[01] Τα καρναβάλια της Ελλάδας

Από την κλασική παρέλαση της Πάτρας μέχρι την αναβίωση αρχαίων ελληνικών τελετουργιών και διονυσιακών εθίμων, οι Απόκριες μας φέρουν πιο κοντά στην παράδοση και στις ομορφιές αυτού του τόπου.

Το κυριότερο γνώρισμα της Αποκριάτικης περιόδου είναι οι μεταμφιέσεις που συνηθίζονται σε όλη την Ελλάδα.

Βρεθείτε με αγαπημένους φίλους και μοιραστείτε με τα παιδιά στιγμές ανέμελου παιχνιδιού, ξεφύγετε από την καθημερινότητα. Μεταμφιεστείτε, ξεχαστείτε και διασκεδάστε στους τρελούς ρυθμούς του καρναβαλιού.

Το καρναβάλι της Πάτρας αν και δεν είναι τόσο γνωστό όσο κάποια άλλα μεσογειακά και κεντροευρωπαϊκά καρναβάλια, συγκαταλέγεται στα κορυφαία της Ευρώπης και μάλιστα είναι το πολυπληθέστερο σε συμμετοχή μεταμφιεσμένων.

Ξεκίνησε πριν 180 χρόνια περίπου και είχε μια ενδιαφέρουσα ιστορικά διαδρομή από το 1829 ως χοροί μπαλ-μασκε στα σπίτια των ντόπιων ενώ κάποια στιγμή από το 1870 και μετά οι ίδιοι χρηματοδοτούν την κατασκευή καρναβαλικών αρμάτων και στη συνέχεια καθιερώνεται και η παρέλαση. Τα Μπουρμπούλια καταξιώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου και είναι η αυθόρμητη συνάθροιση ανθρώπων όλων των ηλικιών, με κοινό στοιχείο τη διάθεση για περιπέτεια και ξεφάντωμα, ακολουθώντας τις συναρπαστικές διαδρομές ενός ασταμάτητου χορού. Το καρναβάλι της Πάτρας έχει ήδη αρχίσει. Το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού, τα Μπουρμπούλια, οι χοροί, οι περιοδείες της μπάντας του δήμου μέσα στην πόλη, ο σοκολατοπόλεμος στο κέντρο της πόλης, οι νυχτερινές παρελάσεις, δίνουν στην πόλη της Πάτρας ατμόσφαιρα κεφιού και χαράς με αποκορύφωμα την Κυριακή 26 Φεβρουαρίου και την μεγάλη παρέλαση των αρμάτων που θα ξεκινήσει στις 3 μετά το μεσημέρι και θα καταλήξει στο μόλο του Αγίου Νικολάου με το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου το βράδυ.

Ένα από τα ωραιότερα καρναβάλια της χώρας είναι και το καρναβάλι του Ρεθύμνου στην Κρήτη. Η πόλη μεταμορφώνεται, οι νέοι ξεχύνονται στους δρόμους με διάθεση για πειράγματα. Γέλια χοροί, μουσική και η καρδιά της Κρήτης αυτές τις μέρες της Αποκριάς χτυπά στο Ρέθυμνο. Στο όμορφο Αναγεννησιακό Ρέθυμνο, χρονολογούνται ήδη από το 1914 τα πρώτα στοιχεία χιουμοριστικών εκδηλώσεων.

Απόκριες μιας άλλης εποχής, που έχει αφήσει το νοσταλγικό της άρωμα διάχυτο να μοσχοβολά ακόμη, με χορούς ρομαντικούς και τους Ρεθεμνιώτες να υποδέχονται «την Αυτού Εξοχότητα τον Βασιλέα Καρνάβαλο».

Το Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι δεν είναι απλά μία ακόμη γιορτή. Είναι ένα όμορφο κομμάτι της ζωής της πόλης. Είναι το χθες και το σήμερα που κάνουν καντάδα στα σοκάκια της παλιάς πόλης, είναι ο θησαυρός που τον ψάχνουν σε όλες τις γωνιές του Ρεθύμνου, είναι οι ώρες που περνούν κατασκευάζοντας άρματα και στολές, είναι η παρέα που ενώνει τους κατοίκους του Ρεθύμνου.

Το Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι με βασικό του θέμα φέτος την «Οδύσσεια των Ελλήνων» είναι ένας θεσμός Πολιτισμού και Δημιουργίας, είναι το καρναβάλι της Κρήτης.

Η τελετή έναρξης γίνεται στις 5 Φεβρουαρίου ημέρα Αρχής του Τριωδίου, στην πλατεία Δημαρχείου. Το καρναβαλικό πρόγραμμα περιλαμβάνει Κυνήγι Θησαυρού στα δρομάκια της πόλης, χορούς των ομάδων του καρναβαλιού, νυχτερινές παρελάσεις ενώ η Μεγάλη Παρέλαση θα γίνει την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς 26 Φεβρουαρίου, και θα ξεκινήσει στις 2 μετά το μεσημέρι στην Λεωφόρο Κουντουριώτη.

Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με την καύση του βασιλιά καρνάβαλου στην παραλία της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου το βράδυ, ενώ το γλέντι και το ξεφάντωμα στην πόλη συνεχίζεται μέχρι πρωίας.

Την επόμενη μέρα, την Καθαρά Δευτέρα, γίνεται το καθιερωμένο πέταγμα χαρταετού, αλλά και παρουσίαση δρώμενων και παραδοσιακών χορών από όλη την Ελλάδα στην πλατεία Μικρασιατών, ενώ αναβίωση εθίμων γίνεται σε διάφορα χωριά του Ρεθύμνου.

Το Ξανθιώτικο καρναβάλι είναι από τα παλαιότερα καρναβάλια της χώρας. Οι Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές-Καρναβάλι της Ξάνθης πραγματοποιούνται ανελλιπώς από το 1966, προβάλλοντας την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Επώνυμοι καλλιτέχνες, ξένα και ντόπια λαογραφικά συγκροτήματα, δίνουν το παρόν στην κεντρική πλατεία της πόλης, με τη συνοδεία παραδοσιακών οργάνων, απρόσμενα δρώμενα, εικαστικά, θεατρικά, χορευτικά, μουσικά, ένα υπέροχο καρναβαλικό πανηγύρι που κορυφώνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, με την ανεπανάληπτη παρέλαση αρμάτων και καρναβαλιστών η οποία καταλήγει σε ένα ξέφρενο πάρτυ. Κορυφαία στιγμή των Εορτών η Μεγάλη Καρναβαλική Παρέλαση. Άρματα και χιλιάδες καρναβαλιστές θα ξεχυθούν στους δρόμους της πόλης, με χρώματα και μουσικές να συνοδεύουν τον βασιλιά Καρνάβαλο.

Με τη δύση του ήλιου, το Ξανθιώτικο έθιμο το Κάψιμο του Τζάρου θα γίνει στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου, μέσα σε μια φαντασμαγορική ατμόσφαιρα με πυροτεχνήματα, όπου ο δήμαρχος της πόλης θα αποχαιρετίσει τις φετινές Θρακικές Λαογραφικές Εορτές- Ξανθιώτικο Καρναβάλι, καλωσορίζοντας τις επόμενες...

Στο νησί των Φαιάκων, την Κέρκυρα, οι ρίζες της Αποκριάς χάνονται στη Διονυσιακή λατρεία της αρχαίας Ελλάδας.

Το καρναβάλι της Κέρκυρας όμως αναβιώνει την εποχή των Βενετών και επί 450 και πλέον χρόνια φθάνει ως τις μέρες μας κάθε χρόνο αναγεννημένο. Στην πόλη της Κέρκυρας οι εορταστικές εκδηλώσεις της Αποκριάς είχαν επηρεαστεί από την άφιξη των Βενετών.

Οι Βενετσιάνοι με το πολυάριθμο προσωπικό που κατοικούσε στην πόλη, είχαν φέρει τα δικά τους καρναβαλικά έθιμα και τον δικό τους τρόπο διασκέδασης που επηρέασε τη ντόπια παράδοση και γέννησε το Κορφιάτικο Καρναβάλι, με παράδοση 450 και πλέον ετών.

Ένα από τα νέα στοιχεία του Κερκυραϊκού καρναβαλιού είναι τα πετεγολέτσα ή πετεγόλια, που βασίζονται στην Κερκυραϊκή διάλεκτο και κάθε χρόνο παίζονται σε υπαίθρια σκηνή, στην κεντρική αγορά της παλιάς πόλης στην Πίνια και είναι ένα θεατρικό είδος που μοιάζει πάρα πολύ με την Commedia Dell Arte.

Εδώ λοιπόν θα δείτε μασκαράδες ντυμένους με βενετσιάνικες στολές να κάνουν βόλτα στο Λιστόν, ξυλοπόδαρους και κλόουν, θα ακούσετε συναυλίες της χορωδίας του Δήμου Κερκυραίων, αλλά και Κερκυραϊκές καντάδες, και θα παρακολουθήσετε τα πετεγολέτσα στην Πίνια. Οι εκδηλώσεις του φετινού καρναβαλιού ξεκινούν την Τσικνοπέμπτη 16 Φεβρουαρίου και θα κορυφωθούν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς 26 Φεβρουαρίου με την καρναβαλική πομπή.

Στη Νάουσα, η Αποκριά χαρακτηρίζεται και από τον αυθορμητισμό, τον ενθουσιασμό, τη φιλόξενη διάθεση των Ναουσαίων, τα χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία γλέντια τους, τα σατυρικά καρναβάλια.

Ιδιαίτερο και βασικότερο όμως στοιχείο είναι το έθιμο του Γιαννίτσαρου και της Μπούλας. Ένα έθιμο με βαθιές ρίζες, που στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας του ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων.

Στο έθιμο παίρνουν μέρος μόνον νεαροί άνδρες. Ο Γιανίτσαρος, ο περήφανος αυτός φουστανελοφόρος, με τα πολλά ασημικά στο στήθος και στη φουστανέλα, την μακριά «πάλα» (σπαθί) και τον κέρινο «πρόσωπο» είναι ο πρωταγωνιστής.

Η Μπούλα είναι ένας άνδρας που υποδύεται τη γυναίκα με φαρδιά φουστάνια και «πρόσωπο» στολισμένο με τούλια και λουλούδια. Τα παιδιά που προπορεύονται του μπουλουκιού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δρώμενου, ενώ στο τέλος της πομπής βρίσκονται οι μουσικοί με τον ζουρνά και το νταούλι.

Το έθιμο ξεκινάει την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς, συνεχίζεται τη Δευτέρα- τα μπουλούκια επισκέπτονται τα σπίτια των μελών τους και γλεντούν, επαναλαμβάνεται την Κυριακή της Αποκριάς όπου στην πλατεία Αλωνίων γίνεται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες ενώ ρέει άφθονα το φημισμένο Ναουσαίϊκο κρασί.

Πρόσθετες Πληροφορίες

Πηγή: Φωνή της Ελλάδας

Ρεπορτάζ: Νότα Χατζηαναστασίου

Επιμέλεια: Βανέσσα Δημοπούλου

Ανταπόκριση:

Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 23 Φεβρουαρίου 2012 15:22

Είδηση: 3243

The Hellenic Radio (ERA): News in Elot928 Greek Directory - Previous Article - Next Article