστικο ρολο στην αισθηματικη κωμωδια που εγραψε ο ιδιος, "Το κοριτσι με τα παραμυθια". Εδω η Αλικη ερμηνευει ενα ρολο συνηθισμενο στον ελληνικο κινηματογραφο που παραλλαγες του θα μας δωσει σε κατοπινες ταινιες της: Εκεινον του φτωχου, ορφανου κοριτσιου που ερωτευεται εναν πλουσιο νεο. Εκεινο που ξεχωριζει στην ταινια ειναι η ατμοσφαιρα, ο ρυθμος (αργος για τον εμπορικο κινηματογραφο της εποχης) και η πολυ καλη δραματικη ερμηνεια που καταφερνει ν' αποσπασει απο την Αλικη ο Λαμπρινος.

Η εμπορικοτητα της ταινιας του Λαμπρινου ειναι σχετικα χαμηλη (η ταινια

ειναι 17η στις εισπραξεις της σεζον), γι' αυτο την επομενη χρονια η Αλικη στρεφεται σε αλλες πιο "σιγουρες" απο εμπορικης πλευρας ταινιες: "Μαρια Πενταγιωτισσα", σε σκηνοθεσια Κωστα Ανδριτσου, και "Διακοπες στην Αιγινα", με σκηνοθετη και παλι τον Λαμπρινο. Η πρωτη, ταινια φουστανελας και η δευτερη, αισθηματικη κωμωδια, με φοντο την Αιγινα, δυο ειδη ταινιων στα οποια θα κανει καριερα στα επομενα χρονια η ηθοποιος, ενω ταυτοχρονα αποκτα και τον πρωτο σημαντικο ζεν πρεμιε της, στο προσωπο του Ανδρεα Μπαρκουλη. Ειναι η εποχη της επιτυχιας της Μπριζιτ Μπαρντο και το παιξιμο και η ολη συμπεριφορα της Αλικης θυμιζουν τη Γαλλιδα σταρ. Κατι ομως που με τα χρονια η Αλικη θα αναπτυξει και θα αφομοιωσει στη δικη της προσωπικοτητα.

Το 1958 η 27χρονη Αλικη θα γυρισει τρεις ταινιες: "Χαρουμενοι αλητες" του

Ντιμη Δαδηρα, "Ερωτας στους αμμολοφους" του Κωστα Μανουσακη και "Ο Μιμικος και η Μαιρη" του Γρηγορη Γρηγοριου. Η πρωτη ειναι μια συνηθισμενη κωμωδια γυρω απο τις περιπετειες μιας ομαδας νεων χορευτων, ενω η δευτερη ειναι μια δραματικη κοινωνικη περιπετεια, με την Αλικη σ' εναν απο τους πιο δυσκολους, με υψηλους καλλιτεχνικους στοχους, ρολους, που μας αποκαλυπτε μιαν αλλη Αλικη, ρολο που δυστυχως η σταρ απεφυγε ν' ακολουθησει προτιμωντας εκεινους που θα τραβουσαν ενα πλατυτερο κοινο.

Σιγουρα, η διαισθηση της δεν την προδωσε. Η τριτη της ταινια, "Ο Μιμικος

και η Μαιρη", ιστορικο δραμα με την Αλικη στο ρολο της Γερμανιδας γκουβερναντας που ερωτευεται τον Αθηναιο γιατρο του Μπαρκουλη στην Αθηνα του περασμενου αιωνα, εκοψε 130.000 εισιτηρια στην περιοδο 1958-59 και ξεπεραστηκε μονο απο την αλλη δικη της ταινια που γυρισε το 1959: "Αστερω" του Ντινου Δημοπουλου (σχεδον 140.000 εισιτηρια στην πρωτη της αθηναικη προβολη), πρωτη συνεργασια της Αλικης με τον Φιλ. Φινο και το συμπρωταγωνιστη της Δημητρη Παπαμιχαηλ, που λιγα χρονια αργοτερα θα τον παντρευτει. Επιστροφη στην ταινια φουστανελας, γυρισμενη με ολη τη φροντιδα της "Φινος Φιλμ" (σε συμπαραγωγη με τον Κλ. Κονιτσιωτη), με την Αλικη να ερμηνευει τη δυστυχη βοσκοπουλα που χανει τα λογικα της οταν της επιβαλλουν ενα γαμο αντιθετο με τα αισθηματα της.

Με εξαιρεση δυο "περιθωριακες" ταινιες ("Το ραντεβου της Κυριακης" του

Σωκρατη Καψασκη και "Η ζαβολιαρα" του Μαριου Αδαμη), η Αλικη θα γυρισει αλλες τρεις ταινιες στη διαρκεια του 1959. Ταινιες με τη "Φινος Φιλμ" που θα την καθιερωσουν ως την πρωτη σταρ του ελληνικου κινηματογραφου και θα της δωσουν τη δυνατοτητα να επιβαλει (παρα την πατριαρχικη σταση του Φινου απεναντι στους ηθοποιους του) τους δικους της ορους: "Αστερω" του Δημοπουλου, "Η μουσιτσα" του Γιαννη Δαλιανιδη και "Το ξυλο βγηκε απ' τον παραδεισο" του Αλεκου Σακελλαριου. Στις δυο τελευταιες η Αλικη θα δειξει και τις ικανοτητες της στο τραγουδι, σημειωνοντας δυο μεγαλες επιτυχιες, το "Ρικο- ρικο-ρικοκο" των Μωρακη- Γιαννακοπουλου στη "Μουσιτσα" και την περιβοητη "Γατουλα" (η "Γκριζο γατι") των Μανου Χατζιδακι-Γ. Ρουσσου στην ταινια "Το ξυλο βγηκε απ' τον παραδεισο".

Η Αλικη εχει πια κατακτησει το πανελληνιο. Στη δεκαετια του '60 οι

ταινιες της ειναι πρωτες σε εισιτηρια, με την καθεμια να ξεπερνα το εκατομμυριο σε Αθηνα και επαρχια: 1960: "Το κλωτσοσκουφι", με τον Αλεκο Αλεξανδρακη (τακτικος συμπρωταγωνιστης της στη δεκαετια του '60) και "Μανταλενα" του Ντινου Δημοπουλου, 1961: "Η Αλικη στο ναυτικο" του Αλεκου Σακελλαριου και "Η Λιζα και η αλλη" του Ντ. Δημοπουλου, 1962: "Ταξιδι" του Δημοπουλου, και "Αλικη", με συμπρωταγωνιστες ξενους ηθοποιους, που γυριζει ο πολωνικης καταγωγης καμεραμαν και σκηνοθετης Ρουντολφ Ματε (αποτυχημενη δυστυχως προσπαθεια του Φινου να επιβαλει την Αλικη στο διεθνες κοινο), 1963: "Η ψευτρα" του Γιαννη Δαλιανιδη και "Χτυποκαρδια στο θρανιο" του Σακελλαριου, 1964: "Η σοφερινα" και "Το δολωμα" του Σακελλαριου, 1965: "Μοντερνα Σταχτοπουτα" του Σακελλαριου, 1966: "Διπλοπενιες" του Γιωργου Σκαλενακη και "Η κορη μου η σοσιαλιστρια" του Σακελλαριου, 1967: "Αχ! αυτη η γυναικα μου" του Σκαλενακη και "Το πιο λαμπρο αστερ!

ι" του Κωστα Καραγιαννη, 1968: "Το κοριτσι του λουνα παρκ" και "Η αγαπη

μας" του Κωστα Καραγιαννη, "Η αρχοντισσα και ο αλητης" του Δημοπουλου, 1969: "Η δασκαλα με τα ξανθα μαλλια" και "Η νεραιδα και το παλικαρι" του Δημοπουλου.

Παρ' ολο που οι ταινιες αυτες ειναι καθαρα εμπορικες, υπαρχουν ορισμενες

που καταφερνουν να ξεπερασουν το πλαισιο αυτο. Οπως η "Μανταλενα", με μιαν Αλικη σχεδον αγνωριστη στο ρολο της κορης ενος βαρκαρη, που μετα το θανατο του πατερα της ερχεται σε συγκρουση με τον πετυχημενο καραβοκυρη του Παπαμιχαηλ, στην προσπαθεια της να θρεψει τα εξι μικρα της αδερφια. Ταινια που κερδισε τρια βραβεια στο Φεστιβαλ Θεσσαλονικης, μαζι και το βραβειο ερμηνειας για την Αλικη, ενω η ταινια εκπροσωπησε επισημα την Ελλαδα στο Φεστιβαλ των Κανων του 1961. Αλλη ενδιαφερουσα ερμηνεια της Αλικης ειναι εκεινη στο "Ταξιδι", στο ρολο της φτωχης κοπελας που ονερευεται ενα μακρινο ταξιδι.

Οι ταινιες που θ' ακολουθησουν στη δεκαετια του '70 δεν θα ειναι στο υψος εκεινων της προηγουμενης δεκαετιας: "Ενα αστειο κοριτσι" του αδελφου της Τακη Βουγιουκλακη και "Υπολοχαγος Νατασα" του Νικου Φωσκολου (1970), "Σ' αγαπω" του Τακη Βουγιουκλακη, "Η κορη του ηλιου" του Δημοπουλου (1971), "Η Αλικη δικτατωρ" του Τακη Βουγιουκλακη (1972) και "Η Μαρια της σιωπης" (1973) του Γιαννη Δαλιανιδη. Γυρισμενες απο αλλες εταιρειες, δεν εχουν τη φροντιδα και την εμπνευση που χαρακτηριζει τις περισσοτερες ταινιες που η ηθοποιος γυρισε στη "Φινος Φιλμ". Παραμενουν ομως εμπορικες επιτυχιες, με μιαν Αλικη παντα γεματη με τη ζωντανια, τον ενθουσιασμο, την τσαχπινια και τη χαρη που συνανταμε και στις αλλες της ταινιες. Στη δεκαετια του '80, η Αλικη, οπως κι αλλοι σταρ του ελληνικου κινηματογραφου, κανει μια προσπαθεια επιστροφης στη μεγαλη οθονη, με τις ταινιες "Πονηρο θηλυκο, κατεργαρα γυναικα" (1980) του Κωστα Καραγιαννη και "Κατασκοπος Νελλη" (1981) του Τακη Βουγιουκλακη, χωρις ομως επιτ!

υχια. Σιγουρα η Αλικη διεθετε πιο μεγαλο ταλεντο απο αυτο που δειχνει

στις περισσοτερες ταινιες της. Ταλεντο που ηθελε να απελευθερωθει απο τον κλοιο που αλλοι (μαζι και η ιδια) ειχαν φτιαξει γυρω της. Ταλεντο που φανηκε περισσοτερο στις ελαφρες κωμωδιες και τα μιουζικαλ, ιδιαιτερα σε ταινιες οπως "Το ξυλο βγηκε απ' τον παραδεισο" (η αγαπημενη της ταινια, οπως μας ειχε εκμυστηρευθει η ιδια η Αλικη), "Μανταλενα", "Χτυποκαρδια στο θρανιο" και "Διπλοπενιες". Ταλεντο που ξεχωριζει για τη ζωντανια, τον αυθορμητισμο, τη φρεσκαδα, τη χαρη, τη γοητεια και τον ολο παλμο του. Ενα ταλεντο τελικα μοναδικο, που καταφερε να ψυχαγωγησει αλλα και να μαγεψει (και θα εξακολουθει να το κανει) γενιες και γενιες. Το ποντικακι μπορει να χαθηκε. Η γατουλα ομως ζει και βασιλευει!

[15] ανθολογηση απ' οσα εχει πει, σε διαφορες συνεντευξεις που εδωσε

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΙΔΑΛΗ

Απο τις παμπολλες συνεντευξεις που εχει δωσει κατα καιρους σε εφημεριδες και περιοδικα η Αλικη Βουγιουκλακη, επιλεξαμε ορισμενα χαρακτηριστικα αποσπασματα, οπου μιλαει για το χαρακτηρα της, το χαμογελο της, τη σχεση της με τους θεατες, το θανατο, την πολιτικη, την εργασιομανια της, την ηλικια της. Ο θανατος και η αναγνωριση: * Εκεινο που με στενοχωρει ειναι που δεν θα ειμαι εδω για να διαβασω τι θα γραφτει μετα το θανατο μου. Νομιζω οτι τοτε θα μου αναγνωρισουν πολλα. Να, καπως ετσι βλεπω καποιο αρθρο στις εφημεριδες: "Η Αλικη ηταν ενα πλασμα απο τα ξεχωριστα πλασματα, ειχε αυτο το κατι που χαρακτηριζει τους ηθοποιους που δεν πεθαινουν με την εποχη τους, αλλα αφηνουν ανεπαφο το μυθο τους για τις επομενες γενιες". Αληθεια, κριμα που δεν θα ζω να τα διαβασω αυτα και να δω οτι τοτε δεν θα με αμφισβητει κανεις. Γιατι ξερω οτι αυτο θα συμβει (στο περιοδικο "Ο Κοσμος του Βιντεο", καλοκαιρι του '87). * Ξερω, τι με φτηνυνε εμενα. Ο κινηματογραφος. Φυσικα, αυτο δεν θα γινοταν αν ειχα σκηνοθετες τον Μπεργκμαν η τον Αντονιονι. Αλλα ξερεις κατι; Αν αυριο πεθαινα, θα συνεβαινε οτι και με τη Μεριλιν Μονροε, στην Αμερικη. Ενω ολοι την περιφρονουσαν και τη θεωρουσαν κατωτερο προιον, μολις πεθανε, ενωσαν κομματια απ' τις ταινιες της και ειπαν: "Κοιταξτε τι μεγαλο φαινομενο και τι σπουδαια ηθοποιος που ηταν" (στο περιοδικο "Γυναικα", στην Ολγα Μπακομαρου, το '76). Το χαμογελο της και ο ελληνικος λαος: * Θα ελεγα πως ειμαι παντα φευγατη. Ολο νομιζω οτι κατι απροοπτο με περιμενει. Δεν ξερω τι θα ηθελα να μου συμβει. Παντως, δεν εχω αποκτησει τιποτα τυχαια. Ολα γινονται με μεγαλη προσπαθεια. Ειμαι αισιοδοξο ατομο. Ακομη και οταν αισθανομαι ηττημενη, διοτι δεν καταφερα να εχω οικογενεια, λεω στον εαυτο μου: "Δεν βαριεσαι Αλικη, εχεις τη μεγαλυτερη οικογενεια του κοσμου. Αυτους που σε χειροκροτουν, αυτους που σε αμφισβητουν και αυτους που ασχολουνται θετικα η αρνητικα μαζι σου. Στο κατω κατω, δικοι σου ανθρωποι ειναι ολοι..."

Εχω τον καλυτερο δικηγορο της χωρας, το ελληνικο κοινο. Καμια φορα

αστειευομαι, προτρεποντας τους κριτες μου να μου βαλουν ενα ταλεντομετρο να δουμε ποση θερμοκρασια εχω. Αλλα το καλυτερο για μενα το ειπε καποτε ο Δημητρης Χορν: "Πως μπορει αυτη η κοπελα να διατηρει μονιμως τις σχεσεις της με το κοινο στους 39,9 βαθμουσ;" (στο περιοδικο "ΕΛΛΕ", Απριλιος '87). * Εχω προσφερει στον ελληνικο λαο την εμπιστοσυνη, ξερουνε οτι ποτε δεν τους λεω ψεματα, εχω προσφερει την αισιοδοξια, το οραμα και, πανω απ' ολα, το χαμογελο μου. Αυτο ειναι πηγαιο. Και σε μια εποχη που το 'χανε τοσο πολυ μεγαλη αναγκη (στον "Σκαι", στον Σπυρο Καρατζαφερη, το Μαρτιο του '96). * Υπαρχει ενα κοριτσι που εφερε ολη τη δροσια της νιοτης και της εποχης εκεινης που ξεκινησε. Κι αν με κυνηγαει εκεινο το κοριτσι, ειναι γιατι δεν βρεθηκε κανενα αλλο να το υποκαταστησει, και γιατι, εξωτερικα, παραμενει το ιδιο, παρ' ολο που μεγαλωσε πια, που εχει μια ηλικια, την οποια τη δεχεται και την καλοδεχεται (στην "Κυριακατικη Ελευθεροτυπια", στην Ολγα Μπακομαρου, το Δεκεμβριο του '89). * Εχω υπηρετησει το θεατρο και τον κινηματογραφο σε μεγαλη γκαμα. Εστω κι αν αυτο δεν θελει να το δει καποιος, γιατι βλεπει αυτο που προτιμαει. Κι αυτο που προτιμαει ειναι ενα γελαστο κοριτσι, που παντα τα καταφερνει και μας δινει αισιοδοξια και ελπιδα. Αυτη η εικονα ειναι μερος του εαυτου μου. Μονο μερος, γιατι δεν ειμαι μονο αυτο. Για να υπαρχει αυτη η γυναικα, που ακομα μπορει να μας χαμογελαει, απο κατω υπαρχει ενα αλλο προσωπο, που αγωνιζεται, που επιμενει, που πεισμωνει, που τα καταφερνει (στο "Εθνος", στον Κωστα Καναβουρη, τον Απριλιο του '93). Ο χαρακτηρας της και η εργασιομανια της: * Ειμαι ευαισθητη, δυναμικη, τολμηρη. Ειμαι πολυ πεισματαρα και με τον τροπο μου πολυ επιθετικη. Δειχνω οτι ειμαι παντα στην αμυνα, ενω στην ουσια κανω παντα το δικο μου. Ειμαι ετοιμη για επιθεση ανα πασα στιγμη. Αυτο ειναι ενα χαρακτηριστικο γνωρισμα δικο μου. Δεν θελω να δειξω το θεριο που κρυβω μεσα μου, γιατι μονο αν εχεις δυναμη, ευφυλα, αγωνιστικοτητα και παθος, μπορεις να ξεπερασεις τις δυσκολιες μιας τετοιας πορειας σαν της δικης μου και μπορεις να στεκεσαι με το κεφαλι ψηλα και να χαμογελας σημερα στη ζωη. Με το ιδιο αστειρευτο κεφι που ειχα οταν ξεκινησα (στο "ΕΝΑ", στον Μαρινο Κουσουμιδη, καλοκαιρι του '90). * Ειμαι ενα παραδειγμα εργατικοτητας, πεισματος, επιμονης και συνεπειας, ειτε προς αποφυγη ειτε προς μιμηση. Προς αποφυγη θα ελεγα μαλιστα, γιατι δεν θα ευχομουνα σε κανενα να ακολουθησει αυτο το παραδειγμα, να δουλεψει τοσο σκληρα, και στο τελος να 'χει τη μοναξια τη δικη μου... Η δουλεια μου ειναι η ζωη μου, μετα το παιδι μου, αυτο δικαιολογει την υπαρξη μου. Θαρρω πως ειμαι ταμενη να πεθανω στο σανιδι. Δεν δουλευω για τα χρηματα ακριβως, αλλα για να ζω αυτη την υπεροχη σχεση με το κοινο. Τη γευομαι γιατι εχει στοιχεια τρυφεροτητας και ερωτισμου (στην "Ακροπολη", στη Μαιρη Παραπονιαρη, το Σεπτεμβριο του '76). Η σχεση της με την πολιτικη: * Δεν σκοπευω ν' ασχοληθω με την πολιτικη, γιατι δεν εχω τα εφοδια, και δεν θελω να πειραματιστω πανω στο λαο, ο οποιος θα κληθει μετα να πληρωσει τα λαθη μου. Γινεται κανεις μαστορης, σε οποιαδηποτε δουλεια, οταν εχει κανει βοηθος... Ο ελληνικος λαος δεν νομιζω οτι ψηφιζει εναν καλλιτεχνη για τις πολιτικες του δυνατοτητες, αλλα για το γκελ που κανει το ονομα του... Εγω, που στη δουλεια μου εχω παρει ολων των ειδων τα ρισκα, εδω δεν το ρισκαρω.

Δεν ανηκω σε κανενα κομμα, δεν καπελωθηκα ποτε απο κανενα κομμα, δεν

στυλωνω ποτε τα ποδια, ψηφιζω παντα κατα συνειδηση... Δεν θα σας πω ποτε τι ψηφιζω. Αφηστε το να ειναι ενα μυστηριο (στην "Κυριακατικη Ελευθεροτυπια", στην Ολγα Μπακομαρου, το Δεκεμβριο του '89). * Την ποιοτητα της ζωης μας μπορει να την αλλαξει η νεοτερη σκεψη και οι τεχνοκρατες. Και στο ΠΑΣΟΚ και στη Ν.Δ., αλλα και στις δυναμεις της Αριστερας, υπαρχουν ανθρωποι με ευρεια σκεψη. Αυτοι που θα κοιταξουν ν' αντιμετωπισουν την Ελλαδα σαν μια χωρα με μεγαλη ιστορια και παραδοση.

Θαυμαζω παρα πολυ τον κ. Καραμανλη... Κι αν μιλησουμε για τον Κωνταντινο Καραμανλη του σημερα, το πολιτικο του πορτρετο τον τοποθετει στο πανθεον των πολυ μεγαλων πολιτικων ανδρων που περασαν απ' αυτη τη χωρα. Προσωπικα, ξεχωριζω τον Τρικουπη, τον Βενιζελο και τον Κ. Καραμανλη (στο "Εθνος", στον Κωστα Καναβουρη, τον Απριλιο του '93). Για την ηλικια της: * Μερικες φορες εχω την εντυπωση πως η ηλικια μου ειναι περισσοτερο φλεγον ζητημα απο την ελληνοτουρκικη κριση. Και ξερω πως πολλοι ασχολουνται μ' αυτην. Ειναι μαλιστα και καποιες υπερηλικες κυριες, που λογαριαζουν στα δαχτυλα των χεριων τους κι υστερα φωναζουν: "Α, μα, ειμαστε συνομηλικες". Μπραβο. Πολυ χαιρομαι αν αυτο τους δινει χαρα. Ειναι σαν να ψυχαγωγω το κοινο μου κι εξω απο τη σκηνη. Και στο κατω κατω της γραφης, ειμαι οσο θελω! (στο περιοδικο "Ταχυδρομος", στον Ζαχο Χατζηφωτιου, τον Αυγουστο του '77). * Εχω παντα την ηλικια των ρολων που ερμηνευω. Τωρα ειμαι οσο και η Σιρλει Βαλενταιν, 42 χρονων. Ο χρονος ειναι, φαινεται, κι αυτος θαυμαστης μου (στην "Κυριακατικη Ελευθεροτυπια", στην Ολγα Μπακομαρου, το Δεκεμβριο του '89).

[16] "Δεσποινις, ειστε ο μονος επικινδυνος αντιπαλος μου"

Της ΝΙΝΕΤΤΑΣ ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ- ΡΑΣΣΙΑ

Τ ο φλερτ της Αλικης Βουγιουκλακη με τη δημοσιοτητα αρχισε με την πρωτη ταινια της και εξελιχθηκε σε μονιμο δεσμο αλληλεξαρτησης. Υπηρξαν εποχες που τα εντυπα μεγαλης κυκλοφοριας συνεδεαν την επιτυχια τους με την εξασφαλιση ενος αριθμου δικων της εξωφυλλων η συνεντευξεων, ενω πολλες φορες η ιδια κατηγορηθηκε οτι μηχανευοταν διαφορα τερτιπια για διαφημιστικους λογους. Ελεγαν πως δεν διστασε να διαδωσει "το θανατο" της, οτι επεσε θυμα τροχαιου, που ειχε αποτελεσμα να αναστατωθει πασχαλιατικα το πανελληνιο, η πως "καηκαν τα μαλλια της και κυκλοφορει με περουκα", πραγμα που δεν συνεβη ποτε.

Αναμφισβητητα απο νωρις ειχε επιγνωση της δημοτικοτητας της και την εκμεταλλευοταν με επαγγελματικη δεξιοτεχνια. Χαρακτηριστικο ειναι πως λιγο πριν απο το 1960 ο Κωνσταντινος Καραμανλης της ειχε πει: "Δεσποινις, ειστε ο μονος επικινδυνος αντιπαλος μου..." Και δεν ειχε αδικο. Πολλοι Ελληνες πολιτικοι θα ζηλευαν την υποδοχη που της εκαναν οι Θεσσαλονικεις το Σεπτεμβριο του '60 στο αεροδρομιο και στο ξενοδοχειο, οταν πηγε στο πρωτο Φεστιβαλ Κινηματογραφου οπου προβληθηκε η "Μανταλενα" του Ντ. Δημοπουλου. Ηταν η εποχη που καθε φωτογραφια της αποκτουσε χρηματιστηριακη αξια στις συλλογες των παιδιων -"σου δινω μια Κατριν Ντενεβ, μου δινεις μια Αλικη Βουγιουκλακη;"- και καθε εμφανιση της συνοδευοταν απο εκδηλωσεις λατρειας του νεαροκοσμου.

Το πρωτο της εξωφυλλο ηταν στις "Εικονες". Αγνωστη αλλα ελπιδοφορα νεαρα ηθοποιος τοτε, ειχε μολις παιξει την Κρυσταλλω στον "Αγαπητικο της βοσκοπουλας", επαιζε ενα μικρο ρολο στο θεατρο "Κατερινα" και γυριζε την επομενη ταινια της. Απο το περιοδικο εψαχναν μια κοπελα που να θυμιζε την "ανοιξη". Την ξεχωρισε ο φωτογραφος του περιοδικου Βασος Μιγκος και η φωτογραφια που της εβγαλε δημοσιευτηκε την 25η Μαρτιου 1957 μαζι με ενα μικρο πορτρετο της που την παρουσιαζε ως "ελπιδα της ελληνικης σκηνης".

Το '60 ηταν ηδη η πιο πολυφωτογραφημενη Ελληνιδα. Μαλιστα, σε μια μεγαλη δημοσιογραφικη ερευνα εκεινης της χρονιας, κατακτουσε θριαμβευτικα τα πρωτεια, και ακολουθουσαν η Μελινα Μερκουρη, ο τοτε διαδοχος Κωνσταντινος, και ο πρωθυπουργος Κων. Καραμανλης. Μαλιστα στην απονομη του "Οσκαρ δημοτικοτητας" που μοιραστηκε εκεινη τη χρονια με τον Δημητρη Παπαμιχαηλ, "αστυφυλακες τραυματιστηκαν, η Αλικη κινδυνευσε να αφησει... το φουστανι της και ο Δημητρης... τα μαλλια του στα δαχτυλα των πιο εξαλλων απ' τους θαυμαστες του!".

Το ξερετε πως τον Απριλιο του '62 εγινε και πρωτοσελιδο στις μεγαλες

αγγλικες εφημεριδεσ; Ειχε παει στο Λονδινο για να συζητησει τις λεπτομερειες της πρωτης της διεθνους ταινιας, με τιτλο "Αλικη" (γυριστηκε με τον Τζες Κονραντ), και ειχε την τυχη να δει δημοσιευμενη τη φωτογραφια της πλαι στον Ουινστον Τσορτσιλ.

"Τους εδιωχνα με ενα καλαμι"

Λιγο λιγο ομως αρχισε και η ιδια να αντιλαμβανεται πως τα χειροκροτηματα

και οι υστεριες χιλιαδων ανθρωπων δεν μπορουσαν να γεμισουν τη μοναξια της ιδιωτικης ζωης της. Σε μια συνεντευξη που ειχε δωσει στον Βαγγελη Ψυρρακη τον Αυγουστο του '62 για τον "Ταχυδρομο" και στην ερωτηση του "σας ενοχλει η δημοτικοτητα", ειχε απαντησει: "Για να ειμαι ειλικρινης μου αρεσει και πρεπει να φροντισω νομιζω γι' αυτην, αφου ειμαι ηθοποιος. Μου στοιχιζει ομως. Την πληρωνω πολυ ακριβα, με εκνευρισμους, κλαματα, α υπνιες. Καποτε μαλιστα αναγκαζομαι να φερομαι ασχημα σ' αυτον τον κοσμο που μ' αγαπα. Πριν απο λιγες μερες ενω γυριζα σκηνες απο ""Το ταξιδι'' στο Κερατσινι, τοσος ηταν ο εκνευρισμος μου που πηρα ενα καλαμι και εδιωχνα τον κοσμο. Καταλαβαινω, τωρα, πως αυτο που εκανα δεν ηταν σωστο".

Πολλοι προσπαθησαν να αναλυσουν σε τι οφειλε η Αλικη Βουγιουκλακη τη δημοτικοτητα της, στο ταλεντο της, στην προσωπικοτητα της, στη σπιρταδα του μυαλου της, στην καπατσοσυνη της, στη δροσερη εμφανιση της, στα χαριτωμενα καμωματα της, σε τι; Μια απαντηση εδωσε καποτε και ο Μ. Καραγατσης ως θεατρικος κριτικος: "Εκατομμυρια Ελληνων τη θαυμαζουν και γεμιζουν τα θεατρα και τους κινηματογραφους οπου παιζει. Γιατι; Μονο επειδη ειναι ομορφη κοπελα; Το επιχειρημα αυτο θα ευσταθουσε για τους ανδρες θεατες. Με τη διαφορα οτι οι γυναικες που τη θαυμαζουν δεν ειναι λιγοτερες απο τους ανδρες. Συνεπως, οι παμπολλοι αυτοι αρρενες και θηλεις κατι παραπανω βρισκουν στην Αλικη Βουγιουκλακη απο την ομορφια της..."

Πληθος ξεσηκωνοταν οπου κι αν πηγαινε. Ο σκηνογραφος και ενδυματολογος

Μαριος Αγγελοπουλος θυμοταν: "Σε πολεις και μακρινα χωριουδακια ακομα. Παντου ξεσηκωνοταν το πληθος. Ετρεχε, ροβολουσε απο τα στενα, τα παρασοκακα, απο τα σπιτια, τις αυλες, τα μαγαζια και την κυκλωνε μεχρι ασφυξιας. Τα παιδια, οι νεες, οι μεγαλες σπρωχνονταν, ξεφωνιζαν, τσιριζαν να τη δουν ζωντανη, να την ακουσουν, να της ζητησουν φωτογραφιες, αυτογραφα, να την αγγιξουν κι αν ηταν δυνατον να της παρουν... και τριχες της κεφαλης της!"

[17] Απαντηση με χαστουκι

με τον Δημητρη Παπαμιχαηλ, η εγκυμοσυνη, η γεννα της, οι ερωτες της- καλυπτονταν απο δεκαδες δημοσιευματα. Ο Φρεντυ Γερμανος θυμαται πως το Δεκεμβριο του '64 το ζευγαρι Βουγιουκλακη- Παπαμιχαηλ εδωσε την πιο θορυβωδη πρες κονφερανς. Ηθελαν να ανακοινωσουν την αποφαση τους να παντρευτουν. Η συναντηση τους ομως με τους καλλιτεχνικους συντακτες εγινε σε μια ατμοσφαιρα ηλεκτρισμενη, καθως η ειδηση ειχε ηδη διαρρευσει σε μια δυο εφημεριδες, με αποτελεσμα καποιος συντακτης να κανει επιμονες ερωτησεις με αιχμηρους υπαινιγμους και να δεχτει αντι απαντησης ενα χαστουκι απο τον Παπαμιχαηλ. Ακολουθησε ομαδικη αποχωρηση των δημοσιογραφων, ενω η Αλικη Βουγιουκλακη ειχε βαλει τα κλαματα.

Ειχε προηγηθει ενα ειδυλλιο λιγων μηνων και ολοι νομιζαν πως θα περασει,

αφου ειχε εκδηλωθει μεταξυ τους μια εντονη επαγγελματικη αντιζηλια. Ειχαν γινει και οι δυο ειδωλα. Οι θαυμαστριες του Δημ. Παπαμιχαηλ εφραξαν με καρεκλες καφενειου και με καφασια απο το γειτονικο μαναβικο το δρομο (εμενε τοτε σε μια γειτονια του Πειραια) για να εμποδισουν το αυτοκινητο του να περασει, μπας και τον δουν καλυτερα. Οσο για την Αλικη, πολιορκουσαν ωρες ολοκληρες το σπιτι της και δεν εφευγαν αν δεν εβγαινε η υπηρετρια στο μπαλκονι να τους πεταξει φωτογραφιες της.

Στο γαμο τους, που εγινε στο εκκλησακι του Αγιου Νικολαου στους Δελφους,

ηταν πιο πολλοι οι φωτορεπορτερ και οι κινηματογραφιστες απο τους καλεσμενους. Στο "Ησαλα χορευε", γυριζαν οι νεονυμφοι, οι ιερεις, οι κουμπαροι και οι φωτορεπορτερ για ενα καλο στιγμιοτυπο.

Δεν περασαν πολλα χρονια για να αρχισει η πολεμικη εναντιον της, που

κινειται κυριως απο τους θεατρικους κριτικους. Η ιδια σε μια συνεντευξη της το 1966 συνδεει τις πρωτες κακες κριτικες με τις πρωτες φημες οτι κερδιζει πολλα χρηματα. "Οι κυριοι αυτοι εδειξαν φανερα ενοχλημενοι, ισως γιατι νομιζουν πως τα κερδιζω ακοπα. Κι αλιμονο, εγω ξερω με ποσους κοπους, θυσιες και στερησεις εχω κερδισει αυτα τα λεπτα τα οποια στο, κατω κατω, δεν τα χρωσταω σε κανεναν! Απο τοτε, λοιπον, απο τη στιγμη που γνωρισα την επιτυχια, οι κυριοι κριτικοι σταματησαν τους υμνους. Κι επειδη οι περισσοτεροι τους ειναι κομπλεξικοι (και μερικοι ημιμαθεις), εδειξαν φανερα τη δυσφορια τους για την αναγνωριση που ειχα απο το κοινο. Οταν πρωτοβγηκα στο θεατρο, ""Μουσουρη'' πολλοι μου γραφανε: "Τωρα εγινε πρωταγωνιστρια, της μενει να γινει και ηθοποιος! τωρα, πως μπορει μια ""πρωταγωνιστρια'' που δεν ειναι ηθοποιος να κραταει ενα εργο για μια ολοκληρη σεζον - αυτο δεν το ξερω".

Προβολη και ζηλια

Η μεγαλη προβολη φερνει και μεγαλη ζηλια. Την κατηγορουν για βεντετισμο

και για αυτοπροβολη πρωτοι οι συναδελφοι της. Κι αυτη αντεπιτιθεται: "Εμενα με προβαλλουν και με διαφημιζουν ""μεθοδικως και συστηματικωσ'' οι κινηματογραφικες εταιρειες με τις οποιες συνεργαζομαι". "...Με προβαλλουν οι παραγωγοι, κι αυτοι παλι οχι επειδη το επιβαλλω εγω, οπως λενε οι αγαπημενοι μου συναδελφοι, που μου θυμιζουν τις αλεπουδες και τα αγουρα σταφυλια, αλλα διοτι το επιβαλλουν οι νομοι του σημερινου εμποριου... Ειδατε κανενα προιον που να 'χει ξοδεψη μεγαλη, χωρις μεγαλη διαφημιση; Κι ομως κανεις δεν σκεφθηκε να κατηγορησει την ταδε μαρκα τηλεορασεως, να πουμε, οτι... βεντετιζει".

"Ειμαι προσωπο που εκλεγεται δια ""δημοκρατικης διαδικασιασ''", ελεγε.

Και ειχε δικιο.

[18] Η αρχη του τελους...

Ε δω και τεσσερα χρονια ειχαν αρχισει τα ακαθοριστα ενοχληματα αλλα τοτε ειχαν αποδοθει σε υπερκοπωση και θεωρηθηκαν ανευ σημασιας. Πριν απο δυο χρονια εγιναν πιο συγκεκριμενα, καθως αρχισαν να εκδηλωνονται διαχυτοι πονοι στην κοιλια, αλλα και παλι θεωρηθηκαν ως σημαδια υπερκοπωσης και δεν εγιναν ειδικες εξετασεις.

Τον περασμενο Απριλιο η Αλικη Βιουγιουκλακη, ενω εδινε παραστασεις στη Θεσσαλονικη, αρχισε να αισθανεται εντονες ενοχλησεις και συγκεκριμενα δυνατους κοιλιακους πονους και παρουσιασε ελαφρυ ικτερο.

Οι εξετασεις στις οποιες υποβληθηκε στη συμπρωτευουσα, οπως μεταξυ αλλων υπερηχοι ανω κοιλιας και αξονικη τομογραφια, εδειξαν καρκινο της ουρας του παγκρεατος με μεταστασεις στο ηπαρ.

Μολις ηρθε στην Αθηνα, υποβληθηκε σε μαγνητικη τομογραφια που επιβεβαιωσε

τα προηγουμενα ευρηματα, αλλα με τα στοιχεια αυτα δεν μπορουσε να γινει ακομη οριστικη διαγνωση. Συστηθηκε ακομη διαγνωστικη λαπαροσκοπηση για βιοψια και σταδιοποιηση της νοσου η διαδερμικη βιοψια του ηπατος για τον τυπο του νεοπλασματος.

Ελειπε ακομη η ενδοσκοπικη παλινδρομος χολαγγειογραφια, που ειναι το υπ'

αριθμον ενα διαγνωστικο μεσο επισφραγισης της διαγνωσης καρκινου του παγκρεατος.

Προκειμενου να γινουν οι εξετασεις αυτες αλλα και αλλες συναφεις, η Αλικη Βουγιουκλακη μετεβη στο Ενδοσκοπικο Κεντρο του Μοναχου που διευθυνει ο καθηγητης Μ. Κλασεν, συνοδευομενη απο τον καθηγητη Νικολαο Λυγιδακη.

Εκει, εκτος του οτι επιβεβαιωθηκε η διαγνωση που ειχε γινει στην Αθηνα, επισημανθηκε για πρωτη φορα η παρουσια αγνωστης μεχρι τοτε βλαβης, υπο τη μορφη εκτεταμενης στενωσης του χοληφορου δενδρου του δεξιου ηπατικου λοβου, δηλαδη του τμηματος του ηπατος που με τα δεδομενα των προ του Μοναχου εξετασεων εκρινετο υγιες.

Η επιπλεον αυτη αποκαλυψη σταθηκε καθοριστικη για τη ζωη της Αλικης,

καθως η βλαβη καθιστουσε ασκοπη καθε σκεψη εγχειρητικης αντιμετωπισης του προβληματος, οπως ειχε δηλωσει μετα το Μοναχο ο καθηγητης Λυγιδακης, καθως και καθε ιδεα χορηγησης χημειοθεραπειας.

Η βλαβη του ηπατος ειχε τετοια εκταση που καθιστουσε αδυνατη καθε

χορηγηση χημειοθεραπευτικου φαρμακου η εγχειρησης. Ετσι, ηδη απο το Μοναχο, η ζωη της Αλικης ειχε προσδιοριστει στα ορια των 2-3 μηνων...

Η Αλικη επεστρεψε στην Αθηνα και στη συνεχεια μετεβη στο ειδικο Κεντρο

της Μασαχουσετης των ΗΠΑ, οπου εγινε αξιολογηση των αποτελεσματων απο τους εκει ειδικους, οι οποιοι ομως δεν ειχαν να προσθεσουν τιποτα καινουργιο, ουτε μπορουσαν να προσφερουν επιπλεον βοηθεια.

Το χοληφορο συστημα επασχε μονο στο δεξιο λοβο του ηπατος και

συγκεκριμενα στο υψος των τμηματικων ηπατικων πορων, σημειο στο οποιο ηταν αδυνατο να γινει παροχετευση ενδοσκοπικα.

Στις 22 Μαλου η Αλικη Βιουγκλακη εισηχθη στο Ιατρικο Κεντρο, υπο την παρακολουθηση του επικ. καθηγητη Ι. Πουλατζα, οπου υποβαλλοταν σε υποστηρικτικη αγωγη, ενω της χορηγηθηκε και πειραματικο φαρμακο, μια ουσια που ανηκει στα αλκαλοειδη, σε μια προσπαθεια αντιμετωπισης των συμπτωματων.

Το τελευταιο διαστημα ειχε χασει σημαντικο βαρος και δυναμεις, ενω

χρειαζοταν ικανες ποσοτητες αιμοπεταλιων και ινσουλινης για να μπορει να διατηρειται σε μια ανεκτη κατασταση. Ετρωγε ελαχιστα, ενω η διατροφη της γινοταν κυριως με ορους.

Σημαντικο ηταν το οτι δεν πονουσε, παροτι αυτο ειναι αναμενομενο για

ασθενεις με καρκινο του παγκρεατος.

Εκεινο παντως που εξεπληξε τους γιατρους της ειναι η μεγαλη θεληση που

ειχε για ζωη και καμια στιγμη δεν εγκατελειψε την προσπαθεια και δεν σταματησε να κανει ονειρα, ακομη και επαγγελματικα...

[19] Μια φωνη σαν χαμογελο. Μια φρεσκαδα που εισεβαλε στο τραγουδι με

Του ΦΩΤΗ ΑΠΕΡΓΗ

Ε να σπιτι της Τριπολης του 1937. Πισω απο τα φωτισμενα παραθυρα, ενας ψηλος, κοντοκουρεμενος 12χρονος παιζει πιανο. Κοντα του τον θαυμαζει ενα εξαχρονο κοριτσακι. Ο νεαρος λεγεται Μικης Θεοδωρακης. Και η μικρη, Αλικη Βουγιουκλακη. Οι μαναδες τους κανουν παρεα. Οχι, ομως, και οι πατεραδες τους. Οπως και να το κανουμε, δεν ειναι και πολυ συνηθισμενες οι κοινωνικες συναναστροφες αναμεσα στο νομαρχη κι εναν υπαλληλο της νομαρχιας. Κανεις ακομα δεν φανταζεται πως θα τα φερει η ζωη. Οτι δηλαδη σε λιγα χρονια ο νομαρχης, ο Βουγιουκλακης, θα μεσολαβησει και θα σωσει το γιο του υπαλληλου του απο τη φυλακη. Και οτι, αντιθετα, ο νεαρος Θεοδωρακης δεν θα μπορεσει να σωσει τον πατερα της παιδικης του θαυμαστριας απο το θανατο. Οχι, κανεις ακομα δεν φανταζεται τιποτα απ' ολα αυτα κι ας βρισκονται τοσο κοντα, κι ας τρεχει τοσο γρηγορα η φαντασια των παιδιων...

Εικοσι δυο χρονια μετα, οι πληγες του Εμφυλιου παραμενουν νωπες, αλλα τα

πρωτα ανυποψιαστα χαμογελα απαιτουν κι αυτα μια χαρη. Ο Θεοδωρακης ζυμωνει μεσα του το "Αξιον Εστι", ο Βασιλης Τσιτσανης χαιδευει γλυκα τη "Σεραχ", αλλα η Βουγιουκλακη ξεπηδα με μια φωνη που δεν αναγνωριζουν ουτε οι αριστεροι, ουτε, αρχικα, ο λαικος κοσμος. Το "Ρικοκο", που ηχογραφει το Μαρτιο του 1959 για τη "Μουσιτσα" του Γιαννη Δαλιανιδη, περιεχει την ιδια ακριβως φρεσκαδα αλλα και απλοικοτητα που χαρακτηριζουν το ολοκαινουργιο μικροαστικο πατρον της εποχης. Η Αλικη θελει να ξεχασει το παρελθον, το ιδιο και πολλοι αλλοι σαν αυτην, αλλα και διαφορετικοι, γιατι, βεβαια, η ξαφνικη επιτυχια της δεν οφειλεται μονο σε νεαρα, ταλαντουχα και φιλοδοξα κοριτσια.

"Εγινε χαλασμος", ειπε αργοτερα ο Τακης Μωρακης. "Η φωνη της εδενε

απολυτα με το χαρουμενο υφος του τραγουδιου". Λεγεται, μαλιστα, οτι στο στουντιο ειχε λοξιγκα, που εμεινε στην ηχογραφηση, ταιριαζε αλλωστε με την ταινια. Αλλα αυτη ειναι μια απο τις αμετρητες ιστοριες γυρω απ' αυτην, που θα μεινουν για παντα γοητευτικα ανεξακριβωτες. Μια αλλη λεει οτι ηδη ως μαθητρια ξεσηκωσε τα στουντιο της "Κολουμπια" σε μια σχολικη επισκεψη κι ενας ηχοληπτης την κυνηγουσε μαγνητισμενος. Μια τριτη λεει πως, οταν καποτε ο Μανος Χατζιδακις διαμαρτυρηθηκε για το "ποσο πληρωσε" το "Γκριζο γατι", το "Νιαου βρε γατουλα" δηλαδη, για "Το ξυλο βγηκε απ' τον παραδεισο" του Αλεκου Σακελλαριου (1960), η Αλικη του απαντησε: "Ναι, Μανο μου, αλλα και ποσο το εισεπραξες". Την επομενη ιστορια, παντως, την ειχε διηγηθει ο ιδιος ο συνθετης στον Λακη Λαζοπουλο: "Το τραγουδι αυτο μου το ειχε παραγγειλει ο Τακης Λαμπροπουλος σε ρυθμο τσα τσα. Η μοδα ηταν καινουργια, του ζητησα, λοιπον, εναν ξενο δισκο για να κ!

αταλαβω το υφος. Μα δεν μου αρεσε. Κι ετσι εγραψα μια μελωδια απλη. Αλλα

η Αλικη ηθελε παντα τοσο να ταυτιζεται με τη μοδα, που πετυχε να προσθεσει καθε λιγο κι απο ενα τσα τσα τσα!"

Λιοπυρι και δροσια

Ακομα απλοικοτεροι ηταν οι στιχοι. Αλλα με ποση δροσια καταφερνει να τους αθωωσει η Βουγιουκλακη και με ποση ευελιξια ακολουθει την ευφανταστη μελωδικη αλλαγη, που ξεχωριζει το τραγουδι απο ολα τα αλλα. Και μ' αυτο, "χαλασμος" γινεται παλι. Μεχρι και τη σχεση της με τον Κωνσταντινο, ο γελοιογραφος, τοτε, Δημος Σκουλακης, ετσι τη σατιριζει στον "Ταχυδρομο" - σκιτσαροντας τον Γλιξμπουργκ να τραγουδα σε μια γατα: "Νιαου, νιαου, βρε γατουλα, με τη ροζ μυτουλα". Αλλα η Αλικη, απτοητη, διηγειται τις δυσκολιες της ζωης:

"Αν ξερατε καθε πλανο που σας εκανε να γελατε και να διασκεδαζετε ποσων

ωρων, συχνα και ημερων, κοπους χρειαστηκε για να γυριστει, μεσα στο λιοπυρι, στον αερα, στο χωμα! Να, π.χ., ο χορος με το τραγουδι της Γατουλας. Ποσο κρατα στην ταινια; Τρια - τεσσερα λεπτα; Ε, λοιπον, μας πηρε τρεις ολοκληρες μερες γυρισμα και αλλες τοσες προβα με τον Μανωλη Καστρινο, που το χορογραφησε. Οταν τελειωσε, τα ποδια μου ηταν καταπληγωμενα, κατατρυπημενα, υστερα απο τοσων ωρων χοροπηδητο, ξυπολυτη, μεσα στο χωμα και τις πετρες. Διασκεδαση μια φορα, ε;"

Πολλες φορες. Μεσα σε πεντε χρονια, ως τα μεσα της δεκαετιας του '60, η Βουγιουκλακη ερμηνευει τα πιο γλυκα και δροσερα τραγουδια της: "Μια περιπετεια στη Νοτια Καρολινα", "Σπουργιτακι μου" (για "Το κλωτσοσουφι"), "Εχω ενα μυστικο" (για "Το ξυλο βγηκε απ' τον παραδεισο"), "Μεσα σ' αυτη τη βαρκα", "Θαλασσα πλατια" (για τη "Μανταλενα") , "Τραβα μπρος", "Ο γλαρος" (για το "Η Αλικη στο ναυτικο") , "Θαλασσοπουλια" (για το "Αλικι μυ λοωε"), "Το τουιστ της μπλε ποδιας" (για το "Χτυποκαρδια στα θρανια"). Συνθετες, ο Μωρακης, ο Μιμης Πλεσσας και προπαντος ο Χατζιδακις. Ο Θεοδωρακης, οχι. "Μαζι συνεργαστηκαμε μονο στον ""Προδομενο λαο'' του '76", θυμοταν προσφατα. "Εγω ειχα διαφορετικο υφος. Αλλα την παρακολουθουσα και μου αρεσε σ' αυτο που εκανε. Ειναι σωστη, εχει ρυθμο, ωραια φωνη και πολλη χαρη".

"Κατ' αρχην τραγουδα σωστα", ειχε συμφωνησει, σε χρονο ανυποπτο και παλι,

ο Λαζοπουλος. "Δεν της ξεφευγουν φαλτσα. Επειτα, εχει μια φωνη που μενει στον κοσμο. Κανει πολυ παιχνιδι, εχει μεσα της ζωη. Περιεχει, αλλωστε, το ρολο της. Τα τραγουδια της ειναι σαν τριλεπτες στασεις σε μια ιστορια που εχει παρελθον και θα 'χει μελλον. Πανω απ' ολα, ομως, αυτη η φωνη κουβαλα μια αισιοδοξια αιωνια. Οτι η Ελλαδα εβγαινε επιτελους απ' τον πολεμο και δεν θα γυριζαμε ποτε πισω".

"Τοτε", ειχε γραψει και η ιδια στο εσωφυλλο μιας συλλογης της, που

κυκλοφορησε η "Πολιγκραμ", "ειχαμε την, ας την πουμε, πολυτελεια να ονειρευομαστε περισσοτερο. Ας ξαναθυμηθουμε, λοιπον, μια Αλικη που πηγε στο Ναυτικο και τραγουδησε, χωρις να ειναι τραγουδιστρια, σχεδον ολους τους μεγαλους συνθετες". Προσεξτε το τελευταιο: Πραγματι, η Βουγιουκλακη ευτυχησε μεν στον νεανικο Χατζιδακι και τον Σακελλαριο, ομως αντιθετα απ' ο,τι πολλοι νομιζουν, δεν τραγουδησε μονον αυτους. Αλλα, απο το 1965 ως το '80, και πολλους που δεν φανταζονται: Γιωργο Ζαμπετα ("Σηκω χορεψε συρτακι", "Δημητρη μου, Δημητρη μου"), Μανο Λολζο ("Ο μικρος δικτατωρ"), Γιαννη Μαρκοπουλο ("Ηλιος πανω, ηλιος κατω", "Ξανθομαλλου"), Σταυρο Ξαρχακο ("Φως της αυγης"), Δημο Μουτση ("Το τσιρκο"), Νικο Μαμαγκακη ("Στον ηλιο του μεσημεριου", "Η αγαπη θελει δυο"), Θανο Μικρουτσικο ("Βικτωρ, Βικτωρια"), Γιωργο Χατζηνασιο ("Ασπρο περιστερι"), Σταματη Κραουνακη ("Το τραγουδι της Αλικης"), Γιωργο Κατσαρο ("Γειρε στην πετρα"),!

Νικο Γκατσο, Λευτερη Παπαδοπουλο, Πυθαγορα, Λινα Νικολακοπουλου, Βαγγελη

Γκουφα κ.α.

Στην "Οδο Ονειρων"

Σε πολλα απο αυτα τα τραγουδια, η Αλικη, ιδιως οταν κανει ντουετο με τον

Δημητρη Παπαμιχαηλ, αναπαραγει το στερεοτυπο των λαικων παιδιων στην πιο λουστραρισμενη εκδοχη του. Σε αλλα, ομως, κυριως στα παλιοτερα και τα ελαφροτερα, συναντα, η μαλλον επινοει, το προσωπο που της ταιριαζει πιο πολυ: Μια πρωτοτυπη, επιφανειακη αλλα και θεραπευτικη μειξη της παιδιαστικης ανεμελιας, της εφηβικης μελαγχολιας, της γυναικειας πονηριας και της πιο ανυποπτης, ρομαντικης αισιοδοξιας. Μερικες φορες, αυτο το μειγμα ακουγοταν ρηχοτατο. Αλλοτε, ομως... Στο "Μια περιπετεια στη Νοτια Καρολινα" η Βουγιουκλακη τραγουδα οντως χατζιδακικα: με συγκρατημενη δραματικοτητα, λεπτη νοσταλγικοτητα και ανεπαισθητη ελαφροτητα. Και στο "Μεσα σ' αυτη τη βαρκα", ποτιζει το πικαπ με τη μελαγχολια της Μανταλενας, με την ιδια χαρη, οσες φορες και αν τ' ακουσεις.

Κατι ηξερε ο Μανος, που της ζητησε να κανει δυο εκτακτες εμφανισεις στην

"Οδο Ονειρων". Στις 14 και 15 Ιουλιου του 1962 στο "Μετροπολιταν" γινεται και παλι "χαλασμος". Και δινει την ιδεα της παρουσιασης στη χειμωνιατικη σεζον του "Καισαρ και Κλεοπατρα" του Τζορτζ Μπερναρ Σο ως μουσικης κωμωδιας...

"Η παρασταση κυλησε εξαισια εκεινο το βραδυ στις 11 Οκτωβριου 1962",

εγραψε αργοτερα ο Χατζιδακις, περιγραφοντας απολαυστικα την αποτυχια του. "Η Αλικη συγκινησε και συγκινηθηκε η ιδια τραγουδωντας τον Μαρκαντωνιο. Εγω διηυθυνα με ενταση και με την "πρεπουσα διαυγεια" την παρτιτουρα του ροσινικης υφης μουσικου μου σκαριφηματος, ο Καισαρ του Καρουζου ηταν σκωπτικος και με ειρωνεια αριστεριστικης καταγωγης, η χορωδια διδαγμενη απο την αχωριστη φιλη μου Ελλη Νικολαλδου τραγουδησε με ανεση και λυρικην ευπρεπεια τα αλεξανδρινα χορικα μου και που και που αφησαμε και λιγο Μπερναρ Σο να σκασει μυτη - που λενε".

Οταν η παρασταση κατεβηκε, η Αλικη, που επαιζε μελαχρινη, "μελαγχολικα ξαναγινε... ξανθια, για να την αναγνωριζουν τα παιδια". Κι οσο για τον Χατζιδακι, "συνεχιζα τις ηχογραφησεις για το δισκο χωρις την Αλικη μελαχρινη η ξανθια. Γιατι η Αλικη ανηκε σε διαφορετικη δισκογραφικη εταιρεια απο μενα. Και η εταιρεια ειναι Εταιρεια. Δεν αστειευεται".

Μιουζικαλ και αψιμαχιες

Αυτο, βεβαια, δεν την απογοητευσε. Συνεχισε ακαθεκτη τις προσπαθειες της

και στο μουσικο θεατρο. "Μιμηθηκες τη Μινελι;" τη ρωτουν το 1978 απο τον "Οικογενειακο Θησαυρο" για το "Καμπαρε":

"Ασφαλως, οχι, φιλε μου", απαντα. "Η Μινελι φορεσε μια μελαχρινη περουκα

και ερμηνευσε το ρολο. Δικαιωμα της. Απο τοτε ετσι τη μιμουνται ολοι οι τραβεστι. Εγω, ομως, κανω θεατρο και δεν βρισκω κανενα λογο να τη μιμηθω. Στοχος μου ηταν η σωστη παρασταση κι αυτο μετραει περισσοτερο. Εκανα μια υπερπαραγωγη, με διαλεγμενους συνεργατες σε καθε τομεα. Πρεπει να προσθεσω οτι τα τραγουδια αποδιδονται ζωντανα, χωρις πλει μπακ, με μοναδικες μικροφωνικες εγκαταστασεις τελευταιου τυπου και οτι τοσο απο ερμηνευτικης, οσο κι απο τεχνικης πλευρας, καταβαλαμε επι δυο μηνες και πλεον τις πιο εντονες προσπαθειες για το αρτιοτερο αποτελεσμα".

Κι απο το μιουζικαλ, στην οπερα. Τελος παντων, περιπου... Ανεβαζοντας το

1980 την "Ευθυμη χηρα" του Λεχαρ, η Βουγιουκλακη παρασυρεται σε επιπολαιες μομφες. "Τι δουλεια εχουν η Μοσχολιου, ο Τσιτσανης, ο Φλωρινιωτης και αλλοι να εισβαλλουν με τα μπουζουκια στο θεατρο;", λεει στη συνεντευξη Τυπου. "Μπορει στον τομεα τους να ειναι καλοι, αλλα στο θεατρο το μονο που κανουν ειναι να κατεβαζουν το επιπεδο του κοινου".

Μολις το μαθαινει η Βικυ Μοσχολιου γραφει, η, σωστοτερα, στελνει

επιστολη: "Συγχαρητηρια λοιπον! Η κυρια Βουγιουκλακη κανει οπερετικες δηλωσεις, γιατι φοβαται πως τα θεατρα με τη συμμετοχη μας θα γινουν σκυλαδικα. Και ειναι ατυχο ο λαος ν' ακουει γαβγισματα, επειτα απο τοσων χρονων νιαουρισμα. Το μονο που μενει επειτα απ' αυτο, για να φτιαξουν τα θεατρα, ειναι να εγκαταστησει η κυρια Βουγιουκλακη ενα δικο της προξενειο, οπου θα εισερχομαστε σαν γατουλες, ολοι οι καλλιτεχνες, για να παιρνουμε βιζα απο την κυρια προξενο, που θα ελεγχει που και πως θα μεταβουμε και τι θα τραγουδησουμε (...) Λησμονησε ακομα και την παροιμια ""στο σπιτι του κρεμασμενου για σχοινι δεν μιλανε''. Γιατι η κυρια προξενος τοσων και τοσων, πρωτη εφερε το μπουζουκι στο θεατρο και ειναι η πρωτη λυσσαξασα στο Ρεχ στην ""Κορη μου τη σοσιαλιστρια'' εδω και χρονια. Κι αυτο το καημενο το μπουζουκι που τοσο το κατηγορει, την εσωσε τοτε απο το φιασκο της ""Κλεοπατρασ''". Και το μονιμο καρφι: "Αλλα βλεπεις, η μν!

ημη εξασθενει με τα χρονια". Αυτο που στ' αληθεια δεν εξασθενει, ειναι

το πεισμα της με το μουσικο θεατρο: "Βικτωρ, Βικτωρια", "Εβιτα", "Ωραια μου κυρια", "Η μελωδια της ευτυχιας"... "Αυτη ειναι μεγαλη τραγουδιστρια, αλλα εγω ειμαι πεισματαρα σαν φυσικο φαινομενο", λεει στην Μαλβινα Καραλη, για την Αγγλιδα ηθοποιο που ειχε υποδυθει πρωτη την Περον.

Φυσικο η κοινωνικο φαινομενο, η Αλικη υπηρξε η μονη ηθοποιος που ειδε τις πωλησεις ενος τραγουδιου της, του "Γκριζου γατιου", να συναγωνιζονται αυτες της "Μαντουμπαλας" του Στελιου Καζαντζιδη. Η μονη που ακουσε το ονομα της σε παιδικη παραλλαγη παλιου τραγουδιου: "Στο Ζαππειο μια μερα περιπατουσα/ συναντησα μια νεα ξανθομαλλουσα/ φορουσε τακουνακι και μπλε σορτσακι/ τη λεγανε Αλικη, Αλικη Βουγιουκλακη". Και μια απ' τις ελαχιστες που ακουσαν τα παιδια να τις τραγουδουν και στο κρυφτο: "Τζενη Καρεζη, Κωστας Κακαβας, Αλικη Βουγιουκλακη, εσυ θα τα φυλας". Και στη δευτερη εκδοχη: "Μελινα Μερκουρη, Ειρηνη Παππα, Αλικη Βουγιουκλακη, εσυ θα τα φυλας".

Στον τελευταιο δισκο της τραγουδουσε κουρασμενα, μερικες φορες και

παραφωνα, κομματια απο μιουζικαλ που εχει ανεβασει. Ουτως η αλλως, ομως, δεν μας συγκινησε μ' αυτον, κι ουτε γι' αυτον θα τη θυμομαστε. Αλλα για κεινο που τη ζητησε και ο Διονυσης Σαββοπουλος, οταν εκανε στην ΕΤ-1 το "Ζητω το ελληνικο τραγουδι". Για την εμφυτη, τη δροσερη της χαρη, την ανυποψιαστη οσο ο ρομαντισμος και ανακουφιστικη σαν το χαμογελο.

"Κυρια γατουλα", της διαμηνυσε μετα στο δισκο, "ο ασκημοπαπαγαλος απο

απεναντι σας ευχαριστει για τη χθεσινοβραδινη σας επισκεψη. Η συμμετοχη σας στο ασμα του καλυψε ενα χασμα του. Εντυπωσιακο το υψηλο σας ρε διεση, αποδεικνυει γι' αλλη μια φορα πως γατα η κυρια! Δουλος σας".

"Το πληρωσες το προστιμο..."

"Το τραγουδι της Αλικης" συνεθεσε ο Σταματης Κραουνακης σε στιχους της

Λινας Νικολακοπουλου και τραγουδησε η ιδια η Αλικη Βουγιουκλακη στο δισκο "Δεν εχω ιδεα":

"Στην παραλια το βαπορι/ φαινοταν μολις με το ζορι/ ισα ρε μαγκα

Πειραιωτη/ κλακετα πρωτη/ κι επι της υποδοχης/ οι κυριες των τιμων/ με αερα εποχης/ με συγγνωμη και παρντον/ τραβα πισω και θα δεις./ Οι Ελληνες το νοστιμο το λενε και κουκλακι/ πληρωσαμε και προστιμο/ Αλικη Βουγιουκλακη στην ιστορια/ φυσηξε καινουργιο αερακι./ Στη λεωφορο Αμαλιας/ με μια σκια αμφιβολιας/ φωτιζονται ολα τα γινατια/ στα δυο σου ματια./ Παμε κι αλλη μια φορα/ για να δωσουμε αφορμη/ στη μεγαλη διαφορα/ που 'χει η τεχνη απ' τη ζωη/ σαν κουναει την ουρα./ Οι Ελληνες το νοστιμο το λενε και κουκλακι/ πληρωσαμε και προστιμο Αλικη Βουγιουκλακη/ Το πληρωσες το προστιμο/ Αλικη Βουγιουκλακη/ στην ιστορια φυσηξε καινουργιο αερακι".

Το αστρο της Το αστρο της Αλικης Βουγιουκλακη -ενας λαμπρος αστερας διαρκειας- εσβησε δραματικα μεν, αλλα κατα τα αλλα οπως θα το ηθελε η ιδια: Μιας Αλικης εν πληρει δοξη, απυροβλητης απο το χρονο, ομορφης και δροσερης, οπως ηθελε να φαινεται παντα, με αμειωτη τη λατρεια του κοσμου, νικημενη μονο (αυτη που δεν εδειχνε να πτοειται ποτε στο βιο της) απο την αναποτρεπτη ανθρωπινη μοιρα. Ευτυχησε, δουλευοντας με μοναδικη και απαρομοιωτη δυναμη κι αποφασιστικοτητα, ν' αναδειχθει απο τα πρωτα της βηματα ("εθνικη μας Α.Β." την ειχε αποκαλεσει η Ελενη Βλαχου, την ιδια εποχη που στη Γαλλια μεσουρανουσε η θρυλικη Μπε-Μπε -της οποιας ομως το αστρο εδυσε συντομα) και να κατακτησει ο,τι ηθελε. Κι αν σκονταφτε καπου (αλλα κι εκει εν δοξη, με τη μοναδικη ικανοτητα που ειχε να μεταβαλλει και αποτυχημενες επιλογες της σε γεγονοτα), ειναι γιατι και το ρισκο ηταν στη φυση της. Η Αλικη ηταν ενα αντιπροσωπευτικο κομματι της νεοτερης Ελλαδας: Μιας Ελλαδας, που βγαινοντας απο περιπετειες που τη ρημαξαν (κι εξακολουθουν να την ταλανιζουν) προσπαθουσε να σταθει -και σταθηκε- στα ποδια της, σε καιρους ραγδαιων εξελιξεων, ενιοτε με μια μεμπτη αλλα κατανοητη προσαρμοστικοτητα, ακολουθωντας μια πορεια μοναχικη, κι ας μην επαψε ποτε να πλαισιωνεται απο αλλους ("ο αντρας της ζωης μου ειμαι εγω", ελεγε αλλωστε η ιδια). Ηταν πλασμενη απο μεταλλο αντοχης, εξ ου και ξεχωρισε και διατηρησε την ηγεμονια της, πανταχου παρουσα, παντα στο προσκηνιο της επικαιροτητας, κοντα 40 χρονια, χωρις να παψει ποτε να λατρευεται απο ανθρωπους ολων των ηλικιων και των κοινωνικων ταξεων. Με το θανατο της χανεται ενα απο εκεινα τα φαινομενα που εδωσε το δικο του στιγμα σ' εναν τοπο και σε μια εποχη, προσφεροντας πεδιο λαμπρο σ' εκεινους που θα θελησουν να το ερμηνευσουν περαιτερω παντοιοτροπως.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΙΩΝΗΣ

[20] "Και τωρα, μια αλλη εικονα"

Με τον τιτλο αυτο η δημοσιογραφος Μαρια Παπαδοπουλου σκιαγραφησε στο περιοδικο "Ταχυδρομος", τον Ιουνιο του 1974, το πορτρετο της Αλικης Βουγιουκακη. Ειναι πραγματικα η... αλλη εικονα της "εθνικης σταρ", που ελαχιστες φορες δοθηκε τοσο ξεκαθαρη μεσω του Τυπου: "Οι αναδιπλωσεις του μυθου Βουγιουκλακη στην οθονη ειναι η ιδια η ιστορια του ελληνικου εμπορικου κινηματογραφου -ενας πιστος καθρεφτης της μοιραιας διαδρομης του. Η ""Μπε-Μπε'' της Ελλαδος ξεκινησε με την ανοδο της εγχωριας κινηματογραφικης παραγωγης -που βοηθηθηκε απο τον εξηλεκτρισμο της ελληνικης υπαιθρου- τη στιγμη που περναγε απο τη βιοτεχνια στην βιομηχανια. Φορτισμενη με ολα τα μυθοποιητικα στοιχεια του ακαταμαχητου καταφερτζη Ρωμηου, συν τις διαστασεις της αφοπλιστικης ενζενι και ενος αδηλου σεξουαλισμου, η ξανθια γατουλα εφτασε μεχρι το τελευταιο χωριο του ελλαδικου χωρου, εγινε το λαμπρο αστερι των φτωχων και καταφρονεμενων κι εκλεισε την τροχια της με τον θανατο της εμπορικης κινηματογραφιας απο οξεια τηλεοπτικη κριση. (...) Αλλα τι ακριβως ειναι αυτος ο μυθος ""Αλικη'' που διαρκει ενα τεταρτο του αιωνα; Πρωτα πρωτα, ενα πανεξυπνο πλασμα. Με φοβερη θεληση και τρομεη εργατικοτητα. Αυτη η ντελικατη κοπελλα εχει δουλεψει σκληρα κι εχει η ιδια κατασκευασει τον μυθο της. Υπηρξε ο καλυτερος μανατζερ για τον εαυτο της, η ιδια εκανε τις καλυτερες δημοσιες σχεσεις που εγιναν ποτε για την σταρ Αλικη, η ιδια διηυθυνε την τυχη της. Το μυαλο της, που εκτιμαει απολυτα σωστα τις καταστασεις, εκανε συχνα την τομη που χρειαζοτανε και οι αναδιπλωσεις της ειναι απειρες. Καμια φορα μπροστα στους δημοσιογραφους, που βλεπει με απεραντη αγαπη σαν φορεις του θρυλου της, υποδυοταν εναν διπλο ρολο. Εκεινον του πλασματος του μυθου και του θυματος αυτου του μυθου. Οταν δεν επιανε η μικρη παρασταση ""αχ, ειμαι παγιδευμενη μεσα στο κελυφος της σταρ, αχ, με καταπιεζει το ειδωλο μου'', τοτε αλλαζε αμεσως, τιναζε στον αερα αυτα που ελεγε, γελουσε και παλι σε αφωπλιζε, εστω με μια ωμη ειλικρινεια. Γιατι η Αλικη ξερει βεβαια να !

ειναι γοητευτικη. Σε πολλα επιπεδα . Αναλογως πως την συμφερει. Κι εχει κανει τοσο κοπο, τοσο μοχθο για να συντηρησει την ειδωλοποιηση της απο την ιδια. Με τροπο δε, απολυτως συστηματικο, τοσο που θα ζηλευαν και οι πιο μεγαλοι διαφημισται του Χολλυγουντ. Ο απολογισμος της ζωης της ειναι ακριβως μια σειρα καλομελετημενες πραξεις και ανακοινωσεις που συντηρουν το ενδιαφερον. Εχει, κατα καιρους, παθει ατυχηματα απο γκαζι (στη Σκωτια), απο υποψηφιους απαγωγεις, απο εκδηλωσεις εξαλλων θαυμαστων εδω και στην Τουρκια, εχει φωτογραφηθει στο Ζαππειο με καροτσι με τον Γιαννακη, χωρις τον Γιαννακη, ημιγυμνη και οχι, χωριζει και ξανασμιγει, και παντα διαδηλωνει τις προθεσεις της για εργα ποιοτητος που ποτε δεν παιζει".

[21] "Η Τζενη με καλει κοντα της"

Του ΦΩΤΗ ΑΠΕΡΓΗ

Παει ενας χρονος απο τοτε: η Αλικη Βουγιουκλακη καθοταν στο καμαρινι της,

οταν η ματια της επεσε σε μια παλια φωτογραφια της με την Τζενη Καρεζη. Ποτε πριν δεν ειχε αντιδρασει κοιταζοντας την, ομως, οπως λεν ανθρωποι που ηταν μπροστα, αυτη τη φορα συνεβη κατι παραξενο: "Οχ, η Τζενη με κοιταζει!", ειπε τρομαγμενη. "Θελει να με παρει". Ηταν η πρωτη φορα που καποιος την ακουσε να το λεει, αλλα οχι η τελευταια. Στους επομενους μηνες, ο φοβος εγινε εμμονη. "Να δεις που η Τζενη δεν μου εχει συγχωρησει οτι εμεινα πισω, οτι η μητερα μου εχει την κορη της, ενω η δικη της οχι. Και τωρα με καλει κοντα της", ελεγε σε στενους φιλους, ομως ολα ηταν ακομη αρκετα φωτεινα, ωστε αυτες οι σκεψεις να δειχνουν παραλογα σκοτεινες, γεννημενες, ισως απο το γεγονος, οτι, αν και ηταν φιλες, ενιωθε παντα σα να δινει λογο στην Καρεζη. Δεν περασε πολυς καιρος, ομως, και το σκοταδι εγινε πολυ πιο χειροπιαστο.

Οι μερες και οι νυχτες στο νοσοκομειο δυσκολεψαν ραγδαια. Κι αυτη η

θλιβερη επιταχυνση αναγκασε την πρωταγωνιστρια να επιστρατευσει ολες τις πλευρες της ιδιοσυγκρασιας της. Η αξιοθαυμαστη αξιοπρεπεια και το κουραγιο με τα οποια αντιμετωπισε πριν απο δυο μηνες τις καμερες στο ταξιδι πρωτα απο απο το Μοναχο κι επειτα προς τη Νεα Υορκη, διατηρηθηκαν και στο Ιατρικο Κεντρο. "Προσευχηθειτε για μενα", ειχε πει με μουδιασμενο, αλλα γενναιοδωρο χαμογελο, ομως εκτος απο το Θεο κατεφευγε και -που αλλου- στο θεατρο. "Απεφευγε να ονομασει τον καρκινο", θυμαται ο Λακης Λαζοπουλος. "Κι εχω την εντυπωση, οτι τη στιγμη ακριβως που αισθανθηκε, οτι μπορει να εχει, αρχισε να υποδυεται, οτι δεν εχει. Ηταν ο δικος της τροπος να τον αντιμετωπισει".

"Λες να γινει;"

Μερικες φορες κατορθωνε ακομα και να αστειευτει με την αρρωστια. Με

πικρα, ομως: "Τι ζωδιο εισαι;" ρωτησε ο Κωστας Σπυροπουλος τον Μικη Θεοδωρακη τη μερα που την επισκεφθηκε. "Λεων", απαντησε εκεινος. Και τοτε, η Βουγιουκλακη ειπε με νοημα: "Εγω καρκινος". Αλλοτε, ομως, προσπαθουσε να "ψαρεψει" τους γυρω της.

Ο Κωστας Σπυροπουλος ηταν, μαζι με το γιο της Γιαννη, οι ανθρωποι που

εζησαν αυτες τις μεταλλαγες πιο πολυ και πιο δραματικα απο τον καθενα. Η αρχικη τους ανησυχια βαθαινε καθημερινα, για να μετατραπει τις τελευταιες ωρες σε ηρεμη, βαθια απελπισια. Μαζι τους, τις περισσοτερες ωρες, ο αδελφος της Τακης, η ταμιας της Αλεκα, και, τελευταια, η μητερα της, Εμμυ, που αρχισε μολις προσφατα να συνειδητοποιει το αναποφευκτο. Μεχρι να καταπεσει, η Αλικη χαιροταν πολυ τις επισκεψεις των φιλων. Του Λαζοπουλου, του Σταματη Φασουλη, της Ζωης Λασκαρη, της Νορας Βαλσαμη, της Νινετας Λεμπεση, αλλα και ανθρωπων με τους οποιους βλεποταν ως τοτε αραια, οπως ο Ευαγγελος Γιαννοπουλος, η Δημητρα Λιανη και ο Θεοδωρακης. "Αντε, να βγεις και να ξανανεβασουμε την ""Αντιγονη''" της ειχε πει ο συνθετης, που ειχε γραψει τη μουσικη για την παρασταση του Μινωα Βολονακη στην Επιδαυρο. "Ναι; Λες να γινει;" θυμαται ο ιδιος, οτι ειχε πει με ελπιδα η Αλικη. Λιγο μετα, ομως, τη βαρυνε η αληθεια: "Ειμαι πολυ βαρ!

ια, δινω τη μαχη της ζωης μου", το υ ειπε σοβαρα.

Ο τελευταιος ρολος

Ομως, ακομη και στις πιο σκοτεινες στιγμες, "δεν εκλαψε ποτε", θυμαται ο Λαζοπουλος. Αυτη που σ' ολη τη ζωη της ειχε ετοιμο το δακρυ οποτε το ηθελε, τωρα απο πεισμα ειχε στερεψει.

Ενημερωμενη για ολα, αφου, μεχρι να την εγκαταλειψουν οι δυναμεις της, ξεκοκαλιζε καθημερινα εφημεριδες και περιοδικα, μπορουσε, οταν ηθελε, κουτσομπολευοντας, να κρυβει τα συναισθηματα της. Αλλα ενιωθε τη βαθια μεταβολη που συντελουνταν μεσα της. "Οσο ξεχωριστη ηταν η ζωη της, αλλο τοσο ηταν και ο θανατος της. Συνεβη κατι μοναδικο: για τον κοσμο πεθανε νεα - οπως ακριβως το ηθελε. Αλλα η ιδια προλαβε να καταλαβει, πως θα γινοταν αν γερνουσε. Και συνειδητοποιησε, οτι δεν θα της αρεσε. Δεν θα μπορουσε να το ανεχτει", λεει ο Λαζοπουλος. Ηταν ενας απο τους φιλους που ξενυχτησαν εξω απο την πορτα της στα γενεθλια της, τα πρωτα που δεν γιορτασε μαζι τους. Αναμεσα τους, ο Φασουλης, η Μαρινελλα, η Λασκαρη, η Βαλσαμη. Η ατμοσφαιρα ηταν παραξενη. Αντι για κερακια, αναψαν τις αναμνησεις τους. Και σε μιαν ακρη, ο Δημητρης Παπαμιχαηλ, οταν καταλαβε οτι δεν θα μπορουσε να την ξυπνησει με ατακες απο παλιες ταινιες τους, επινε κι εκλαιγε.

Η ιδια η Βουγιουκλακη, οταν αποφασισε οτι το τελος πλησιαζει, το δεχτηκε

πιο συγκρατημενα: "Κριμα... Προχωρησα πολυ μακρια και δεν προλαβα να γνωρισω την αλλη Αλικη μεσα μου", ειπε σκεπτικη σε μια φιλη. Ηξερε, οτι περιθωρια γι' αλλους ρολους δεν υπηρχαν. Ομως, δυο πραγματα την ενιαζαν εως το τελος: το πρωτο, η υστεροφημια της- ποιοι θα μιλουν, τι θα πουν γι' αυτη και ποια αισθηση θα απομεινει γυρω της. Και το δευτερο και κυριοτερο, το θεατρο. Τι θ' απογινει το θεατρο. "Εισαι ευχαριστημενη που βρεθηκε λυση;" τη ρωτησε καποιος την Πεμπτη. "Ναι", ενευσε κουρασμενα και πηγε να χαμογελασει. Αλλα η μασκα οξυγονου δεν την αφησε.

[22] Ο χρονος, ποιος χρονοσ;

Ποιος χρονοσ; Μια καποια ιστορικη στιγμη προορισμενη να μεγαλουργει η ν' αφανιζεται, μια εννοια αφηρημενη, εκπροσωπουμενη απο ενα κειμενο, ενα μαρμαρινο αγαλμα η μια κινηματογραφικη ταινια; Ο χρονος που περασε η εκεινος που θα 'ρθει, με το ευρυτερο κοινωνικο περιβαλλον καθε γενιας, παρον η απον;

Μηπως ο χρονος, οπως τον εβλεπε η Αλικη Βουγιουκλακη σε τεσσερις

διαφορετικους χωρους του σπιτιου της, κοιταζοντας τα εργα του αγαπημενου της ζωγραφου, του Γιαννη Σπυροπουλου; (Ναι, η πανεξυπνη και καλλιεργημενη αυτη γυναικα, οσο κι αν εχουν αντιρρησεις οι οποιοι "βαθυστοχαστοι", ηταν απο τους πρωτους Ελληνες που αγορασαν εργο του Σπυροπουλου στα μεσα κιολας της δεκαετιας του '60).

Τι επιλεγουμε απ' ολα αυτα, οταν ταυτιζουμε την Αλικη με την εννοια του

χρονου; Το δικο μας χρονο μεσα απο την αναμνηση της δροσιας της στις

παλιες ελληνικες ταινιες και το θεατρο "Ρεξ" η το θαυμασμο για το ξεπερασμα του στο αρυτιδωτο προσωπο τησ;

Το μοντελο μηπως του μεταβιομηχανικου ανθρωπου, που η τεχνολογια μπορει

να τον διατηρει ατσαλακωτο;

Βαρεθηκα να διαβαζω πικροχολα σχολια για την κονσερβοποιημενη Αλικη, λες

και η ιδια δεν ειχε τιποτε αλλο να επιδειξει στη ζωη και την καριερα της.

Και βεβαια ειχε το αγχος του χρονου. Ποιος δεν το 'χει; Ποσα χιλιομετρα

βαδισμα δεν γινονται καθε μερα, ποσα μετρα κολυμπι, ποσες αντιρυτιδικες κρεμες δεν καταναλωνονται ακριβως γι' αυτο το κερδος του χρονου, που, τοσο καλα ξορκιζει τη φθορα, αρα το θανατο. Καταφερνε να ξεπερνα τη βιολογικη καθημερινοτητα της φθορας, οπως οι περισσοτεροι δημιουργικοι ανθρωποι που διατηρουν στο βλεμμα τους κατι εφηβικο. Και περιμενουν.

Στην "Γκραντιβα" του Γιενσεν ο συγγραφεας δινει την αγωνια του Αυγουστου

και της Γκρετα για ο,τι πρεπει να δουν στο ταξιδι τους στην Ιταλια. "Υπαρχουν κι αλλα πραγματα που πρεπει να δουμε αυριο", ρωτα εκεινη πριν επιλεξουν το βουνο με το ηφαιστειο πριν περασουν στις υποψιες οτι μπορει ν' αρχισει να ξερνα φωτια, ενω οι ιδιοι θα 'χουν μπει για τα καλα στην πραγματικοτητα της "πομπηιανης φαντασιας".

Ο χρονος καλυπτει με ελπιδα τις αναμονες και τις περιεργειες, τοσο

δυνατες στους μοναχικους ανθρωπους.

Ας εχουμε το κουραγιο να κοιταξουμε πισω απο τον καθρεφτη της

επιτυχημενης καριερας της γυναικας που περιτριγυριζεται απο νεοτερους ανδρες γιατι κατι καινουργιο θα φερουν στο χωρο της για να κεντρισουν τη μοναξια της.

Η Αλικη ειχε την αναγκη να ξεπερνα το χρονο της, περιμενοντας τις

καλυτερες μερες. Σ' αυτο ακριβως το σημειο ταυτιστηκε με τουλαχιστον τρεις γενιες. Τα παιδια της δεκαετιας του '60, που μεγαλωνοντας με τις ταινιες της θελουν και να βλεπουν σ' αυτη ζωντανη την παιδικοτητα τους, τους ανθρωπους της δικης της γενιας, που ελπιζουν να τα καταφερουν και τους μεγαλυτερους της, που μπορουν να καμαρωνουν.

Κι αφου ολα πρεπει να ερμηνευονται πρακτικα, ιδου και η απαντηση στις

κλειστες κλινικες της Ελβετιας, οπου η κυτταροθεραπεια κανει θαυματα, στους μεγαλους χειρουργους της Βραζιλιας, που τιθασευουν τη φυση. Αν ομως δεν εχεις τιποτα να περιμενεις στο αυταρεσκο παρον απο το μελλον σου, γιατι ολα αυτα;

Σοβαρα τωρα, θα μετρησουμε τα χρονια αυτης της δροσατης γυναικασ; Τι

μικροαστικη αντιληψη, ποση απουσια γενναιοδωριας απο μερους μας να μην παραδεχτουμε πως ο χρονος καμια φορα ενδιδει στη θεληση της φυσης που γεμιζει με αναμονες τον ανθρωπο.

Ο χρονος της Αλικης που μετρησε ταινιες, εργα θεατρικα, εξαιρετικες

παραγωγες η αποτυχιες, μετρησε και ανεκπληρωτες αναμονες. Γι' αυτες και αξιζε να κερδηθουν τα ορια.

Ατσαλακωτη, λοιπον, και με τον ασφοδελο στο χερι; Και τωρα τι λεμε; Πως

στη συναντηση με τον ψυχοπομπο Ερμη θα 'ταν σαν να 'παιζε στο "Χτυποκαρδια στα θρανια" η μηπως και τωρα χρειαζεται να κοιταξουμε πισω απο τον καθρεφτη για ο,τι κρυφτηκε σοφα στους τοιχους ενος δωματιου γεματου γιατρουσ;

"Δεν εχει διχως ερωτα σκοπο η ζηση"

Οι αντρες της ζωης της: Κωνσταντινος Γλιξμπουργκ, Δημητρης Παπαμιχαηλ, Νικος Μομφερατος, Γιωργος Ηλιαδης, Μαριος Πλωριτης, Νασος Μποτσης, Αριστειδης Καρυδης- Φουκς, Βλασσης Μπονατσος, Κωστας Σπυροπουλος

Της ΜΑΡΙΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ

Ο ερωτας ηταν ενα σημαντικο κεφαλαιο στη ζωη της Αλικης, οπως φανερωνει η δηλωσηη της στον "Ταχυδρομο", την εποχη που ανεβασε την "Καμπιρια" ('75-'76): "Θελω να ειμαι η Αλικη Βουγιουκλακη; Θελω, ναι, θελω! Αφου η σχεση ειναι ερωτικη και αφου μου αρεσει ο ερωτας και αφου, οπως λεει η ""Καμπιρια'', ""δεν εχει διχως ερωτα σκοπο η ζηση'', θεωρω το κοινο εραστη μου και θελω να ειμαι ερωμενη του". Μια απαντηση που ταιριαζει σιγουρα σε μια σταρ...

Οσο για τους αντρεσ; Αυτοι μαλλον πικραθηκαν οταν ακουσαν τη σιδηρα

δηλωση της: "Ο αντρας της ζωης μου ειμαι εγω". Στη διαρκεια του δημοσιου βιου της, ωστοσο, ειπε και γλυκυτερες κουβεντες, που τους αφορουσαν και φανερωναν αδυναμιες. Πολλες φορες ειχε δηλωσει πως επασχε απο την αναγκη της αναζητησης ενος χαμενου πατερα. "Στον Αρθουρ Μιλερ αναζητησε η Μεριλιν την προστασια, που ζητησα ματαια και γω στους εραστες μου. Αλλα η Μεριλιν ηταν δυστυχης. Εγω δεν ειμαι, γιατι εχω παιδι", θα πει η Αλικη στην ιδια συνεντευξη στον Γιωργο Λιανη. Κι εκεινος λιγο μετα θα τη ρωτησει: "Γιατι δεν βγηκες ποτε περιπατο στηριγμενη στο μπρατσο ενος νεου αντρα, που να 'σουνα ερωτευμενη μαζι του;". "Ειναι πολυ αργα", απαντησε. "Παντα ηταν πολυ αργα. Απο τα 17 μου χρονια ημουν καταδικασμενη να ειμαι διασημη".

Ο,τι ειχε κανει τα πρωτα της βηματα στο θεατρο, κοπελιτσα ακομα ηταν, και

το ονομα της συνδεθηκε με τον διαδοχο Κωνσταντινο. Υπηρξε ειδυλλιο μεταξυ τους η ολα ηταν φημεσ; Εκεινη τοτε ελεγε επισημα: "Ειναι μια ιστορια τελειωμενη. Ο Κωστας ειναι ενα συμπαθητικο αγορι κι αναμεσα μας υπηρξε μια καλη φιλια, μια μεγαλη φιλια θα ελεγα". Για το ιδιο θεμα θα πει στον Γιωργο Λιανη, με αφορμη τη συζητηση τους για την "Καμπιρια": "...Εγω μεσα σε δεκαπεντε χρονια περασα απο κατι Συμπληγαδες, περασα απο θυελλες πολιτικες, απο δικτατοριες με κατι ρετσινιες φοβερες, απο ενα δηθεν ειδυλλιο με τον παλιο μας βασιλια...". "Ο κοσμος δεν σου συγχωρεσε ποτε ισως", επεμεινε ο δημοσιογραφος, "οτι υπηρξες ""αγαπημενη'' του παλιου μας βασιλια". Και η Αλικη απαντησε: "Απο τη μερια μου, τουλαχιστον, δεν υπηρξε ποτε ειδυλλιο. Ημουν πιτσιρικα εγω, πιτσιρικι-διαδοχος αυτος. Υπηρξε μονο μια ερωτικη φιλια".

Μιλωντας, ωστοσο, για τους ερωτες της στην εκπομπη του Μεγκα "Ενωπιος

Ενωπιω", τον Ιανουαριο του 1993, δεν εξαιρεσε τον τοτε διαδοχο Κωνσταντινο. "Καλο παιδι και τρυφερο, που το καταπιεζε ομως η μαμα του η Φρειδερικη", ανεφερε η Αλικη. Ειπε μαλιστα μεταξυ αλλων οτι ο Φινος ειχε φτιαξει το χωματοδρομο που οδηγουσε στο κινηματογραφικο στουντιο του, για να μπορει να πηγαινει ο διαδοχος με το σπορ αμαξι του και να παρακολουθει τα γυρισματα. Λιγους μηνες ομως αργοτερα, το Μαιο, σε συνεντευξη της στον Θαναση Λαλα στο "Βημα", παραδεχτηκε: "Ε, ολοκληρωθηκαν", οι σχεσεις της με τον Κωνσταντινο.

Στην ιδια εκπομπη η ηθοποιος μιλησε για τη μεγαλη της αγαπη, τον Δημητρη Παπαμιχαηλ, με τον οποιο γνωριζονταν και συνεργαζονταν περιπου 10 χρονια πριν ερωτευτουν κεραυνοβολα και δεθουν με τα δεσμα του γαμου. Εζησαν μαζι εννεα χρονια, απεκτησαν ενα παιδι, τον Γιαννη, αλλα χωρισαν επεισοδιακα, χωρις να το εχουν ξεπερασει. "Για το χωρισμο φταιει", ειπε, "η μεγαλυτερη δικη μου προβολη, ο ανταγωνισμος που υπηρχε για την πρωτια των ονοματων μας - ανταγωνισμος που υποδαυλιζαν οι κινηματογραφικες εταιρειες".

Ενας αλλος σημαντικος αντρας της ζωης της, που της φερθηκε πολυ ζεστα,

οπως χαρακτηριστικα ειπε, ηταν ο εκδοτης της "Απογευματινης" Νικος Μομφερατος. Αναφερθηκε επισης και στον κρυφο δευτερο γαμο της με τον Κυπριο επιχειρηματια Γιωργο Ηλιαδη, γαμος που κρατησε πολυ λιγο. Δηλωσε ακομα οτι και τοτε ηταν ερωτευμενη με εναν νεοτερο της, χωρις να αναφερει το ονομα του. Εννοουσε τον Κωστα Σπυροπουλο.

Το ονομα της παντως δεν συνδεθηκε τοτε μοναχα με τον Κωνσταντινο, αλλα

και με Ελληνες σκηνοθετες, Τουρκους παραγωγους, Εγγλεζους σταρ, βιομηχανους, επιχειρηματιες. Η ιδια δεν παραδεχτηκε τιποτα. Το 1963 σε συνεντευξη της στον "Ταχυδρομο" τονισε: "Ειχα ολους κι ολους τρεις δεσμους. Εναν ατυχο αρραβωνα και δυο σοβαρες σχεσεις με δυο σοβαρους ανθρωπους". Ο πρωτος ηταν με τον Μαριο Πλωριτη. Ο δευτερος φαινεται οτι ηταν με τον εκδοτη Νασο Μποτση και ο τριτος μαλλον ο διευθυντης φωτογραφιας Αριστειδης Καρυδης- Φουκς. Δυο χρονια μετα δηλωσε στο περιοδικο "Αθηναια": "...Τρεις δεσμους ειχα σε ολη μου τη ζωη. Τον Πλωριτη, τον ""αλλο γνωστο δεσμο'' και τον Καρυδη, που δεν αγαπουσα...".

Το μιουζικαλ "Εβιτα" εφερε στη ζωη της τον Τσε και φυσικα τον Βλασση

Μπονατσο. Στη διαρκεια της πενταχρονης σχεσης τους, η Αλικη εγινε πιο "γλεντζου" και πιο "τολμηρη". Καπνιζε πολυ, ξενυχτουσε, εκανε κοσμικη ζωη και σεξι εξωφυλλα, οπως εκεινο στον "Ταχυδρομο", τον Αυγουστο του '82, οπου κρυβει το γυμνο της μπουστο με τα χερια της και τα χερια του Βλασση. Ο Τυπος δεν αντιμετωπισε απο την αρχη το δεσμο τους σαν ενα γεγονος με προοπτικη το γαμο. Μονο η "Βεντετα" (Ιουνιος '84), οταν η Βουγιουκλακη περιοδευε στην Αυστραλια, εκανε εξωφυλλο της εθνικης μας σταρ με τιτλο: "Αλικη: Τριτος γαμος εν οψει!". Αυτος ο γαμος δεν εγινε ποτε...

[23] ΘΕΑΤΡΟ: Η ανεμελη ναζιαρα κοπελιτσα, που τολμησε τα τελευταια

Ωραια μου Κυρια...

Του ΝΙΝΟΥ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗ

Το οτι η Αλικη Βουγιουκλακη ηταν ενα πλασμα ξεχωριστο, ενα φαινομενο σπανιο, μ' ενα ταλεντο δυσκολο να το περιγραψει κανεις, φαινεται οχι μονο στις δεκαδες ταινιες που γυρισε στη διαρκεια της κινηματογραφικης της καριερας, αλλα και στην παρουσια της στο θεατρο, που καλυψε περισσοτερο απο 40 χρονια.

Το 1953, σε ηλικια μολις 21 χρονων (αν δεχτουμε πως γεννηθηκε το 1932),

κανει το ντεμπουτο της με το θιασο του Εθνικου Θεατρου, ερμηνευοντας τη Λουιζον στον "Κατα φαντασιαν ασθενη" του Μολιερου, που σκηνοθετει ο Αλεξης Σολομος. Εκει ομως που θα εντυπωσιασει ειναι στο ρολο της Ιουλιετας, οταν αντικαθιστα την Αννα Συνοδινου στη σεξπιρικη τραγωδια "Ρωμαιος και Ιουλιετα", που σκηνοθετει ο Μητσος Λυγιζος για το θιασο Νικου Χατζισκου το καλοκαιρι του '54 στο Θεατρο του Εθνικου Κηπου.

Θα συνεργαστει με το θιασο Χατζισκου και στη διαρκεια της χειμερινης

περιοδου, ενω, στα επομενα τρια χρονια, θα συνεργαστει με τους θιασους Κοτοπουλη και Κατερινας, παιζοντας ρολους ενζενι σε εργα οπως "Η πινακοθηκη των ηλιθιων" του Τσιφορου, "Σιμουν" του Λενορμαν, "Θεατρινα" των Σομερσετ Μομ και Γκ. Μπολτον, "Διχτυ της αραχνης" της Αγκαθα Κριστι κ.α.

Θ' αρχισει να επιβαλλεται ως μεγαλη και μοναδικη σταρ, τοσο στην οθονη

οσο και στη σκηνη, απο το 1958. Στον κινηματογραφο με τις ταινιες "Ερωτας στους αμμολοφους" και "Ο Μιμικος και η Μαιρη" και στο θεατρο με το "Ωραια μου κυρια" του Τζορτζ Μπερναρντ Σο, στο θιασο Κωστα Μουσουρη, με την Αλικη να ερμηνευει με ξεχωριστη χαρη, ομορφια και μπριο την Ελιζα Ντουλιτλ που απο ασκημο αγοροκοριτσο μετατρεπεται σε μια λαμπρη, εκθαμβωτικη, με ενα αφοπλιστικο χαμογελο (το μεγαλο χαρισμα της Αλικης), ωραια κυρια. Ρολος που θα τη σημαδεψει σ' ολοκληρη τη θεατρικη της καριερα και στον οποιο θα επανελθει αρκετες φορες στο μελλον.

Το κοινο της ειναι το ιδιο μ' εκεινο των ταινιων της. Ενα κοινο ολων των ηλικιων, ιδιαιτερα ομως ενα κοινο απο παιδια και εφηβους, που την καταλαβαινουν ιδιαιτερα, μια και η ιδια κρατουσε παντα μεσα της κατι απο την αθωοτητα και την αφελεια της παιδικης ηλικιας. Ενα κοινο που τη θαυμαζε και τη χειροκροτουσε θερμα, γιατι την αισθανοταν δικη του.

Οι καλυτεροι ρολοι της ειναι εκεινοι μιας συνηθως ανεμελης, συχνα

ναζιαρας, κοπελιτσας, που αγωνιζεται για να ζησει αλλα και ν' αγαπησει μεσα σ' εναν κοσμο πολυπλοκο και μπερδεμενο, ειτε αυτη λεγεται Ελιζα Ντουλιτλ ειτε Καιτη Ζαιτλ ("Τοπο στα νιατα" του Φοντορ) ειτε Σουζι Σαξ ("Φτωχο σαν σπουργιτακι" του Φοντορ) ειτε Ντοροθι Λανκαστερ ("Ο πριγκηψ κι η χορευτρια" του Τερενς Ρατιγκαν) ειτε Καλλιοπη ("Ο πειρασμος" του Ξενοπουλου) ειτε Καμπιρια ("Καμπιρια" του Νιλ Σαιμον) ειτε Σαντι Μποουλς ("Καμπαρε" του Τζο Μαστεροφ).

Στο δικο της θεατρο, το "Αλικη", τα ελληνικα η ξενα εργα που ανεβαζει,

κωμωδιες η μιουζικαλ, αλλα και δραματα, απο συγγραφεις οπως ο Αλεκος Σακελλαριος, ο Γρηγορης Ξενοπουλος, οι Ν. Τσιφορος και Πολ. Βασιλειαδης, ο Γ. Ρουσσος, ο Μπερναρντ Σο, ο Νορμαν Κρασνα, ο Ζαν Ανουιγ, ο Πολ Οσμπορν, ο Στεφαν Τσβαιχ, ο Τζειμς Μπαρι, ο Νιλ Σαιμον, ο Μπερναρντ Σλειντ, ο Αλεξανδρος Δουμας, ο Τ. Ραις, ο Β. Ρασελ, ο Εντουαρντο ντε Φιλιπο, οι Μπαριγι και Γκρεντι, οι Λιντσε ι και Κραουζ, της προσφερουν ρολους ελκυστικους, πλουσιους σε αισθηματα, που της δινουν τη δυνατοτητα να βγαλει στην επιφανεια μορφες του εαυτου της, της σταρ που ειναι σιγουρη για τη θεση της και τον προορισμο της.

Με αλλα λογια, ν' αφομοιωνει και να αναπαραγει το καθετι συμφωνα με την προσωπικοτητα της, μαζι και τη φρεσκαδα, τη χαρη και το χιουμορ, που ηταν εμφυτα μεσα της. Ακομη και κωμωδιες ασημαντες, η ηθοποιος καταφερνε να τους δωσει τη φρεσκαδα εκεινη και την πνοη που σε ξεκουραζε. Η παρουσια της στο παλκοσενικο ηταν πραγματι αναζωογονητικη.

Ακουραστη, εψαχνε για νεα πρωτοτυπα εργα, σε Λονδινο και Νεα Υορκη, και

ως θιασαρχης επιζητουσε, με απλοχερια, το τελειο ανεβασμα τους. Συχνα τολμηρη, προσπαθησε να ξεφυγει απο τα γνωστα πλαισια που την ηθελε το κοινο της: οπως με το "Νυφικο κρεβατι" του Γιαν ντε Χαρτογκ, οπου, με σκηνοθετη τον Κωστα Μπακα, εδειξε πως διεθετε περισσοτερο ταλεντο απ' οσο της επετρεπαν οι ρολοι της, η, αργοτερα, στο ρολο της Μαργαριτας Γκοτιε, στην "Κυρια με τας καμελιας" του Δουμα, με σκηνοθετη τον Ιταλο Μαουρο Μπολονινι, η το "Γλυκο πουλι της νιοτης" του Τενεσι Γουιλιαμς, με σκηνοθετη τον Ανδρεα Βουτσινα.

Ειναι ακριβως η τολμη της αυτη που, το καλοκαιρι του '90, θα την οδηγησει

στην Επιδραυρο, οπου, με σκηνοθετη τον Μινω Βολονακη, θα ερμηνευσει την "Αντιγονη" του Σοφοκλη. Μια εντιμη, αν και τελικα αποτυχημενη, προσπαθεια, που εκανε την Αλικη να επιστρεψει στους ρολους εκεινους που ηξερε να ερμηνευει με ξεχωριστη φινετσα και χαρη: "Η κυρια δεν με μελει", "Μις Πεψι", "Ωραια μου κυρια", "Η μελωδια της ευτυχιας". Εργα φωτεινα, δροσερα, με τη μαγεια που μονο η Αλικη καταφερνε να τους δωσει. Κι ειναι ακριβως αυτη την Ωραια, και παντα χαμογελαστη, Κυρια του θεατρου που παντα θα θυμομαστε.

"Ενα κομματι απο τη ζωη μας" Ο πολιτικος κοσμος για την απωλεια της Καθολικη ηταν η εκφραση λυπης του πολιτικου κοσμου για το θανατο της Αλικης Βουγιουκλακη, αλλα και η εκτιμηση του για την καλλιτεχνικη της προσφορα: Κ. ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (Προεδρος της Δημοκρατιας): "Ο θανατος της Αλικης Βουγιουκλακη με λυπησε βαθυτατα. Η Αλικη Βουγιουκλακη υπηρξε λαμπρη ηθοποιος και προσεφερε πολλα στο θεατρο και τον κινηματογραφο. Στη μακροχρονη και τοσο επιτυχη καλλιτεχνικη σταδιοδρομια της εγινε ιδιαιτερως δημοφιλης και σε καθε προσπαθεια της τη συνοδευε η αγαπη του κοινου. Γι' αυτο και ο προωρος θανατος της ελυπησε εξαιρετικα ολους τους Ελληνες". Κ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (τ. Προεδρος Δημοκρατιας). Μολις πληροφορηθηκε το θανατο της, εστειλε στη μητερα της το ακολουθο τηλεγραφημα: "Σας εκφραζω τη συμπαθεια μου για το θανατο της κορης σας, της μοναδικης σε τεχνη και ομορφια Αλικης". ΚΩΣΤΑΣ ΣΗΜΙΤΗΣ (πρωθυπουργος): "Η Αλικη Βουγιουκλακη ηταν ενα κομματι απο τη ζωη ολων μας. Μαζι της περιπλανηθηκαμε σε κοσμους φανταστικους και ανθρωπινους. Το αστρο της θα μεσουρανει στον ονειρικο κοσμο της τεχνης". ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΕΒΕΡΤ (προεδρος της Ν.Δ.): "Ο προωρος θανατος της Αλικης Βουγιουκλακη ειναι απωλεια που ξεπερναει τα ορια του καλλιτεχνικου κοσμου. Η Αλικη, περα απο μεγαλη ηθοποιος, υπηρξε ενα συμβολο που, σε δυσκολες μαλιστα ωρες, εδωσε χαρα και αισιοδοξια στον κοσμο. Ειχε το χαρισμα της επικοινωνιας μαζι του και κερδισε την καρδια του. Η Αλικη θα ζει αναμεσα μας με το εργο της, δινοντας μας μεσα απο αυτο το μεγαλο διδαγμα της ουσιαστικης προσφορας και της πραγματικης δημιουργιας". ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ (γεν. γραμματεας του ΚΚΕ). Με τηλεγραφημα της στην οικογενεια της Αλικης Βουγιουκλακη εξεφρασε τα θερμα της συλλυπητηρια. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (προεδρος Πολιτικης Ανοιξης): "Το διασημο χαμογελο της ζωης, της δρασης και της ομορφιας εσβησε. Η Ελλαδα εχασε το μεγαλο της αστερι, ο καθε Ελληνας το δικο του ανθρωπο και εγω μια σπανια φιλη". ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ (υπουργος Πολιτισμου): "Μοιαζει σχεδον απιστευτο το οτι η Αλικη Βουγιουκλακη δεν ειναι πια αναμεσα μας. Η Αλικη μας... Σαν να μας ειπε ψεματα αυτη η γυναικα με την τεραστια ικανοτητα για ζωη και τη θεληση για ομορφια. Κι ομως. Ουτε αυτη τη φορα ειπε ψεματα. Η Αλικη εφυγε και βραδιασε ξαφνικα μεσα στο γελιο μας. Χρονια ολοκληρα, με επιμονη και προσωπικο μοχθο διδαξε τη χαρα, κερδιζοντας την αγαπη ολου του κοσμου, την αγαπη που της αξιζε. Και ηταν μεγαλη η αγαπη, γιατι μας εμαθε οτι αξιζουμε τη χαρα του παραμυθιου. Με τετοια συνεπεια, ωστε το ειχαμε ξεχασει πως ο χρονος ειναι κοινος για ολους. Δεν το θυμηθηκαμε ουτε οταν την επισκεφθηκε η αρρωστια. Ηταν συμβολο ζωης και νομιζαμε οτι η ζωη δεν αρρωσταινει. Ας μην πουμε, λοιπον, οτι εφυγε. Ας πουμε οτι απεσυρθη στα παρασκηνια. Και περιμενει το τριτο κουδουνι για να ανοιξει η αυλαια. Μια ολοκληρη Ελλαδα την αγαπησε και θα εξακολουθει να την αγαπα". Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (επιτιμος προεδρος της Ν.Δ.): "Εκφραζω τη βαθια μου οδυνη για το χαμο της Αλικης Βουγιουκλακη. Η γυναικα μου και εγω συνδεομασταν μαζι της, την αγαπουσαμε και τη θαυμαζαμε παντα για την καλοσυνη και τη θεληση της. Παλεψε σκληρα και με το ταλεντο και τη ζωντανια της αναδειχθηκε σε ινδαλμα του ελληνικου λαου που θα τη θυμαται παντα με αγαπη". Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ (προεδρος Συνασπισμου): "Εφυγε ορθια μια σπουδαια καλλιτεχνις, ενας αξιος και δυνατος ανθρωπος. Η Αλικη Βουγιουκλακη κερδισε την αγαπη του κοσμου. Προσφερε τη δροσια και την ανασα των ρολων της στην ελληνικη κοινωνια. Μοχθησε σκληρα και η δουλεια της δεθηκε με ολοκληρες γενιες για δεκαετιες. Αυτος ο δεσμος αγαπης με τον κοσμο θα εξακολουθει να υπαρχει και να τη συνοδευει". ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΒΟΛΑΣ (προεδρος ΔΗΚΙ): "Εκφραζουμε τη βαθια μας θλιψη για την απωλεια της Αλικης Βουγιουκλακη, της δημοφιλους ηθοποιου, η οποια με τη μακροχρονια προσφορα της στο καλλιτεχνικο στερεωμα αφησε την προσωπικη της σφραγιδα". ΝΤΟΡΑ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ (βουλευτης Ν.Δ., πρ. υπουργος Πολιτισμου): "Η Αλικη Βουγιουκλακη ηταν μια μεγαλη ηθοποιος που κατορθωσε να γινει και να παραμεινει πηγη αισιοδοξιας και χαρας για ολους τους Ελληνες. Ηταν η νιοτη ολων μας. Με βαθια συγκινηση και θλιψη την αποχαιρετουμε σημερα. Το χαμογελο της θα μεινει ασβεστο στη μνημη των Ελληνων". Δ. ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ (δημαρχος Αθηναιων): "Η Αλικη Βουγιουκλακη θα μεινει στη μνημη και στην καρδια μας. Θα θυμιζει για παντα μια δημιουργικη, αισιοδοξη εποχη του κινηματογραφου και του θεατρου μας. Η Αθηνα, η πολη που η Αλικη Βουγιουκλακη αγαπησε και τραγουδησε, την τιμα και θα τη θυμαται". ΣΤΕΛΙΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ (δημαρχος Πειραια): "Η θλιψη για το θανατο της Αλικης Βουγιουκλακη ειναι πανδημη, γιατι αγαπηθηκε ισως οσο κανενας αλλος. Η Αλικη θα μεινει αξεχαστη για την προσφορα της στο θεατρο και τον κινηματογραφο, για τη ζωντανια της, για τη νεοτητα της και το αιωνιο χαμογελο της".

Το Δ.Σ. της Ενωσης Συντακτων Ημερησιων Εφημεριδων Αθηνων, εκφραζοντας τη

θλιψη του για το χαμο της Αλικης Βουγιουκλακη και σεβομενο την επιθυμια της οικογενειας της, αντι για στεφανι προσφερει 100.000 δραχμες στο Παιδικο Χωριο ΣΟΣ.

Κλειστα θεατρα χθες-αυριο

Κλειστα εμειναν χθες βραδυ τα θεατρα. Ηταν ο ελαχιστος φορος τιμης στη μεγαλη πρωταγωνιστρια που εφυγε. Η αποφαση παρθηκε απο την Πανελληνια Ενωση Ελευθερου Θεατρου, δραστηριο μελος της διοικησης της οποιας υπηρξε κατα διαστηματα η Αλικη Βουγιουκλακη, και το Σωματειο Ελληνων Ηθοποιων. Κλειστα θα μεινουν τα θεατρα και αυριο Πεμπτη, ημερα της κηδειας της ηθοποιου.

Η αποφαση αυτη δεν ισχυει για τις παραστασεις που γινονται στο πλαισιο

των διαφορων φεστιβαλ (Αθηνων, Βυρωνα κ.λπ.), που θα τηρησουν το προγραμμα τους. Ο "Βασιλιας Λιρ" με το θιασο του Κωστα Καζακου δοθηκε χθες κανονικα στο Ηρωδειο.

Οσο για το μνημοσυνο για τα τεσσερα χρονια απο το θανατο της Τζενης

Καρεζη, που εχει οριστει για αυριο στις 12 το μεσημερι στο Α Νεκροταφειο, θα τελεστει, κι ας προηγειται μολις τρεις ωρες απο την κηδεια της Αλικης Βουγιουκλακη.

Ο υστατος χαιρετισμος

Η Ελλαδα εχει αποκτησει -δυστυχως- εμπειρια στη διαδικασια του μαζικου προσκυνηματος στον Αγιο Ελευθεριο. Γι' αυτο και χθες το απογευμα, λιγο μετα τις εξι, που ανοιξαν επισημως οι πορτες στο παρεκκλησι της Μητροπολης ο κοσμος με απολυτη ταξη ειχε ηδη σχηματισει μια μεγαλουτσικη ουρα. Κι οταν ερχοταν η στιγμη, σε ομαδες των πενηντα ανθρωπων περιπου, κατεβαινε τα σκαλια και επαιρνε θεση μπροστα στην εισοδο περιμενοντας υπομονετικα τη σειρα του για να προσκυνησει τη σορο της Αλικης Βουγιουκλακη. Γυρω γυρω στεκονταν σιωπηλοι οσοι ειχαν ηδη μπει στο παρεκκλησι, προσκυνωντας και αφηνοντας ενα λουλουδακι που θα αποτελουσε γρηγορα μερος του εμφανους λοφισκου στην αριστερη πλευρα του ναου. Μεσα, σε απολυτη σιγη που ταιριαζει σε τετοιες στιγμες, το τετραμελες τιμητικο αγημα αρχικα απο νεαρα κυριως μελη του Σωματειου Ελληνων Ηθοποιων - (ακολουθησαν ο Κωστας Αρζογλου, η Ελενα Ακριτα κι η Αννα Παναγιωτοπουλου) που θα εναλλασσονταν καθ' ολη τη διαρκεια της διαδικασιας - και καθισμενοι δεξια απο τη σορο, ο γιος της Αλικης Βουγιουκλακη, Γιαννης, ακουμπωντας καταπονημενος το κεφαλι του σ' ενα υποστηριγμα του τοιχου και διπλα του ο Κωστας Σπυροπουλος. Εξω, για μια στιγμιαια ανασα τ' αδελφια της ηθοποιου. Απουσα η μητερα της που, οπως μαθαμε, ειχε αποσυρθει για να ξεκουραστει λιγο οπως αλλωστε και οι φιλοι της Ζωη Λασκαρη, Σταματης Φασουλης και Κατια Δανδουλακη που ειχαν αποτελεσει και την πρωτη τιμητικη φρουρα. Απων και ο Δημητρης Παπαμιχαηλ που μεχρι αργα το απογευμα δεν ειχε εμφανιστει. Παροντες και ακουραστοι οσοι και αυτη τη φορα ηρθαν στην πλατεια της Μητροπολης. Οσοι θα 'ρχονταν το βραδυ αλλα και σημερα, οσο δηλαδη θα διαρκεσει αυτος ο υστατος φορος τιμης στην Αλικη Βουγιουκλακη. ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Εξω απο το θεατρο της

Κατεβασμεν ρολα, ανοιχτα φωτα. Το βλεμμα του περιπατητη που εφτανε χθες το μεσημερι βιαστικος στο 4 της Αμερικης, στο θεατρο "Αλικη", δεν θα μπορουσε ομως παρα να πεσει πρωτα πρωτα στη μαρκιζα: "Μελωδια της Ευτυχιας-2ος χρονος". Και μετα στις φωτογραφιες της Αλικης Βουγιουκλακη, που ομως σχεδον δεν διακρινονταν καθως πυκνο πυκνο το πληθος συνωστιζοταν ηδη στο πεζοδρομιο περιμενοντας... Το ημιωρο πριν απο την αφιξη της σορου της ηθοποιου στο θεατρο της, στις 3.00 μ.μ. ακριβως, αρκουσε στον κοσμο που κατελαβε καθε σπιθαμη της οδου, πιστος σ' αυτο το υστατο ραντεβου: ορκισμενοι θαυμαστες διαφορων ηλικιων, περιεργοι που κοντοστεκονταν, δημοσιογραφοι και φωτορεπορτερ σκαρφαλωμενοι προχειρα σε μια εξεδρα. Ισχυρη η αστυνομικη δυναμη, αλλα και μαλλον ανοργανωτη, αφου προσπαθουσε προχειρα να υποταξει σε σειρες τον κοσμο που στην εμφανιση καθε γνωστης φυσιογνωμιας εκανε μερικα βηματα μπροστα, στεκοταν στα ακροδαχτυλα των ποδιων και δημιουργουσε τελικα ενα τεραστιο ασφυκτικο κλοιο γυρω απο ολοκληρο το δρομο και κυριως μπροστα απο την εισοδο του θεατρου, πεφτοντας πανω στα κλειστα ρολα. Στα ρολα που ειχαν ανοιξει στιγμιαια για να περασουν στο εσωτερικο μονον οι συγγενεις της ηθοποιου, η μανα της, ο γιος της, τα αδελφια της, ο Κωστας Σπυροπουλος και λιγοι καλοι φιλοι (η Ζωη Λασκαρη, η Μαρινελλα, ο Σταματης Φασουλης, η Νονικα Γαληνεα και τα παιδια της χορωδιας του Δημητρη Τυπαλδου). Τα ιδια προσωπα, μαυροντυμενα, σταθηκαν πισω απο τα ρολα κοιτωντας την αντιδραση του κοσμου οταν εφτασε η σορος. Χειροκροτηματα και λυγμοι, τριανταφυλλα αλλα και επικινδυνο πλεον στριμωγμα μπροστα στην εισοδο. Η μητερα της Αλικης Βουγιουκλακη, Εμυ, υποβασταζομενη απο τους δυο γιους της, κατορθωσε να βγει απο το θεατρο -καθως προφανως λογω του πληθους η σορος ηταν αδυνατον να σταθει εστω και για λιγα λεπτα στην Αμερικης- για να καταληξει κυριολεκτικα στις αγκαλιες γυναικων που με λυγμους τη συλλυπουνταν η και της ελεγαν πως "η Αλικη ζει. Γιατι, εμεις, θα την αγαπαμε για παντα". Γρηγορα η πομπη προς τη Μητροπολη δημιουργηθηκε με τα προσωπα της οικογενειας ακριβως πισω απο τη σορο -αξιοπρεπη και ψυχραιμα μεσα στη θλιψη τους- τους φιλους λιγο πιο πισω, τον κοσμο μετα κι αναμεσα του διακριτικες φυσιογνωμιες, το δακρυσμενο Γιωργο Παντζα, τον Σταματη Κοκκοτα με μια αγκαλια τριανταφυλλα, τον Γιωργο Κατσαρο... Απο την Αμερικης μεχρι και τη Μητροπολεως και το παρεκκλησι οπου θα εκτιθεται η σορος σε λα ικο προσκυνημα μεχρι και αυριο αναγκαστικα εγιναν καποιες στιγμιαιες στασεις. Ο κοσμος αποχαιρετουσε την Αλικη Βουγιουκλακη. Ολος αυτος ο κοσμος που στην πορεια εγινε ακομη πυκνοτερος, δειχνοντας ακομη μια φορα πως γι' αυτους που αγαπα -ειτε ειναι πολιτικοι ειτε ηθοποιοι- δινει ετσι αυθορμητα το "παρων", με ενα "αντιο" κι ενα λουλουδι. Ακομη κι αν αυτα τα λουλουδια ειναι προ ιον της καθολου αυθορμητης εμφανισης δεκαδων μικροπωλητων γυρω απο την εκκλησια.

ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

[24] "Να ζησω θελω..."

Η Αλικη δεν μενει πια εδω. Φορεσε το αγαπημενο της λευκο φουστανι κι εφυγε. Στην εισοδο του Ιατρικου Κεντρου τεσσερις οθονες προβαλλαν την Αλικη στο Ναυτικο να τραγουδαει ολο ζωη "Τραβα μπρος και μη σε νοιαζει..." Λιγο πριν, η σορος της μεσα στη νεκροφορα γλιστρουσε για το νεκροτομειο, για μια μικρη σταση στο θεατρο της, για το "στερνο αντιο" απο τον κοσμο που τη λατρεψε και σχηματισε ουρες στο παρεκκλησι της Μητροπολης, στον Αγιο Ελευθεριο.

Ηταν 10.15 ακριβως οταν εσβησε. Εκεινη τη στιγμη πλαι της ο αδελφος της

Τακης και ο Κωστας Σπυροπουλος. Ηταν κι ο γιος της Γιαννης Παπαμιχαηλ που δεν αντεξε την τελευταια στιγμη να την ξαναδει. Ειχε καθησει πλαι της στις 8 το πρωι και ειχε δει το τελος να 'ρχεται. Ηταν κι ο πατερας του, ο Δημητρης Παπαμιχαηλ,αλλα και ο Λακης Λαζοπουλος που περασε δυο μερονυχτα στο διαδρομο, οι πολυ κοντινες και αγαπημενες της Νοτα και Αλεκα, ο Μιχαλης που φροντισε και την τελευταια της εμφανιση.

Ο θανατος της διαπιστωθηκε απο τον καθηγητη Γιαννη Πουλαντζα ο οποιος

ξενυχτησε προσφεροντας της μεχρι την τελευταια στιγμη -κι οταν ακομη οι σφυγμοι της χανονταν- υποστηριτικη αγωγη. Υπεγραψε το πιστοποιητικο θανατου της και αμεσως το ανακοινωσε στα ΜΜΕ που ηταν μερα - νυχτα απο την περασμενη Τεταρτη εκει.

Χωρις πονους Το προαισθημα που πλανιοταν απο ωρα στον 5ο οροφο στην αιθουσα Τυπου επιβεβαιωθηκε. Οι τρεις θεραποντες γιατροι κοντοστεκονταν θλιμμενοι μπροστα στα μικροφωνα: "Η Αλικη Βουγιουκλακη εχασε τη μαχη για τη ζωη. Κατεληξε σημερα Τριτη και ωρα 10.15" ειπε συγκινημενος ο Γιαννης Πουλαντζας. "Η περιπτωση της Αλικης ηταν εξαιρετικα δυσκολη, εμεις ομως οι γιατροι δεν απογοητευομαστε ποτε. Η ιατρικη ομαδα παλεψε με ο,τι πιο συγχρονο μπορει να προσφερει η ιατρικη στην Ελλαδα και το εξωτερικο... Κοιταξαμε να βοηθησουμε να εχει μια καλυτερη ποιοτητα ζωης μεχρι το τελος".

Ετσι κι εγινε. Η Αλικη εφυγε γαληνια και χωρις πονους. Ομως ολη τη νυχτα αγωνιζοταν. Οι σφιγμοι της στις 2 μετα τα μεσανυχτα εφταναν στο μηδεν, η πιεση της αγγιζε το 2 που ηταν ασυμβατη με τη ζωη. Εσβησε οταν την προδωσε και η ανασα της.

Η ειδηση του θανατου της εφτασε αστραπιαια στο ισογειο, εκει που ο κοσμος

μερες τωρα ξενυχτουσε. Ο απλος κοσμος ξεσπουσε σε κλαματα, τη στιγμη που οι δικοι της ανθρωποι, αν και η πορεια της ηταν προδιαγεγραμμενη, εδειχναν να μην το πιστευουν.

Η σορος της ηθοποιου μεταφερθηκε στο Νεκροτομειο Αθηνων για τη νεκροτομη.

Η μητερα της βγαινοντας απο το Ιατρικο Κεντρο λυγισε, πεφτοντας στα χερια του γιου της Τακη. Ο Γιαννης και ο Κωστας Σπυροπουλος εφυγαν για το σπιτι της οδου Στησιχορου οπου δεχτηκαν λιγους στενους συγγενεις.

Κι οταν τα πνευματα ηρεμησαν, ζητησαμε απο τον κ. Πουλαντζα να μας

μιλησει για τις τελευταιες της στιγμες. Δεν το αρνηθηκε παρα το γεγονος οτι θεωρησε οτι "η αποστολη του εχει ληξει" και στις 12.15 ηρθε με τους γιατρους κ. κ. Λορεντζιαδη και Αδαμιδη. "Το αιτιο του θανατου ηταν ηπατικο κομμα. Πολλες στιγμες μετα τις 12 και κυριως μετα τις 2 οι εξετασεις της ηταν ασυμβατες. Διατηρουσε την καρδιακη και αναπνευστικη της λειτουργια... Δεν υπεφερε καθολου, εφυγε ηρεμη".

"Θελω να ζησω" Αναφερθηκαν και οι τρεις στην αγαπη της για τη ζωη, στο πρωτογνωρο ψυχικο της σθενος, το παθος της να παλεψει και την αγογγυστη αποδοχη της σε ολες τις ιατρικες δοκιμασιες. "Ειχε εντυπωσιακη σταση στην ασθενεια. Ηταν συνεργασιμη, δεν διαμαρτυρηθηκε ποτε, ουτε στις παρακεντησεις, δεν ειπε ποτε ποναω. Καντε τη δουλεια σας, ελεγε συνεχεια", ειπε ο κ. Πουλαντζας κι αποκαλυψε πως οι γιατροι της Αμερικης της ειχαν δωσει δεκαπεντε μερες ζωη.

Ενα περιστατικο απο τη διμηνη νοσηλεια της στην κλινικη ειχε να θυμηθει

και ο κ. Αδαμιδης. Μια μερα ρωτωντας την πιο απλη και καθημερινη του ερωτηση "κ. Βουγιουκλακη, θελετε κατι αλλο;" εκεινη του απαντησε: "Να ζησω θελω κ. Αδαμιδη, να ζησω".

Λιγο αργοτερα ανακοινωθηκε απο τον υπευθυνο Τυπου Στελιο Πουλακη και

εκπροσωπο της οικογενειας, το τριημερο λαικο προσκυνημα (χθες, σημερα και αυριο ως τις 11 το πρωι), η κηδεια της που θα γινει δημοσια δαπανη, αυριο στις 3 απο τη Μητροπολη και η ταφη της στο Α Νεκροταφειο (η σορος της θα περασει απο τις οδους Μητροπολεως, Φιλελληνων, Αθ. Διακου, Αρδηττου και Αναπαυσεως), οπως και η επιθυμια της οικογενειας, αντι στεφανων τα χρηματα να κατατεθουν στο Παιδικο Χωριο ΣΟΣ.

Η οικογενεια ευχαριστησε "ολο τον ελληνικο λαο για τη μεγαλη αγαπη του,

την ολοθερμη συμπαρασταση του και το ιδιαιτερο ενδιαφερον του που εδειξε σε ολη τη δραματικη πορεια του αγωνα της Αλικης" οπως επισης τους θεραποντες γιατρους της, το νοσηλευτικο προσωπικο και τον προεδρο του Ιατρικου Κεντρου, αλλα και τα ΜΜΕ "για τη λεπτοτητα με την οποια αντιμετωπισαν το προβλημα της".

Ανα τον κοσμο Βεβαιως η ειδηση του θανατου της εκανε το γυρο του κοσμου απο τα διεθνη πρακτορεια ειδησεων. Αλλα εμεις εδω, αναλογιζομαστε ποσο συντομα την πηρε μαζι της η Τζενη Καρεζη -δεν περασαν ουτε διομιση μηνες απο τοτε που ειδε εκεινο το ονειρο με την Τζενη Καρεζη να την καλει κι εκεινη να της λεει, ερχομαι-. Αναλογιζομαστε και τις μοιραιες συμπτωσεις: να προγραμματιστει μερες πριν - για αυριο Πεμπτη το μνημοσυνο της Τζενης Καρεζη που θα γινει στις 12 το μεσημερι στο Α Νεκροταφειο και τρεις ωρες μετα να πηγαινει η σορος της Αλικης στο ιδιο μερος για να ταφει. Η Τζενη Καρεζη εφυγε πριν απο τεσσερα χρονια τον ιδιο μηνα, Ιουλιος ηταν, τεσσερις μερες μετα (27 Ιουλιου).

Απομειναμε ακομη να βλεπουμε στην τηλεοραση τις τελευταιες κουβεντες της

πανω στη σκηνη του θεατρου "Αθηναιον" της Θεσσαλονικης οταν διεκοψε τις παραστασεις της "Μελωδιας της ευτυχιας" γιατι αισθανθηκε καποια ενοχληση. Η ιδια νομιζε πως ηταν "βρογχικα". Τοτε ειχε ζητησει απο το κοινο μονο να την αγαπαει. "Λενε πως η αγαπη ειναι το πιο μεγαλο οπλο που μπορει να εχει κανεις στη ζωη του. Εμενα τωρα μου χρειαζεται αυτο το οπλο. Οταν μπορεσω να γινω καλα, θα ξαναρθω εδω και θα τραγουδησουμε ολοι μαζι". Μια υποσχεση που δυστυχως δεν κρατησε.

Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ - ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ

[25] ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ, κακος στο πρωτο ημιχρονο του χθεσινου φιλικου με τη Ροζενχαιμ, μεταμορφωθηκε στο δευτερο και τελικα κερδισε με 2-1

Π ρωτο ημιχρονο με Στρακοσα, Κρεμενλιεφ, Καραταλδη, Τζορτζεβιτς, Νταμπιζα, Σαμπανατζοβιτς, Αλεξανδρη, Γεωργατο, Πασσαλη, Καραπιαλη, Ιβιτσ; Τζιφος! Ο Ολυμπιακος, κακος ("κουβαλουσαμε την μπαλα αντι να κινουμαστε διχως αυτην και πληρωσαμε με γκολ ενα λαθος στην αμυνα" μετεδωσε σαν... ανταποκριτης ο Ντουσαν Μπαγεβιτς), βρεθηκε απο το 3 πισω στο σκορ (1-0) στο χθεσινοβραδινο φιλικο στην εδρα της γερμανικης Ροζενχαιμ, ομαδας Γ κατηγοριας, περιπου 80 χιλιομετρα μακρια απο τη βαση των "ερυθρολευκων" στο Τεγκερνζεε. Στο δευτερο μερος ο Σερβος κρατησε στην ενδεκαδα μονο το Βορειοηπειρωτη τερματοφυλακα, εβαλε τους Τρουπκο (και λιγο, προς το τελος, τον Σκαρταδο στη θεση του), Καλατζη, Αμανατιδη, Ιωαννιδη, Καρασαββιδη, Γκωνια, Νινιαδη, Γιαννακοπουλο, Σαπανη, Κακλαμανο, οποτε "πηγαμε πολυ καλυτερα, πετυχαμε δυο γκολ, ειχαμε και τρια δοκαρια, το σκορ μπορουσε να 'ναι ευρυτερο, εμεινα ευχαριστημενος", προσθεσε ο "Ντουσκο". Οι νικητες ισοφαρισαν στο 66 με σκορερ τον Νινιαδη και πετυχαν !

το 2-1 με πεναλτι του Γκωνια στο 8 0 .

Στην ουσια ο αγωνας δεν ηταν παρα επιπλεον μια 45λεπτη προπονηση για

καθενα απο τους ποδοσφαιριστες, σε διαφορετικο απλως περιβαλλον και με αγνωστα προσωπα απεναντι. Χαρακτηριστικο οτι το πρωι, πριν απο την αναχωρηση της αποστολης για το Ροζενχαιμ, ειχε γινει κανονικα προπονηση, μετα τις δυο (σκληρες) προχθες.

Ο Σκαρταδος, οπως θα 'χετε καταλαβει, δεν υπολογιζεται, ο Καραταλδης

ειναι -απο τους διαθεσιμους- πρωτη επιλογη για το ρολο του λιμπερο, αλλα ο φακελος του ξενου παραμενει ανοιχτος, μια εβδομαδα πριν απο το τελος της μεταγραφικης περιοδου (την ερχομενη Τεταρτη). Οι ενδιαφερομενοι μανατζερ αισιοδοξουν οτι ο Ολυμπιακος θα παρει οπωσδηποτε καποιον απο τους... πελατες τους γι' αυτη τη δουλεια, που παντως δεν (θα) ειναι ουτε ο Ολλανδος Φαν ντε Λοοι της Φιτεσε Αρνεμ ουτε ο διεθνης Κροατης Ελβις Μπραικοβιτς. *** Ολοκληρωθηκε χθες η διαδικασια "δανεισμου" του Μαριου Σεγγου στον Εθνικο (ανταλλαγμα για τη μεταγραφη του Νινιαδη). *** Συλλυπητηριο τηλεγραφημα εστειλε απο τη Γερμανια η αποστολη των "ερυθρολευκων" στους οικειους της Αλικης Βουγιουκλακη. *** Η ΠΑΕ ανακοινωσε οτι εχουν ηδη πωληθει 2.000 μπλοκ εισιτηριων διαρκειας.

"Ξεπερασα τον εαυτο μου"

Ο ΒΑΛΕΡΙΟΣ ΛΕΩΝΙΔΗΣ παραμερισε την πικρα του, αγκαλιασε τον Σουλε ιμανογλου και του ειπε: "Εισαι ο καλυτερος" ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΤΛΑΝΤΑ. Του ΝΙΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ

"Τον πλησιασα, τον αγκαλιασα και του ειπα οτι αυτος ειναι ο καλυτερος". Δεν ειναι απο κεινους που θα συντηρησουν το ψυχροπολεμικο κλιμα ο Βαλεριος Λεωνιδης. Στα πρωτοσελιδα των εφημεριδων θα μπει μονο με τα κατορθωματα του μεσα στους στιβους. Την ωρα λοιπον που τελειωσε η συγκλονιστικη ελληνοτουρκικη συγκρουση με τον Ναλμ Σουλειμανογλου, ο πρωταθλητης μας απο τον Ποντο βρηκε το κουραγιο να παραμερισει την πικρα του, να σκουπισει τα δακρυα του, να μαζεψει οση γενναιοψυχια κληρονομησε απο τους παμπτωχους γονεις του και να συγχαρει (στα τουρκικα) τον -αξιο, χωρις αμφιβολια- θριαμβευτη.

Πεντε λεπτα μετα το τελος της αναμετρησης και ενω τα πληθη των Τουρκων

στις εξεδρες αλαλαζαν για τη νικη επι του μισητου Ελληνα, ο Βαλεριος Λεωνιδης και ο Ναιμ Σουλειμανογλου ησαν αγκαλιασμενοι. Τι να σκεφτοταν αραγε ο Θεοδωρος Παγκαλος στην κερκιδα των επισημων;