Compact version |
|
Thursday, 21 November 2024 | ||
|
Ta Genika Arxeia toy Kratoys se nea steghMisc. Greek news DirectoryFrom: News distribution manager <dist@hri.org>Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και ΘρησκευμάτωνΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΤΕΓΗΤα Γενικά Αρχεία του Κράτους αποκτούν, επιτέλους, τη δική τους ιδιόκτητη στέγη, που θα φιλοξενήσει όλο το αρχειακό υλικό που μαρτυρεί την ιστορική πορεία του Ελληνισμού από την εποχή της Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα. Με παρέμβαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ.Γιώργου Α. Παπανδρέου αντιμετωπίζεται το χρόνιο κτιριακό πρόβλημα των Γενικών Αρχείων του Κράτους, που επί πολλές δεκαετίες στεγάζονται σε ακατάλληλα ή ανεπαρκή κτίρια, χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές για τη συντήρηση και διαφύλαξή των πολύτιμων αρχειακών θησαυρών που έχουν στην κατοχή τους. Η υπογραφή, τη Δευτέρα 8 Απριλίου, της σύμβασης ανάθεσης του έργου για την αποπεράτωση του κτιρίου αποτελεί την τελευταία πράξη του εικοσάχρονου κτιριακού δράματος των Γ.Α.Κ., που άρχισε το 1976, με τη δωρεά 40,000,000 δραχμών από τον Πρόδρομο Μποδοσάκη Αθανασιάδη γι’ αυτό το σκοπό. ΄Ολα αυτά τα χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού φυλάσσεται σε αποθήκες και υπόγεια με αποτέλεσμα να υφίσταται συχνά καταστροφές από πλημμύρες, καθώς και από άλλες αιτίες. Επιπλέον υπάρχουν μεγάλα προβλήματα ασφάλειας των σημερινών κτιρίων των Γ.Α.Κ, που επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν. ΄Οσο για το σκελετό του υπό κατασκευή, κτιρίου που στέκεται ατελείωτος χρόνια τώρα, έχει βαθμιαία μετατραπεί σε σκουπιδότοπο που αποτελεί τον ''εφιάλτη'' του Δήμου Παλαιού Ψυχικού. ΄Ολα αυτά τα χρόνια προβλήματα μπαίνουν σε ένα τέλος μετά από προσπάθειες του ΥΠ.Ε.Π.Θ. που ξεκίνησαν το Σεπτέμβριο του 1994. Το κτίριο, που βρίσκεται στο Παλαιό Ψυχικό, σε οικόπεδο που καταλαμβάνει έκταση 7 στρεμμάτων, και περιβάλλεται από τις οδούς Μουσών, Δάφνης και Χλόης, υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί σε 2,5 περίπου χρόνια. Με την ολοκλήρωση των διαδικασιών του διαγωνισμού (17-1-1995), στην οποία συνέβαλε ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων (Ο.Σ.Κ.), και την υπογραφή της σχετικής σύμβασης (υπεγράφη τη Δευτέρα 8 Απριλίου 1996), το έργο αποπεράτωσης του κτιρίου των Γενικών Αρχείων του Κράτους κατακυρώθηκε στη μειοδότρια εταιρεία με συνολική προσφορά 1.057.318.940 δραχμών, έναντι του προϋπολογισμού μελέτης του έργου 2,3 δις δραχμών. Το κτίριο θα διαθέτει , χώρους φύλαξης που καλύπτουν τις ανάγκες αποθήκευσης του αρχειακού υλικού για 50 περίπου χρόνια, όπως επίσης αμφιθέατρο, εργαστήρια συντήρησης, χώρους ειδικής ασφαλείας, αναγνωστήριο και χώρους εξυπηρέτησης του κοινού, εργαστήρια μικροφωτογράφησης. Στο κτίριο αυτό, που θα εξοπλισθεί με όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εγκαταστάσεις, η αναμορφωμένη Κεντρική Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. θα μπορέσει να επιτελέσει την ουσιαστική αποστολή της ως εθνική αρχειακή υπηρεσία, θεματοφύλακας της συλλογικής ιστορικής μνήμης του Ελληνικού κράτους από την ίδρυσή του έως σήμερα. ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣΗ υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1914, χάρη στις πολύχρονες προσπάθειες σημαντικών πνευματικών ανθρώπων όπως ο Γ. Βλαχογιάννης και ο Σπ. Λάμπρος. Στους κόλπους της ανήκουν σημαντικοί αρχειακοί θησαυροί, από τα Αρχεία του Αγώνος του 1821, τα αρχεία του Κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννου Καποδίστρια και της βασιλείας του Όθωνα, έως τα αρχεία των Υπουργείων από το 1833 και μετά, τα αρχεία του Ταμείου Ανταλλαξίμων που περιλαμβάνουν πολύτιμες μαρτυρίες για τη ζωή των Ελλήνων στην Μικρά Ασία και τη Θράκη, αρχεία της Κυβέρνησης της Μέσης Ανατολής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δικαστικές αποφάσεις, συμβολαιογραφικά αρχεία και σημαντικές ιδιωτικές συλλογές αρχειακού υλικού του 19ου και 20ού αιώνα.Οι περιφερειακές υπηρεσίες των Γ.Α.Κ. απαρτίζονται, εξ άλλου, από σημαντικά αρχεία στις πρωτεύουσες των νομών και τοπικά αρχεία, που φωτίζουν ουσιώδεις πλευρές της πρόσφατης αλλά και της παλαιότερης ιστορίας. Ορισμένες από τις υπηρεσίες αυτές, όπως τα Γ.Α.Κ. της Κέρκυρας, της Θεσσαλονίκης και των Χανίων, έχουν πολύτιμο αρχειακό υλικό που χρονολογείται από την περίοδο της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Όλες, ωστόσο, οι περιφερειακές υπηρεσίες έχουν κύρια αποστολή τη συνεχή και δυναμική διάσωση των τεκμηρίων της διοίκησης, που προκύπτουν από τις ενέργειες του Ελληνικού δημοσίου, και όχι μόνον. Κύριος σκοπός των Γ.Α.Κ., όπως αυτός περιγράφεται στο άρθρο 9 του Ν.1946/91 είναι η εποπτεία, διάσωση, συγκέντρωση, συντήρηση, καταγραφή του αρχειακού υλικού της χώρας και η διάθεση προς μελέτη όλων των εγγράφων που αφορούν την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά του ελληνικού έθνους, τόσο κατά τους νεότερους ιστορικούς χρόνους όσο και τους σύγχρονους. Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους δεν ενδιαφέρουν, ωστόσο, μόνο τους ιστορικούς. Η σημασία των Γ.Α.Κ. ως θεματοφύλακα της συλλογικής ιστορικής μνήμης του νεότερου και σύγχρονου Ελληνισμού γίνεται σαφέστερη από την υποχρέωσή τους, σύμφωνα με το Νόμο που διέπει τη λειτουργία τους, να φροντίζουν για την εκκαθάριση, επιλογή, προστασία και αξιοποίηση όλων των ιστορικών τεκμηρίων του Ελληνικού κράτους, μόλις παρέλθουν τριάντα χρόνια από την έκδοσή τους. Το Δυναμικό και Εξελισσόμενο Αρχείο της Σύγχρονης Ιστορίας μας Η υποχρέωση αυτή αφορά σε όλα τα δημόσια έγγραφα ηλικίας 30 ετών από σήμερα, περικλείοντας το σύνολο σχεδόν της μεταπολεμικής μας ιστορίας, κρίσιμης για την κατανόηση της σύγχρονης Ελλάδας. Με την πάροδο των ετών, σύντομα στην υποχρέωση αυτή θα περιέλθουν σταδιακά τα δημόσια έγγραφα της περιόδου της απριλιανής δικτατορίας, και στη συνέχεια της μεταπολίτευσης. Η διαφάνεια στη διαχείριση και η πρόσβαση στο υλικό αυτό αποτελεί σημαντική διασφάλιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του Έλληνα πολίτη να γνωρίζει την ιστορία του. Η υλοποίηση του σκοπού αυτού,που προϋπόθεσή της είναι η εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, εξυπηρετεί και προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα, αποτελεί δημοκρατικό δικαίωμα του πολίτη, προσφέρει πολύτιμη βοήθεια στην επιστήμη της Ιστορίας και στην εκπαίδευση, αναδεικνύει τον πολιτισμό της χώρας που μεριμνά για τα αρχεία της. Με την υπογραφή της σύμβασης για την αποπεράτωση του κτιρίου των Γενικών Αρχείων του Κράτους, το ΥΠ.Ε.Π.Θ. διακόπτει μια κακή παράδοση αδιαφορίας προς τις μοναδικές και αναντικατάστατες πηγές της Εθνικής μας Ιστορίας, που μαστίζει τη χώρα μας από τον περασμένο αιώνα, ιδιαίτερα σε αυτή την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε σήμερα. Στο σύγχρονο κτίριο που θα αποτελέσει τη μόνιμη έδρα της, η Κεντρική Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. θα μπορέσει να αφοσιωθεί στο μακρόχρονο έργο της επιμέλειας των αρχειακών θησαυρών που έχει στην κατοχή της, να καθοδηγήσει και να συντονίσει την προσπάθεια των περιφερειακών υπηρεσιών των Γ.Α.Κ. (που λειτουργούν ήδη στους περισσότερους νομούς της χώρας), να καταρτίσει τα στελέχη της υπηρεσίας σύμφωνα με τις σύγχρονες εξελίξεις στην αρχειονομία και στις επιστήμες της πληροφόρησης, να φροντίσει, σε συνεργασία με τις άλλες κρατικές υπηρεσίες, για την εκκαθάριση και διάσωση κρίσιμων ιστορικών τεκμηρίων της σύγχρονης ιστορίας του Ελληνικού κράτους. Ειδική Γραμματεία Ιστορικών Αρχείων, Βιβλιοθηκών, Εποπτικών Μέσων και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης Εξ άλλου, στο πλαίσιο της ιδιαίτερης σημασίας που αποδίδει ο Υπουργός Παιδείας Γιώργος Α. Παπανδρέου στα θέματα προστασίας και αξιοποίησης της αρχειακής μνήμης, ιδρύθηκε για πρώτη φορά στο ΥΠ.Ε.Π.Θ. Ειδική Γραμματεία Ιστορικών Αρχείων, Βιβλιοθηκών, Εποπτικών Μέσων και Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης. Η ίδρυση της Ειδικής Γραμματείας αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στην αποτελεσματική υλοποίηση των προτεραιοτήτων του Υπουργείου για τη διάσωση, προστασία και αξιοποίηση της αρχειακής κληρονομιάς, στην προώθηση λύσεων στα άμεσα διοικητικά και λειτουργικά προβλήματα των Γ.Α.Κ. και στην επεξεργασία μακροπρόθεσμης αρχειακής πολιτικής, που θα αξιοποιεί τις ζωντανές πνευματικές και επιστημονικές δυνάμεις του χώρου και θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας των πληροφοριών. Ειδικός Γραμματέας έχει ήδη τοποθετηθεί ο Κωστής Δάλλας, αρχαιολόγος και ειδικός σε ζητήματα πληροφορικής σε μουσεία. ΙΣΤΟΡΙΚΟΗ υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.), μοναδική στο είδος της αφού από την ίδρυσή της (1914) είναι επιφορτισμένη με τη συγκέντρωση των γραπτών τεκμηρίων της ιστορίας του Ελληνικού κράτους, στεγάσθηκε ''προσωρινά'' από το 1914 έως το 1991 στα υπόγεια της υπό ίδρυση τότε Ακαδημίας Αθηνών.Οταν η Ακαδημία ιδρύθηκε (1926) και χρειάστηκε για δικές της ανάγκες τους χώρους των υπογείων, άρχισε να πιέζει για την αποχώρηση των Γ.Α.Κ., πίεση που εκτόπισετελικά την υπηρεσία των Γ.Α.Κ. , το 1991, στο σημερινό ακατάλληλο κτίριο στην περιοχή της Λαχαναγοράς. Η αναζήτηση ωστόσο χώρου για τη στέγαση των Γ.Α.Κ. είχε ήδη αρχίσει από το 1926, χωρίς δυστυχώς επιτυχία. Αναζητήθηκαν αρχικά χώροι στην τότε σχολή Ιππικού στο Πεδίο του ΄Αρεως, στο χώρο του αμαξοστασίου του Δήμου Αθηναίων, στου ''Παναθηναϊκού''. Αργότερα, στο χώρο του Πνευματικού Κέντρου, στην Πανεπιστημιούπολη, στο Πολεμικό Μουσείο (όπου είχε αρχικά προβλεφθεί χώρος και για τα Γ.Α.Κ.) και στο Μέγαρο της Παλιάς Βουλής. ΄Ηδη από το 1938 στον νόμο (Α.Ν.1451/1938) περί ανεγέρσεως κτιρίου για τα αρχεία του Υπουργείου Οικονομικών προβλέπεται (άρθρο 6) η στέγαση, μαζί με τα τελευταία, και των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Πρόβλεψη που δεν υλοποιήθηκε ποτέ.Το 1969, το Υπουργείο Οικονομικών παραχώρησε (με την απόφαση Π.11336/5113, 9-8-69) στο Υπουργείο Προεδρίας ακίνητο ιδιοκτησίας του Δημοσίου (ΒΚ 634) στο Παλιό Ψυχικό για την ανέγερση κτιρίου των Γ.Α.Κ. ΟΙ προσπάθειες ανέγερσης άρχισαν το 1972 αλλά τίποτε δεν έγινε έως το 1976, είτε για γραφειοκρατικούς είτε για οικονομικούς λόγους. Η αδυναμία του δημοσίου να προχωρήσει στην υλοποίηση του έργου συγκίνησε τον βιομήχανο και ευεργέτη των Γ.Α.Κ. Πρόδρομο Μποδοσάκη-Αθανασιάδη, που αποφάσισε να δωρίσει στο ελληνικό δημόσιο 40.000.000 δραχμές για την ανέγερση του κτι ρίου.Μετά από σχετική έρευνα του Υπουργείου Πολιτισμού (στο οποίο ανήκε τότε η ευθύνη των Ιστορικών Αρχείων) το κτίριο αποφασίστηκε να κτισθεί σε νέο οικόπεδο. που παραχωρήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών πάλι στο Π.Ψυχικό, στις οδούς Χλόης και Μουσών. Τα έργα ξεκίνησαν μετά τους σχετικούς διαγωνισμούς και την επιλογή της καλύτερης αρχιτεκτονικής πρότασης το 1979 για να σταματήσουν το 1985. Από τότε και παρά τις συνεχείς προσπάθειες για τη δημοπράτηση της συνέχειας του έργου τίποτα δεν προχώρησε και το έργο παραμένει σε ημιτελή κατάσταση αφού έχει μόνο ολοκληρωθεί ο σκελετός του. Tο 1992, αν και η δημοπράτηση είχε ολοκληρωθεί, σταμάτησαν οι εργασίες μετά από προσφυγή στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, εργολάβου υποψήφιου στη δημοπρασία. Η δημοπρασία επαναλήφθηκε το 1995, μετά από τέσσερα ολόκληρα χρόνια, ύστερα από την παρέμβαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Γιώργου Α. Παπανδρέου. Η υπογραφή, τη Δευτέρα 8 Απριλίου 1996, της σύμβασης ανάθεσης του έργου για την αποπεράτωση του κτιρίου, και η ταυτόχρονη ίδρυση της Ειδικής Γραμματείας στην οποία εντάσσονται τα Ιστορικά Αρχεία, αποτελούν έμπρακτη απόδειξη του ενδιαφέροντος του ΥΠ.Ε.Π.Θ., για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εθνικής αρχειακής υπηρεσίας των Γ.Α.Κ., όπως και για την ουσιαστική διασφάλιση και αξιοποίηση των ιστορικών τεκμηρίων του νεότερου και σύγχρονου Ελληνισμού. |