Review of the week, 98-01-09

E/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Η Αγκυρα κλιμακώνει την ένταση

Η απέλαση

Αντίθετα η Αγκυρα προχώρησε σε μια σταδιακή κλιμάκωση της έντασης με πρώτο βήμα την απέλαση του Ελληνα διοικητικού υπαλλήλου στο Γενικό Προξενείο της Κωνσταντινούπολης Ευστράτιου Χαραλάμπους. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή εκπρόσωπο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ατατζανλί (ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ, 22.12.97) "ο Ελληνας διοικητικός ακόλουθος παρακλήθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα, διότι ήταν αναμεμειγμένος σε ενέργειες ασυμβίβαστες με τα καθήκοντά του, και κατηγορείται για κινήσεις που δεν αρμόζουν στη θέση του, όπως η συγκέντρωση πληροφοριών". Αλλά και ο Τούρκος Πρωθυπουργός κ. Γιλμάζ, αναφερόμενος στο θέμα αυτό στη διάρκεια της εκπομπής "32η μέρα" του Μεχμέτ Αλί Μπιράντ στο τηλεοπτικό κανάλι SHOW TV (23.12. 97) υποστήριξε ότι "υπάρχουν αρκετά στοιχεία που αποδεικνύουν την κατασκοπευτική δραστηριότητα εναντίον της Τουρκίας, διαφορετικά δεν θα είχε ληφθεί η απόφαση απομάκρυνσης του υπαλλήλου".

Από την πλευρά του ο ΥΠΕΞ κ. Τζεμ σε αποκλειστική δήλωσή του στη ΤΖΟΥΜΧΟΥΡΙΕΤ (22.12.97) τόνισε: "Εμείς πράξαμε το σωστό. Δεν πρόκειται περί ενός κατασκευασμένου επεισοδίου".

Στη συνέχεια η Ελλάδα μπροστά στην αδυναμία της Τουρκίας να παρουσιάσει αποδεικτικά στοιχεία και κατά συνέπεια να κρίνει ψευδείς τις κατηγορίες υποχρεώθηκε - όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Ρέππας (23.12.97)- να κινηθεί στα πλαίσια της αρχής της αμοιβαιότητας και αποφάσισε να απελάσει τον διοικητικό υπάλληλο του τουρκικού Προξενείου στη Θεσσαλονίκη Νεντίμ Οζεργκίν. Αμεση υπήρξε η αντίδραση της Αγκυρας. Οπως μετέδωσε το ΑΠΕ (23.12.97) ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών κ. Μπατού χαρακτήρισε "άδικο" το αίτημα της ανάκλησης του Οζεργκίν και υποστήριξε ότι "η συμπεριφορά της Ελλάδας στο θέμα αυτό κλιμακώνει την ήδη υφιστάμενη ένταση στις διμερείς σχέσεις", ενώ σε γραπτή ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών (23.12.97) αναφέρεται ότι "είναι αυθαίρετη, αψυχολόγητη και δίχως μέτρο η απόφαση της Ελλάδας εναντίον ενός υπαλλήλου μας, ο οποίος δεν ανέπτυσσε καμμία δραστηριότητα, πέραν του τομέα των καθηκόντων του".

Επανάληψη των ισχυρισμών περί συνεργασίας Ελλάδας-ΡΚΚ

Στην κλιμάκωση της έντασης συνέβαλε και η δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν (ΑΠΕ, 24.12.97), ο οποίος απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με δημοσιεύματα των εφημερίδων ΜΙΛΛΙΕΤ, ΣΑΜΠΑΧ και ΧΟΥΡΡΙΕΤ περί ομολογίας του πρόσφατα συλληφθέντος μέλους του ΡΚΚ Εσρέφ Κίλιτς για εκπαίδευσή του στην Ελλάδα και για επαφές του με την ΕΥΠ, τόνισε:

"Η ουσία της είδησης είναι σωστή. Ωστόσο για τη συγκεκριμένη υπόθεση δεν υπάρχουν λεπτομέρειες.Εάν πράγματι εκπαιδεύτηκε στην Ελλάδα αυτό είναι ένα ακόμα τεκμήριο για την υποστήριξη που παρέχει η Ελλάδα στο ΡΚΚ. Επαναλαμβάνω την έκκλησή μας προς την Ελλάδα να καταδικάσει την τρομοκρατία του ΡΚΚ".

Την επόμενη μέρα ο Κίλιτς εμφανιζόμενος στους Τούρκος δημοσιογράφους στην Αγκυρα ανέφερε ότι εκπαιδεύτηκε σε στρατόπεδο της οργάνωσης στα Ψαχνά της Εύβοιας επί 9 μήνες και στη συνέχεια τον έστειλαν στο Ιράν μέσω Κύπρου. Επίσης ισχυρίστηκε ότι:

- "Απόστρατοι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού παρείχαν εκπαίδευση στα μέλη του ΡΚΚ σχετικά με τουρκικούς στρατιωτικούς και οικονομικούς στόχους".

- "Απόστρατος Ελληνας στρατηγός επισκεπτόταν συχνά το στρατόπεδο και το επιθεωρούσε".

Παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου

Ενα άλλο γεγονός που προστέθηκε στην αλυσίδα της επιχειρούμενης επιδείνωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων ήταν η παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου πάνω από τη Σκύρο από 4 τουρκικά F-16, την ημέρα των Χριστουγέννων. Η Αγκυρα, όχι μόνο έσπευσε, ως συνήθως, να διαψεύσει το επεισόδιο αλλά, σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών (26.12.97) έκανε λόγο για "επικίνδυνη παρενόχληση" από δέκα ελληνικά πολεμικά αεροσκάφη στη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης τουρκικών αεροσκαφών στο διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι είναι "αβάσιμοι" οι ισχυρισμοί της Αθήνας για παράβαση της συμφωνίας του 1988 που απαγορεύει τη διεξαγωγή ασκήσεων κατά τις ημέρες των εθνικών και θρησκευτικών εορτών. Και αυτό γιατί "τα F-16 πραγματοποίησαν στις 25 Δεκεμβρίου τις συνηθισμένες εκπαιδευτικές πτήσεις τους". Εξάλλου τονίζεται ότι "η Τουρκία εφιστά την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης ότι το FIR δεν είναι χώρος κυριαρχίας της Ελλάδας και ότι κάθε χώρα έχει ελευθερία πτήσεων στο διεθνή εναέριο χώρο".

Δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων

Το κλίμα έντασης διατήρησαν τις επόμενες μέρες τόσο ο Τούρκος Πρόεδρος κ. Ντεμιρέλ όσο και ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης κ. Ετζεβίτ.

Ο κ. Ντεμιρέλ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (27.12.97) υποστήριξε ότι "η Ελλάδα κωφεύει στις συνεχείς εκκλήσεις της Τουρκίας για σύνεση". Γι αυτό, πρόσθεσε "σε περίπτωση που υπάρξει αδιέξοδο, η ευθύνη δεν θα ανήκει στην Τουρκία". Κατηγόρησε, εξάλλου την Ελλάδα ότι "δεν εγκαταλείπει τη συνήθεια της να παρεμβάλει εμπόδια, ειδικά στο χώρο της Ε.Ε." πράγμα, που όπως τόνισε "δεν συμβάλλει στην ειρήνη της περιοχής".

Από την πλευρά του ο κ. Ετζεβίτ σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό DER SPIEGEL (29.12.97) σε ερώτηση κατά πόσο είναι πρόθυμη η Τουρκία να ρυθμίσει ειρηνικά τις εδαφικές διαφορές της με την Ελλάδα" απάντησε:

"Εμείς είμαστε πάντοτε πρόθυμοι για διμερείς διαπραγματεύσεις, αλλά οι Ελληνες μας παραπέμπουν συνεχώς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Το καλύτερο θα είναι να μας άφηναν μόνους μας και τότε θα επιτυγχάναμε γρήγορα μια συμφωνία".

Στην παρατήρηση του περιοδικού αν αυτό θα γινόταν επειδή η Ελλάδα θα υπέκυπτε στο δίκαιο του ισχυροτέρου, ο κ. Ετζεβίτ υποστήριξε:

"Εμείς δεν αξιοποιήσαμε ποτέ την ανωτερότητά μας. Εμείς δεν έχουμε εδαφικές διεκδικήσεις. Αντίθετα, οι Ελληνες έχουν βλέψεις σε βάρος μας. Η ιδέα του Πανελληνισμού είναι ακόμα ζωντανή και η αλαζονεία της Αθήνας ενισχύεται, μόλις αισθάνεται την υποστήριξη της Δύσης.

"Κακή χρονιά" για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις χαρακτήρισε το 1997 ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Μπατού, σε δηλώσεις του στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV (2.1.98). Ενώ, για το νέο έτος ο κ. Μπατού ευχήθηκε "να μη δημιουργηθούν νέα προβλήματα, να υπάρξουν έστω και μικρά βήματα προς την κατεύθυνση της επίλυσης των υφιστάμενων διαφορών και να μάθουμε να ζούμε με τα υπόλοιπα άλυτα προβλήματα". Ο Τούρκος αξιωματούχος επαναλαμβάνοντας τη θέση της Αγκυρας ότι "η Τουρκία έκανε συνεχείς εκκλήσεις για διάλογο προς την Ελλάδα" τόνισε ότι "περιμένουμε την απάντηση της Αθήνας σ' αυτό το κάλεσμα".

Τέλος, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κ. Τζεμ θεωρεί αποκλειστικά υπεύθυνη την Ελλάδα για την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του Λουξεμβούργου. Σε συνέντευξή του στη ΧΟΥΡΡΙΕΤ (3.1.98) υπογράμμισε ότι "οι μεγάλες βιομηχανικές χώρες γίνονται πολιτικοί όμηροι της Ελλάδας, η οποία ασκεί βέτο ή ν' απειλεί ότι θα κάνει χρήση αυτού του δικαιώματός της". Βεβαίως, συνέχισε ο κ. Τζεμ "τα σχέδια της Ελλάδας χάλασαν, αφού υπέθεσε ότι η αντίδραση της Τουρκίας θα ήταν παρόμοια με τις αντιδράσεις του παρελθόντος και έτσι τώρα αισθάνεται την ανάγκη για βελτίωση των σχέσεών της με την Τουρκία".

Σε εξέλιξη μεγάλη τουρκική αεροναυτική άσκηση

Το 1998 ξεκίνησε με την προκλητική παρουσία της Αγκυρας στο Αιγαίο. Η ασυνήθιστη για την εποχή, τη διάρκεια και την έκταση τουρκική αεροναυτική άσκηση (2-23.1.1998) αποσκοπεί - σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου, στην αμφισβήτηση του FIR Αθηνών και στην εφαρμογή της θεωρίας των "γκρίζων ζωνών". Ηδη, όπως σημειώνει η RADIKAL, η ΝΟΤΑΜ που εξεδόθη από τις τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις δεν εγκρίθηκε από την Ελλάδα "η οποία ισχυρίζεται ότι ορισμένες περιοχές διεξαγωγής της άσκησης ανήκουν στην κυριαρχία της Ελλάδας".

Η Αθήνα είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει με ψυχραιμία οποιαδήποτε τουρκική πρόκληση κατά τη διάρκεια της άσκησης, καταγράφοντας λεπτομερώς τις "επιδόσεις" της Αγκυρας στο Αιγαίο. Στη συνέχεια θα παρουσιάσει το σχετικό φάκελο στο προσεχές Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και στα αρμόδια όργανα του ΝΑΤΟ.

Αντίθετα η Αγκυρα, δια στόματος του Τούρκου βοηθού υφυπουργού Εξωτερικών κ. Μπατού (ΤΟΥΡΚΙΕ 1.1.98) κάνει λόγο "για κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο λόγω της ταυτόχρονης διεξαγωγής ασκήσεων", ενώ υψηλά ιστάμενος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, θεωρεί ότι λόγω της μεγάλης διάρκειας των ασκήσεων είναι αναπόφευκτες οι αερομαχίες.

Στο μεταξύ, μια μέρα πριν από την έναρξη της άσκησης, η Τουρκία ισχυρίστηκε ότι ελληνικά πολεμικά πλοία παρενόχλησαν τουρκικά εμπορικά πλοία που έπλεαν στο Αιγαίο προερχόμενα από τα Δαρδανέλια (TRT, 1.1.98). Και αυτό γιατί δύο ελληνικά πολεμικά πλοία εκτελώντας περιπολία, επειδή υπήρχαν πληροφορίες ότι από τα Στενά θα περνούσε πλοίο με 2.000 λαθρομετανάστες, ζητούσαν μέσω ασυρμάτου στοιχεία ταυτότητας και προορισμού από τα πλοία που εξέρχονταν από τα Δαρδανέλια προς το Αιγαίο.

Σύμφωνα με το Πρακτορείο ΑΝΑΤΟΛΗ (1.1.98) "τα τουρκικά εμπορικά πλοία δεν απάντησαν και ειδοποίησαν το λιμεναρχείο Δαρδανελίων ενώ στις πέντε το πρωί έφθασαν στην περιοχή -στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου σε απόσταση 9 μιλίων από την είσοδο των Στενών- δύο πλοία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν τα ελληνικά πλοία".

Αρμόδιος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμά της η ΜΙΛΛΙΕΤ (2.1.98), υποστήριξε ότι "αν διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα μ' αυτό τον τρόπο προσπαθεί να υπογραμμίσει ότι τα διεθνή ύδατα είναι χωρικά της ύδατα, αυτό αποτελεί casus belli".

Αναδίπλωση της Τουρκίας προς Ε.Ε.-

Οπως επισημαίνει το έγκυρο αμερικανικό περιοδικό ΤΗΕ JOURNAL OF COMMERCE (23.12.97) "είναι πολιτικά εύστροφο" εκ μέρους του πρωθυπουργού της Τουρκίας "να υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της χώρας του για τη Δύση". Ωστόσο το περιοδικό αναφέρει ότι ο πρωθυπουργός δεν υπέδειξε ιδιαίτερη φαντασία "με τη γεμάτη νεύρα αντίδρασή του" όταν η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε τον περασμένο μήνα ότι η Τουρκία δεν διαθέτει ό,τι απαιτείται για να ενταχθεί στους δυτικούς ομίλους.

Σε συνέντευξή του προς την τουρκική εφημερίδα ΣΑΜΠΑΧ (31.12.97) ο κ. Γιλμάζ διευκρίνισε ότι η Τουρκία δεν απείλησε την Ευρώπη ότι θα αποσύρει την αίτησή της αν η Ε.Ε. δεν αλλάξει συμπεριφορά στους επόμενους έξι μήνες.

Τρεις μέρες αργότερα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τζεμ, απαρριθμώντας τους στόχους του για το 1998, σε συζήτηση που είχε με τον Διευθυντή του Γραφείου της ΧΟΥΡΡΙΕΤ στην Αγκυρα (3.1.98), είπε ότι "δεν υπάρχει θέση στην απαισιοδοξία στις σχέσεις μας με την Ευρώπη" και ότι η ασάφεια που υπάρχει μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. μπορεί να ξεπεραστεί αλλά το βάρος της ευθύνης το φέρει η Ε.Ε.. "Δεν υπάρχουν και πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε εμείς. Η πλευρά που πρέπει να κάνει βήματα είναι η Ε.Ε.", είπε ο κ. Τζεμ και τόνισε ότι δεν μπορεί να είναι σε ίση θέση η Τουρκία των 65 εκατομμυρίων με την Σλοβακία των 2,5 εκατομμυρίων.

Νωρίτερα, σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό DER SPIEGEL ( 29.12.97), όπως μετέδωσε το ΑΠΕ, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Ετζεβίτ, υπενθύμισε στους Ευρωπαίους ότι η Τουρκία έχει εναλλακτική λύση στην Ευρώπη κάνοντας νύξη για την υποστήριξη που της προσφέρει η Αμερική.

Είπε χαρακτηριστικά: "Δεν είμαστε ανήμποροι. Μπορούμε να σταθούμε στα δικά μας πόδια, χωρίς να ενσωματωθούμε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Τουρκία έχει συμφέροντα και δυνατότητες που φθάνουν βαθιά μέσα στην Ασία. Σκεφθείτε μόνο τα κοιτάσματα πετρελαίου γύρω από την Κασπία. Οι ΗΠΑ έχουν διαγνώσει πολύ καλύτερα από τους Ευρωπαίους τη γεωστρατηγική μας σημασία".

Σκληρή τώρα η Γερμανία

Σε δηλώσεις προς γερμανικές εφημερίδες ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Κλάους Κίνκελ, όπως μετέδωσε η DEUTSCHE WELLE (30.12.97) αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσεις τις αποκαλύψεις του SPIEGEL ότι η Γερμανία πρωτοστάτησε στην αποπομπή της Τουρκίας από τον κύκλο των υπό ένταξη χωρών στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δευκρίνισε τουναντίον ότι η Γερμανία κατέβαλε ιδιαίτερη προσπάθεια να δώσει μια άλλη ξεχωριστή προοπτική προσέγγισης με την Ε.Ε.. Επεσήμανε όμως τις πολιτικές ευθύνες που δημιουργεί η ίδια η Τουρκία για τον εαυτό της. "Η Τουρκία θα πρέπει να αναλογισθεί τις ευθύνες της και να επιλύσει με δική της πρωτοβουλία προβλήματα, όπως τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το κουρδικό ζήτημα και τις σχέσεις της με την Ελλάδα", είπε ο κ. Κίνκελ.

Χαρακτηριστική ήταν και η σκληρή αντίδραση του ιδρυτή και εκδότη του SPIEGEL Rudolf Augstein, όπως δημοσιεύθηκε στο τεύχος 52 (1997) του περιοδικού του. "Στην κατάσταση που βρίσκεται η Τουρκία δεν θέλουμε να την έχουμε μαζί μας. Και ποιό κράτος αλλάζει κάτω από εξωτερική πίεση μέσα σε είκοσι ή τριάντα χρόνια", αναρωτήθηκε.

Mε διακοπή των διακοινοτικών

Κατ' αρχάς ο Ραούφ Ντενκτάς, με δηλώσεις του στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV (24.12.97) απέκλεισε οποιοδήποτε διάλογο για ομοσπονδιακή λύση τονίζοντας "ότι δεν υπάρχει λόγος να χάνουμε τον καιρό μας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για πράγματα-όπως η ομοσπονδία ή συνομοσπονδία- που είναι απίθανο να συμβούν, αφού δεν υπάρχει ισότητα". Εξάλλου, επανέλαβε τις απειλές του για ενσωμάτωση του κατεχόμενου τμήματος με την Τουρκία, διευκρινίζοντας, ότι η ενσωμάτωση δε σημαίνει ένωση με την Τουρκία, αλλά εγκαθίδρυση "ειδικής σχέσης" για να μπορέσει η "ΤΔΒΚ" να αναπτυχθεί οικονομικά και να συμμετέχει σε τουρκικές αντιπροσωπείες και αποστολές ώστε να ακούγεται διεθνώς και η δική της φωνή.

Για τον Τουρκοκύπριο ηγέτη υπεύθυνη για όλα αυτά είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση που με την απόφαση του Λουξεμβούργου "κατέστησε την τουρκοκυπριακή κοινότητα μειονότητα" (ΒΑΤΑΝ, 24.12.97). Και για τον λόγο αυτό , όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών και Αμυνας του ψευδοκράτους κ. Ετκίν, "η ΤΔΒΚ, σαν ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος θεωρεί αναγκαίο να επανεκτιμήσει την κατάσταση μετά την απόφαση της Ε.Ε. και μέχρι να ολοκληρωθεί η επανεκτίμηση του θέματος αναστέλλονται όλες τις δικοινοτικές δραστηριότητες" (ΜΠΑΥΡΑΚ, 26.12. 97).

Δυο μέρες αργότερα ο Ραούφ Ντενκτάς, σε δηλώσεις του στην τουρκική τηλεόραση (ΤRT) επιβεβαίωσε τη διακοπή των διακοινοτικών συνομιλιών και τόνισε ότι στο εξής δεν θα συνομιλεί "στη βάση των δύο κοινοτήτων, αλλά στη βάση των δύο κρατών".

Αλλά και ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου προς τους ξένους δημοσιογράφους (29.12.97) αναφέρθηκε "στη νέα φάση που εισήλθε το Κυπριακό μετά τη σύνοδο κορυφής του Λουξεμβούργου" υποστηρίζοντας ότι "δεν μπορούν να εφαρμοστούν πλέον οι ίδιες παράμετροι, αφού υπάρχει σαφής αλλαγή στην κατάσταση εξαιτίας της στάσης της Ε.Ε. που εμφανίζεται να υπεραμύνεται των ελληνικών θέσεων" και κατέληξε "στο εξής όλες οι κινήσεις πρέπει να γίνουν στο επίπεδο δύο κρατών".

Αντιδράσεις

"Δεν υπήρχαν συνομιλίες για να διακοπούν" δήλωσε στο ΡΙΚ (27.12.97) ο Πρόεδρος Κληρίδης σχολιάζοντας την απόφαση του ψευδοκράτους για διακοπή των δικοινοτικών επαφών, "αφού στο Τράουτμπεκ και στην Κλιόν ο κ. Ντενκτάς είχε αρνηθεί να συνομιλήσει, αναμένοντας την έκβαση της συνόδου κορυφής ως προς την πορεία της Κύπρου στην Ε.Ε. ". Από την πλευρά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου κ. Χριστοφίδης, αφού χαρακτήρισε "ατυχή και κακόπιστη" την απόφαση για διακοπή των δικοινοτικών συναντήσεων και εκδηλώσεων, υπογράμμισε:

"Η μονομερής διακοπή εξυπηρετεί αλλότριους σκοπούς και σκοπιμότητες. Η κυβέρνηση θα επιδιώξει επαναλειτουργία του θεσμού, ο οποίος εξυπηρεταί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του Κυπριακού λαού στο σύνολό του" (ΑΠΕ, 30.12.97).

Στο μεταξύ, ο Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία κ. Μπριλ σε αποκλειστικές δηλώσεις του στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα ΚΙΜΠΡΙΣ ( 28.12.97) υποστήριξε ότι "οι συνομιλίες μεταξύ των δύο κοινοτήτων όχι μόνο δεν πρέπει να διακοπούν αλλά αντίθετα θα πρέπει να εντατικοποιηθούν". Επίσης, η εκπρόσωπος Τύπου της αμερικανικής Πρεσβείας στη Λευκωσία κ. Μπατούντι ανέφερε στην εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ ( 1.1.98) ότι "η κυβέρνηση των ΗΠΑ πιστεύει πως οι δικοινοτικές δραστηριότητες στην Κύπρο είναι καθοριστικός παράγοντας για τη λύση του Κυπριακού και γι' αυτό αναμένει σύντομα την επανέναρξη των επαφών". Την ίδια ευχή διατύπωσε και ο εκπρόσωπος της βρετανικής Υπατης Αρμοστείας στη Λευκωσία (ΑΠΕ, 29.12.97) εκφράζοντας συγχρόνως και την απογοήτευση του Λονδίνου για την απόφαση της τουρκικής πλευράς.

Αλλά, και η αντιπολίτευση του ψευδοκράτους- σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τουρκοκυπριακού Τύπου ( 22.12.97, 30.12.97)- επέκρινε το καθεστώς Ντενκτάς τόσο για τη στάση του απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και για τη διακοπή των διακοινοτικών επαφών. Ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος κ. Ζαλάτ κατηγόρησε τον Τουρκοκύπριο ηγέτη ότι"επιδιώκει νέες δυσκολίες στο Κυπριακό" ενώ ο αρχηγός του Κόμματος Κοινωνικής Απελευθέρωσης κ. Ακιντζί δήλωσε ότι η απαγόρευση των διακοινοτικών επαφών" είναι μια λανθασμένη απόφαση που δεν οδηγεί παρά στην αυτοτιμωρία της τουρκοκυπριακής κοινότητας". Από την πλευρά του ο ηγέτης του κόμματος "Νέα Κύπρος" κ. Ντουρντουράν εκτιμά ότι "η ενσωμάτωση δεν είναι προς όφελος του τουρκοκυπριακού λαού".

Πρόταση Κασουλίδη για συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του

Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου κ. Κασουλίδης μέσω συνεντεύξεών του στη FRANKFURTER RUNDSCHAU (22.12.97) και στο ΚΥΠΕ (23.12. 97) απηύθυνε πρόσκληση προς τον Τούρκο ομόλογό του κ. Τζεμ να συναντηθεί μαζί του "σε χρόνο και χώρο της επιλογής του" για συζήτηση και όχι για διαπραγμάτευση της λύσης του Κυπριακού".

Ο κ. Κασουλίδης υπογράμμισε ότι "μια ανταλλαγή απόψεων και εξηγήσεων των εκατέρωθεν θέσεων θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ στην επίλυση του ζητήματος".

Η Αγκυρα, ωστόσο, απέρριψε αυτή την πρόταση. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ουτκάν (ΑΠΕ, 24. 12.97) "ο συνομιλητής του υπουργού Εξωτερικών της ελληνοκυπριακής διοίκησης είναι ο υπουργός Εξωτερικών της ΤΔΒΚ".

Ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ανανέωση της θητείας της UNFICYP

Tην εξάμηνη παράταση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο (UNFICYP) αποφάσισε ομόφωνα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ κατά τη συνεδρίαση της 23ης Δεκεμβρίου 1997.

Με τον υπ' αριθμόν 1146 ψήφισμα, το Συμβούλιο Ασφαλείας

- αποφασίζει την παράταση της θητείας της UNFICYP μέχρι τις 30 Ιουνίου 1997, - υπενθυμίζει και στις δύο πλευρές την υποχρέωσή τους να εμποδίζουν κάθε βία εναντίον της UNFICYP και να συνεργάζονται με το προσωπικό της, - υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα αρχικής συμφωνίας για αμοιβαία μέτρα μείωσης της έντασης στην ουδέτερη ζώνη και σημειώνει ότι μόνο η μία πλευρά έχει κάνει δεκτές τις σχετικές προτάσεις της UNFICYP (σημ. πρόκειται για την τ/κυπριακή πλευρά) - καλεί τις στρατιωτικές αρχές των δύο πλευρών να απέχουν από κάθε δραστηριότητα στην περιοχή της ουδέτερης ζώνης που θα μπορούσε να οξύνει την ένταση, - επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία για την υπερβολική αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμών στο νησί, - καλεί όλους τους εμπλεκομένους να μειώσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες και ζητά τη μείωση του αριθμού των ξένων στρατευμάτων στη Δημοκρατία της Κύπρου, ως ένα πρώτο βήμα για την αποχώρηση των μη κυπριακών δυνάμεων, τονίζει τη σπουδαιότητα της τελικής αποστρατικοποίησης και ενθαρρύνει τον Γ.Γ. να συνεχίσει τις προσπάθειές του, - επαναλαμβάνει ότι το status quo είναι απαράδεκτο, - εκφράζει την πλήρη υποστήριξή του στην πρόθεση του Γ.Γ. να επαναλάβει τις συνομιλίες τον Μάρτιο του 1998, - καλεί τους δύο ηγέτες να δεσμευτούν στην ακολουθούμενη διαδικασία διαπραγματεύσεων και να συνεργαστούν δημιουργικά με τον Γ.Γ. και τον Ειδικό του Σύμβουλο, - καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να δημιουργήσουν κλίμα συμφιλίωσης και αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο μερών, - επαναβεβαιώνει τη θέση του ότι μία λύση στην Κύπρο θα πρέπει να βασίζεται σε ένα κυπριακό κράτος με μία κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα, με εξασφαλισμένη την ανεξαρτησία και την εδαφική του ακεραιότητα που θα περιλαμβάνει δύο πολιτικά ίσες κοινότητες σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, - επικροτεί τη συμφωνία μεταξύ των δύο ηγετών για ανθρωπιστικά θέματα στις 31 Ιουλίου 1997, και τέλος, - αναγνωρίζει ότι η απόφαση της Ε.Ε. για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Κύπρο αποτελεί σημαντική εξέλιξη.

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης σχολιάζοντας το ψήφισμα του Σ.Α. του ΟΗΕ δήλωσε ότι "δεν είναι δεσμευτικό για την τουρκοκυπριακή πλευρά. Δεν υπάρχει λόγος να επαναληφθούν οι συνομιλίες τον προσεχή Μάρτιο. Εμείς πάντως θα συνεχίσουμε να εξηγούμε υπό ποίους όρους μπορούν να αρχίσουν οι συνομιλίες" (ΜΠΑΥΡΑΚ, 25.12.97).

Προσδοκίες ΟΗΕ-ΗΠΑ-Ρωσίας για το 1998

"Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι το 1998 προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για επίλυση του Κυπριακού" δήλωσε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ (27.12.97) ο αναπληρωτής ειδικός αντιπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ κ. Φεϋσέλ και πρόσθεσε:

"Προσεγγίζουμε μια καθοριστική στιγμή, μετά τις προεδρικές εκλογές. Ο Μάρτιος θα είναι σημείο καμπής. Το 1998 θα δημιουργηθούν ευκαιρίες, που δεν υπήρξαν προηγουμένως".

Ωστόσο, ο κ. Φεϋσέλ προειδοποίησε ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις, αν τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που θα παρουσιαστεί.

Εξάλλου, και οι ΗΠΑ δια στόματος του εκπροσώπου του Σταίητ Ντηπάρτμεντ κ. Φόλεϋ (24.12.97), εξέφρασαν την ελπίδα ότι μετά τις προεδρικές εκλογές, οι δύο πλευρές θα προχωρήσουν σε καρποφόρες συνομιλίες, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Ο κ. Φόλεϋ επανέλαβε ότι η αμερικανική κυβέρνηση πιστεύει σε λύση μέσω διαπραγματεύσεων, που θα είχε ως αποτέλεσμα μια διαζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία.

Από την πλευρά της, η Ρωσία προβλέπει ότι, μέσα στο 1998, θα γίνουν τα πιο σημαντικά βήματα για την επίλυση του Κυπριακού. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ταράσοφ, στο ειδησεογραφικό πρακτορείο NOVOSTI (27.12.97), η διπλωματία της χώρας του έχει προτείνει την ενεργοποίηση των προτάσεων της Μόσχας, καθώς και τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται γύρω από το Κυπριακό, "ώστε να δοθεί ένα τέλος στο απαράδεκτο status quo στη νήσο".

B A Λ Κ Α Ν Ι Α

Τα Σκόπια επιδιώκουν εμπλοκή του

Αυτό δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Μπλάγκογια Χατζίνσκι, στη διάρκεια συνέντευξής του στο κρατικό ραδιόφωνο (30.12.97), στην οποία επανέλαβε τις γνωστές θέσεις των Σκοπίων, ότι δεν υπάρχουν περιθώρια συμβιβασμού ούτε για το όνομα, ούτε για τη γλώσσα, ούτε για τα σύνορα .

Αναφερόμενος δε στη διένεξη με την Ελλάδα για το θέμα του ονόματος, είπε ότι η μόνη αποδεκτή λύση είναι διεθνώς να υιοθετηθεί το συνταγματικό όνομα της χώρας του και απλώς η Ελλάδα να χρησιμοποιεί το όνομα που αυτή επιθυμεί για τις σχέσεις της με την ΠΓΔΜ.

Στο μεταξύ, όπως μετέδωσε η "Μακεδονική Ραδιοφωνία", οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Σκοπίων και Αθήνας, αναφορικά με τις διαφορές γύρω από το όνομα, που διεξάγονται στη Νέα Υόρκη με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ, θα συνεχισθούν στα τέλη Ιανουαρίου.

Με εμπόδια η ορκομωσία Μιλουτίνοβιτς

Η ορκομωσία του νικητή των εκλογών, Μίλαν Μιλουτίνοβιτς, "σημαδεύτηκε" από την αποχώρηση των 82 βουλευτών του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος, οι οποίοι έφυγαν από το Κοινοβούλιο στη διάρκεια της ομιλίας του κ. Μιλουτίνοβιτς, διαμαρτυρόμενοι για παρατυπίες στη διαδικασία εκλογής του νέου Πρόεδρου της Σερβίας ( ΑΠΕ- Γερμ. Πρακτ., 29.12.98).

Ο ίδιος ο υπερεθνικιστής ηγέτης του ριζοσπαστικού κόμματος Βόισλαβ Σέσελι, σε συνέντευξή του στον ανεξάρτητο σταθμό του Βελιγραδίου Β92, στην οποία αναφέρθηκε και το BBC (24.12.97), είχε δηλώσει ότι το κόμμα του δεν αποδέχεται τη νίκη του σοσιαλιστή αντιπάλου του και δεν τον αναγνωρίζει ως Πρόεδρο. Για το λόγο αυτό - είπε- αρνείται να έχει τώρα ή στο μέλλον επαφή μαζί του.

Ο κ. Σέσελι υπογράμμισε ότι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η επικίνδυνη για τη χώρα πολιτική πόλωση, είναι και πάλι η προσφυγή στις κάλπες, ενώ δεν παρέλειψε να καταφερθεί και εναντίον του Προέδρου της Νέας Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, τον οποίο κατηγόρησε ότι "λεηλάτησε με την ανοχή των δυτικών χωρών 700.000 ψήφους από την επαρχία του Κοσσυφοπεδίου".

Οπως επίσης μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γερμανικό (23.12.97), οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, (ΟΑΣΕ), διαπίστωσαν παρατυπίες στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Σερβία. Οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ επέκριναν τον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών τόσο στον πρώτο γύρο, όσο και στον δεύτερο.

Στο μεταξύ, η Μόσχα υποδέχθηκε με ευνοϊκά σχόλια την εκλογή του κ. Μιλουντίνοβιτς στην Προεδρία. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Γεβγκένι Πριμακόφ, χαρακτήρισε τον νέο Σέρβο Πρόεδρο πολύ περισσότερο αποδεκτό από τον αντίπαλό του κ. Σέσελι.

Εξάλλου, το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών σε επίσημη ανακοίνωσή του ( 23.12.97), μεταξύ άλλων αναφέρει ότι "η νίκη του κ. Μιλουτίνοβιτς επί του κ. Βόισλαβ Σέσελι ενίσχυσε τις δυνάμεις που εργάζονται για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στη Σερβία και σε όλη τη Γιουγκοσλαβία".

Αλλά και η Αλβανία προσβλέπει με ελπίδα στην εκλογή του Μίλαν Μιλουτίνοβιτς στην Προεδρία της Σερβίας η οποία - σύμφωνα με τον Αλβανό υπουργό Εξωτερικών Πασκάλ Μίλο - δίνει μια ευκαιρία στο Βελιγράδι να αρχίσει να σέβεται τα δικαιώματα των Αλβανών που ζουν στην επαρχία του Κοσσυφοπεδίου (23.12.97).

Τεταμένη η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο

Στο επίκεντρο των γεγονότων που διαδραματίσθηκαν την εβδομάδα που πέρασε, βρέθηκαν φυσικά οι Αλβανόφωνοι φοιτητές, οι οποίοι - όπως πάντα- σύρουν τον χορό των κινητοποιήσεων.

Η σερβική αστυνομία επενέβη με ιδιαίτερη βιαιότητα σε αρκετές περιπτώσεις και διέλυσε τις διαδηλώσεις των φοιτητών στην πρωτεύουσα Πρίστινα και σε άλλες περιοχές της Περιφέρειας (ΑΠΕ-Γαλ. Πρακτ., 26.12.97).

Η βιαιότητα της σερβικής αστυνομίας προκάλεσε την αντίδραση του προκαθήμενου της σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Πατριάρχη Παύλου, ο οποίος καταδίκασε με επιστολή του τη βίαιη επέμβαση της σερβικής αστυνομίας κατά των Αλβανών φοιτητών.

Αξιοσημείωτη εν τούτοις είναι η δήλωση την οποία έκανε προς την εφημερίδα "Ζέρι" (2.1.98), το ηγετικό στέλεχος των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου Αντέμ Ντεμάτσι, ο οποίος εκτίμησε ότι "είναι ακόμα δυνατή μια ειρηνική λύση του προβλήματος του Κοσσυφοπεδίου".

Εξάλλου, όπως ανακοίνωσε ο ηγέτης των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου, Ιμπραχίμ Ρουγκόβα, οι Αλβανοί της σερβικής επαρχίας του Κοσσυφοπεδίου πρόκειται να διοργανώσουν τις κοινοβουλευτικές εκλογές τους στις 22 του ερχόμενου Μαρτίου (ΑΠΕ-Γερμ. Πρακτ.-Γαλλ. Πρακτ., 25.12.97).

"Σερβική Δημοκρατία" μετ' εμποδίων

Χαρακτηριστικό στην προκειμένη περίπτωση είναι το γεγονός ότι η πρώτη συνέλευση του Κοινοβουλίου της "Σερβικής Δημοκρατίας", η οποία πραγματοποιήθηκε με πολύωρη καθυστέρηση, έγινε χωρίς την παρουσία των βουλευτών της κροατομουσουλμανικής ομοσπονδίας, οι οποίοι αποχώρησαν από την αίθουσα.

Οι 18 βουλευτές αρνήθηκαν να διαβάσουν το κείμενο του όρκου που αναφέρει ότι οι εκλεγμένοι βουλευτές θα πρέπει "να υπερασπίζονται τα συμφέροντα της "Σερβικής Δημοκρατίας" και να σέβονται τη δικαιοσύνη και το Ευαγγέλιο" (ΑΠΕ-Γαλλ. Πρακτ. - Γερμ. Πρακτ., 27.12. 97).

Από την άλλη, τα δύο υπερεθνικιστικά κόμματα των Σέρβων της Βοσνίας απέρριψαν πρόταση της Προέδρου της "Σερβικής Δημοκρατίας" Μπιλιάνα Πλάβσιτς, για το σχηματισμό "κυβέρνησης εθνικής ενότητας" υπό τον Πρωθυπουργό της Μλάντεν Ιβάνιτς, σύμφωνα με το Πρακτορείο ΒΕΤΑ (4.1.98).

Ο κ. Ιβάνιτς - μετέδωσε το Πρακτορείο- προσπάθησε ανεπιτυχώς να προσεταιριστεί τους Αλέκσα Μπούχα και Νικόλα Πόπλασεν, ηγέτες αντιστοίχως του Σερβικού Δημοκρατικού Κόμματος και του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος. Ο κ. Ιβάνιτς, δεν προέβη σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση, η οποία έγινε κεκλεισμένων των θυρών.

Νέο σύνταγμα θα αποκτήσει η

Η δήλωση αυτή δημιουργεί από μόνη της συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι η έλλειψη συντάγματος ήταν η αιτία που οδηγήθηκε η Αλβανία σε πολιτική και οικονομική κρίση στις αρχές του χρόνου. Ο κ. Νάνο στην τηλεοπτική του ομιλία τόνισε ότι δεν είναι δυνατόν να χαθεί άλλος χρόνος.

Ο Αλβανός Πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι οι συμπατριώτες του θα μπορούν να ψηφίσουν για ένα νέο σύνταγμα σε δημοψήφισμα που θα γίνει το 1998.

Κατά τ' άλλα, η εσωτερική κατάσταση στη γειτονική χώρα χαρακτηρίζεται και πάλι από μια έντονη αστάθεια, καθώς την τελευταία εβδομάδα αναβιώνουν περιστατικά ανεξέλεγκτης βίας, με επιθέσεις συμμοριών κατά αστυνομικών και πολιτών, κυρίως στο Νότο.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, κυκλοφόρησε την ημέρα της Πρωτοχρονιάς στην πόλη των Αγίων Σαράντα και μια ανώνυμη προκήρυξη, κατά των Ελλήνων της Αλβανίας και των ορθοδόξων της περιοχής Πιλιουρίου.

Την ενέργεια αυτή καταδίκασαν δέκα πολιτικά κόμματα της Αλβανίας, τα οποία παράλληλα εξέφρασαν ευχαριστίες προς τον ελληνικό λαό και την ελληνική κυβέρνηση, για τη βοήθεια που προσέφεραν "στη ψυχική γαλήνη, την οικονομική ανόρθωση και την αναδιοργάνωση του κράτους" (ΑΠΕ, 4.1.98).

Κατά τ' άλλα, έγινε γνωστό ότι η Τουρκία αναλαμβάνει την ανασυγκρότηση της στρατιωτικής βάσης του Πασά Λιμάνι, κοντά στην Αυλώνα, που είναι από τις αρχαιότερες και τις μεγαλύτερες στην Αλβανία.

Την ανάθεση της ανασυγκρότησης της βάσης στους Τούρκους ανακοίνωσε ο υπουργός Αμυνας της Αλβανίας Ζαμπίτ Μπροκάι, μιλώντας στην αλβανική τηλεόραση αμέσως μετά την επίσκεψή του στην Τουρκία (27.12. 97).

Ο κ. Μπροκάι εξάλλου, μιλώντας στον ανταποκριτή του ΑΠΕ στην Αλβανία (23.12.97), εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για τους ρυθμούς με τους οποίους επιτυγχάνεται η ανασυγκρότηση του αλβανικού στρατού.

Ειλικρινής και πάνω απ' όλα προσγειωμένος, περιγράφει το σημερινό στράτευμα της Αλβανίας ως μια κατάσταση υπό διαμόρφωση και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το ίδιο το Υπουργείο Αμυνας δεν προχωρά σε γρήγορη ανασυγκρότηση των στρατιωτικών μονάδων.

Μιλώντας για τον οπλισμό, ο οποίος κλάπηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, ο κ. Μπροκάι σημειώνει ότι τα 600.000 όπλα που φέρονται επίσημα να έχουν αφαιρεθεί από τα στρατόπεδα δεν αφορούν μόνο Καλάσνικοφ και πιστόλια, αλλά και βαρύ οπλισμό, ενώ σε σχέση με τις προόδους και στη συλλογή αυτών δηλώνει ότι ο αριθμός παραμένει σταθερά περίπου στις 60.000 δηλαδή ποσοστό 10% των όσων έχουν κλαπεί.

Ο Αλβανός υπουργός Αμυνας επιβεβαιώνει στη συνέντευξη αυτή, ότι ένας μεγάλος αριθμός όπλων έχει εξαχθεί και στην Ελλάδα, ωστόσο τα 100. 000 όπλα που φέρονται να διοχετεύθηκαν στη χώρα μας από την κρίση και έπειτα χαρακτηρίζονται από τον ίδιο ως ένα πλασματικό νούμερο, αφού το λαθρεμπόριο ως γνωστόν δεν διεξάγεται βάσει πρακτικών.

Τέλος, αναφερόμενος στο διάστημα που ο ίδιος θεωρεί ότι απαιτείται για την πλήρη αποκατάσταση και επανασύσταση του αλβανικού στρατού, τονίζει ότι ευελπιστεί να επιτευχθεί ο στόχος μέχρι το τέλος του 1998.

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

ΟΗΕ και Ιράκ συνεχίζουν να ερίζουν για

Αυτό άλλωστε ήταν και το θέμα που κυριάρχησε στη σχετική ειδησεογραφία και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τα Χριστούγεννα μέχρι και τις 4 του Ιανουαρίου.

Πέραν αυτού, υπήρξε και η επίθεση εναντίον του κτιρίου, στο οποίο στεγάζονται τα γραφεία των επιθεωρητών του ΟΗΕ στη Βαγδάτη, η σχετική είδηση όμως μάλλον δεν προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς η επιθετική αυτή ενέργεια ήταν μικρής έκτασης, με ελάχιστες ζημιές στο κτίριο.

Ειδικότερα, όπως μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο CNN (3.1.98), η επίθεση έγινε από αγνώστους που εκτόξευσαν εναντίον του κτιρίου δύο ρουκέτες. Τα δύο βλήματα που έπληξαν το κτίριο δεν είχαν πυρηνική γόμωση και γι' αυτό δεν προκάλεσαν θύματα ούτε σοβαρές ζημιές.

Τώρα, όσον αφορά στο θέμα της πρόσβασης των επιθεωρητών του ΟΗΕ στα Προεδρικά Μέγαρα του Ιράκ, η Βαγδάτη εξακολουθεί να την απαγορεύει, παρά τις προσπάθειες και πιέσεις που ασκούνται σε βάρος της από τον ΟΗΕ.

Προηγήθηκε δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού, με την οποία υιοθετήθηκε διακήρυξη που καλεί το Ιράκ να επιτρέψει την "άμεση και χωρίς όρους" πρόσβαση των επιθεωρητών στα Προεδρικά του Μέγαρα. Η διακήρυξη, την οποία υιοθέτησε το Συμβούλιο Ασφαλείας, βασίσθηκε σε αμερικανικό σχέδιο (ΑΠΕ-Γαλ. Πρακτ., 22.12.97).

Το γεγονός αυτό οδήγησε τον αντιπρόεδρο της ιρακινής κυβέρνησης Τάρεκ Αζίζ να καταδικάσει αφ' ενός τη δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αφ' ετέρου δε να καταγγείλει τις ΗΠΑ ότι εκβιάζουν τον Οργανισμό, αναγκάζοντας αυτόν να επικρίνει το Ιράκ γιατί δεν δίνει πλήρη πρόσβαση στους επιθεωρητές του στα σημεία στα οποία υπάρχουν υποψίες ότι κρύβονται όπλα.

Ο κ. Αζίζ, σύμφωνα με τη "Φωνή της Αμερικής" (23.12.97), έθεσε υπό αμφισβήτηση τους ισχυρισμούς του ΟΗΕ ότι η Βαγδάτη κρύβει προγράμματα κατασκευής απαγορευμένων όπλων στα προεδρικά μέγαρα του Σαντάμ Χουσεϊν.

Αξίζει όμως να σημειωθεί, ότι στις πιέσεις οι οποίες ασκούνται στη Βαγδάτη για να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, προστέθηκαν και εκείνες των χωρών του Κόλπου, οι οποίες ζήτησαν από το καθεστώς του Ιράκ να πειθαρχήσει στις αποφάσεις του ΟΗΕ.

Συγκεκριμένα, όπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό και Γαλλικό (22.12.97), οι έξι χώρες του Κόλπου ασχολήθηκαν με το θέμα στην ετήσια διάσκεψη κορυφής τους και επέρριψαν στο Ιράκ την ευθύνη για την ένταση με τον διεθνή Οργανισμό, σε σχέση με το ζήτημα του αφοπλισμού.

Στο μεταξύ, εκδόθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η αμερικανική κυβέρνηση είναι έτοιμη να διπλασιάσει τις προσπάθειές της και να κάνει ό,τι της είναι δυνατό για να βελτιώσει τη διανομή των τροφίμων και των φαρμάκων στον ιρακινό λαό, στο πλαίσιο της συμφωνίας "Πετρέλαιο για τρόφιμα".

Λίγο νωρίτερα, την ίδια μέρα (30.12.97), είχε γίνει γνωστό ότι το ιρακινό κοινοβούλιο ενέκρινε απόφαση της ιρακινής κυβέρνησης, με την οποία η Βαγδάτη απειλεί να σκληρύνει τη θέση της στην περίπτωση της επ' αόριστον διατήρησης του εμπάργκο που έχει επιβληθεί από τον ΟΗΕ (Ιρακινό Πρακτορείο Ειδήσεων, ΙΝΑ).

Ενδοκυβερνητικές τριβές στο Ισραήλ

Η "ένταση" αυτή, που είχε αρχίσει να διαφαίνεται από τα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, είχε σαν αφορμή τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού του Ισραήλ για το 1998 και κορυφώθηκε με την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών Νταβίντ Λεβί.

Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών σε συνέντευξη Τύπου την οποία παραχώρησε (4.1.98), ανακοίνωσε ότι παραιτείται από την κυβέρνηση, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να είναι μόνος στα θέματα της ειρήνης και της κοινωνικής πρόνοιας.

Ο κ. Λεβί δήλωσε επίσης ότι δεν προτίθεται να παραμείνει μέλος της κυβέρνησης Νετανιάχου.

Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα του ότι ο κ. Λεβί θα αποσύρει την παραίτησή του, έσπευσε όμως να δηλώσει με έμφαση ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει να καθοδηγεί τη χώρα, παρά την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών.

Αλλά και οι αξιωματούχοι της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης εξέφρασαν την ελπίδα ότι η παραίτηση του κ. Λεβί δεν θα επηρεάσει αρνητικά τις ειρηνευτικές διαδικασίες.

Υπόψη ότι η παραίτηση του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών, ίσως αποδειχθεί ότι αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου, καθώς ο προϋπολογισμός, που είναι και το σημείο τριβής, έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης, αλλά και του κοινοβουλευτικού συνασπισμού ευρύτερα.

Οπως μετέδωσαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία Αθηναϊκό, Γερμανικό και Γαλλικό (29.12.97), ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου υπέστη κοινοβουλευτική ήττα, καθώς βουλευτές της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας "αποστάτησαν" κατά την ψηφοφορία τριών "τμημάτων" του ισραηλινού κρατικού προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 1998.

Πιο συγκεκριμένα, επτά βουλευτές της συμπολίτευσης απείχαν από μία από αυτές τις ψηφοφορίες, ενώ τρεις άλλοι καταψήφισαν ουσιαστικά την κυβέρνηση Νετανιάχου.

Αλλά δεν ήταν μόνο οι βουλευτές που αντέδρασαν. Τρεις υπουργοί επίσης απείχαν από τις ψηφοφορίες.

Δύο άλλοι, ο υπουργός Γεωργίας και Περιβάλλοντος Ραφαέλ Εϊτάν που ανήκει στο δεξιό κόμμα "Τζομέτ" και ο υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Αβιντόρ Καχαλάνι, του "Κόμματος του Τρίτου Δρόμου" - και τα δύο συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό- ζήτησαν τη διενέργεια πρόωρων εκλογών, "επειδή η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθει στις "ενδοκυβερνητικές" ενστάσεις αναφορικά με τον κρατικό προϋπολογισμό".

Κατά τ' άλλα, αναμένεται εντός των ημερών να μεταβεί στην περιοχή ο Αμερικανός συντονιστής για το Μεσανατολικό Ντένις Ρος, προκειμένου να προετοιμάσει τις συναντήσεις του Προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον με την παλαιστινιακή και την ισραηλινή ηγεσία, όπως ανακοινώθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Με την ευκαιρία, ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ καταβάλλουν σαφείς προσπάθειες για να πιέσουν το Ισραήλ να τιμήσει τις ειρηνευτικές συμφωνίες με την ΟΑΠ (ΑΠΕ-Γαλ. Πρακτ. 4.1. 98).

Στο μεταξύ, η Συρία απηύθυνε έκκληση προς τη Γαλλία για τη συνέχιση των προσπαθειών αναθέρμανσης των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Μέση Ανατολή και για την εξασφάλιση μεγαλύτερου ευρωπαϊκού ρόλου στις αραβο-ισραηλινές διαπραγματεύσεις.

Οπως γράφει η εφημερίδα "Τισρίν" (4.1.98) "η Γαλλία καταβάλλει προσπάθειες για την αναθέρμανση των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Μέση Ανατολή, κυρίως μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ζακ Σιράκ. Είναι χρήσιμο να συνεχισθούν οι προσπάθειες αυτές και να αναλάβει η Ευρώπη μεγαλύτερο ρόλο στη διαδικασία αυτή".

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Ε/Τ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ-ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

- Η Αγκυρα κλιμακώνει την ένταση Σελ. - Με διακοπή των διακοινοτικών συνομιλιών απειλούν Ντενκτάς και Αγκυρα " - Αναδίπλωση της Τουρκίας προς την Ε.Ε. "

ΒΑΛΚΑΝΙΑ

- Τα Σκόπια επιδιώκουν εμπλοκή του Σ.Α. για το όνομα " - Με εμπόδια η ορκομωσία Μιλουτίνοβιτς " - Τεταμένη η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο " - "Σερβική Δημοκρατία" μετ' εμποδίων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη " - Νέο σύνταγμα θα αποκτήσει η Αλβανία μέσα στο 1998 "

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

- ΟΗΕ και Ιράκ συνεχίζουν να ερίζουν για τα προεδρικά μέγαρα " - Ενδοκυβερνητικές τριβές στο Ισραήλ "

Miscellaneous News from Greece Directory - Previous Article - Next Article