MinPress: The Week in Review, 98-10-22
From: The Hellenic Ministry of Press & Mass Media <http://www.minpress.gr/>
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
[Α] E/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[01] Εναρξη της νέας πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για το Κυπριακό με τη
συνάντηση Κληρίδη- Χέρκους
[02] Ντεμιρέλ: "Η σύγκρουση είναι το τελευταίο πράγμα που μπορούμε να
διανοηθούμε"
[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ
[03] Η συμφωνία Μιλόσεβιτς-Χόλμπρουκ απομάκρυνε τον κίνδυνο ΝΑΤΟϊκών
αεροπορικών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία
[04] Οι βουλευτικές εκλογές στα Σκόπια αναμένεται να σηματοδοτήσουν το
τέλος της εποχής Γκλιγκόροφ
[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ- ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
[05] Εκτονώνεται η κρίση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας
[06] Χωρίς αποτέλεσμα οι συνομιλίες Κλίντον- Αραφάτ και Νετανιάχου
στις ΗΠΑ
[Α] E/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ
[01] Εναρξη της νέας πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για το Κυπριακό με τη
συνάντηση Κληρίδη- Χέρκους
Η συνάντηση Κληρίδη-Χέρκους, που σηματοδότησε την έναρξη της νέας
πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για μείωση της έντασης και εξεύρεση τρόπων
προώθησης λύσης του Κυπριακού, παράλληλα με τη διαφαινόμενη τάση σε
κύκλους του ΟΗΕ, των ΗΠΑ και της Ε.Ε. να εξεταστεί η πρόταση Ντενκτάς
περί συνομοσπονδίας, αποτελούν τις κυριότερες εξελίξεις αυτής της
εβδομάδας στο Κυπριακό.
Στο πλαίσιο της διαδικασίας της μορφής "πήγαινε-έλα"
πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 16 Οκτωβρίου η πρώτη συνάντηση της
εκπροσώπου του Γ.Γ.του ΟΗΕ στην Κύπρο Αν Χέρκους με τον Πρόεδρο
Γλαύκο Κληρίδη.
Μετά τη συνάντηση η κ. Χέρκους δεν προέβη σε δηλώσεις, τηρώντας την
εξαγγελία της για μυστικότητα των συνομιλιών. Είπε μόνο ότι την
ερχόμενη Τετάρτη θα συναντηθεί με τον Ραούφ Ντενκτάς και την επομένη
θα έχει νέα συνάντηση με τον Πρόεδρο Κληρίδη (ΑΠΕ, 16.10.98).
Προηγουμένως ο κ. Κληρίδης είχε δηλώσει ότι θα ζητούσε διευκρινίσεις
στο κεφάλαιο που αναφέρεται στη μείωση της έντασης και την ασφάλεια,
ενώ τόνιζε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά "είναι πρόθυμη να συζητήσει
κατά προτεραιότητα το θέμα της μείωσης της έντασης και ταυτόχρονα να
συμμετάσχει σε μια διαδικασία διερεύνησης των θέσεων της κάθε πλευράς
επί των βασικών πτυχών" (ΡΙΚ, 12.10.98).
Πάντως, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς, στη διάρκεια
συνέντευξης Τύπου στην Κοπεγχάγη (ΑΠΕ, Ρώυτερ, 15.10.98) υποστήριξε
ότι "η διπλωματική προσπάθεια της κας Χέρκους στοχεύει στην
οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων" και πρόσθεσε ότι
"στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα συζητηθούν,
περιλαμβάνεται η αποχώρηση στρατευμάτων από ορισμένες μεθοριακές
θέσεις κατά μήκος της πράσινης γραμμής" η απογέμιση όπλων, καθώς και
η ενίσχυση του κώδικα στρατιωτικής συμπεριφοράς για την πρόληψη
επεισοδίων".
Κόρντοβεζ: "η πρόταση Ντενκτάς για συνομοσπονδία
δεν οδηγεί απαραίτητα στη διχοτόμηση"
Σαν μια ευκαιρία για την επανάληψη των διακοινοτικών συνομιλιών
φαίνεται να βλέπουν την πρόταση Ντενκτάς για συνομοσπονδία κύκλοι των
Ηνωμένων Εθνών, των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο ειδικός
αντιπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ Ντιέγκο Κόρντοβεζ, μιλώντας σε
σεμινάρια για το Κυπριακό στο Λονδίνο (ΑΠΕ, 13.10.98) αφού
υπογράμμισε ότι "ο Κόφι Ανάν εξακολουθεί, παρά τις δυσκολίες, να
υποστηρίζει την επανέναρξη των άνευ όρων συνομιλιών", ανέφερε ότι δεν
συμμερίζεται την άποψη ότι οι προτάσεις Ντενκτάς για συνομοσπονδία θα
οδηγήσουν σε διχοτόμηση. Και αυτό γιατί, όπως υποστήριξε,"
η διεξαγωγή συνομιλιών είναι πιο σημαντική από την εκ των
προτέρων ορολογία για διάφορες συνταγματικές ρυθμίσεις".
Εξάλλου, ο κ. Κόρντοβεζ παρατήρησε ότι "οποιαδήποτε διευθέτηση
σαν αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων δεν θα ικανοποιεί ούτε τη
μία ούτε την άλλη κοινότητα".
Εξάλλου, και ο Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία καθώς και ο
απεσταλμένος του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών στο Κυπριακό είχαν
υποστηρίξει ότι "οι θέσεις του Ντενκτάς για συνομοσπονδία μπορεί να
εμπεριέχουν και θετικά στοιχεία, που ίσως θα έπρεπε να μελετηθούν με
προσοχή και να αντιμετωπιστούν".Αυτό άλλωστε, επιβεβαίωσε σε
συνέντευξή του στο εβδομαδιαίο πολιτικοοικονομικό περιοδικό ΕΠΤΑ
(16.10.98) ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης τονίζοντας ότι
θεωρεί ότι "πρόκειται για ένα λανθασμένο δρόμο, γιατί οποιοδήποτε
μήνυμα αυτής της μορφής φτάνει στην Τουρκία και στον Ντενκτάς
ενισχύει την αδιαλλαξία τους".Πρόσθεσε, εξάλλου, ότι:
"Τέτοιου είδους δημόσιες τοποθετήσεις μπορεί να μην έγιναν με κακή
πρόθεση, αλλά δημιουργούν στην πλευρά μας κάποιου είδους νευρικότητα
και αίσθημα ανασφάλειας για πιθανές παγίδες που βρίσκονται μπροστά
μας και εκείνο το οποίο καταφέρνουν είναι να δυσκολεύουν την ευχέρεια
με την οποία η δική μας πλευρά θα μπορούσε να διαπραγματευτεί κατά
τρόπο ελαστικό μια λύση μέσα στα πλαίσια της διζωνικής, δικοινοτικής
ομοσπονδίας".
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Βουλής Σπύρος Κυπριανού (ΑΠΕ, 14.
10.98) δήλωσε:
"Πριν αρχίσει νέος διάλογος για το Κυπριακό πρέπει να γίνει ξεκάθαρο
ότι οι συνομιλίες θα γίνονται με βάση τις αποφάσεις των Ηνωμένων
Εθνών και ότι θα υπάρξει κοινό έδαφος στις βασικές πτυχές".
Εάν δεν υπάρξει σωστή βάση για διάλογο τότε να μην προχωρήσουμε και η
έμφαση να δοθεί στην ενταξιακή πορεία, η οποία είναι η μόνη αχτίδα
φωτός στον ορίζοντα".
Αλλά και ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης εξέφρασε την άποψη να
μη διεξαχθεί πραγματικός διάλογος "αν η διεθνής κοινότητα δεν
καταδικάσει τις νέες θέσεις Ντενκτάς περί συνομοσπονδίας" (ΑΠΕ, 15.
10.98).
Στο μεταξύ ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ, σε δηλώσεις του
στην Αττάλεια (ΑΠΕ, 12.10.98) ισχυρίστηκε ότι "είναι αβέβαιο ότι η
αμερικανική πλευρά απορρίπτει την πρόταση του Τουρκοκύπριου ηγέτη".
Επίσης, ο κ. Τζεμ επανέλαβε ότι η Αγκυρα "είναι αποφασισμένη να
λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις και να δράσει σε όλα τα
επίπεδα, εάν εγκατασταθούν στην Κύπρο οι πύραυλοι S-300".
Τάλμποτ: "Οι ΗΠΑ θα αντιταχθούν στη βίαιη
απομάκρυνση των S-300 από την Κύπρο"
Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ προειδοποίησαν την Τουρκία ότι θα
αντιταχθούν σε κάθε προσπάθεια να απομακρυνθούν οι S-300 από την
Κύπρο, αν τελικά εγκατασταθούν, έστω κι αν δε συμφωνούν με κάτι
τέτοιο.
Μιλώντας σχετικά με την αμερικανική πολιτική έναντι της Τουρκίας, ο
αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Στρόουμπ Τάλμποτ (ΑΠΕ, 14.
10.98) κάλεσε τη σημερινή τουρκική ηγεσία να ακολουθήσει το
παράδειγμα του Τουργκούτ Οζάλ "κτίζοντας γέφυρες στις σχέσεις της
Τουρκίας με την Ελλάδα", ενώ χαρακτήρισε "πιεστική πρόκληση" την
επίλυση του Κυπριακού και επανέλαβε ότι ο στόχος των ΗΠΑ παραμένει η
δημιουργία διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας".
Κάλεσε, επίσης, και τις δύο πλευρές να συμβάλουν στη μείωση της
έντασης στο νησί επαναλαμβάνοντας τη βαθιά ανησυχία των ΗΠΑ για την
ενδεχόμενη εγκατάσταση των S-300, διευκρινίζοντας όμως ταυτόχρονα ότι
"εάν αυτοί οι αποσταθεροποιητικοί πύραυλοι εγκατασταθούν,θα
αντιταχθούμε σε οποιαδήποτε προσπάθεια απομάκρυνσής τους δια της
βίας".
Πάντως, τη διαβεβαίωση ότι οι S-300 θα φθάσουν οπωσδήποτε στην Κύπρο
επανέλαβε ο Πρόεδρος Κληρίδης σε συνάντησή του με την Εκτελεστική
Επιτροπή του νεοσύστατου κόμματος "Ευρωδημοκρατικής Ανανέωσης".
Σύμφωνα με το ΑΠΕ (16.10.98) σε δηλώσεις του, μετά τη συνάντηση,
ο πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Γαλανός, είπε ότι ο κ.
Κληρίδης κατέστησε σαφές πως δεν τίθεται θέμα ακύρωσης της άφιξης των
πυραύλων αλλά αναβολής της και αυτό μόνο σε περίπτωση που
ικανοποιηθούν οι όροι, που έχει θέσει η ελληνοκυπριακή πλευρά.
[02] Ντεμιρέλ: "Η σύγκρουση είναι το τελευταίο πράγμα που μπορούμε να
διανοηθούμε"
Την αναγκαιότητα να συνυπάρξουν ειρηνικά οι λαοί της Τουρκίας και της
Ελλάδας παρά τις διαφορές τους, επεσήμανε ο Τούρκος Πρόεδρος
Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ κατά τη συνάντησή του με Τούρκους βουλευτές που
αποτελούν την κοινοβουλευτική ομάδα της ελληνοτουρκικής φιλίας.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ (16.10.98) ο κ. Ντεμιρέλ υπογράμμισε:
"Η Τουρκία και η Ελλάδα κατόρθωσαν να διατηρήσουν την ειρήνη παρά το
γεγονός ότι ορισμένα ζητήματα που ξεκινούν από την Ελλάδα δημιουργούν
ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υπάρχουν διαφορές, αλλά αυτό που έχει
σημασία είναι να μάθουμε να ζούμε με τις διαφορές μας και να
προσπαθούμε να τις λύσουμε".
Τόνισε, επίσης, ότι "η σύγκρουση είναι το τελευταίο πράγμα που
θα μπορούσαμε να διανοηθούμε", ενώ πρόσθεσε ότι "η λύση των
διαφορών μας με συνομιλίες, είναι ο πιο ορθός δρόμος,
όταν ωστόσο επικρατεί αναβρασμός στον κόσμο γίνεται δύσκολη
η ειρηνική αντιμετώπιση των διαφορών. Στο παρελθόν ακόμη και
ένα σπίρτο έφτανε να προκαλέσει πόλεμο".
Στο μεταξύ στη Βρετανία, η υφυπουργός Εξωτερικών βαρώνη Σάιμονς οφ
Βέρχαμ Ντην, απαντώντας σε ερώτηση που υποβλήθηκε στη Βουλή των
Λόρδων πως εκτιμά η βρετανική κυβέρνηση το ρόλο που μπορεί να
διαδραματίσει το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης στην επίλυση των
διαφορών Ελλάδας-Τουρκίας, καθώς και την πιθανότητα ένοπλης
σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών, υπογράμμισε:
"Αποτελεί υπόθεση της Ελλάδας και της Τουρκίας να αποφασίσουν ποιό
είναι το αποτελεσματικότερο forum για τη συζήτηση των διμερών τους
διαφορών. Η βρετανική κυβέρνηση ενθαρρύνει και τις δύο πλευρές να
υιοθετήσουν μία ανοιχτή και ευέλικτη προσέγγιση, που θα περιλαμβάνει
και προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η κυβέρνηση ενθαρρύνει
επίσης όλες τις προσπάθειες που στοχεύουν στη μείωση της στρατιωτικής
έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Σ' αυτό το πλαίσιο, συμφωνεί με
τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ να εργαστεί με τις
δύο χώρες για την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης στην περιοχή".
[Β] ΒΑΛΚΑΝΙΑ
[03] Η συμφωνία Μιλόσεβιτς-Χόλμπρουκ απομάκρυνε τον κίνδυνο ΝΑΤΟϊκών
αεροπορικών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία
Απομακρύνθηκε, έστω και προσωρινά, την ύστατη στιγμή το ενδεχόμενο
νατοϊκών αεροπορικών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία ύστερα απ' τη
συμφωνία στην οποία κατέληξαν την Τρίτη 13 Οκτωβρίου, μετά από
μαραθώνιες διαβουλεύσεις και αμοιβαίες υποχωρήσεις, ο Αμερικανός
μεσολαβητής Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και ο Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας
Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.
Απ' την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας θα εξαρτηθεί αν θα αποτραπεί
οριστικά ο κίνδυνος των αεροπορικών βομβαρδισμών, αφού όπως δήλωσε ο
κ. Χόλμπρουκ παραμένει σε ισχύ το τελεσίγραφο των 96 ωρών στο οποίο
κατέληξαν τις πρωϊνές ώρες της Τρίτης 13.10.98 οι μόνιμοι πρέσβεις
της Συμμαχίας.
Οι ΝΑΤΟϊκές απειλές ανάγκασαν τον Σλ. Μιλόσεβιτς να αποδεχθεί την
ανάπτυξη στο Κοσσφυοπέδιο μιας δύναμης 2000 ανδρών του ΟΑΣΕ, στο
πλαίσιο της "αποστολής επαλήθευσης" (Verification mission) η οποία θα
συγκροτηθεί από όλες τις χώρες-μέλη του ΟΑΣΕ.
Στο θέμα αυτό υπήρξε υποχώρηση και από την πλευρά του Χόλμπρουκ, ο
οποίος είχε προτείνει αρχικά την ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων του ΝΑΤΟ
και Ρώσων στρατιωτών.
Η ασφάλεια των ανδρών της αποστολής επαλήθευσης, οι οποίοι θα είναι
άοπλοι, αναλαμβάνεται από το Βελιγράδι που θα προσφέρει την πλήρη
υποστήριξή του.
Ο εναέριος χώρος του Κοσσυφοπεδίου θα επιτηρείται από αεροσκάφη του
ΝΑΤΟ, τα οποία δεν θα φέρουν οπλισμό, για την επαλήθευση της τήρησης
της εκκεχειρίας και της αποχώρησης των σερβικών δυνάμεων ασφαλείας.
Στο θέμα αυτό υπήρξε υποχώρηση του Μιλόσεβιτς, αφού επιτρέπει στο
ΝΑΤΟ να ελέγχει τον εναέριο χώρο τμήματος της χώρας του και μάλιστα ο
συντονισμός δεν θα γίνεται από τη Γιουγκοσλαβία αλλά από τη Βερόνα
της Ιταλίας.
Το τρίτο βασικό σημείο της συμφωνίας Μιλόσεβιτς-Χόλμπρουκ αφορά την
επίλυση της πολιτικής πτυχής του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου για το
θέμα αυτό θα έχει περαιτέρω συνομιλίες ο Αμερικανός πρέσβης στα
Σκόπια Κρίστοφερ Χιλ με τις ενδιαφερόμενες πλευρές.
Ο Μιλόσεβιτς δεσμεύθηκε για τον άμεσο τερματισμό της στρατιωτικής
δράσης όλων των πλευρών, την απόσυρση των δυνάμεων ασφαλείας και την
επιστροφή των προσφύγων.
Η πολιτική επίλυση του προβλήματος θα βασίζεται στο γνωστό
αμερικανικό σχέδιο και θα προβλέπει την αυτονομία εντός της Σερβίας
και τη διεξαγωγή εκλογών.
Στα μέλη των εθνικών κοινοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο θα δοθούν
επιπρόσθετα δικαιώματα για την εκπλήρωση των θρησκευτικών,
πολιτιστικών και άλλων δικαιωμάτων τους, ενώ σε κάθε Δήμο θα συσταθεί
Τοπική Αστυνομία σε αναλογία με τον πληθυσμό.
Η σερβική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο θα
διεξαχθούν πριν απ' το φθινόπωρο του 1999 υπό την εποπτεία του ΟΑΣΕ.
Οι εκλογικοί κανόνες και οι διαδικασίες που θα ακολουθηθούν θα πρέπει
να καθοριστούν πριν από τις 2 Νοεμβρίου, προστίθεται στην ανακοίνωση
της σερβικής κυβέρνησης, η οποία μεταδόθηκε από το κρατικό ραδιόφωνο
(ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 13.10.98).
Διάγγελμα Μιλόσεβιτς
Ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς σε διάγγελμά του προς τον γιουγκοσλαβικό λαό,
που μεταδόθηκε απ' την Κρατική Τηλεόραση, προσπάθησε να εμφανίσει ως
νίκη του τη συμφωνία με τον Χόλμπρουκ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε
δύο σημεία: Πρώτον, ότι επιτεύχθηκε μια λύση με ειρηνικό τρόπο και
δεύτερον ότι διαφυλάσσεται η εδαφική ακεραιότητα, η κυριαρχία και η
αξιοπρέπεια της Γιουγκοσλαβίας.
Στο διάγγελμά του, όπως μας ενημέρωσε το Γραφείο Τύπου Βελιγραδίου (
13.10.98) ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς μεταξύ άλλων τόνισε:
"Επιτεύχθηκε συμφωνία να επιλυθούν τα προβλήματα στο Κοσσυφοπέδιο με
ειρηνικό τρόπο και πολιτικά μέσα.
Οι συμφωνίες που εξασφαλίσαμε απομακρύνουν τον κίνδυνο στρατιωτικής
επέμβασης κατά της χώρας μας. Οσον αφορά την πολιτική λύση αυτή θα
προσανατολισθεί στην επιβεβαίωση της εθνικής ισότητας όλων των
πολιτών και όλων των εθνικών κοινοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο.
Σ' αυτές τις μεγάλες πιέσεις που είχαμε εκτεθεί θα έλεγα τα περασμένα
χρόνια κι ιδιαίτερα τις τελευταίες εβδομάδες και ημέρες, υπερίσχυσε
ωστόσο ο προσανατολισμός ότι μόνο με ειρηνικό τρόπο μπορεί να
υπάρξουν καλές λύσεις.
Οι συμφωνίες που εξασφαλίσαμε στο σύνολό τους είναι σύμφωνες με τα
συμφέροντα της χώρας μας, με τα συμφέροντα της Δημοκρατίας της
Σερβίας και όλων των πολιτών της και όλων των εθνικών κοινοτήτων στο
Κοσσυφοπέδιο.
Το καθήκον τώρα είναι να επιταχυνθεί η πολιτική διαδικασία και να
επιταχυνθεί η οικονομική ανάπτυξη της χώρας συνολικά".
Αντιδρούν οι αλβανόφωνοι
Διιστάμενες είναι οι απόψεις των αλβανόφωνων όσον αφορά τη συμφωνία
Χόλμπρουκ-Μιλόσεβιτς.
Ο ηγέτης των Αλβανών Ιμπραήμ Ρουγκόβα διατύπωσε την εκτίμηση ότι η
συμφωνία αυτή αποτελεί ένα πρώτο βήμα για να ηρεμήσει η κατάσταση στο
Κοσσυφοπέδιο και να αρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Ο Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου (UCK) ανακοίνωσε ότι
είναι απαράδεκτη οποιαδήποτε συμφωνία εγγυάται αυτονομία του
Κοσσυφοπεδίου εντός της Σερβίας.
Ο εκπρόσωπος του UCK Μπαρντίλ Μαχμούτι, που έχει την έδρα του στην
Ελβετία, δήλωσε ότι ο UCK θα απορρίψει τη συμφωνία αυτή.
"Επιμένουμε στην πλήρη ανεξαρτησία. Δεν μπορούμε να ζήσουμε με τη
Σερβία", δήλωσε προς το Ρόιτερ. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι ο UCK θα
δεχόταν μια συμφωνία, η οποία θα έδινε στο λαό του Κοσσυφοπεδίου το
δικαίωμα της αυτοδιάθεσης έπειτα από μια μεταβατική περίοδο τριών
ετών.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ο UCK δεν θέλει τίποτε λιγότερο από
πλήρη αυτονομία με δικαίωμα αυτοδιάθεσης: "Αυτό είναι αποδεκτό για
μας. Συμφωνούμε σε μια τριετή μεταβατική περίοδο που θα οδηγήσει
στην αυτοδιάθεση. Αν ο Μιλόσεβιτς το δεχθεί, αυτό θα είναι
ικανοποιητικό για τον UCK". (AΠΕ, Ρόιτερ, 13.10.98).
Επίσης και το Προεδρείο του "Κοινοβουλίου των Αλβανών του
Κοσσυφοπεδίου απέρριψε τη συμφωνία Χόλμπρουκ-Μιλόσεβιτς, τονίζοντας
ότι η ανεξαρτησία είναι η μόνη δυνατή λύση για το Κοσσυφοπέδιο.
Μπήκαν οι υπογραφές
Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Χαβιέρ Σολάνα, συνοδευόμενος από τον Πρόεδρο της
στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ Κλάους Νάουμαν και τον ανώτατο
διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη, στρατηγό Ουέσλι Κλάρκ,
επισκέφθηκε στις 15 Οκτωβρίου το Βελιγράδι για την υπογραφή της
συμφωνίας που επιτρέπει σε ΝΑΤΟϊκά αεροσκάφη επιτήρησης, χωρίς
οπλισμό, να υπερίπτανται του Κοσσυφοπεδίου στο πλαίσιο της
ειρηνευτικής συμφωνίας Χόλμπρουκ-Μιλόσεβιτς.
Η συμφωνία υπεγράφη μεταξύ των στρατηγών του ΝΑΤΟ και του αρχηγού του
Γενικού Επιτελείου του γιουγκοσλαβικού στρατού, στρατηγού Μόμτσιλο
Πέρισιτς.
Την επόμενη ημέρα (16 Οκτωβρίου) υπεγράφη στο Βελιγράδι και η
συμφωνία για την ανάπτυξη δύναμης 2000 ανδρών του ΟΑΣΕ για την
επαλήθευση των όρων του ΟΗΕ και της Ομάδας Επαφής.
Τη συμφωνία υπέγραψαν ο προεδρεύων του ΟΑΣΕ Πολωνός υπουργός
Εξωτερικών Μπρονισλάβ Γκέρεμεκ και ο Γιουγκοσλάβος ομόλογός του
Ζιβαντίν Γιοβάνοβιτς.
Στο μεταξύ, επικεφαλής της αποστολής επαλήθευσης του ΟΑΣΕ διορίστηκε
ο Αμερικανός διπλωμάτης Ουίλιαμ Γράχαμ Γουόκερ.
Διπλωμάτης με 37ετή καριέρα ο κ. Γουόκερ ήταν επικεφαλής της
μεταβατικής διοίκησης του ΟΗΕ στην ανατολική Σλαβονία (ATNUSO), στην
Κροατία, μέχρι τον περασμένο Ιανουάριο, ημερομηνία κατά την οποία ο
ΟΗΕ μεταβίβασε στο Ζάγκρεμπ την εξουσία του στην περιοχή αυτή.
Νέα διορία του ΝΑΤΟ
Το μόνιμο συμβούλιο του ΝΑΤΟ, το οποίο συνεδρίασε στις 16 Οκτωβρίου,
έδωσε νέα διορία στον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Σλ. Μιλόσεβιτς μέχρι την
Τρίτη 27 Οκτωβρίου για να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της διεθνούς
κοινότητας.
Με την εκπνοή της διορίας αυτής, και εάν το Βελιγράδι δεν έχει
ανταποκριθεί θετικά, θα ξεκινήσουν οι αεροπορικές επιδρομές της
Συμμαχίας κατά γιουγκοσλαβικών στρατιωτικών στόχων, έγινε γνωστό από
διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες (ΑΠΕ, Γαλλ. Πρακτ., 16.10.98).
Απ' την πλευρά του, ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ απέρριψε την άποψη ότι το
ΝΑΤΟ υποχώρησε δίνοντας συμπληρωματική διορία στον Μιλόσεβιτς και
επέμεινε ότι η Ατλαντική Συμμαχία έχει πάντα "το δάχτυλο στη
σκανδάλη".
Κακό προηγούμενο
Ενα επικίνδυνο προηγούμενο δημιουργούν οι απειλές του ΝΑΤΟ για
αεροπορικές επιθέσεις κατά της Γιουγκοσλαβίας, και αποδεικνύουν πως
οι χώρες της Δύσης είναι έτοιμες να χτυπήσουν κατά βούλησιν ακόμη και
εκτός του θεάτρου των επιχειρήσεών τους και, το κυριότερο, δίχως τη
συγκατάθεση του ΟΗΕ, καταγγέλλει η εφημερίδα Κινεζική Ημερησία (15.
10.98).
"Είναι βάσιμο να σκεφθούμε πως εάν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ χτυπούν τη
Γιουγκοσλαβία δίχως την εξουσιοδότηση του ΟΗΕ, τότε θα μπορούν εν
συνεχεία κατά βούλησιν και άλλους "ανυπότακτους"", σημειώνει στο
ίδιο άρθρο της η εφημερίδα.
Η διαταγή που δόθηκε στις δυνάμεις του ΝΑΤΟ να προετοιμασθούν για να
επιτεθούν στις σερβικές δυνάμεις στο Κοσσυφοπέδιο, είναι δυνατόν να
επιτρέψει ως πρόφαση "για κάθε υπερδύναμη ή στρατιωτική συμμαχία να
παραβιάσει την εδαφική ακεραιότητα μίας χώρας χωρίς εξουσιοδότηση από
τον ΟΗΕ", τονίζει ο αρθρογράφος.
Σύμφωνα με την Κινεζική Ημερησία, η εχθρότητα που επιδεικνύει η Δύση
έναντι της Γιουγκοσλαβίας, οφείλεται στην ανεξαρτησία της Σερβίας,
την οποία δεν ανέχεται το ΝΑΤΟ (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., 15.10.98).
[04] Οι βουλευτικές εκλογές στα Σκόπια αναμένεται να σηματοδοτήσουν το
τέλος της εποχής Γκλιγκόροφ
Μέσα σε ήπιο πολιτικό κλίμα διεξήχθη την Κυριακή 18 Οκτωβρίου ο
πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών στα Σκόπια, ενώ ο δεύτερος γύρος
θα διεξαχθεί την 1η Νοεμβρίου.
Οι εκλογές αυτές, οι δεύτερες από την ανεξαρτησία της ΠΓΔΜ,
αναμένεται να σηματοδοτήσουν το τέλος της εποχής του Κίρο Γκλιγκόροφ
και την έναρξη μιας νέας, καθώς όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι
προβάδισμα έχει ο κεντροδεξιός συνασπισμός ανάμεσα στο εθνικιστικό
κόμμα VMRO του Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι και στο νεοϊδρυθέν κόμμα
Δημοκρατική Εναλλαγή του Βασίλ Τουπουρκόφσκι.
Τη ψήφο του 1.572.976 εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους
διεκδίκησαν εικοσιέξι πολιτικά κόμματα και συνδυασμοί, μια ομάδα
πολιτών και 8 ανεξάρτητοι υποψήφιοι, προκειμένου να καταλάβουν τις
120 έδρες του Κοινοβουλίου.
Οι έδρες αυτές θα κατανεμηθούν με ένα μεικτό σύστημα, 85 με
πλειοψηφικό και 35 με αναλογικό σύστημα σε όσα κόμματα συγκεντρώσουν
πάνω από το 5% των ψήφων.
Ο Πρόεδρος των Σκοπίων Κίρο Γκλιγκόροφ, αμέσως μετά την άσκηση του
εκλογικού του δικαιώματος, απηύθυνε έκκληση σε όλα τα κόμματα
να σεβαστούν το εκλογικό αποτέλεσμα, όποιο κι αν είναι αυτό.
Τις εκλογές παρακολούθησαν 180 ξένοι παρατηρητές, ενώ τα επίσημα
αποτελέσματα αναμένεται να γίνουν γνωστά την Τετάρτη.
Συλλήψεις Αλβανών
Αλλα πέντε άτομα αλβανικής εθνικότητας συνελήφθησαν τις τελευταίες
ημέρες στα Σκόπια με την κατηγορία ότι ενέχονται στις βομβιστικές
ενέργειες που σημειώθηκαν στη χώρα στο τέλος του περασμένου χρόνου
και στους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους.
Οπως μετέδωσε το ΑΠΕ (14.10.98) στην κατοχή των συλληφθέντων βρέθηκαν
πλήθος όπλων και πυρομαχικών.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικών των Σκοπίων
"υπάρχουν πληροφορίες για τους εγκεφάλους των βομβιστικών ενεργειών,
τον τρόπο οργάνωσής τους και τις επαφές τους με ξένες υπηρεσίες".
Πάντως η ανακοίνωση του Υπουργείου δεν δίνει πληροφορίες για το ποιές
ξένες μυστικές υπηρεσίες μπορεί να βρίσκονται πίσω απ' αυτές τις
ενέργειες και καταλήγει με την επισήμανση ότι η κοινή γνώμη θα
ενημερωθεί μόλις ολοκληρωθούν οι έρευνες.
[Γ] ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ- ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
[05] Εκτονώνεται η κρίση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας
Προς εκτόνωση βαδίζει η κρίση στις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και
τη Συρία, σε ανακούφιση της διεθνούς κοινής γνώμης, η οποία όλο αυτό
τον καιρό παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις δύο χώρες να
οδεύουν ολοταχώς σε μια στρατιωτική σύγκρουση.
Οπως μετέδωσε το Πρακτορείο Ειδήσεων Αναντολού (18.10.98), πρόκειται
να διοργανωθεί "εντός των προσεχών ημερών" μια πρώτη σύνοδος με τη
Συρία για την ανταλλαγή απόψεων γύρω από τμήματα ασφαλείας και για
την ένταση που προκλήθηκε στις σχέσεις των δύο χωρών, μετά τις
κατηγορίες της Αγκυρας κατά της Δαμασκού για παροχή βοήθειας προς
τους Κούρδους.
Αυτό επιβεβαίωσε η τουρκική πλευρά, ενώ ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών
Ισμαήλ Τζεμ δήλωσε σε ανακοινωθέν του "κατά τη διάρκεια της συνόδου
αυτής, η δική μας αντιπροσωπεία θα εγείρει απαιτήσεις για την
καταπολέμηση της τρομοκρατίας των αυτονομιστών".
Αυτό παρά το γεγονός ότι η Τουρκία απέρριψε συριακή πρόταση για
ενεργοποίηση κοινής επιτροπής, η οποία είχε συγκροτηθεί το 1992 για
την επίλυση διμερών προβλημάτων. Σε σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου
Εξωτερικών της Τουρκίας αναφέρεται ότι το μοναδικό θέμα της παρούσας
στιγμής για την Τουρκία είναι να σταματήσει η υποστήριξη της Συρίας
προς το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΑΠΕ- Γερμ. Πρακτ., 16.10.98).
Από την πλευρά της Συρίας, ο υπουργός Αμυνας της χώρας-όπως μετέδωσε
το BBC (18.10.98)-στρατηγός Mustafa Tlass, δήλωσε ότι η χώρα του
είναι αποφασισμένη να επιλύσει τις διαφορές της με την Τουρκία μόνο
με τον ειρηνικό διάλογο.
Η MILLIYET, σχετικά με την αναμενόμενη σύνοδο Τουρκίας-Συρίας, γράφει
(18.10.98), ότι η Τουρκία αυτή τη φορά θα ζητήσει επιβεβαίωση από τη
Συρία στο θέμα ότι έχει σταματήσει κάθε ενεργό υποστήριξη, στην
τρομοκρατική οργάνωση της ΡΚΚ.
Στο μεταξύ, ο ηγέτης του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν, μίλησε τηλεφωνικώς
σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή, του φιλοκουρδικού καναλιού MED TV
(16.10.98), από μυστική τοποθεσία.
Ο Οτσαλάν αποκάλυψε ότι ο τουρκικός στρατός πραγματοποίησε μεγάλη
επιχείρηση στις 9 Οκτωβρίου με σκοπό τη δολοφονία του, αλλά δεν τα
κατάφερε.
[06] Χωρίς αποτέλεσμα οι συνομιλίες Κλίντον- Αραφάτ και Νετανιάχου
στις ΗΠΑ
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον δεν κατόρθωσε τελικά να γεφυρώσει
το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών, της ισραηλινής και της
παλαιστινιακής, κατά τη συνάντηση κορυφής μεταξύ του Ισραηλινού
Πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και του Παλαιστίνιου Προέδρου
Γιάσερ Αραφάτ, που πραγματοποιείται στο Ουάι Πλαντέισον, κοντά στην
Ουάσιγκτον, με την παρουσία του Αμερικανού Προέδρου Μπιλ Κλίντον.
Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό
(18.10.98), η πλέον εύγλωττη απόδειξη των σημαντικών διαφορών
που εξακολουθούν να χωρίζουν τις δύο πλευρές, σύμφωνα με
διπλωματικές πηγές, ήταν η αδυναμία του Αμερικανού Προέδρου να πείσει
τους ηγέτες του Ισραήλ και των Παλαιστινίων να παραβρεθούν σε
κοινό δείπνο το βράδυ των συνομιλιών.
Παλαιστινιακές πηγές πληροφόρησαν τους δημοσιογράφους ότι ο
Αμερικανός Πρόεδρος ήλπιζε, εάν οι συνομιλίες απέβαιναν καρποφόρες,
να παραθέσει ένα δείπνο "μπάρμπεκιου" στους κ.κ. Αραφάτ και
Νετανιάχου, πριν επιστρέψει στην Ουάσιγκτον.
Προφανώς όμως ο κ. Κλίντον βγήκε άπραγος από τις χωριστές συνομιλίες
που είχε νωρίτερα με τους δύο ηγέτες, με αποτέλεσμα να παρακαθήσει
στο δείπνο τελικά μόνο η παλαιστινιακή πλευρά.
Πριν τη συνάντηση των τριών ηγετών, είχαν προηγηθεί συνομιλίες μεταξύ
των Ομάδαων Εργασίας των δύο πλευρών, κατά τις οποίες Ισραηλινοί και
Παλαιστίνιοι παρέμειναν ουσιαστικά αμετακίνητοι στη θέση τους. Οπως
ανακοίνωσε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος των Παλαιστινίων, "ο Ισραηλινός
Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επανέλαβε τις ίδιες θέσεις", ενώ
και από την ισραηλινή πλευρά επιβεβαιώθηκε πως "τίποτε δεν κινήθηκε,
ό,τι αφορά στις εγγυήσεις από τη μεριά των Παλαιστινίων για ασφάλεια,
που θα πρέπει να συνοδεύει την αποχώρηση των στρατευμάτων του
εβραϊκού κράτους από τα κατεχόμενα" ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ., (17.10.98).
Εξάλλου έγινε γνωστό ότι και σε δύο κατ' ιδίαν διαπραγματεύσεις που
είχε με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν
Νετανιάχου επέμεινε στην παράδοση στο Ισραήλ περίπου 30
Παλαιστινίων κρατουμένων που κατηγορούνται για δολοφονίες Ισραηλινών
πολιτών.
Ο κ. Νετανιάχου επιμένει και στην απαίτησή του να συγκληθεί το
Ισραηλινό Εθνικό Συμβούλιο, που επέχει θέση κοινοβουλίου στα
αυτόνομα εδάφη, για να ακυρώσει επισήμως για μια ακόμη φορά τα άρθρα
του καταστατικού χάρτη της ΟΑΠ, τα οποία αναφέρονται στην καταστροφή
του κράτους του Ισραήλ.
Αξίζει όμως να αναφερθεί εδώ αυτό που μετέδωσε ο στρατιωτικός
ραδιοσταθμός του Ισραήλ (18.10.98), ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ
Κλίντον απείλησε πως θα προχωρήσει στην αναγνώριση ανεξάρτητου
παλαιστινιακού κράτους, αν οι συνομιλίες που διεξάγονται στο Μέριλαντ
(Ουάι Πλαντέισον) καταλήξουν και πάλι σε αδιέξοδο.
Εν τούτοις, το Γραφείο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπενιαμίν
Νετανιάχου, διέψευσε την παραπάνω πληροφορία του ισραηλινού
στρατιωτικού ραδιοσταθμού, χαρακτηρίζοντάς την "αβάσιμη". Στη σχετική
ανακοίνωση του Γραφείου του Ισραηλινού Πρωθυπουργού, τονίζεται ότι
"αυτή η επιλογή δεν τέθηκε ποτέ στις συνομιλίες με τον Πρωθυπουργό
και την αντιπροσωπεία του, στο Ουάι Πλαντέισον (ΑΠΕ- Γερμ.
Πρακτ. 18.10.98).
και Νετανιάχου στις ΗΠΑ "
|