Athens News Agency: News in Greek, 08-12-26

Athens News Agency: News in Elot928 Greek Directory - Previous Article - Next Article

From: The Athens News Agency at <http://www.ana.gr/>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[01] Στην Αθήνα οι πολιτικοί αρχηγοί

[02] Επιδείνωση του καιρού

[03] Ελληνικά έθιμα και παραδόσεις

[04] Γρίφος η Κυριακή

[01] Στην Αθήνα οι πολιτικοί αρχηγοί

Την παραμονή των Χρθστουγέννων οι αρχηγοί των κομμάτων της χώρας άκουσαν τα κάλαντα από εκπροσώπους Συλλόγων και Σωματείων.

Πιο συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός κ.Κώστας Καραμανλής με τη σύζυγό του Νατάσα και τα παιδιά τους άκουσαν τα κάλαντα από την παιδική χορωδία του Δήμου Αθηναίων και τη Φιλαρμονική, που τη συνόδευε ο πρόεδρος των Μουσικών Συνόλων του Δήμου κ.Γιώργος Κατσαρός.

Το ζεύγος Καραμανλή άκουσε, ακόμη, κάλαντα από την Ορεστιάδα, τα Δωδεκάνησα και αθηναϊκά κάλαντα, ενώ μετά μοίρασε στα παιδιά της χορωδίας και στους μουσικούς της Φιλαρμονικής ''γούρια''.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, αντάλλαξε ευχές και δώρα, αλλά και χόρεψε παραδοσιακούς χορούς με τα μέλη του συγκροτήματος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και του Συλλόγου Κυνιδαριωτών Νάξου οι οποίοι τον επισκέφθηκαν και έψαλαν τα Κάλαντα στα κεντρικά γραφεία του Κινήματος, στην Χαριλάου Τρικούπη.

Την υπόσχεση ότι μέσα στο 2009 θα γίνουν πολύ περισσότερα απ' ό,τι τα προηγούμενα χρόνια για τα παιδιά με γονείς από την Αφρική, έδωσε η γγ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα, με δήλωσή της μετά τα κάλαντα που της είπαν στον Περισσό η Ένωση Αφρικανών Γυναικών μαζί με τα παιδιά τους.

Η κυρία Παπαρήγα τόνισε ότι πρέπει μέσα στο 2009 να γίνουν πολύ περισσότερα για τις οικογένειες από την Αφρική και πάνω απ΄όλα για τη δεύτερη γενιά, που δεν έχουν χαρτί αναγνώρισης ως Έλληνες πολίτες, δεν έχουν αναγνωριστεί τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, που έχουν πάει σε ελληνικό σχολείο, που μιλούν ελληνικά και είναι ελληνόπουλα όπως και όλα τα άλλα ελληνόπουλα.

Χαρακτηριστικά τελείωσε τη δήλωσή της λέγοντας "αυτό το αίσχος πρέπει να σταματήσει".

Κάλαντα επίσης στη γγ του ΚΚΕ είπε και η Συνομοσπονδία Ηπειρωτών Ελλάδας.

Ο Πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέξης Τσίπρας άκουσε τα χριστουγενιάτικα κάλαντα από συλλόγους Ποντίων και Ηπειρωτών και σε δηλώσεις του εξέφρασε βαθύτατη ανησυχία για το περιστατικό με την επίθεση κατά του λεωφορείου των ΜΑΤ.

"Τέτοιες ενέργειες, που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, από όπου και αν προέρχονται, προκαλούν αίσθημα αποτροπιασμού σε όλους μας και δεν έχουν καμία σχέση με τους δίκαιους, ειρηνικούς και ενωτικούς αγώνες της νεολαίας και του εργαζόμενου λαού. Αντίθετα θέτουν εμπόδια σ' αυτούς τους αγώνες και απειλούν τις δημοκρατικές κατακτήσεις και τα δικαιώματα", τόνισε.

Αναφορικά, εξ άλλου, με την επίθεση που δέχτηκε η γραμματέας του Σωματείου Καθαριστριών Κωνσταντίνα Κούνεβα, ο Πρόεδρος του ΣΥΝ την χαρακτήρισε "απρόκλητη δολοφονική επίθεση, που δημιουργεί ανησυχία και θλίψη, καθώς δεν μπορεί κανείς να διανοηθεί ότι έχει σχέση με την έντονη συνδικαλιστική της δράση".

"Πρέπει να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση κι η αστυνομία και το υπουργείο Δημόσιας Τάξης - προς το οποίο θα προβούμε σε διάβημα το επόμενο διάστημα - να διαλευκάνουν την υπόθεση. Είναι επικίνδυνο και προκλητικό το περιστατικό, αν σχετίζεται με τη συνδικαλιστική της δράση κι εμείς από την πλευρά μας θα κάνουμε ότι μπορούμε για να διαλευκανθεί η υπόθεση", είπε.

Εξ άλλου ο κ.Τσίπρας επεσήμανε ότι "οι μέρες αυτές αποτελούν ευκαιρία για όλους μας να αναστοχαστούμε πού πηγαίνει η κοινωνία και η χώρα, να εκφράσουμε την αλληλεγγύη και την συμπαράστασή μας στους συνανθρώπους μας, που περνάνε πιο δύσκολα από εμάς και να αναλογιστούμε ότι οι ημέρες που έρχονται είναι δύσκολες".

"Όμως, ίσως είναι και η ευκαιρία να αλλάξει πορεία η χώρα. Να συνδράμουμε σε μια πολιτική που δεν θα είναι αντικοινωνική και αντιλαϊκή, που δεν θα ωθεί ολοένα περισσότερους συνανθρώπους μας στο περιθώριο", τόνισε.

Τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα έψαλε στον Πρόεδρο του ΛΑ.Ο.Σ. Γ. Καρατζαφέρη η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων.

Τέλος, ο όμιλος βρακοφόρων Κρήτης έψαλε τα κάλαντα στον επίτιμο πρόεδρο της ΝΔ και πρώην πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Ο πρόεδρος του ομίλου βρακοφόρων κ.Στέλιος Καγιαδάκης ευχήθηκε στον κ.Μητσοτάκη με δύο μαντινάδες: "με τη σιωπή σου εμίλησες την ώρα αυτή της κρίσης και το κατάλαβε ο λαός χωρίς διευκρινίσεις", ήταν η πρώτη και μετά του είπε "πάντα να στέκεσαι ψηλά πρόεδρε των προέδρων πρωθυπουργέ πρωθυπουργών καμάρι των εφέδρων".

Τις ευχές του έδωσε και ο κ.Μητσοτάκης ο οποίος είπε πως οι Κρητικοί δεν ξεχνούν τις ρίζες τους και δήλωσε πως είναι αλήθεια ότι περνάμε δύσκολη εποχή. Τα λόγια περισσεύουν, ανέφερε και σημείωσε πως αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι σοβαρότητα, υπευθυνότητα και έργα γιατί τα πράγματα δεν είναι εύκολα. "Εγώ τουλάχιστον όσο καιρό υπάρχω και λέω τη γνώμη μου, θα λέω στον ελληνικό λαό την αλήθεια. Θα τον ενημερώνω. Θα του προτείνω αυτό που κατά τη γνώμη μου είναι το σωστό. Υπευθυνότητα χρειάζεται, αλληλεγγύη, κοινή είναι η πατρίδα. Δεν μπορούμε να την κάψουμε, ο καθένας να θέλει το δικό του, όλοι να κάνουμε υποχωρήσεις αυτή την ώρα για να περάσουμε μια δύσκολη καμπή. Εύχομαι όλα τα πράγματα να πάνε καλά", τόνισε ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ.

[02] Επιδείνωση του καιρού

Οι άνεμοι πνέουν στο Κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο από βορειοανατολικές διευθύνσεις μέτριοι μέχρι ισχυροί με τάσεις ενίσχυσης τη νύχτα στα 7 μποφόρ και στο Νότιο Αιγαίο από νοτιοανατολικές διευθύνσεις με την ίδια ένταση. Θυελλώδεις και τοπικά πολύ θυελλώδεις ανατολικοί άνεμοι έντασης 8 - 9 μποφόρ αναμένεται να επικρατήσουν στο Ιόνιο, δημιουργώντας προβλήματα στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες.

Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από -2 ως 6 βαθμούς στη Β. Ελλάδα, 0 ως 9 βαθμούς στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα, 1 ως 13 στη Δυτική Ελλάδα, 7 ως 13 βαθμούς στις Κυκλάδες στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα.

Βροχές σήμερα στην Αττική και θερμοκρασία έως τους 9 βαθμούς Κελσίου. Βροχές ή χιονόνερο στην πόλη της Θεσσαλονίκης, χιονοπτώσεις στα γύρω ορεινά και θερμοκρασία έως 6 βαθμούς Κελσίου.

Το διήμερο Σάββατο 27/12 και Κυριακή 28/12 σε ολόκληρη τη χώρα αναμένεται να επικρατήσει έντονη κακοκαιρία με κατά τόπους και κατά περιόδους πολύ ισχυρές βροχές, καταιγίδες πάνω από θαλάσσιες και παραθαλάσσιες περιοχές της Νότιας κυρίως χώρας και ισχυρές χιονοπτώσεις σε όλα τα ορεινά καθώς και σε ηπειρωτικές περιοχές με σχετικά χαμηλό υψόμετρο. Χιονοπτώσεις αναμένεται επίσης να εκδηλωθούν σε αρκετά πεδινά τμήματα της Βόρειας Ελλάδας (πιθανόν και στη Θεσσαλονίκη). Οι πολύ θυελλώδεις ανατολικοί άνεμοι στο Ιόνιο θα διατηρηθούν έως και τις απογευματινές ώρες της Κυριακής, με την έντασή τους να φτάνει πιθανόν τοπικά και τα 10 μποφόρ. Παράλληλα ενίσχυση θα παρουσιάσουν την Κυριακή οι βορειοανατολικοί άνεμοι στο Β. Αιγαίο και θα πνέουν με εντάσεις 7-8 μποφόρ.

Οι εκδρομείς θα πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή και να είναι εφοδιασμένοι με αντιολισθητικές αλυσίδες. Επίσης προσοχή χρειάζεται να επιδειχθεί στην περιοχή του Ιονίου, όπου οι άνεμοι θα πνέουν με ιδιαίτερα αυξημένες εντάσεις και με παρατεταμένη διάρκεια

[03] Ελληνικά έθιμα και παραδόσεις

Το ΑΠΕ παρουσιάζει τα έθιμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς όπως τα περιέγραψαν πέντε ανταποκριτές του.

Καρδίτσα: το "τάισμα της βρύσης" και το έθιμο της "γουρνοχαράς"

Ο ανταποκριτής μας, Γ. Παπαγεωργόπουλος, γράφει:

Μπορεί χρόνο με τον χρόνο τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα να χάνονται, αλλά σε πολλές περιοχές, ανάμεσα τους και ο Νομός Καρδίτσας, διατηρούνται ακόμη αρκετά και παραμένουν ζωντανά μέσα από το πέρασμα των χρόνων.

Ακόμη και σήμερα σε όλο το Νομό συναντά κανείς την αναβίωση των πατροπαράδοτων χριστουγεννιάτικων εθίμων του δωδεκαημέρου.

Παραμονές Χριστουγέννων 23 και 24 Δεκεμβρίου οι νοικοκυρές φτιάχνουν το χριστόψωμο με έναν σταυρό στην μέση καθώς και αυγοκουλούρες τις οποίες εν συνεχεία προσφέρουν σε ηλικιωμένους και παιδιά.

Σε πολλά χωριά ακόμη του Νομού Καρδίτσας το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου συνεχίζουν να ρίχνουν θυμίαμα στα τζάκια εν αναμονή του αρχηγού Καλικάντζαρου. Το ίδιο γίνεται και την επόμενη μέρα καθώς έρχονται και οι υπόλοιποι καλικάντζαροι.

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων - σε κάποια χωριά αυτό γίνεται παραμονή Πρωτοχρονιάς- γίνεται το λεγόμενο "τάισμα" της βρύσης. Οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση "για να κλέψουν το "άκραντο νερό". Το λένε άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ' όλη τη διαδρομή. Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την "ταΐζουν", με διάφορες λιχουδιές, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Έλεγαν μάλιστα πως όποια θα πήγαινε πρώτη στη βρύση, αυτή θα στεκόταν και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, "κλέβουν νερό" και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

Τα παιδιά ψάλλουν τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι είτε την παραμονή είτε ανήμερα των Χριστουγέννων. Παλιότερα τα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι ήταν πολλά, χρόνο με τον χρόνο όμως όλο και λιγοστεύουν.

Την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων σε πολλά σημεία του νομού γιορτάζουν την "γουρνοχαρά", καθώς την μέρα εκείνη σφάζουν τα γουρούνια που έχουν θρέψει σχεδόν ένα χρόνο πριν.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από το χοιρινό δεν πάει χαμένο σχεδόν τίποτε. Το λίπος το λιώνουν και το χρησιμοποιούν στην μαγειρική, φτιάχνουν λουκάνικα ενώ τα παλιά χρόνια από το δέρμα του γουρουνιού έφτιαχναν παπούτσια τα οποία τα χρησιμοποιούσαν στα χωράφια, τα λεγόμενα "γουρνοτσάρουχα". Ακόμη, οι πιτσιρικάδες κατασκεύαζαν αυτοσχέδιες μπάλες.

Το έθιμο της γουρνοχαράς συνεχίζει μέχρι και σήμερα αμείωτο σε πολλά σημεία του Νομού. Διοργανώνεται δε κάθε χρόνο στην Πορτίτσα του Δήμου Μητρόπολης και το Φανάρι, έδρα του Δήμου Ιθώμης, τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων.

Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς οι περισσότερες νοικοκυρές του Νομού φτιάχνουν την βασιλόπιτα ή αετόπιτα στην οποία βάζει μέσα και ένα κέρμα. Αφού ο αφέντης του σπιτιού, βγάλει από ένα κομμάτι για τον Χριστό, την Παναγία και τον Άγιο Βασίλειο τα μέλη της οικογένειας παίρνουν το δικό τους κομμάτι και αναζητούν σε αυτό το κέρμα.

Στις 5 Ιανουαρίου παραμονές των Θεοφανίων συναντάμε ακόμη και σήμερα τα Ρογκάτσια ή Ρογκατσάρια. Ενα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στην αρχαιότητα. Οι συμμετέχοντες, ντυμένοι με προβιές ζώων και ζωσμένοι με κουδούνια, τριγυρίζουν το χωριό και λένε τα κάλαντα, διαφορετικά για τον καθένα,με διάθεση πειράγματος και σατιρισμού. Πίσω ακολουθούν "ο γαμπρός με τη νύφη" και στο τέλος έρχεται ο "παπάς" που διώχνει αυτούς τους "καλικάντζαρους". Το έθιμο παραμένει ζωντανό στο Νεοχώρι, στο Μεσενικόλα, στο Μορφοβούνι και στο Κρυονέρι.

Σάμος: Χοιρινές τηγανιές, πηχτή και προβέντα

Ο ανταποκριτής μας, Χ. Ζαβουδάκης, γράφει:

Τα έθιμα των Χριστουγέννων έχουν αρχίσει να χάνονται σιγά-σιγά με το πέρασμα των χρόνων με την μορφή που τηρούνταν από τους προγόνους μας.

Οι ξένες επιρροές έχουν τροποποιήσει κάποια από αυτά ή σε κάποιες περιπτώσεις τα έχουν καταργήσει.

Ωστόσο, σε πείσμα των καιρών στο νησί της Σάμου κυρίως στα χωριά και τουλάχιστον οι γηραιότεροι τα τηρούν κατά γράμμα.

Πολλές είναι ακόμη οι νοικοκυρές που παρά τον φόρτο εργασίας κυρίως οι νεότερες, φτιάχνουν τις παραμονές των Χριστουγέννων σπιτικούς κουραμπιέδες, μελομακάρονα, μπακλαβά με σουσάμι και καρύδι και "κατάδες" (σαν κουραμπιέδες με γέμιση καρυδιά).

Οι γιαγιάδες λένε ότι τα γλυκά θα γλυκάνουν το νεογέννητο Χριστό. Η γαλοπούλα στην Σάμο μαγειρεύεται τα τελευταία χρόνια σαν ξενόφερτο έθιμο. Οι Σαμιώτες έχοντας χοιρίδια που εκτρέφανε τα έσφαζαν παραμονές της μεγάλης γιορτής και το κρέας το χρησιμοποιούσαν ως τις απόκριες, φυλαγμένο στα "κατώτα".

Το πρωί των Χριστουγέννων μετά την εκκλησία συνηθίζεται να γίνονται οι "χοιρινές τηγανιές" συνοδευμένες με κρασάκι για να ανοίξει η όρεξη, καθώς και "πηχτή" η οποία έχει γίνει από την παραμονή.

Η πηχτή είναι βρασμένο χοιρινό κρέας με μπόλικο λεμόνι, το οποίο αφήνουν να πήξει όλη τη νύχτα.

Το φαγητό που σερβίρεται στα περισσότερα, ακόμη και σήμερα, σπίτια της Σάμου είναι το σελινάτο χοιρινό. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά από νωρίς λένε τα κάλαντα και με τα χρήματα που μαζεύουν πηγαίνουν στα μαγαζιά, προκειμένου να αγοράσουν τα δώρα τους.

Οι γυναίκες κάνουν πυρετώδεις προετοιμασίες για το τραπέζι του ρεβεγιόν, αλλά και της "προβέντας" που πρέπει να πάει στις πεθερές, στις κουμπάρες για την καλή χρονιά.

Η "προβέντα" είναι ένα πιάτο με γλυκά που κρίνει πολλές φορές την νοικοκυροσύνη της Σαμιώτισσας, καθώς συνοδεύεται συνήθως και με την βασιλόπιτα που έχουν φτιάξει.

Το ρόδι είναι απαραίτητο για κάθε σαμιώτικο σπιτικό, καθώς οι οικογένειες το πρωί της Πρωτοχρονιάς μετά την εκκλησία θα το σπάσουν για να σκορπίσουν οι σπόροι του και να "γεμίσει" το σπίτι ευτυχία και υγεία.

Όποιος κάνει το ποδαρικό πρέπει να πάρει "μπουλιστρίνα" (χρήματα), την οποία περιμένουν τα παιδιά επίσης από παπούδες, γιαγιάδες, θείες που θα πλαισιώσουν το μεσημέρι το τραπέζι.

Την παραμονή των Φώτων, παιδιά λένε τα κάλαντα, ενώ ανήμερα σε κάθε πόλη λειτουργεί μια μόνο εκκλησία και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας σχηματίζεται πομπή για το λιμάνι που θα γίνει ο αγιασμός των υδάτων και ο Μητροπολίτης (στην πρωτεύουσα) ή ο παπάς θα ρίξει τον σταυρό.

Όποιος τον πιάσει θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς, παίρνει την ευλογία του ιερέα και μαζί του γυρνούν το μεσημέρι από σπίτι σε σπίτι για να μεταφέρουν την ευλογία του στους κατοίκους του νησιού.

Ανατολική Μακεδονία: Μωμόγεροι και σπόρδισμα των φύλλων

Ο ανταποκριτής μας, Β. Λωλίδης, γράφει:

Τα ήθη και τα έθιμα ενός τόπου μαρτυρούν τις βαθύτερες ανησυχίες των ανθρώπων όπως αυτές αποτυπώθηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας οι κάτοικοι - η πλειονότητα των οποίων έχουν τις ρίζες τους στον Πόντο και τη Μικρά Ασία - γνωρίζουν πώς να διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις κυρίως μέσα από τη νέα γενιά.

Από ολόκληρη την ανατολική Μακεδονία ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολιτιστική παράδοση του νομού Δράμας, με την πλούσια λαογραφία, τα ήθη τα έθιμα, τις γιορτές και τα διονυσιακά δρώμενα που πραγματοποιούνται όλες τις εποχές του χρόνου.

Οι Μωμόγεροι, ένα είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου, αναβιώνει στους Σιταγρούς και τα Πλατανιά, χωριά όπου υπάρχουν πρόσφυγες από τον Πόντο. Η ονομασία Μωμόγεροι προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών προσώπων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται όλο το Δωδεκαήμερο (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Θεοφάνια).

Στο νησί της Θάσου οι οικογένειες κρατούν ένα πολύ παλιό έθιμο είναι το σπόρδισμα των φύλλων και γίνεται ως εξής: Κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ' αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.

Στο Δημοτικό Διαμέρισμα Μυρτοφύτου του Δήμου Ελευθερών στη δυτική ακτή του νομού Καβάλας την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβιώνει ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία. Τα αγόρια που θα φύγουν στρατιώτες μέσα στη νέα χρονιά συγκεντρώνουν μεγάλες στοίβες από ξύλα στην πλατεία. Την παραμονή του νέου χρόνου θα ανάψουν μια εντυπωσιακή φωτιά ψέλνοντας τα κάλαντα. Στις δώδεκα ακριβώς, με το χτύπημα του ρολογιού της εκκλησίας, ξεκινάει ένα παραδοσιακό γλέντι με τσίπουρο και γλυκά.

Στην πόλη της Καβάλας, πολλοί κάτοικοι διατηρούν ακόμα κάποια από τα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όπως το σπάσιμο του ροδιού μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη, αλλά και η μεταφορά μιας πέτρας - συνήθως από το μικρότερο μέλος της οικογένειας - στο εσωτερικό του σπιτιού για να είναι στέρεο το σπίτι και γερή ολόκληρη η οικογένεια τη νέα χρονιά.

Στο Δημ. Διαμέρισμα Ποδοχωρίου του Δήμου Ορφανού στα δυτικά του νομού Καβάλας, την πρώτη μέρα κάθε νέου χρόνου διατηρούν ακόμα αναλλοίωτο το έθιμο του "ποδαρικού", όπου τα πιο μικρά παιδιά επισκέπτονται όλα τα σπίτια του οικισμού μπαίνοντας μέσα σε αυτά με το δεξί πόδι, λένε ευχές στους νοικοκύρηδες του σπιτιού και δέχονται γλυκά και δώρα.

Τέλος, στα Άβδηρα της Ξάνθης, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ορισμένες οικογένειες δε ζυμώνουν βασιλόπιτα αλλά ανοίγουν φύλλο και παρασκευάζουν μια πίτα με πράσο, κιμά και μπαχαρικό κύμινο. Μέσα στην πρασόπιτα βάζουν το φλουρί. Η πίτα ψήνεται σε παραδοσιακό ταψί το σινί και τα παλιότερα χρόνια σερβίρονταν πάνω σε χαμηλό ξύλινο τραπέζι, το σορβά.

Ηράκλειο: Σύγλινα και "Καλή Χέρα"

Ο ανταποκριτής μας, Γ. Μυσιρλάκης, γράφει:

Πολλά και ενδιαφέροντα είναι τα έθιμα των Χριστουγέννων στο Ηράκλειο, αλλά και γενικότερα στην Κρήτη τα περισσότερα των οποίων διατηρούνται και στις ημέρες μας.

Παλιότερα ήταν έθιμο να μεγαλώνει κάθε οικογένεια στο χωριό ένα γουρούνι, το «χοίρο», όπως το έλεγαν. Ο χοίρος σφάζονταν την παραμονή των Χριστουγέννων κι ήταν το κύριο Χριστουγεννιάτικο έδεσμα. Το χοίρο τον έσφαζαν την ημέρα των Αγίων Δέκα και έφτιαχναν:

- λουκάνικα

- απάκια:

- πηχτή η τσιλαδιά

- σύγλινα, (δηλαδή το κρέας του γουρουνιού κομμένο σε μικρά κομμάτια, που το έψηναν και το έβαζαν σε μεγάλα δοχεία και το κάλυπταν με το λιωμένο λίπος του ζώου. .

- ομαθιές, τα έντερα του χοίρου γεμισμένα με ρύζι, σταφίδες και κομματάκια συκώτι.

- τσιγαρίδες, κομμάτια μαγειρεμένου λίπους με μπαχαρικά που το έτρωγαν με ζυμωτό ψωμί για κολατσιό, όταν μάζευαν τις ελιές.

Και σήμερα όμως πολλοί στα χωριά ανατρέφουν γουρούνια τα οποία τα σφάζουν παραμονές των Χριστουγέννων

Το Χριστόψωμο :

Το φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή.

Το ζύμωμα είναι μια ιεροτελεστία .

Χρησιμοποιούν, ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα.Πλάθουν το ζυμάρι και παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες απ΄ τη ζύμη. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή με το πιρούνι, όπως λουλούδια, φύλλα, καρπούς, πουλάκια.

Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί.

Το κόβουν ανήμερα τα Χριστούγεννα, δίνοντας πολλές ευχές. Παλαιότερα στην Κρήτη τα ζώα είχαν μερίδα και στο Χριστόψωμο. Οι Κρητικοί το Χριστόψωμο, το ανακάτευαν με τα πίτουρα και το έδιναν στα ζώα να το φάνε, για να ευλογηθούν κι αυτά.

Γλυκίσματα :

Τα παραδοσιακά γλυκά των γιορτών είναι τα Χριστόψωμα, τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες, τα σαρίκια, οι λουκουμάδες, οι γλυκοκουλούρες, η Βασιλόπιτα. Τα μελομακάρονα βουτιούνται σε μέλι και πασπαλίζονται με κοπανισμένο καρύδι, σησάμι και κανέλα. Οι κουραμπιέδες έχουν αγνό βούτυρο, ρακί, αμύγδαλα, ζάχαρη άχνη. Η ζάχαρη συμβολίζει τα χιονισμένα βουνά της εποχής. Τα σαρίκια είναι από φύλλο ζύμης, τηγανίζονται σε καυτό λάδι και πασπαλίζονται με κανέλα και σησάμι. Τα ξεροτήγανα είναι περίπου ίδια με τα σαρίκια, αλλά τυλίγονται στα δάκτυλα.

Το ποδαρικό :

Πρόκειται για ένα έθιμο που διατηρείται χρόνια . Ο πρώτος άνθρωπος που θα πατήσει με το πόδι του (ποδαρικό) στο σπίτι μετά την είσοδο του νέου χρόνου, πρέπει να είναι τυχερός για να φέρει τύχη στο σπίτι και να πατήσει πρώτα με το δεξί του πόδι για να πάνε όλα δεξιά δηλ. καλά.

Επίσης την ημέρα της Πρωτοχρονιάς μεταφέρουν νερό από τη βρύση στο σπίτι και ο νοικοκύρης λέει : «Όπως τρέχει τούτο το νερό έτσι να τρέχουν και τα καλά στο σπίτι μου».

Ακόμη ο νοικοκύρης μεταφέρει μια πέτρα στο σπίτι λέγοντας: «Όπως είναι γερή τούτη η πέτρα έτσι να είναι γερό και το σπίτι μου». Σε ορισμένα μέρη του Ηρακλείου, την πρωτοχρονιά συνηθίζεται η οικογένεια να πηγαίνει στην εκκλησία. Μαζί τους παίρνουν μια εικόνα του σπιτιού, η οποία αφού λειτουργηθεί θα κάνει το ποδαρικό στο σπίτι.

Τα κάλαντα:

Πρόκειται για τα Παραδοσιακά κρητικά κάλαντα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.

Με αυτά και με την Κρητική διάλεκτο μνημονεύουν τα γεγονότα των εορτών, καταλήγουν με ευχές για τον νοικοκύρη του σπιτιού και λέγονται την παραμονή της κάθε γιορτής συνήθως από παιδιά που γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι και τα τραγουδούν κρατώντας τρίγωνα, λύρες και λαούτα .

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από Κρητικά Κάλαντα:

Ταχειά ταχειά ν'αρχιχρονιά κι αρχή του Γεναρίου

αύριο ξημερώνεται τ' αγίου Βασιλείου

Πρώτα που βγήκεν ο Χριστός

- άγιος και πνευματικός -

στη γη να περπατήσει

βγήκε και χαιρέτησε όλους τους ζευγολάτες.

Τον πρώτο που χαιρέτησε ήτον Άγιο Βασίλης

- Καλώς τα κάνεις Βασιλειό, καλόν ζευγάριν έχεις

Η «καλή χέρα»

Την πρωτοχρονιά οι παππούδες και οι στενοί συγγενείς δίνουν στα παιδιά την «καλή χέρα», δηλαδή κάποιο χρηματικό ποσόν. Έθιμο που διατηρείται μέχρι και σήμερα .

Η μπουγάτσα

Στο Ηράκλειο υπάρχει και το έθιμο της μπουγάτσας, όπου οι κάτοικοι καταναλώνουν ανήμερα της Πρωτοχρονιάς μεγάλες ποσότητες μπουγάτσας, θέλοντας να είναι γλυκιά η πρώτη τους γεύση. Μάλιστα σε όλους τους δρόμου του Ηρακλείου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς έχουν στηθεί υπαίθριοι πάγκοι για την διανομή μπουγάτσας .

Χανιά- Με ευλάβεια στη σπηλιά του Αϊ Γιάννη...

O ανταποκριτής μας, Α. Νομικός, γράφει:

Ζωντανή μέχρι και σήμερα, που πολλά έχουν αλλάξει, παραμένει και στην Κρήτη η παράδοση, η οποία δίνει ένα ιδιαίτερο χρώμα στην γιορτή των Χριστουγέννων.

Οι κρητικοί, άνθρωποι της "τάβλας" και της παράδοσης, διατηρούν ήθη και έθιμα, που ακόμα και νέοι άνθρωποι κυρίως στην ύπαιθρο τηρούν με ευλάβεια....

Τα παραδοσιακά κάλαντα την παραμονή των Χριστουγέννων φέρνουν στους δρόμους πόρτα - πόρτα του πιτσιρικάδες κυρίως , που πριν από χρόνια μπορεί να έπαιρναν από το χέρι του νοικοκύρη και της νοικοκυράς έναν κουραμπιέ, ένα μελομακάρονο και αβγά και κουλούρες, αλλά σήμερα εναρμονισμένοι στο πνεύμα των καιρών βγαίνουν στους δρόμους για να τα πουν, με την προσμονή να εξασφαλίσουν το χαρτζιλίκι τους.

Η εικόνα δεν αλλάζει, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ομάδες παιδιών κρατώντας το παραδοσιακό τρίγωνο, την κρητική λύρα και άλλα μουσικά όργανα χτυπούν τις πόρτες από νωρίς το πρωί μέχρι και αργά το βράδυ.

Στο εσωτερικό των σπιτιών ημέρες πριν έχει στολιστεί το δέντρο των Χριστουγέννων, ενώ στις πόρτες πολλών σπιτιών κρέμεται το Χριστουγεννιάτικο στεφάνι.

Ο στολισμός πάντως σήμερα είναι διαφορετικός σε σχέση με άλλες εποχές, αφού τα περισσότερα σπίτια μέσα και έξω κοσμούν τα πολύχρωμα λαμπιόνια

Στο τραπέζι του σπιτιού απαραίτητα εδώ και πολλά χρόνια διατηρούνται τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, που ακόμα και σήμερα πολλές νοικοκυρές εξακολουθούν να παρασκευάζουν στο σπίτι.

Tα αυγοκαλάμαρα επίσης συναντά κανείς σε πολλά σπίτια.

Η νηστεία του 40ήμερου τηρείται ακόμα και σήμερα ευλαβικά, ενώ οι εκκλησίες και οι ναοί κατακλύζονται από πιστούς.

Στην σπηλιά του Αϊ Γιάννη στη Μαραθοκεφάλα Κισάμου την παραμονή των Χριστουγέννων τελείται Αρχιερατική θεία λειτουργία.

Η αναπαράσταση της φάτνης όπου γεννήθηκε ο Χριστός με πρόβατα, βοσκούς φωτιές, σήμαντρα και το αστέρι να λάμπει στην κορυφή της σπηλιάς δίνουν ιδιαίτερο χρώμα.

Στις κουζίνες των σπιτιών τα σύγκλινα, το χοιρινό, τα εντόσθια στο τηγάνι, το ζυμωτό ψωμί, το βραστό, το Κρητικό πιλάφι, "κυριαρχούν" της γαλοπούλας.

Παλιότερα , από την παραμονή των Χριστουγέννων οι γεωργοί, οι βοσκοί και οι ναυτικοί έλεγαν " πώς παλεύγουν οι καιροί, και οι αέρηδες ποιος θα γεννηθεί και ποιος θα βαπτισθεί".

Οποίος γεννηθεί, όποιος δηλαδή υπερισχύσει και βγει νικητής την ημέρα των Χριστουγέννων , αυτός θα υπερισχύσει μέχρι και τα φώτα, αλλά και ολόκληρο τον καινούριο χρόνο.

Πιο παλιά το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων έκοβαν κλαδιά και βλαστούς οι νοικοκυρές και κόρες και τα πήγαιναν στο σπίτι.Τα έβαζαν σε ποτήρι με νερό και προσμονούσαν να ανθίσουν.

Το προζύμι, το Χριστόψωμο είχαν ξεχωριστή θέση σε κάθε σπίτι, ενώ και το " ανάθρεμμα" του χοίρου που σφάζονταν την παραμονή, κυριαρχούσε στα περισσότερα χωριά.

Την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων από το κρέας του χοίρου παρασκεύαζαν λουκάνικα , απάκια, πηχτή, σύγκλινο, ομαθιές και τσιγαρίδες.

Το "ακοίμητο" τζάκι με τα μεγάλα κούτσουρα ( ξύλα ) εξακολουθεί και στις ημέρες μας να δίνει τον τόνο μιας γιορτής οικογενειακής, που όλοι αναζητούν την ευτυχία της γέννησης του νέου χρόνου που έρχεται.

Οι παλαιότεροι έλεγαν πώς μέσα από την αθρακιά - την στάχτη- μπορούσαν να μαντέψουν τα μελλούμενα.

[04] Γρίφος η Κυριακή

Την Τετάρτη το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αθηνών απέριψε το αίτημα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών να ανοίξουν τα καταστήματα την Κυριακή, ωστόσο τόσο ο πρόεδρος και μέλη του ΕΣΑ, όσο και μέλη εμπορικών συλλόγων άλλων περιοχών της Αττικής επιμένουν ότι «τα καταστήματα θα ανοίξουν».

Την τελική απόφαση ενδέχεται να λάβει σήμερα ο Νομάρχης κ.Σγουρός.

Υπενθυμίζεται, ότι την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου το Υπουργείο Ανάπτυξης ανέφερε σε ανακοίνωση τύπου πως «μετά από συνάντηση που είχε με τον Εμπορικό Σύλλογο Αθηνών, όπου ετέθη, εκ νέου και επιτακτικά, το πρόβλημα της λειτουργίας των καταστημάτων στα όρια ευθύνης του (Δήμος Αθηναίων) λόγω των γεγονότων της προηγούμενης περιόδου, έγινε δεκτό το αίτημα για έκτακτη λειτουργία της Αγοράς την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2008 και μόνο για φέτος». Στην ίδια ανακοίνωση του ΥΠΑΝ αναφέρεται ότι «κατόπιν τούτων, ο Υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γεώργιος Βλάχος συναντήθηκε με τον εκπρόσωπο του Νομάρχη Αθηνών κου Ιωάννη Σγουρού (λόγω απουσίας του ιδίου εκτός Αθηνών) Αντινομάρχη και παρά τω Νομάρχη κ. Χάρη Πασβαντίδη και διαπιστώθηκε η κοινή προσέγγιση για τη στήριξη της αγοράς της Αθήνας καθώς και για την υλοποίηση της απόφασης».

Ομως, όπως έγινε γνωστό, στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Αθηνών το αίτημα του Εμπορικού Συλλόγου ψηφίστηκε μόνο από τους νομαρχιακούς συμβούλους, που ανήκουν στην παράταξη που πρόσκειται στη Νέα Δημοκρατία, καθώς είχε δημιουργήσει έντονους προβληματισμούς και αντιδράσεις στους κόλπους των εμποροϋπαλλήλων, ενώ σημειώνεται ότι η εισήγηση του αντινομάρχη Χάρη Πασβαντίδη, ο οποίος αντικατέστησε τον Νομάρχη Γιάννη Σγουρό, ήταν αρνητική.

Στην απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου, σημειώνεται πως όποιος καταστηματάρχης ανοίξει το κατάστημά του την επόμενη Κυριακή, θα υποστεί τις σχετικές κυρώσεις του νόμου.

Το Υπουργείο Ανάπτυξης με σημερινή ανακοίνωση διευκρινίζει τα εξής:

«Με την απόφαση του το Υπουργείο Ανάπτυξης έδωσε το πολιτικό στίγμα για τη στήριξη των εμπορικών καταστημάτων που υπέστησαν ζημιές εντός των ορίων του δήμου Αθηναίων. Το ΥΠΑΝ διαμόρφωσε το πολιτικό πλαίσιο για να παρθούν όλες οι απαραίτητες αποφάσεις από τη Νομαρχία Αθηνών. Συνεπώς το ποιες ευθύνες αποδίδονται σε ποιους είναι πλέον ζήτημα κοινής λογικής».

Δήλωση ΠΑΣΟΚ

Ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Ανάπτυξης, Μ. Χρυσοχοΐδης σχετικά με την λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων την Κυριακή, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Η τελούσα υπό διαρκή ανασχηματισμό - και ουσιαστικά αποχωρούσα - κυβέρνηση του κ. Καραμανλή αδυνατεί πλέον να δώσει λύσεις ακόμη και στα πιο απλά ζητήματα.

Μετά από αμέτρητες παλινωδίες, αποδεικνύεται τελικά ότι η ηγεσία του ΥΠ.ΑΝ. είναι ανίκανη να λάβει και να εφαρμόσει μια καθαρή πολιτική απόφαση ώστε να λειτουργήσει η αγορά και την τελευταία Κυριακή του χρόνου, όπως οι οικονομικές συνθήκες, οι έμποροι, οι καταναλωτές, η ίδια η κοινή λογική υπαγορεύουν.

Ως άλλος Πόντιος Πιλάτος «νίπτει τας χείρας της» και μετακυλύει τις ευθύνες από φορέα σε φορέα κι από εκεί στη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, αρνούμενη να αναγνωρίσει τις ιδιαίτερες συνθήκες οικονομικής ασφυξίας που έχουν δημιουργηθεί, και με δική της ευθύνη, στην αγορά καθ' όλη την περίοδο πριν τις γιορτές.

Στερεί έτσι από τον εμπορικό κόσμο της Αθήνας και άλλων αστικών κέντρων τη δυνατότητα να αναπληρώσει ένα μικρό μέρος των τεράστιων ζημιών που έχουν τόσο λόγω της ύφεσης όσο και των κοινωνικών αναταραχών των προηγούμενων εβδομάδων.

Όλοι, εργαζόμενοι, καταναλωτές, εμπορικός κόσμος και πρωτίστως η κυβέρνηση, οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι η οικονομική κρίση στην οποία εισέρχεται η χώρα απαιτεί ένα σοβαρό και σταθερό σχέδιο αναθέρμανσης της οικονομίας χωρίς «ήξεις - αφίξεις», πισωγυρίσματα και μεσοβέζικες αποφάσεις.

Αν δεν λάβουμε τώρα βραχυπρόθεσμες και πιο μεσοπρόθεσμες αποφάσεις που θα τονώσουν τη ζήτηση στην αγορά, ώστε να αποφύγουμε μια μελλοντική αλλά σχεδόν προδιαγεγραμμένη έκρηξη της ανεργίας, αύριο ίσως είναι πολύ αργά. »

Κλειστά σε Πειραιά και Θεσσαλονίκη

Κλειστά θα είναι τα καταστήματα στον Πειραιά την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Εμπορικός Σύλλογος Πειραιώς, και σημειώνει ότι ''δυστυχώς παρατηρούμε, ότι ένα επιπλέον μέτρο ανακούφισης και στήριξης των συναδέλφων μας του εμπορικού κέντρου της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, που επλήγησαν από τα πρόσφατα γεγονότα, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και για άλλη μια φορά όχημα, για την κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας''.

Με αφορμή τις ανακοινώσεις, περί λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου, ο Εμπορικός Σύλλογος Πειραιώς απέστειλε στον εμπορικό κόσμο του Πειραιά σχετική επιστολή, αναφέροντας ότι πάγια θέση του Συλλόγου είναι η εφαρμογή και ο σεβασμός στο νόμο, καθώς σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να απαιτείς την νομιμότητα, όταν δεν την τηρείς.

''Δεδομένου, ότι κανείς Εμπορικός Σύλλογος και καμία Νομαρχία δεν έχει δικαίωμα να μετατρέπει την αργία της Κυριακής σε εργάσιμη ημέρα, είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε και να διαφυλάξουμε τη νομιμότητά της και οποιαδήποτε διαφορετική πρακτική ακολουθηθεί, θα φέρει την ευθύνη του καθενός συναδέλφου που θα έχει και γνώση των συνεπειών του νόμου''.

Κλειστή θα παραμείνει και η αγορά της Θεσσαλονίκης την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου, όπως διαβεβαιώνει, ύστερα από ενημέρωση της Νομαρχίας, ο Εμπορικός Σύλλογος της πόλης.

«Μετά τη μη λήψη απόφασης της Διοίκησης της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης για λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων του Δήμου Θεσσαλονίκης, την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2008, o Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης σας ενημερώνει ότι, η αγορά θα παραμείνει κλειστή την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2008», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Συλλόγου.

Athens News Agency: News in Elot928 Greek Directory - Previous Article - Next Article