Cyprus News Agency: News in Greek, 04-06-09

Cyprus News Agency: News in Elot928 Greek Directory - Previous Article - Next Article

From: The Cyprus News Agency at <http://www.cyna.org.cy>

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

[01] (Κ) Ελλάδα - Ευρωεκλογές-Τηλεοπτική αναμέτρηση πολιτικών αρχηγών

[02] (K) ΗΠΑ - Ανανέωση θητείας ΟΥΝΦΙΚΥΠ

[03] (Κ) Επισκόπηση Κυπριακού Τύπου

[04] (Κ) Κωστής Στεφανόπουλος - Βασιλικό ζεύγος Νορβηγίας - Κυπριακό

[05] (Κ) Εκπομπή για Ομογένεια

[06] (Κ) Πρόεδρος ΔΗΣΥ - Καγκελάριος Αυστρίας - Κυπριακό

[07] (Κ) Τιμές Συναλλάγματος έναντι Κυπριακής Λίρας

[08] (K) Δείκτης Τιμών Χρηματιστηρίου

[09] (Κ) Κύπρος - Πρωτοβουλία ενάντια στα όπλα μαζικής καταστροφής

[10] (Κ) Αγνοούμενοι - Τουρκική πλευρά - Πηγές

[11] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - ΓΓ ΟΗΕ (1)

[12] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - ΓΓ ΟΗΕ - Επιστολή (2)

[13] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - ΓΓ ΟΗΕ - Επιστολή (3)

[14] (Κ) Χρηματιστήριο - Νέο αρνητικό ρεκόρ εξαετίας

[15] (Κ) Πέτρος Κέστορας - Διαπιστευτήρια - Πακιστάν

[16] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - Επιστολή προς ΓΓ ΟΗΕ

[17] (Κ) Υπουργός Εργασίας - Γενική Συνδιάσκεψη Εργασίας

[18] (K) ΕΕ - Επιτροπή - Φερχόιγκεν - Λεϊλά Ζανά

[19] (Κ) Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς - Αρχείο - Λειτουργία

[20] (Κ) Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς - Χρεώσεις

[21] (Κ) Σολάνα - Τουρκικό Εφετείο - Ζανά

[22] (Κ) ΟΗΕ - Απόπειρες να "νερωθεί" το ψήφισμα

[01] (Κ) Ελλάδα - Ευρωεκλογές-Τηλεοπτική αναμέτρηση πολιτικών αρχηγών

[02] (K) ΗΠΑ - Ανανέωση θητείας ΟΥΝΦΙΚΥΠ

[03] (Κ) Επισκόπηση Κυπριακού Τύπου

Οι εφημερίδες της Λευκωσίας γράφουν επίσης για τις δηλώσεις του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ ότι είναι έτοιμος να συμβάλει στη διαλεύκανση της τύχης των αγνοουμένων, για τις ενδοκομματικές διεργασίες και πολιτικές δραστηριότητες ενόψει των ευρωεκλογών, για τους αλλεπάλληλους θανάτους τις τελευταίες ημέρες από χρήση νοθευμένης ηρωίνης, για την πρόθεση της πολιτικής παράταξης ''Για την Ευρώπη'' να εξακολουθήσει να λειτουργεί και μετά τις ευρωεκλογές εξελισσόμενη σε πολιτικό κόμμα και για τα εξαγγελθέντα χθες από τον Υπουργό Εσωτερικών Ανδρέα Χρίστου νέα στεγαστικά προγράμματα της κυβέρνησης.

Η ''Αλήθεια'' γράφει στο κύριο θέμα υπό τον τίτλο ''Κόμμα οι διασπαστές και μετά τις εκλογές'' ότι ο βουλευτής και υποψήφιος ''Για την Ευρώπη'' Ευρωβουλευτής Πρόδρομος Προδρόμου αποκάλυψε χθες την ειλημμένη απόφαση της πολιτικής του παράταξης να προχωρήσει στη διαμόρφωση κόμματος και να συνεργασθεί με άλλες δυνάμεις ''διατεθειμένες να προωθήσουν μια ευρωπαϊκή στρατηγική''. Σε άλλο θέμα γράφει πως η Αστυνομία σταμάτησε με τη χρήση βίας χθες βράδυ, έξω από τη Λευκωσία, αυτοκινητοπομπή κτηνοτρόφων που κατευθυνόταν προς το Προεδρικό Μέγαρο όπου θα πραγματοποιούσαν διαδήλωση.

''Η Μάχη'' με τον τίτλο ''Αντιπαράθεση Κύπρου - Αμερικανών'' γράφει στο κύριο θέμα ότι η συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την παράταση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ φαίνεται να εξελίσσεται σε αντιπαράθεση μεταξύ Κύπρου και Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ ο ειδικός συντονιστής του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών Τόμας Γουέστον κατηγόρησε την κυπριακή κυβέρνηση ότι προβάλλει εμπόδια στην οικονομική ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων. Αλλού γράφει ότι ο λεγόμενος πρωθυπουργός των κατεχομένων Μεχμέτ Αλί Ταλάτ δήλωσε σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης πως είναι έτοιμος να συμβάλει στη διαλεύκανση της τύχης των αγνοουμένων, ενώ για τους περιορισμούς στις εμπορικές σχέσεις με τα κατεχόμενα παραδέχθηκε ότι δεν είναι εύκολο να αρθούν.

Ο ''Πολίτης'' στο κύριο θέμα και με τον τίτλο σε μαύρο φόντο ''Προσοχή! Νοθευμένη ηρωίνη σκοτώνει χρήστες'' γράφει πως είναι θλιβερός ο απολογισμός από τη μάστιγα των ναρκωτικών. Τις τελευταίες τέσσερις ημέρες υπήρξαν τρεις νεκροί από χρήση νοθευμένης ηρωίνης που κυκλοφορεί στην κυπριακή αγορά. Αλλού γράφει για το ''σαγηνευτικό πέρασμα'' του πλανήτη Αφροδίτη μπροστά από τον ηλιακό δίσκο, φαινόμενο που ήταν χθες ορατό για πολλές ώρες και από την Κύπρο.

''Η Σημερινή'' στο κύριο θέμα υπό τον τίτλο ''Βάζουν φρένο στο άνοιγμα κατεχόμενων αεροδρομίων'' γράφει πως η νομική υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υποστηρίζει ότι δεν μπορούν να ανοίξουν τα κατεχόμενα αεροδρόμια της Κύπρου, επειδή κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με το διεθνές δίκαιο. Η εφημερίδα προσθέτει πως ως εκ τούτου οι πτήσεις στο ψευδοκράτος θα είναι παράνομες, αφού σύμφωνα με την εκτίμηση της νομικής διεύθυνσης του ΕΣ, μόνο η νόμιμη κυβέρνηση ενός κράτους μπορεί να καθορίζει τις εισόδους και εξόδους του βάσει κριτηρίων. Αλλού αναφέρει πως ο Πρόεδρος της Βουλής και ΓΓ του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας υποστήριξε σε δηλώσεις του ότι πρέπει να βρεθεί λύση του Κυπριακού μέσα από την ΕΕ και κάλεσε τους Τ/Κ να επιδείξουν κατανόηση, επικρίνοντας ταυτοχρόνως την ηγεσία τους ότι προχωρεί "σε ενέργειες και τοποθετήσεις οι οποίες δεν είναι δημιουργικές".

''Ο Φιλελεύθερος'' στο κύριο θέμα με τίτλο ''Η σκυτάλη στις ΗΠΑ'' γράφει ότι μέσα σε κλίμα ιδιαίτερα βαρύ λόγω των προσπαθειών της Γραμματείας του ΟΗΕ και των Αγγλοαμερικανών να δημιουργήσουν αρνητική εικόνα για την ελληνική πλευρά, το Συμβούλιο Ασφαλείας ενημερώθηκε χθες για το Κυπριακό στη βάση της έκθεσης Ανάν. Οπως συμπληρώνει η εφημερίδα η στάση των Αγγλοαμερικανών και της Γραμματείας του ΟΗΕ προκάλεσε αντιπαράθεση με την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία υπενθύμισε στους πρωταγωνιστές των μεθοδεύσεων για αναβάθμιση των κατεχομένων, τις δικές τους αποφάσεις από το 1974 εντεύθεν. Αλλού γράφει πως εμπειρογνώμονες από το Ισραήλ μετακαλούνται για τη διάσωση των ημικαταστραφέντων εγγράφων από τον κακόβουλο εμπρησμό στα γραφεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Η ''Χαραυγή'' υπό τον τίτλο ''Δύσκολη μάχη'' αναφέρεται στις μεθοδεύσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας που αντιμετωπίζει η Κύπρος στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ώστε να αποτρέψει αναβάθμιση του ψευδοκράτους υπό το μανδύα του τερματισμού της απομόνωσης των Τ/Κ. Σύμφωνα με την εφημερίδα σε κλειστή συνεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας οι αντιπρόσωποι της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Κίνας διατύπωσαν επιφυλάξεις για ορισμένες από τις θέσεις που παρουσίασε ο Αλβαρο ντε Σότο. Σε άλλη είδηση αναφέρει πως στα τελικά στάδια βρίσκονται οι μελέτες του Υπουργείου Εσωτερικών για τα νέα στεγαστικά σχέδια και μέχρι το τέλος του χρόνου θα αρχίσουν να τίθενται σε εφαρμογή προς εξυπηρέτηση των άστεγων πολιτών που ανέρχονται στο 8%, αλλά και πολλών άλλων που ζουν σε ακατάλληλα σπίτια.

Η αγγλόφωνη εφημερίδα ''Cyprus Mail'' με τον τίτλο ''Ο Τάσσος εξαπολύει επίθεση εναντίον του ΟΗΕ'' γράφει στο κύριο θέμα πως, με 7σέλιδη επιστολή του προς το ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος κατηγορεί τον κ. Ανάν για υπέρβαση των όρων εντολής για την προσφορά των καλών του υπηρεσιών προς επίλυση του Κυπριακού και ότι έρχεται σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο όταν καλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας για σύναψη διμερών σχέσεων με τους Τουρκοκυπρίους. Σε άλλο θέμα γράφει για την εκστρατεία φιλόζωων πολιτών, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και πολύ καιρό και που αποβλέπει στο κλείσιμο του ζωολογικού κήπου Λεμεσού, του οποίου οι υπεύθυνοι καθώς και ο Δήμος Λεμεσού παραδέχονται την ύπαρξη προβλημάτων και δηλώνουν ότι αναζητούν κατάλληλο χώρο για μετακίνησή του.

[04] (Κ) Κωστής Στεφανόπουλος - Βασιλικό ζεύγος Νορβηγίας - Κυπριακό

Συγκεκριμένα είπε πως «η αρνητική κατάληξη του δημοψηφίσματος στην Κύπρο οφείλεται στην ομόθυμη σχεδόν πεποίθηση των Ελληνοκυπρίων ότι το σχέδιο που ετέθη υπό την κρίση τους, δεν εξασφάλιζε την ισορροπία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ούτε παρείχε τις αναγκαίες εγγυήσεις για τη μελλοντική εξέλιξη των σχέσεών τους».

[05] (Κ) Εκπομπή για Ομογένεια

Τα μέλη ενημερώθηκαν από το βοηθό Γενικό Γραμματέα Hedi Anabi. Βασικό σημείο της διαφωνίας είναι ότι ενώ ο ΓΓ εισηγείται ανανέωση της θητείας για ακόμη έξι μήνες, οι Αμερικανοί με το Πακιστάν εισηγούνται τρίμηνη ανανέωση και οι Βρετανοί τετράμηνη.

Οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων των πέντε.

Μετά το τέλος των διαβουλεύσεων, ο Αμερικανός αντιπρόσωπος, Στιούαρντ Χόλιντεϊ, έχοντας δίπλα του τον Ειδικό Συντονιστή Τόμας Γουέστον, που παρακολούθησε τις διαβουλεύσεις του ΣΑ, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Σίγουρα, συμμεριζόμαστε τη θέση των συναδέλφων μας, απογοητευθήκαμε και εμείς από την απόφαση των Ελληνοκυπρίων. Το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν δεν ήταν επιτυχές, λόγω της απόφασης των Ελληνοκυπρίων να μην ψηφίσουν ναι΄ στο σχέδιο.

Πιστεύουμε ότι πρέπει να απονέμουμε εύσημα στον Ειδικό Σύμβουλο (Αλβαρο ντε Σότο) για την σκληρή εργασία του. Νομίζουμε ότι για να προχωρήσουμε μπροστά, πρέπει οι Ελληνοκύπριοι να παραμείνουν αφοσιωμένοι σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Αυτό πρέπει να το αποδείξουν. Νομίζουμε ότι ο καλύτερος τρόπος για να το αποδείξουν αυτό, είναι να βοηθήσουν στην κατάργηση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι Τουρκοκύπριοι, ιδιαίτερα στο θέμα της οικονομικής τους ανάπτυξης.

Ασφαλώς δεν αναγνωρίζουμε (το ψευδοκράτος), ούτε οι Τουρκοκύπριοι ζήτησαν αναγνώριση, αλλά νομίζουμε ότι ελαφρύνοντας κάποιες από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν θα ήταν ώθηση για ένα θετικότερο και πιο ελπιδοφόρο μέλλον».

Σε ότι αφορά τη συζήτηση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ο κ. Χόλιντεϊ είπε ότι θα αναμένουν και την έκθεση του ΓΓ σε τρεις μήνες και θα εξετάσουν την κατάσταση «υπό το φως της ζήτησης για αποστολές ειρηνευτικών επιχειρήσεων ανά τον κόσμο και τις ελλείψεις σε πόρους, όπως και την επιθυμία να ανταποκριθούν στις πραγματικότητες επί του εδάφους στην Κύπρο».

Απαντώντας στους Αμερικανούς διπλωμάτες αλλά και στις σχετικές αναφορές του Ειδικού Συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ Αλβαρο ντε Σότο, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου, πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης είπε:

Η δική μας πλευρά δεν ήταν ποτέ εναντίον της αναβάθμισης των Τουρκοκυπρίων, αλλά δεν πρέπει να μπλέκουμε τα πράγματα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ουδέποτε επέβαλε περιορισμούς στους Τουρκοκυπρίους. Το ΣΑ είναι ένα πολιτικό Σώμα και όταν ανακηρύχθηκε το ψευδοκράτος, κάλεσε τα κράτη μέλη να μην το αναγνωρίσουν και δεύτερο να μην το βοηθήσουν με οποιοδήποτε τρόπο. Τώρα, να ερχόμαστε και να λέμε ότι επειδή ότι δήθεν κάτι άλλαξε και θα πρέπει να έρθει το ΣΑ να καλέσει τα κράτη μέλη να συνεργαστούν διμερώς και στα διεθνή φόρουμ για να καταργηθούν οι αχρείαστοι, δήθεν, περιορισμοί που υπάρχουν για τους Τουρκοκυπρίους, κάπου υπάρχει κάποιο μπλέξιμο πραγμάτων που δεν είναι καθόλου τα ίδια».

ΟΗΕ - Συμβούλιο Ασφαλείας - Ντε Σότο - Κυπριακό --------------------------------------------- Με την παρουσίαση των εκθέσεων του Γενικού Γραμματέα από τον Ειδικό του Σύμβουλο, Αλβαρο ντε Σότο, άρχισαν χθες στο Συμβούλιο Ασφαλείας οι διαβουλεύσεις για το Κυπριακό.

Μιλώντας ενώπιον του σώματος, ο κ. ντε Σότο είπε ότι χάθηκε η τελική ευκαιρία να διασφαλιστεί η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση ως ενωμένη χώρα αντί διαιρεμένη.

«Στο τέλος ο λαός αποφάσισε μόνος του. Η απόφαση της κάθε πλευράς θα πρέπει να γίνει σεβαστή», είπε.

Παρότι, είπε, το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειας των τελευταίων 4,5 χρόνων δεν ήταν επιτυχές, πολλά πράγματα επιτεύχθηκαν. «Θα πρέπει να οικοδομήσουμε πάνω σ αυτά και σ ένα αριθμό παραγόντων που μπήκαν στη θέση τους, για να διατηρήσουμε ζωντανές τις προοπτικές της συμφιλίωσης και της επανένωσης στο μέλλον. Το ΣΑ που υποστήριξε έντονα τις προσπάθειες του ΓΓ έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σ αυτή την κατεύθυνση», ανέφερε ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό.

Ο κ. ντε Σότο επεσήμανε πως «ο ΓΓ κατέστησε σαφές πως ενόσω το παρόν αδιέξοδο, όπως περιγράφεται στην παράγραφο 91 παραμένει, δεν βλέπει οποιαδήποτε βάση να επαναρχίσει ενεργά τις καλές του υπηρεσίες. Ο ΓΓ επίσης εξέφρασε την ελπίδα οι Ε/Κ να σκεφτούν το αποτέλεσμα της διαδικασίας στους προσεχείς μήνες. Χρειαζόμαστε να κατανοήσουμε καλύτερα τους λόγους για την ισχυρή από μέρους τους απόρριψη του σχεδίου, το οποίο ήταν βασισμένο στο όραμα του ΣΑ όπως κωδικοποιήθηκε εδώ και 25 χρόνια, αν επιθυμούμε μελλοντικές προσπάθειες να έχουν ελπίδα να προχωρήσουν. Ιδιαίτερα χρειαζόμαστε να γνωρίζουμε αν όντως τα θέματα ασφαλείας και εφαρμογής (της λύσης) ήταν η βασική τους ανησυχία, κι αν είναι, τι μπορεί να γίνει από το ΣΑ για να τα αντιμετωπίσει. Ο ΓΓ επίσης ενθάρρυνε το ΣΑ να είναι έτοιμο να το πράξει αν αυτές οι ανησυχίες εκφραστούν με σαφήνεια και είναι οριστικές».

Αναλύοντας περαιτέρω την παράγραφο 83 της έκθεσης του ΓΓ ότι αυτό που απορρίφθηκε ήταν η λύση και όχι απλώς ένα έγγραφο, ο κ. ντε Σότο επεσήμανε ότι «ο μοναδικός σκοπός της πρότασης ήταν να δώσει έμφαση πως αυτό που απορρίφθηκε στις 24 Απριλίου ήταν ένα συνολικό σχέδιο λύσης, έτοιμο για εφαρμογή, χωρίς τίποτε περαιτέρω να διαπραγματευθεί, και όχι ένα απλό σχέδιο, ή δέσμη αρχών για μελλοντικές διαπραγματεύσεις».

Ο κ. ντε Σότο αναφέρθηκε και στην επιστολή που παρέλαβε προχθές από την ε/κ πλευρά στην οποία παρατίθενται «σχόλια σχετικά με την έκθεση του ΓΓ για την αποστολή των καλών του υπηρεσιών».

Είπε ότι καθώς η επιστολή είναι μακροσκελής δεν είχε χρόνο να τη μελετήσει, ωστόσο «είναι έτοιμος να απαντήσει σε ερωτήσεις που τα μέλη του Σ.Α. πιθανόν να έχουν» είτε στη συνεδρίαση, είτε σε άλλη ευκαιρία.

Ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό καλωσόρισε την αποδοχή του σχεδίου από τους Τ/Κ, αναφέροντας ότι σηματοδοτεί «τη δέσμευσή τους για επανένωση. Είναι κάτι περισσότερο από μία απλή έκφραση καλής θέλησης για λύση του κυπριακού. Οι Τ/Κ ξεκάθαρα απομακρύνθηκαν από την αναζήτηση χωριστής κρατικής οντότητας».

ΟΗΕ - Επιστολή Προέδρου Παπαδόπουλου -------------------------------- Η επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς το ΓΓ του ΟΗΕ η οποία αναφέρεται λεπτομερώς στην έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ, κοινοποιήθηκε και στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Οπως αναφέρει ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος, η επιστολή του αποστέλλεται με πλήρη σεβασμό προς τις ενέργειες του ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν στο πλαίσιο των καλών του υπηρεσιών και έχει ετοιμαστεί με μια εποικοδομητική και προοδευτική αντιμετώπιση.

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος αναφέρει ότι με την επιστολή του, επιθυμεί να εκφράσει την θέση του εν συνεχεία της έκθεσης του ΓΓ του ΟΗΕ για τις καλές του υπηρεσίες στο κυπριακό καθώς και μετά τη συνάντησή τους στις 3 Ιουνίου στη Νέα Υόρκη.

Με την ευκαιρία αυτή, αναφέρει, «επαναλαμβάνω την ευγνωμοσύνη και εκτίμησή μου για τις συνεχείς προσωπικές σας προσπάθειες για λύση στην Κύπρο».

Σημειώνει ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ ετοιμάστηκε κατά κύριο λόγο από τα άτομα που τους εμπιστεύτηκε το ρόλο της διαπραγμάτευσης. «Με λίγα λόγια, οι συγγραφείς αυτής της έκθεσης διαδραματίζουν ουσιαστικά το ρόλο του δικαστή και των ενόρκων στο συνολικό αποτέλεσμα της διαπραγματευτικής διαδικασίας που προήδρευσαν», αναφέρει ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος.

Εξάλλου, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος χαιρετίζει την αναγνώριση μέσα στην έκθεση, του γεγονότος «ότι οι σοβαρές ανησυχίες της ε/κ κοινότητας δεν είχαν αντιμετωπιστεί με επάρκεια στο τελικό σχέδιο της 31 Μαρτίου, 2004, γεγονός το οποίο είχε μεγάλη βαρύτητα στο αποτελέσμα του δημοψηφίσματος της 24ης Απριλίου».

«Είναι λυπηρό ότι οι ανησυχίες αυτές, τις οποίες εξήγησα με λεπτομέρεια, τόσο προφορικά όσο και γραπτώς, στη Λευκωσία, μέσω διαφόρων εγγράφων....σε μεγάλο βαθμό είχαν αγνοηθεί».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπενθυμίζει ότι οι νόμιμες ανησυχίες αναφέρονται στο θέμα των Τούρκων εποίκων, ένα θέμα το οποίο ήγειρε σε δύο επιστολές του προς τον ΓΓ του ΟΗΕ στις 23 και 25 Μαρτίου 1004 χωρίς να λάβει απάντηση, όπως γράφει, την μόνιμη παραμονή τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Κύπρο και μετά την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, καθώς και την επέκταση των δικαιωμάτων των εγγυητριών δυνάμεων, με την περίληψη ενός επιπρόσθετου πρωτοκόλλου.

Στην επιστολή του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναλαμβάνει την δέσμευση τόσο του ιδίου, όσο και της ε/κ πλευράς και των Ε/Κ για μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία.

Εκπρόσωπος - Επιστολή Προέδρου Δημοκρατίας - ΟΗΕ Κυπριακό ---------------------------------------- Η ε/κ πλευρά αναμένει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την τελική λύση και επανένωση της Κύπρου, δήλωσε χθες ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κύπρος Χρυσοστομίδης ερωτηθείς τι αναμένεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας μέσα από τη συζήτηση για την έκθεση του ΓΓ για την αποστολή των καλών υπηρεσιών του στην Κύπρο.

''Θέλουμε το Συμβούλιο Ασφαλείας να ανοίξει περαιτέρω το παράθυρο που άφησε ανοικτό ο ΓΓ'', ανέφερε ο Εκπρόσωπος, προσθέτοντας πως το Συμβούλιο Ασφαλείας ''πρέπει οπωσδήποτε να δει τη συμμόρφωση με τα ψηφίσματα 541 και 550 και ότι οι περαιτέρω προσπάθειες για οικονομική αναβάθμιση και επαφές με την τ/κ κοινότητα δεν πρέπει να θίγουν τη νομιμότητα και τη βάση των προηγούμενων ψηφισμάτων των ΗΕ''.

Ο Εκπρόσωπος ανέφερε πως η επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς το ΓΓ των ΗΕ μαζί με επισυνημμένο παράρτημα το οποίο αναφέρεται λεπτομερώς στην έκθεση του ΓΓ έχει ήδη κατατεθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας με την παράκληση να κυκλοφορήσει ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, δηλαδή να κοινοποιηθεί σε όλα τα μέλη του ΟΗΕ.

Κληθείς να πει ποιος είναι ο στόχος της αποστολής αυτών των εγγράφων (επιστολής και παραρτήματος), ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είπε στόχος είναι ''η αντικειμενική ενημέρωση των μελών του ΣΑ όσον αφορά και τα γεγονότα και την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων αλλά και το περιεχόμενο ορισμένων παραγράφων της έκθεσης, σε σχέση με το σχέδιο Ανάν, που δεν αποδίδουν ακριβώς την πλήρη εικόνα''.

Απαντώντας σε ερώτηση ο κ. Χρυσοστομίδης είπε πως η έκθεση του ΓΓ δεν είναι δυνατό να υιοθετηθεί ως ψήφισμα.

ΗΠΑ - Ανανέωση θητείας ΟΥΝΦΙΚΥΠ ----------------------- Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν μιαν καταρχάς ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ για όχι πέραν των τεσσάρων μηνών και στη συνέχεια μια ανανέωση έξι μηνών που θα λάβει υπόψη τις εισηγήσεις του ΓΓ του ΟΗΕ δήλωσε χθες εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Ερωτηθείς κατά πόσον οι ΗΠΑ και η Βρετανία εισηγήθηκαν όπως η δύναμη των ΗΕ αποσυρθεί από την Κύπρο μέσα στους επόμενους τρεις μήνες, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απάντησε αρνητικά, σημειώνοντας πως ''οι ΗΠΑ δεν έκαναν μια τέτοια πρόταση''.

''Η ανανέωση (της θητείας) της ειρηνευτικής δύναμης των ΗΕ στην Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) αποτελεί θέμα διαβούλευσης μέσα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο για πόσο διάστημα θα είναι η ανανέωση. Ο ΓΓ προτίθεται να υποβάλει εισηγήσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας αναφορικά με τη θητεία της ειρηνευτικής δύναμης των ΗΕ στην Κύπρο, τα επίπεδα της δύναμης και το σκεπτικό των επιχειρήσεων μέσα στους επόμενους τρεις μήνες'', πρόσθεσε, σημειώνοντας πως ''προσβλέπουμε στο να ακούσουμε τις ιδέες του''.

ΥΦΕΞ Βρετανίας - Ταλάτ - Τ/Κ - ΕΕ - Μέτρα --------------------------------- Ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Ντένις Μακσέιν, είπε ότι η κυβέρνησή του μελετά τη δυνατότητα να δεχθεί τον ψευδοπρωθυπουργό Μεχμέτ Αλί Ταλάτ ως τον εκλεγμένο ηγέτη της τ/κ κοινότητας στο Λονδίνο το καλοκαίρι.

Απαντώντας προχθές στη Βουλή των Κοινοτήτων σε σειρά ερωτήσεων του συντηρητικού βουλευτή Σερ Νίκολας Γουίντερτον, ο κ. Μακσέιν επανέλαβε ότι μελετούνται διάφορα μέτρα υπέρ των Τ/Κ, περιλαμβανομένων και απευθείας πτήσεων στα κατεχόμενα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει αναγνώριση.

Σε ερώτηση κατά πόσον η βρετανική κυβέρνηση θα λάβει μέτρα για αναβάθμιση του γραφείου του κατοχικού καθεστώτος στο Λονδίνο, ο Βρετανός Υφυπουργός απάντησε αρνητικά.

Κωστής Στεφανόπουλος - Βασιλικό ζεύγος Νορβηγίας - Κυπριακό ----------------------------------- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος κατά τη διάρκεια της προσφώνησής του στο επίσημο δείπνο που παρέθεσε χθες το βράδυ προς τιμήν του Βασιλιά της Νορβηγίας Χάραλντ του Ε', αναφερόμενος στις εξελίξεις στο Κυπριακό τόνισε την ανάγκη διευκρινίσεων και βελτιώσεων στο σχέδιο Ανάν για το Κυπριακό.

Συγκεκριμένα είπε πως «η αρνητική κατάληξη του δημοψηφίσματος στην Κύπρο οφείλεται στην ομόθυμη σχεδόν πεποίθηση των Ελληνοκυπρίων ότι το σχέδιο που ετέθη υπό την κρίση τους, δεν εξασφάλιζε την ισορροπία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ούτε παρείχε τις αναγκαίες εγγυήσεις για τη μελλοντική εξέλιξη των σχέσεών τους».

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας διαβεβαίωσε ότι η Κύπρος και η Ελλάδα επιδιώκουν πάντα ειλικρινώς την επανένωση του νησιού με την επίτευξη, το συντομότερο δυνατόν, μιας δίκαιης και λειτουργικής λύσης με βάση το σχέδιο Ανάν και στο πλαίσιο του κοινοτικού κεκτημένου και των θεμελιωδών αρχών της ΕΕ και επισήμανε ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ δημιουργεί ήδη μια νέα δυναμική για τη διευθέτηση του Κυπριακού.

Βαληνάκης- Ενιερέ - Κυπριακό ---------------------- Οι εξελίξεις στο Κυπριακό βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε ο υφυπουργός εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης με την ΥΦΥΕΞ επί των Ευρωπαϊκών θεμάτων της Γαλλίας Κλοντί Ενιερέ.

Ο κ. Βαληνάκης σε δηλώσεις του επανέλαβε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα σταματήσει να εργάζεται για την επανένωση του νησιού και παράλληλα ξεκαθάρισε πως «κάθε κίνηση προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης (του ψευδοκράτους) είναι αντιπαραγωγική και απομακρύνει τις δύο κοινότητες ώστε να βρουν σημεία σύγκλισης».

Σε ερώτηση προς τη Γαλλίδα υφυπουργό εξωτερικών αν εκτιμά ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα υιοθετήσει ψήφισμα που θα αναγνωρίζει το ψευδοκράτος, η κ. Ενιερέ απάντησε «ο στόχος της επανένωσης του νησιού παραμένει».

Ελλάδα - Τηλεοπτική αναμέτρηση πολιτικών αρχηγών - Κυπριακό ----------------------------------------------- Οι εξελίξεις στο Κυπριακό, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, αλλά και θέματα εσωτερικής επικαιρότητας βρέθηκαν στο επίκεντρο της τηλεοπτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των πολιτικών αρχηγών χθες το βράδυ, ενόψει των ευρωεκλογών.

Ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής αναφερόμενος στις εξελίξεις στο Κυπριακό και ειδικότερα τους χειρισμούς στη Λουκέρνη επανέλαβε πως η κυβέρνηση «έκανε πολύ καλό χειρισμό διότι εξασφάλισε στον κυπριακό λαό να επιλέξει αυτό που ήθελε».

Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφερόμενος στο Κυπριακό κατηγόρησε τον κ. Καραμανλή ότι «κάναμε τουρισμό στη Λουκέρνη, δεν αξιοποιήσαμε μια ιστορική ευκαιρία και σήμερα τρέχουμε πίσω από το σχέδιο Ανάν. Ο κ. Καραμανλής αντί να προχωρήσει σε μια ουσιαστική διαπραγμάτευση στην Κύπρο άφησε το θέμα να περάσει».

Στην ερώτηση εάν το ΚΚΕ βλέπει οφέλη από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, η κ. Παπαρήγα απάντησε ότι θα παραδεχόταν την Ευρωπαϊκή Ενωση, εάν επιδίωκε λύση του Κυπριακού με βάση τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και όχι βάσει του σχεδίου Ανάν, το οποίο χαρακτήρισε «έκτρωμα», δικαιολογώντας έτσι και την αρνητική στάση του κόμματός της έναντι αυτού.

Ο Πρόεδρος του Συνασπισμού απαντώντας στην ερώτηση για τη στάση του ΣΥΝ στο σχέδιο Ανάν, ο υπεραμύνθηκε του σχεδίου ως βάση διαπραγμάτευσης, ζητώντας πάντως κάποιες διορθώσεις και αλλαγές.

Αντρος Κυπριανού - Ειδικός απεσταλμένος --------------------------------------- Στην Τεχεράνη μετέβη χθες ο Εκπρόσωπος Τύπου και βουλευτής του ΑΚΕΛ Αντρος Κυπριανού, ως ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου της Δημοκρατίας, μεταφέροντας προσωπικό μήνυμα του κ. Παπαδόπουλου προς τους Ιρανούς ηγέτες.

Οπως είπε στο αεροδρόμιο Λάρνακας ο κ. Κυπριανού, το Ιράν είναι μια χώρα η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις εργασίες της Ισλαμικής Διάσκεψης και ως εκ τούτου είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι θα τηρήσει τέτοια στάση, η οποία θα προωθήσει τους στόχους της Κύπρου.

Ερωτηθείς εάν θα δημιουργήσει κάποια επιπλέον προβλήματα, το γεγονός ότι η Ισλαμική Διάσκεψη συνέρχεται φέτος στην Κωνσταντινούπολη και η Κύπρος δεν θα μπορεί να έχει κάποια πρόσβαση σ αυτήν, ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ δήλωσε πως «είναι γι αυτό το λόγο που χρειάζεται αυτή η προληπτική δουλειά, την οποία έχει αναλάβει η κυβέρνηση εδώ και μερικούς μήνες». Εξέφρασε την ελπίδα ότι με τη συμπαράσταση των φίλων χωρών, θα καταστούν ανεδαφικοί οι στόχοι της Τουρκίας.

ΔΗΚΟ - Κλεάνθους - Εκθεση ΓΓ ΟΗΕ - Συμβούλιο Ασφαλείας -------------------------------------------- Καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες ''κατά τρόπο που να δικαιούμαστε να έχουμε'' το ποθητό αποτέλεσμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, δήλωσε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νίκος Κλεάνθους, προσθέτοντας ότι ''όσο και εάν είναι ισχυροί κάποιοι υπάρχουν και στιγμές που κάποιες χώρες παραμένουν σταθερές σε αρχές που είναι αναγκαίες για την εξυπηρέτηση και των δικών τους συμφερόντων''.

Μιλώντας σε χθεσινή διάσκεψη Τύπου, ο κ. Κλεάνθους είπε ότι το ΔΗΚΟ και πριν την Λουκέρνη και μετά και πριν το δημοψήφισμα εξακολουθεί να βρίσκεται σε επαφή με πρέσβεις των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας ''για να συνεισφέρουμε και εμείς με το δικό μας τρόπο στην προστασία και στην υπεράσπιση των δικαίων μας''.

Ερωτηθείς για τις μεθοδεύσεις που γίνονται στο Συμβούλιο Ασφαλείας για υιοθέτηση ως έχει της έκθεσης του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ο κ. Κλεάνθους, αφού σημείωσε ότι το κάθε τι θα κριθεί από το αποτέλεσμα, είπε ότι τέτοιες μεθοδεύσεις, προηγήθηκαν και του δημοψηφίσματος ''όταν επιχειρήθηκε πολλές φορές να υπάρξει παρέμβαση και το Συμβούλιο Ασφαλείας έκλεισε κατάμουτρα την πόρτα''.

Πρόεδρος ΚΣ ΕΔΕΚ - Κυπριακό - Κοπεγχάγη ---------------------------------------- Τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους ο κυπριακός λαός απέρριψε στο δημοψήφισμα το σχέδιο Ανάν θα εξηγήσει στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος Πωλ Ρασμούσεν, ο Πρόεδρος του ΚΣ ΕΔΕΚ Γιαννάκης Ομήρου σε σημερινή τους συνάντηση στην Κοπεγχάγη της Δανίας.

Σε δημοσιογραφική διάσκεψη στην Πάφο ο κ. Ομήρου είπε ότι θα συζητήσει με τον κ. Ρασμούσεν τρόπους με τους οποίους οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές θα βοηθήσουν στην εξεύρεση λύσης του Κυπριακού, δημοκρατικής, δίκαιης και στηριγμένης στο ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Οπως είπε θα συζητήσει επίσης την εξέλιξη της προεκλογικής εκστρατείας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ενόψει των Ευρωεκλογών της ερχόμενης Κυριακής.

Ταλάτ - Δημοσιογραφική διάσκεψη -------------------------------- Ο λεγόμενος πρωθυπουργός των κατεχομένων Μεχμέτ Αλί Ταλάτ δήλωσε χθες ότι η τ/κ πλευρά είναι έτοιμη να πράξει ό,τι είναι απαραίτητο ώστε να επαναλειτουργήσει την επιτροπή του ΟΗΕ για τους αγνοούμενους, προσθέτοντας ότι έχουν ήδη ενημερωθεί οι αρμόδιες αρχές για την πρόθεση αυτή.

Απαντώντας σε ερωτήσεις κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης στα κατεχόμενα, ο κ. Ταλάτ είπε πως το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών διεξαγάγει έρευνα για το θέμα των αγνοουμένων.

Πρόσθεσε ότι έχει ενημερωθεί το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών για τις σκέψεις της τ/κ πλευράς αναφορικά με τη διαπίστωση της τύχης των αγνοουμένων.

Οπως είπε, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών είναι έτοιμο να δώσει τη στήριξή του στην επαναλειτουργία της διερευνητικής επιτροπής, οι εργασίες της οποίας περιλαμβάνουν την εκταφή λειψάνων και την ταυτοποίηση με τη μέθοδο του DNA.

Ο κ. Ταλάτ είπε πως δεν έχουν συζητηθεί ακόμη οι λεπτομέρειες, προσθέτοντας ότι οι εξετάσεις πιθανό να γίνονται στην Τουρκία ή στο δικοινοτικό νευρολογικό νοσοκομείο.

Εξάλλου, είπε επίσης πως επικρατεί μια αβέβαιη κατάσταση στην Κύπρο και σημείωσε πως δεν θα ήταν λογικό να γίνει επαναδιαπραγμάτευση του σχεδίου Ανάν ή οποιουδήποτε άλλου σχεδίου.

ΕΕ - Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης - Θεοδώρου ------------------------------------------------- Ο βαθμός προσαρμογής των κρατών μελών στις κοινοτικές αποφάσεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ήταν ένα από τα βασικά θέματα της χθεσινής συνεδρίασης των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στη συνεδρίαση την Κυπριακή Δημοκρατία εκπροσώπησε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Δώρος Θεοδώρου.

Στη διάρκεια του Συμβουλίου αυτού και ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών (17-18/6/2004) συζητήθηκαν ακόμη η πρόταση του Συμβουλίου για τη διευκόλυνση της εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών για τη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα , τα συμπεράσματα του Συμβουλίου περί στοιχείων σχετικά με την εκπόνηση προπαρασκευαστικών δράσεων όσον αφορά χρηματοδοτικό μέσο για τη διαχείριση του επαναπατρισμού στον τομέα της μετανάστευσης, καθώς και η πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τους Πρόσφυγες για την περίοδο 2005-2010.

Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πολλές χώρες έχουν καθυστερήσει την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο των κοινοτικών οδηγιών, που αφορούν την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Υπουργός Εμπορίου - Ταξιδιωτικοί πράκτορες - Χαιρετισμός --------------------------------------- Πιο επιτακτική από κάθε άλλη φορά καθίσταται η άμεση υλοποίηση της Στρατηγικής Τουριστικής Ανάπτυξης της κυβέρνησης, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, ανέφερε ο Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Γιώργος Λιλλήκας σε χαιρετισμό του στην ετήσια γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κύπρου.

Ο κ. Λιλλήκας σημείωσε ότι για να επιλυθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το τουριστικό προϊόν, θα πρέπει και ο ιδιωτικός τομέας να αναλάβει πρωτοβουλίες για να επιφέρει τις τομές που απαιτεί ο στρατηγικός προσανατολισμός.

''Είμαι βέβαιος ότι με συλλογική προσπάθεια θα πετύχουμε τους στόχους μας'', είπε και εξέφρασε αισιοδοξία για τη φετινή τουριστική χρονιά, λέγοντας ότι η περίοδος Ιανουαρίου - Απριλίου σημείωσε αύξηση στις τουριστικές αφίξεις.

Χρηματιστήριο - Κέρδη -------------------- Με θετικό πρόσημο έκλεισε χθες το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, ύστερα από τρεις πτωτικές συναντήσεις, με το αγοραστικό ενδιαφέρον να διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα. Ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε κέρδη σε ποσοστά 0,51%, κλείνοντας στις 78,8 μονάδες. Μόλις στις 240 χιλιάδες λίρες διαμορφώθηκε η αξία των συναλλαγών με τη μετοχή της Τράπεζας Κύπρου να συγκεντρώνει το 34,9% του ημερήσιου τζίρου.

’νοδο σε ποσοστό 1,29% σημείωσε και ο Δείκτης FTSE/CySE 20, κλείνοντας στις 351,65 μονάδες.

--------------- Ευρωεκλογές ----------------

Ευρωεκλογές - Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ------------------------------------ Θετική είναι η ανταπόκριση της κυπριακής κυβέρνησης στην εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ούτως ώστε να υπάρξει δυνατότητα επαναπροκήρυξης των ευρωεκλογών στην Κύπρο σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού πριν από τη λήξη της θητείας των νέων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έτσι ώστε να συμμετάσχουν σε αυτές και οι Τ/Κ.

Αυτό δήλωσε χθες ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κύπρος Χρυσοστομίδης προσθέτοντας πως το όλο θέμα θα συζητηθεί στο επίπεδο Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ και πως στόχος είναι να υπάρξει σωστή και σαφής διατύπωση της όποιας απόφασης σε σχέση με αυτό πριν από τις ευρωεκλογές για αποφυγή περιπλοκών.

Ο Εκπρόσωπος υπενθύμισε ότι ήταν κοινή απόφαση όλων των πολιτικών κομμάτων ότι οι Τ/Κ έπρεπε να είχαν συμμετάσχει στις ευρωεκλογές, γι' αυτό και είχαν ανοίξει και οι εκλογικοί κατάλογοι ούτως ώστε να εγγραφούν Τ/Κ ψηφοφόροι.

Ευρωεκλογές - Υπουργός Εσωτερικών ------------------------- Η ψηφοφορία στις Ευρωεκλογές είναι υποχρεωτική, δήλωσε ο Υπουργός Εσωτερικών Ανδρέας Χρίστου εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το πολιτικό καθήκον του κάθε Κύπριου αυτή την ώρα είναι να δώσει το παρόν του.

''Είναι οι πρώτες ευρωεκλογές είναι το πρώτο μήνυμα που στέλλουμε στην Ευρώπη μετά τις τελευταίες εξελίξεις που είχαμε στον τόπο μας και θα πρέπει να πάει ένα μήνυμα άκρως πολιτικό ότι ο κάθε Κύπριος ενδιαφέρεται για την εκπροσώπηση του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και δεν αδιαφορεί για αυτό το σημαντικό γεγονός'', επεσήμανε ο Υπουργός Εσωτερικών.

Κληθείς να σχολιάσει το μήνυμα από τις Βρυξέλλες για επανάληψη των ευρωεκλογών σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού ο κ. Χρίστου είπε πως ''ήταν κάτι που απασχολούσε και τις πολιτικές δυνάμεις στην Κύπρο και με κάποιο τρόπο αυτό το μήνυμα εστέλλετο και προς τους Τουρκοκύπριους, ότι δηλαδή δεν θα απεμπολήσει κάποιος τις υποχρεώσεις που θα προέκυπταν μετά από την λύση του Κυπριακού και την εκπροσώπηση των Τ/Κ''.

Ευρωεκλογές - Γενικός Εφορος Εκλογής - Εφοροι εκλογής --------------------------------------- Την πρώτη του συνάντηση, στα πλαίσια των επαφών του με τους κατά τόπους Εφόρους Εκλογής και κατά τη διάρκεια των συναντήσεών τους μαζί με τους Προεδρεύοντες των διαφόρων εκλογικών κέντρων, είχε χθες ο Γενικός Εφορος Εκλογής Λάζαρος Σαββίδης με τον Εφορο εκλογικής περιφέρειας Αμμοχώστου Ανδρέα Στυλιανίδη.

Οπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο κ. Σαββίδης, σκοπός των συναντήσεων αυτών είναι πρώτον να σημειωθεί η ιδιαιτερότητα των ευρωεκλογών της 13ης Ιουνίου, η οποία έγκειται στο γεγονός ότι τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας δεν θα πρέπει να γίνουν γνωστά πριν τις 11.00 το βράδυ της Κυριακής, για να μην υπάρξει επηρεασμός των ψηφοφόρων από τη μια χώρα στην άλλη και δεύτερον για να γίνει αναφορά στις βασικές πρόνοιες της νομοθεσίας, προκειμένου να διεξαχθεί σωστά και ομαλά η εκλογική διαδικασία.

Σε δηλώσεις του ύστερα από συνάντηση στο Αυγόρου με τον Εφορο εκλογικής περιφέρειας Αμμοχώστου, ο κ. Σαββίδης ανέφερε πως στις συναντήσεις που έχει ξεκινήσει με τους κατά τόπους Εφόρους Εκλογής σημειώνεται η ιδιαιτερότητα αυτών των εκλογών, η οποία βασικά έγκειται στο γεγονός ότι «δεν θα πρέπει τα αποτελέσματα να ανακοινωθούν πριν τις 11.00 το βράδυ της Κυριακής, μετά από το κλείσιμο των καλπών στις 5.00 το απόγευμα και την καταμέτρηση των ψήφων από τη στιγμή εκείνη, μέχρι και την ώρα που θα ολοκληρωθεί η διαδικασία».

Ευρωεκλογές - Εγκλωβισμένοι - Υπηρεσία Ανθρωπιστικών Θεμάτων --------------------------------------------------- Η Υπηρεσία Ανθρωπιστικών Θεμάτων ανακοινώνει ότι κατά την 13η Ιουνίου 2004 ημέρα διεξαγωγής των Ευρωεκλογών θα λειτουργήσει καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να παρέχει διευκολύνσεις στους εγκλωβισμένους που θα προσέλθουν στις ελεύθερες περιοχές για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.

Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, οι εγκλωβισμένοι θα παραλαμβάνονται από το σημείο άφιξης τους από τα κατεχόμενα και θα μεταφέρονται με αυτοκίνητα του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού στο Ενιαίο Λύκειο Κύκκου Α', όπου θα υπάρχει ειδική κάλπη για να ψηφίσουν εκεί, προσκομίζοντας το δελτίο πολιτικής ταυτότητας ή το διαβατήριο ή την άδεια οδηγού αν κατέχουν, ή οποιοδήποτε άλλο επίσημο έγγραφο της Δημοκρατίας που φέρει τη φωτογραφία τους.

Αφού ψηφίσουν οι εγκλωβισμένοι, θα μεταφερθούν στα Γραφεία του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού όπου θα τους παραχωρηθεί γεύμα πριν την αναχώρηση για τα χωριά τους.

Ευρωεκλογές - ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις - Αντρος Κυπριανού ---------------------------------------------------------- Δεν υπάρχει καμία απολύτως συμπόρευση μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ Aντρος Κυπριανού, σχολιάζοντας δηλώσεις του υποψήφιου ευρωβουλευτή του συνασπισμού «Για την Ευρώπη», Πρόδρομου Προδρόμου ο οποίος έκανε λόγο για «επικίνδυνη συμπόρευση μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ».

Ο κ. Κυπριανού είπε επίσης το ΑΚΕΛ δεν ενδιαφέρεται για τα εσωτερικά προβλήματα του ΔΗΣΥ και τους ενοχλεί το γεγονός ότι κάποιοι παίζουν ένα πολιτικό παιγνίδι, το οποίο τείνει να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη παραμονές εκλογικής αναμέτρησης.

«Το ΑΚΕΛ διεκδικεί όλες τις ψήφους τις οποίες δυνητικά μπορεί να πάρει, γι αυτό δεν χαρίζουμε καμία ψήφο σε κανένα», είπε.

Ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ πρόσθεσε ότι είναι «προσφιλής τακτική του κ. Προδρόμου, να διαστρεβλώνει τις θέσεις των κομμάτων, σε μια προσπάθεια να προωθήσει τις δικές του απόψεις και είναι κατ επανάληψη που ο κ. Προδρόμου έχει διαψευσθεί από τις ίδιες τις εξελίξεις».

Ευρωεκλογές - ΔΗΣΥ - Λευτέρης Χριστοφόρου ---------------------------------------- Ανοικτή πρόσκληση προς τον Υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό, με την οποία τον καλεί να ενημερώσει τον Κύπριο πολίτη προ της 13ης Ιουνίου για την πολιτική της κυβέρνησης για τα κοινωνικοοικονομικά πράγματα, αλλά και για την πολιτική της για τα επόμενα χρόνια, απηύθυνε ο ΔΗΣΥ, διά του υποψήφιου ευρωβουλευτή του κόμματος Λευτέρη Χριστοφόρου.

Μιλώντας σε δημοσιογραφική διάσκεψη, ο κ. Χριστοφόρου ανέφερε πως ο ΔΗΣΥ αναμένει από τον Υπουργό Οικονομικών και από την κυβέρνηση να απαντήσουν εάν θα επιβληθούν ή όχι νέες φορολογίες, επιβαρύνσεις ή αυξήσεις στους πολίτες το επόμενο χρονικό διάστημα και εάν θα παραμείνουν ή όχι οι υφιστάμενες κοινωνικές κατακτήσεις.

Είπε πως η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει τι αντισταθμιστικά μέτρα σχεδιάζει για να στηρίξει τους αγρότες, τους πολύτεκνους, τους μικρομεσαίους, τους πρόσφυγες και άλλες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες που πλήττονται σημαντικά από τις αυξήσεις και τα νέα οικονομικά δεδομένα που η κυβέρνηση δημιούργησε.

Ευρωεκλογές - ΔΗΚΟ - Κλεάνθους ------------------------- Βασικός στόχος του ΔΗΚΟ είναι μια ισχυρή Κύπρος στην ΕΕ και σεβαστή διεθνώς, δήλωσε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νίκος Κλεάνθους, ο οποίος κάλεσε τον κυπριακό λαό να προχωρήσει μαζί με το ΔΗΚΟ ''και την Κυριακή και την επόμενη ημέρα και κάθε ημέρα, θωρακίζοντας την πατρίδα μας και θωρακίζοντας και ενισχύοντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας''.

Μιλώντας σε χθεσινή διάσκεψη, στην παρουσία των υποψήφιων ευρωβουλευτών του κόμματος Αντιγόνης Παπαδοπούλου και Κυριάκου Κενεβέζου, ο κ. Κλεάνθους είπε ότι αυτό το σεβασμό ''αργά ή γρήγορα τον κερδίζουν οι λαοί που παραμένουν σε αρχές και πανανθρώπινες αξίες και εμμένουν στη διεκδίκηση των δικαίων και των δικαιωμάτων τους με σύνεση και αποφασιστικότητα''.

Ο κ. Κλεάνθους είπε ότι μόλις πέντε ημέρες από τις ευρωεκλογές και, παρά τον κονιορτό που έχουν ξεσηκώσει τις τελευταίες ημέρες κάποιες πολιτικές δυνάμεις, το ΔΗΚΟ έχει πλήρη ορατότητα και ξεκάθαρους στόχους και όραμα.

Ευρωεκλογές - Οικολόγοι - Ντίνος Πασπαλίδης ----------------------------------------- Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών καλεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις της Κύπρου όπως προωθήσουν την πρόταση του Κινήματος για διενέργεια δημοψηφίσματος, με σκοπό την άμεση υιοθέτηση του ευρωπαϊκού συντάγματος, δήλωσε ο υποψήφιος ευρωβουλευτής των Οικολόγων Περιβαλλοντιστών Ντίνος Πασπαλίδης.

Ο κ. Πασπαλίδης εξέφρασε την εκτίμηση πως ''η προτεινόμενη υιοθέτηση του ευρωπαϊκού συντάγματος από τα 25 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρέχει μια μοναδική και ιστορική ευκαιρία, που θα συμβάλει στην πολιτική ενοποίηση των λαών της Ευρώπης''.

Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του Κινήματος Οικολόγων εξέφρασε την άποψη πως το ευρωπαϊκό σύνταγμα θα μπορούσε να ήταν καλύτερο, προσθέτοντας πως θα ήταν περισσότερο ευτυχής ''εάν το νέο ευρωπαϊκό σύνταγμα κατοχύρωνε με πιο αποτελεσματικό τρόπο τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών και λιγότερο τις αρχές του νεοφιλελευθερισμού''.

Ευρωεκλογές - ΕΔΗ-ΚΠΕ-Ευρωπαϊκή Κύπρος - Διάσκεψη Τύπου ------------------------------------ Η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων ήταν στο επίκεντρο δηλώσεων υποψηφίων για τις ευρωεκλογές του συνδυασμού ΕΔΗ-ΚΠΕ-Ευρωπαϊκή Κύπρος σε χθεσινή διάσκεψη Τύπου.

Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής Χρίστος Στυλιανίδης σημείωσε ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος η Κύπρος να βρεθεί στην ίδια μοίρα που βρέθηκε η Ελλάδα στην πρώτη δεκαετία της ένταξης της, το '80 όταν χάθηκαν πολλά χρήματα από τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως είπε.

Ο κ. Στυλιανίδης έκανε επίσης λόγο για ''παλιές νοοτροπίες'' κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου των ευρωεκλογών. ''Οι βολές μας'', όπως ο ίδιος είπε, ''κατά του ΚΣ ΕΔΕΚ, έχουν σχέση με μια σύγχρονη αντίληψη της πολιτικής που λέει ότι δεν είναι δυνατόν να γίνονται συνομωσίες στην πολιτική την στιγμή που υπάρχουν ψηφοδέλτια και θα αποφασίσει ο λαός''.

Ευρωεκλογές - ''Ευρωπαϊκή Συνεργασία - Νέοι Ορίζοντες'' - Διάσκεψη ---------------------------------------- Τη στήριξη και υποστήριξη του συνδυασμού ''Ευρωπαϊκή Συνεργασία - Νέοι Ορίζοντες'' στις προσπάθειες που καταβάλλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος και η κυπριακή κυβέρνηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας κατά τη συζήτηση της έκθεσης Ανάν, διατύπωσε χθες ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του συνδυασμού Νίκος Κουτσού.

''Καλούμε τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας να αντιληφθούν την τεράστια σημασία που θα έχει η αξιολόγηση της έκθεσης Ανάν και να αποκαταστήσουν την αλήθεια, να κρατήσουν τις διαδικασίες αλλά και τις πόρτες ανοικτές για να υπάρξει λύση στο Κυπριακό'', είπε ο κ. Κουτσού.

Κάλεσε επίσης τα μέλη του ΣΑ ''να μην παρασυρθούν από προσωπικά συναισθήματα ή εκδικητικές τάσεις που κάποιοι από την ομάδα των διαπραγματευτών έχουν ουσιαστικά διατυπώσει στην έκθεση''.

Ευρωεκλογές - ''Για την Ευρώπη'' - Πρόδρομος Προδρόμου ----------------------------------------------- Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του συνασπισμού ''Για την Ευρώπη'' Πρόδρομος Προδρόμου, χαρακτήρισε χθες ανυπόστατα τα σενάρια περί επιστροφής στο ΔΗΣΥ μετά τις ευρωεκλογές, ενώ ανέφερε ότι η ''απροκάλυπτη επίθεση'' που δέχεται η Κίνηση οφείλεται στο ότι υπάρχει ανησυχία εξαιτίας της απήχησης που βρίσκει η πρότασή της για ευρωπαϊκή στρατηγική στο Κυπριακό.

''Τις τελευταίες ημέρες έχει εξαπολυθεί από διάφορες πλευρές, σχεδόν από όλους τους παλιούς κομματικούς σχηματισμούς μια απροκάλυπτη επίθεση εναντίον του συνασπισμού 'Για την Ευρώπη'. Προφανώς ανησυχούν εξαιτίας της απήχησης που βρίσκει η πρότασή μας για μια ευρωπαϊκή στρατηγική ανάμεσα στους πολίτες'', είπε.

Ο κ. Προδρόμου εκτίμησε ότι στις ευρωεκλογές θα υπάρξουν ανακατατάξεις στο πολιτικό και κομματικό σκηνικό και πρόσθεσε πως εάν και εφόσον πληρούνται τα κριτήρια μετά τις ευρωεκλογές, η Κίνηση θα επιδιώξει να έχει και αντιπροσώπευση στο Εθνικό Συμβούλιο.

''Αυτή η πολιτική εξακολουθεί να είναι η πολιτική της δικής μας πλευράς'', ανέφερε.

Ευρωεκλογές - Πρωτοβουλία Δράση για Ειρήνη - Χασάν Μεχμέτ ------------------------------------------- Είναι καιρός κάποιος να κάνει κάτι για να διαφοροποιήσει την κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο και να ανοίξει διόδους επικοινωνίας και διαλόγου μεταξύ των δυο κοινοτήτων με στόχο την ειρήνη στο νησί, δήλωσε χθες βράδυ στη Λεμεσό ο Τ/Κ υποψήφιος ευρωβουλευτής Χασάν Μεχμέτ.

Ο κ. Μεχμέτ παρουσίασε χθες βράδυ σε υποστηρικτές του τις θέσεις του γύρω από την ΕΕ και το Κυπριακό, λέγοντας πως «κάθε ψήφος, θα είναι ψήφος για την ειρήνη, την αδελφοσύνη και τη συμφιλίωση».

[06] (Κ) Πρόεδρος ΔΗΣΥ - Καγκελάριος Αυστρίας - Κυπριακό

[07] (Κ) Τιμές Συναλλάγματος έναντι Κυπριακής Λίρας

Eπίσημες Τιμές Συναλλάγματος έναντι της Κυπριακής Λίρας
για πράξεις άμεσης παράδοσης
------------------------------

Κατά τη συνεδρίαση καθορισμού τιμών συναλλάγματος στις 9/6/2004
διαμορφώθηκαν οι πιο κάτω ισοτιμίες για πράξεις άμεσης παράδοσης, που
οι τράπεζες είναι υπόχρεες να εφαρμόσουν στις συναλλαγές με αξία
μεγαλύτερη των ΛΚ 12.000 αν τούτο έχει συμφωνηθεί εκ των προτέρων με
τον πελάτη:
The spot exchange rates at the close of the fixing session of the
Cyprus Foreign Exchange Market on 09/06/2004, which commercial banks
are obliged to apply for transactions with value greater than
CB12.000 subject to prior agreement with their customers, were as
follows:

ΤΗΛΕΓΡΑΦΙΚΑ ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ - TELEGRAPHIC TRANSFERS
----------------------------------------------
Τιμές Συναλλάγματος σε Τιμές Συναλλάγματος
Κυπριακές Λίρες/Exchange έναντι της Κυπριακής Λίρας
Rates of the Cyprus Pound Exchange Rates Against the
against Foreign Currencies Cyprus Pound
*(1) *(2)

ΑΓΟΡΑ-ΒUYING ΠΩΛΗΣΗ-SELLING  ΠΩΛΗΣΗ-SELLING  ΑΓΟΡΑ-BUYING
----------------------------------------------------------------------
ΕΥΡΩ           0,5813      0,5847            1,7103        1,7203
Δολάριο ΗΠΑ    0,4758      0,4786            2,0894        2,1017
Λίρα Αγγλίας   0,8740      0,8792            1,1374        1,1442
----------------------------------------------------------------------

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ - INDICATIVE EXCHANGE RATES
-----------------------------------------------------------
Με βάση τις ισοτιμίες που ίσχυαν στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος
κατά τη λήξη της συνεδρίασης καθορισμού τιμών συναλλάγματος στην Κύπρο
στις 09/06/2004, οι ενδεικτικές ισοτιμίες των πιο κάτω νομισμάτων
διαμορφώθηκαν ως εξής:
On the basis of rates ruling in international foreign exchange
markets at the close of the fixing session of the Cyprus Foreign
Exchange Market on 09/06/2004, the indicative exchange rates of the
following currencies were formulated as follows:

ΤΗΛΕΓΡΑΦΙΚΑ ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ - TELEGRAPHIC TRANSFERS
-------------------------------------------------
Τιμές Συναλλάγματος σε      Τιμές Συναλλάγματος
Κυπριακές Λίρες/Exchange    έναντι της Κυπριακής Λίρας
Rates of the Cyprus Pound   Exchange Rates Against the
against Foreign Currencies  Cyprus Pound
*(1)                        *(2)

ΑΓΟΡΑ-BUY. ΠΩΛΗΣΗ-SEL. ΠΩΛΗΣΗ-SEL. ΑΓΟΡΑ-ΒUY.
-----------------------------------------------------------------
ΓΕΝ Ιαπωνίας        0.4366*    0.4400*    227.2727    229.0426
Δολάριο Αυστραλίας  0.3320     0.3346       2.9886      3,0120
Δολάριο Καναδά      0.3530     0.3558       2.8106      2,8329
Κορώνα Δανίας       0.0780     0.0786      12.7226     12,8205
Κορώνα Νορβηγίας    0.0709     0.0714      14.0056     14,1044
Κορώνα Σουηδίας     0.0639     0.0644      15.5280     15,6495
Φράγκο Ελβετίας     0.3820     0.3850       2.5974      2,6178
---------------------------------------------------------------------

1 τιμές με βάση το νέο τρόπο αναφοράς ισοτιμιών/rates usign the new
exchange rate quotation method.

2 ενδεικτικές τιμές συναλλάγματος με βάση τον προηγούμενο τρόπο
αναφοράς ισοτιμιών/indicative rates using the previous exchange rate
quotation method.

* τιμή 100 μονάδων/ CyP per 100 YEN

[08] (K) Δείκτης Τιμών Χρηματιστηρίου

O Δείκτης Τιμών Μετοχών του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου
διαμορφώθηκε στη σημερινή χρηματιστηριακή συνάντηση ως ακολούθως:

Γενικός Δείκτης ΧΑΚ                            77,64  (-1,47)

Συνολικό Ποσό Συναλλαγών      £    645.881

Δείκτης FTSE/CYSE 20          £    167.477    346,52  (-1,46)
FTSE Med 100 **                             6.401,66  (-0,23)

Δείκτες Τιμών Ανά Κλάδο
Τραπεζικοί Οργανισμοί         £    130.253    100,70  (-1,55)
Εγκεκριμένοι Επενδυτικοί
Οργανισμοί                £     28.885     71,69  (-0,18)
Ασφαλιστικοί Οργανισμοί       £      2.115     13,14  (-0,68)
Βιομηχανικές Εταιρείες        £     31.725     49,91  (-4,07)
Τουριστικές Επιχειρήσεις      £      3.456     48,40  (-1,77)
Εμπορικές Εταιρείες           £     12.079     21,23  (-1,39)
Ετ. Οικοδομήσιμων Υλών        £      1.154     62,09  (-0,50)
Ετ. Πληροφορικής              £      1.642      2,33  ( 0,00)
Ετ. Χρηματοοικονομικών Υπηρ.  £      3.332      7,63  (-1,17)
Ετ. Ιχθυοπαραγωγής & Εμπορίας
ψαριών                    £          0     11,55  ( 0,00)
Ξενοδοχεία                    £      9.846     26,84  ( 0,07)
Αλλες Εταιρείες               £     24.016     64,23  (-0,79)

* Η τρίτη στήλη παρουσιάζει την ποσοστιαία μεταβολή του

[09] (Κ) Κύπρος - Πρωτοβουλία ενάντια στα όπλα μαζικής καταστροφής

[10] (Κ) Αγνοούμενοι - Τουρκική πλευρά - Πηγές

Η τουρκική πλευρά ενδεχομένως να προτείνει τη σύσταση ειδικής επιτροπής στα κατεχόμενα για το θέμα των αγνοουμένων, στο πρότυπο της λεγόμενης επιτροπής αποζημιώσεων, με την οποία επιχειρείται η παραπομπή προσφυγών Ε/Κ εναντίον της Τουρκίας στην επιτροπή αυτή.

[11] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - ΓΓ ΟΗΕ (1)

Αναφορικά με την Έκθεσή σας για την αποστολή των καλών υπηρεσιών σας για την Κύπρο (S/2004/437), ημερομηνίας 28 Μαΐου 2004, και σε συνέχεια της πρόσφατης συνάντησής μας στις 4 Ιουνίου 2004, θα ήθελα να σας μεταφέρω τις σχετικές μου τοποθετήσεις.

Αυτή η απάντηση υποβάλλεται με όλο το σεβασμό ως προς το έργο σας μέσα στα πλαίσια της αποστολής των καλών σας υπηρεσιών και ετοιμάστηκε με εποικοδομητικό τρόπο που προσβλέπει στο μέλλον. Πραγματικά, δράττομαι της ευκαιρίας, να επαναβεβαιώσω, για μια ακόμη φορά, την ευγνωμοσύνη και την εκτίμησή μου για τις συνεχιζόμενες προσωπικές σας προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης στην Κύπρο.

Διαβάζοντας την Έκθεση αυτή, θα πρέπει κάποιος, να έχει υπόψη του ότι έχει ετοιμαστεί κυρίως από εκείνους στους οποίους έχετε αναθέσει το ρόλο του έντιμου μεσολαβητή και που υπήρξαν ενεργά μέρη καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Μέσα από την παρούσα Έκθεση αξιολογούν στην πράξη το αποτέλεσμα των δικών τους προσπαθειών, ενώ, ταυτόχρονα, προσπαθούν να αποδώσουν και να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά των εμπλεκομένων μερών. Με άλλα λόγια, οι συντάκτες της έκθεσης διαδραματίζουν ουσιαστικά το ρόλο του δικαστή και των ενόρκων του τελικού αποτελέσματος της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης της οποίας προήδρευσαν.

Καλωσορίζω, ειδικά, την αναγνώριση, στην Έκθεση, ότι οι σοβαρές ανησυχίες της ελληνοκυπριακής κοινότητας δεν έτυχαν ικανοποιητικής αντιμετώπισης στο τελικό Σχέδιο της 31ης Μαρτίου 2004, γεγονός το οποίο επηρέασε σημαντικά την πλάστιγγα σε σχέση με τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της 24ης Απριλίου 2004.

Είναι λυπηρό ότι αυτές οι ανησυχίες, τις οποίες είχα επεξηγήσει σε λεπτομέρεια, τόσο προφορικά όσο και γραπτώς, στη Λευκωσία, με διάφορα έγγραφα, που αριθμούσαν τουλάχιστον 200 σελίδες συνολικών προτάσεων, το πιο σημαντικό των οποίων ήταν το έγγραφο της 8ης Μαρτίου 2004, που αφορούσε το κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας, αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό.

Να σας υπενθυμίσω ότι αυτές οι νόμιμες ανησυχίες αναφέρονται κυρίως (α) στο ζήτημα των εποίκων από την Τουρκία, ένα ζήτημα το οποίο ήγειρα επίσης στις δύο επιστολές που είχα απευθύνει στην Εξοχότητά σας, στις 23 και 25 Μαρτίου 2004, χωρίς να λάβω καμιά απάντηση, (β) τη μόνιμη στάθμευση των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, ακόμη και μετά την τελική ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και (γ) την επέκταση των εγγυητικών δικαιωμάτων που απορρέουν από τη Συνθήκη Εγγύησης, με τη συμπερίληψη ενός επιπρόσθετου πρωτοκόλλου.

Πολύ ορθά επισημαίνετε στην Έκθεσή σας, ότι υπάρχει διαφωνία στο θέμα της ερμηνείας των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη Συνθήκη Εγγύησης, μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας. Δεδομένου ότι η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το 1974 επικαλούμενη αυτό το συγκεκριμένο δικαίωμα, το θέμα αυτό αποτελεί υψίστης σοβαρότητας ζήτημα για την πλευρά μας. Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, έχουμε προτείνει την υιοθέτηση ενός μηχανισμού ενεργοποίησης της άσκησης του δικαιώματος επέμβασης δυνάμει της Συνθήκης Εγγύησης. Ο κ. ντε Σότο, όμως, αρνήθηκε να συζητήσει αυτό το θέμα και η Εξοχότητά σας δεν εξέτασε αυτήν την πιθανότητα. Ακόμη και μετά την παρουσίαση του κειμένου του τελικού Σχεδίου, η Κύπρος προσπάθησε να εξασφαλίσει ένα ισχυρό ψήφισμα βάσει του Κεφαλαίου VII του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και εν πάση περιπτώσει την υιοθέτηση ενός μηχανισμού ενεργοποίησης. Αυτή μας η προσπάθεια, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, υπήρξε, για άλλη μια φορά, ανεπιτυχής λόγω της έντονης αντίθεσης της άλλης πλευράς.

Ένα ακόμη σημαντικό θέμα, που επηρέασε αρνητικά τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, που επίσης περιλαμβάνετε στην Έκθεσή σας, υπήρξε η έλλειψη ικανοποιητικού χρόνου και τα στενά χρονοδιαγράμματα. Αυτοί οι παράγοντες δεν επέτρεψαν ούτε τη διεξαγωγή ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, ούτε την κατάληξη σε μια συμφωνημένη λύση μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Αυτό είναι ακόμη πιο λυπηρό, αφού είχα επανειλημμένα προτείνει, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών στη Χάγη, το Μάρτιο του 2003, ότι δεν θα πρέπει να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα τεχνητό χρονικό όριο, προκαλώντας το αίσθημα στον κυπριακό λαό ότι βρισκόταν σε κατάσταση πολιορκίας και ότι οι νόμιμες ανησυχίες τους δεν θα τύγχαναν ορθής εξέτασης. Αυτή η διαπραγματευτική μέθοδος που είχε σοβαρές ατέλειες, και που είχε σαν αποτέλεσμα μια δεκάμηνη καθυστέρηση στην επανέναρξη των συνομιλιών, απεδείχθη ανεπαρκής και αντιπαραγωγική. Είμαστε μάρτυρες των αποτελεσμάτων αυτής της μεθόδου, όχι μόνο στην περίπτωση της Κύπρου, αλλά και στις περιπτώσεις άλλων περιφερειακών συγκρούσεων, που οδηγούν, στην καλύτερη περίπτωση, σε βραχύβιες διευθετήσεις που αδυνατούν να φέρουν σταθερές και μόνιμες λύσεις.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι η κρίσιμη περίοδος του ενός μηνός της πρώτης φάσης των διαπραγματεύσεων, στη Λευκωσία, όπως και εσείς επισημαίνετε στην Έκθεσή σας, αφέθηκε να λήξει χωρίς καμιά πρόοδο λόγω της αδιάλλακτης στάσης και των απαιτήσεων της τουρκοκυπριακής πλευράς, που βρίσκονταν κατά πολύ εκτός των βασικών παραμέτρων του σχεδίου.

Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι υπάρχουν σοβαρές ανακρίβειες, όπως επίσης και λανθασμένες υποθέσεις, στην Έκθεσή σας, που επισημαίνονται στο συνημμένο Παράρτημα. Η πιο σημαντική από αυτές είναι η λανθασμένη ερμηνεία της επιλογής της ελληνοκυπριακής κοινότητας στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου, δηλαδή ότι με την μη αποδοχή αυτού του συγκεκριμένου Σχεδίου οι Ελληνοκύπριοι ψήφισαν κατά της επανένωσης της χώρας τους.

Αυτός ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος και προσβλητικός. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ένας σημαντικός αριθμός των ψηφισάντων είναι πρόσφυγες, 70% των οποίων ψήφισαν «όχι», και οι οποίοι εδώ και τριάντα χρόνια στερούνται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, ιδιαίτερα των δικαιωμάτων επιστροφής και ιδιοκτησίας, λόγω της παρουσίας 35,000 στρατιωτών και 119,000 εποίκων που έχουν εγκατασταθεί παράνομα. Μια άλλη εσφαλμένη υπόθεση στην Έκθεση είναι ότι οι Ελληνοκύπριοι γυρίζουν την πλάτη σε μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε αν υπάρχουν οποιαδήποτε αξιόπιστα στοιχεία, που υποβλήθηκαν καλή τη πίστει, και που περιλαμβάνουν έστω και μία αναφορά στις γραπτές μας προτάσεις, που υποβλήθηκαν στη Λευκωσία και στο Μπούργκενστοκ, και που μπορεί να στηρίξει μια τέτοια υπόθεση. Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για τα σχόλιά μας που υποβλήθηκαν προφορικά. Επιπλέον, η σταθερή μας τοποθέτηση όλα αυτά τα χρόνια των διαβουλεύσεων δεν δικαιολογεί με οποιοδήποτε τρόπο την εξαγωγή συμπεράσματος για ένα τέτοιο ισχυρισμό.

Εν πάση περιπτώσει, δράττομαι της ευκαιρίας αυτής να τονίσω εμφαντικά, για μια ακόμη φορά, εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς, τη δέσμευση του λαού μου, καθώς και τη δική μου ισχυρή προσωπική δέσμευση, υπέρ μιας λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ταυτόχρονα, είμαι υποχρεωμένος να απορρίψω την άποψη ότι το Σχέδιο που υποβλήθηκε την 31η Μαρτίου 2004 αποτελεί το ένα και μοναδικό σχέδιο διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Μπορεί κανείς να ισχυριστεί σήμερα ότι οι προηγούμενες εκδοχές του Σχεδίου, που επίσης παρουσιάστηκαν ως μοναδικές ευκαιρίες για την επίτευξη μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, δεν ήσαν μοναδικές ευκαιρίες;

Αναφερόμενος στο μέρος της Έκθεσης που περιγράφει τις δήθεν βελτιώσεις για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των Ελληνοκυπρίων, θα ήθελα να τονίσω τα ακόλουθα: ο ισχυρισμός ότι «το σύνολο της περιουσίας της Τουρκοκυπριακής Πολιτείας που μπορεί να επιστραφεί στους Ελληνοκύπριους θα είναι σχεδόν διπλάσιο αυτού που περιλάμβανε η προηγούμενη εκδοχή του Σχεδίου» μπορεί να περιγραφεί ως ανακριβής. Όπως γνωρίζετε πολύ καλά, το Σχέδιο περιλαμβάνει ένα αριθμό προϋποθέσεων για την αποκατάσταση των περιουσιών, που περιορίζουν ουσιαστικά την άσκηση του δικαιώματος αποκατάστασης των Ελληνοκυπρίων, όπως επίσης και το ποσοστό των περιουσιών που θα επιστρέφετο στους Ελληνοκύπριους σε σχέση με τις προηγούμενες εκδοχές του Σχεδίου.

Επιπλέον, το μέρος της Έκθεσης που περιγράφει τις βελτιώσεις για τις δυο πλευρές, έχει μεγάλες ομοιότητες με ένα πολύ γνωστό έγγραφο ενός Μόνιμου Μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας, που κυκλοφόρησε ευρύτατα κατά τη φάση των διαπραγματεύσεων στο Μπούργκενστοκ, που κατά παράδοξο λόγο ακολουθεί ακόμη και την ίδια σειρά για τις βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί και για τις δύο πλευρές. Το πιο αξιοπρόσεκτο στοιχείο, όμως, αυτού του μέρους της Έκθεσης είναι η παράλειψη οποιασδήποτε αναφοράς στα οφέλη που αποκομίζει η Τουρκία, και άλλοι, από τις πρόνοιες του Σχεδίου.

Θα ήθελα ακόμη να υπογραμμίσω μόνο μερικά από τα οφέλη που αποκομίζει η χώρα αυτή σύμφωνα με το τελικό κείμενο του Σχεδίου. Η Τουρκία, πιστή στον παλιό της ρόλο απαίτησε (και εξασφάλισε) διαιρετικές διζωνικές πρόνοιες, στρατηγικά οικονομικά οφέλη, και «διευθετήσεις» ασφάλειας, με ικανοποιητικό αριθμό στρατευμάτων, έστω και σε μειωμένους αριθμούς, που θα της επιτρέπουν να επέμβει ξανά στρατιωτικά μέσα από ένα προγεφύρωμα στην Κύπρο, ένα δικαίωμα που η Τουρκία εξακολουθεί να επιμένει ότι απολαμβάνει, και αυτός ο συνεχιζόμενος ρόλος της καθιστά την πλήρη ανεξαρτησία της Κύπρου αδύνατη. Αν και αναφέρονται μόνο ακροθιγώς στο Σχέδιο, οι επεμβατικές και εποπτικές εξουσίες της Τουρκίας είναι στην πραγματικότητα τεράστιες, λόγω της συνεχιζόμενης στρατιωτικής παρουσίας εντός και πλησίον της Κύπρου. Επέμεινε επίσης, μέσω των Τουρκοκυπρίων, στη δέσμευση της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας με συνθήκες που είχαν συνομολογηθεί με αυτήν και που προνοούσαν την ενσωμάτωση της Τουρκοκυπριακής Συνιστώσας Πολιτείας στην Τουρκία, πείθοντας τα Ηνωμένα Έθνη να το αποδεχθούν όπως και ένα νέο δικαίωμα για την Τουρκοκυπριακή Συνιστώσα Πολιτεία και την Τουρκία να προβαίνουν σε διευθετήσεις για επενδύσεις και παροχή οικονομικής βοήθειας. Η Τουρκία επέμεινε επίσης να τεθεί φραγμός στην οικονομική ανάπτυξη της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας εξασφαλίζοντας πρόνοιες στο Νόμο για την υφαλοκρηπίδα που θα εμπόδιζε την Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία από του να εξερευνά και να εκμεταλλεύεται τους θαλάσσιους της πόρους στις θάλασσες της Κύπρου, ενώ παρενέβαινε στο θέμα της Συνθήκης μεταξύ της Αιγύπτου και της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούσε την Οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, που αποτελεί κακό οιωνό όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία θα ενεργούσε στο μέλλον. Ακόμη ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η επιβολή στην Κύπρο της Συμφωνίας Συνεργασίας Πολιτικής Αεροπορίας με την Τουρκία» παρά τις έντονες ενστάσεις των Ελληνοκυπρίων. Η Συμφωνία αυτή θα επέβαλλε στην Κύπρο μια κοινή πολιτική με την Τουρκία σε θέματα πολιτικής αεροπορίας, και θα καθιστούσε τις αλλαγές στη διαχείριση του εναέριου χώρου της Κύπρου να υπόκεινται στην έγκριση της Τουρκίας. Θα επέτρεπε επίσης στην Τουρκία να προβαίνει σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες (ακόμη και στρατιωτική δράση) σε περίπτωση οποιασδήποτε απειλής σε επιβάτες αεροσκαφών, και εγκαταστάσεις αεροδρομίων και αεροπλοΐας.

Στον προαναφερθέντα κατάλογο που δεν είναι με κανένα τρόπο εξαντλητικός το μεγαλύτερο όφελος για την Τουρκία που εξασφαλίστηκε σε βάρος τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων και που αποτελεί σαφή απομάκρυνση από τις πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν ΙΙΙ, είναι η στάθμευση τουρκικών στρατευμάτων στο νησί στο διηνεκές.

Όλες αυτές οι νέες πρόνοιες που ξεκάθαρα εξυπηρετούν τα τουρκικά συμφέροντα και τους στόχους της Τουρκίας στην Κύπρο και εξηγούν σε μεγάλο βαθμό για ποιο λόγο το Σχέδιο απορρίφθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων, εγκρίθηκε από την τουρκοκυπριακή πλευρά και προσυπογράφηκε τόσο εμφαντικά από την Τουρκική Κυβέρνηση. Οι Ελληνοκύπριοι έχουν κάθε δικαίωμα να διερωτώνται πώς τα Ηνωμένα Έθνη, που είναι ο θεματοφύλακας του διεθνούς δικαίου μπορούσαν να υιοθετήσουν προτάσεις εμπνευσμένες από την τουρκική πλευρά, οι οποίες σκόπιμα και αδικαιολόγητα περιορίζουν την κυριαρχία που ασκεί ένα από τα κράτη μέλη τους. Με άλλα λόγια η κύρια αντίρρηση της ελληνοκυπριακής κοινότητας για το Σχέδιο ήταν το γεγονός ότι ικανοποιήθηκαν ξένα συμφέροντα και πρωταρχικά της Τουρκίας, αντί εκείνα του πληθυσμού της Κύπρου, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Επιπλέον η τουρκική πλευρά απέφυγε επιμελώς να αποκαλύψει τις σκέψεις της πάνω στο εδαφικό αποστερώντας έτσι την όλη διαδικασία ενός ουσιαστικού πάρε-δώσε. Ίσως η τουρκική πλευρά να υιοθέτησε αυτή τη στάση γιατί είχε έγκυρους λόγους να αναμένει ότι οι αξιώσεις της θα ικανοποιούντο κατά το μάλλον ή ήττον χωρίς να χρειαστεί να κάμει παραχωρήσεις στο εδαφικό. Εν πάση περιπτώσει ο υπαινιγμός ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά απέφυγε με κάποιο τρόπο να συζητήσει το εδαφικό ή έχασε μια ευκαιρία σχετικά με την Καρπασία, προδίδει στην καλύτερη περίπτωση μια αποτυχία να γίνει αντιληπτή η φύση των ανησυχιών των Ελληνοκυπρίων όπως εκφράζονταν σ ολόκληρη τη διαδικασία ή κακή πίστη στη χειρότερη περίπτωση. Εν πάση περιπτώσει αυτό το θέμα θα έπρεπε να είχε τύχει χειρισμού από τα Ηνωμένα Έθνη proprio moto όταν η αναλογία των εκτοπισμένων προσώπων που θα επέστρεφαν στα σπίτια τους στην περιοχή υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση περιορίστηκε περαιτέρω κατά 3%.

Είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε για ανθρωπιστικούς λόγους ότι αριθμός Τούρκων εποίκων θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Κύπρο ως πολίτες βάσει της νέας κατάστασης πραγμάτων. Εκείνο όμως που δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε όπως καλώς γνωρίζετε είναι ότι ο κάθε έποικος ξεχωριστά και στην πράξη όλοι οι έποικοι θα είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν και τελικά να αποκτήσουν υπηκοότητα. Ούτε είμαστε έτοιμοι να προσυπογράψουμε νέες πρόνοιες που θα επέτρεπαν την εισροή νέων εποίκων στο μέλλον, οι οποίοι θα άλλαζαν περαιτέρω και θα διαστρέβλωναν τη δημογραφική ισορροπία στο νησί.

Όμως, βάσει του τελικού Σχεδίου όχι μόνο το σύνολο των εποίκων επρόκειτο να παραμείνουν στην Κύπρο και αφήνετο ανοικτή η δυνατότητα για μόνιμη εισροή εποίκων από την Τουρκία αλλά και επιτράπηκε σε όλους τους εποίκους να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα. Αυτό έγινε παρά το καθιερωμένο διεθνές δίκαιο και την πρακτική των Ηνωμένων Εθνών και οι επανειλημμένες εκκλήσεις της πλευράς μας να μη γίνει αυτό παραγνωρίστηκαν πλήρως. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι για μια ακόμη φορά οι έποικοι συμμετέσχαν στη διαμόρφωση της θέλησης των Τουρκοκυπρίων στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου και αυτό αντίθετα προς κάθε κανόνα του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς πρακτικής.

Η λειτουργικότητα δεν εξαντλείται στη σύνθεση του Προεδρικού Συμβουλίου ή στη δημιουργία Δικαστηρίου Πρωτοβάθμιας Ομοσπονδιακής Δικαιοδοσίας. Η λειτουργικότητα καλύπτει όλες τις πτυχές της λειτουργίας του κράτους και η ανησυχία μας για τη λειτουργικότητα αντανακλάται σε όλες τις προτάσεις μας καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας, και κάλυπταν μεταξύ άλλων, την ομοσπονδιακή νομοθεσία και την πρακτική της εφαρμογή, την Κεντρική Τράπεζα, τη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, τον περιορισμό των διαφόρων μεταβατικών περιόδων, τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη διοικητική δομή και τη λειτουργία της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σ όλα τα επίπεδα, την εδαφική πτυχή και το θέμα των αγνοουμένων. Όλες οι εισηγήσεις των Ελληνοκυπρίων αναφορικά με τη λειτουργικότητα είναι πλήρως τεκμηριωμένες, ευρίσκονται εντός των παραμέτρων του Σχεδίου και με κανένα τρόπο δεν επηρεάζουν τα δικαιώματα που δίνει το Σχέδιο στους Τουρκοκύπριους.

Ο στόχος των περισσότερων εισηγήσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς, αντικριζόμενος ως ένα ενιαίο σύνολο, ήταν να επιτευχθεί η λειτουργικότητα και εφαρμοσιμότητα της λύσης, που θα διασφάλιζε επίσης τη βιωσιμότητα και την ομαλή λειτουργία της. Η επίτευξη αυτών των στόχων (λειτουργικότητα και εφαρμοσιμότητα) δεν μπορούσε να ήταν το αυτόματο αποτέλεσμα της υιοθέτησης μερικών περιθωριακών στοιχείων που περιλαμβάνονταν στις σχετικές μας προτάσεις σ αντάλλαγμα ορισμένων νέων τουρκικών απαιτήσεων. Έτσι με κανένα τρόπο δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι η απαίτηση για «λειτουργικότητα και εφαρμοσιμότητα» είχε ικανοποιηθεί.

Επιπρόσθετα διατηρούμε σοβαρές αμφιβολίες κατά πόσο το τελικό Σχέδιο είναι συμβατό με το κοινοτικό κεκτημένο. Όπως είναι καλά γνωστό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εν πάση περιπτώσει, δεν εξέτασε μια προς μια τις πρόνοιες του τελικού Σχεδίου. Η Επιτροπή απλώς εξέτασε το Σχέδιο Ανάν Ι και όχι τις επόμενες εκδοχές του. Επομένως θα είναι ενδιαφέρον να γνωρίζουμε τι θα πουν τα νομικά και δικαιοδοτικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το τελικό Σχέδιο Ανάν.

Εν πάση περιπτώσει όπως είναι καλά γνωστό, ότι εκείνο που έχει την ίδια σημασία με τη συμβατότητα του Σχεδίου με το κοινοτικό κεκτημένο είναι η ικανότητα της Κύπρου να λειτουργεί αποτελεσματικά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως κράτος μέλος, πράγμα που ξεκάθαρα δεν επιτυγχάνεται με το Σχέδιο.

Εξοχότατε,

Είναι εντελώς ανακριβής η δήλωση, στην παράγραφο 69 ότι ουδέποτε παρουσίασα προτάσεις στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ασφάλεια. Γνωρίζουν πολύ καλά το υπόμνημα που διανεμήθηκε από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στα Ηνωμένα Έθνη στις 20 Απριλίου 2004 κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων για το βρετανοαμερικανικό προσχέδιο ψηφίσματος.

Η συμπερίληψη αυτού του ισχυρισμού είναι το λιγότερο προσβλητική γιατί προσωπικά υπέδειξα αυτή την ανακρίβεια μετά τη σχετική δημόσια δήλωση του κ. ’λβαρο ντε Σότο.

Επιπλέον η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν ήγειρε το θέμα της ασφάλειας για πρώτη φορά στις 20 Απριλίου. Στην πραγματικότητα υποβάλαμε στις 15 Μαρτίου ένα ολοκληρωμένο ογκώδες έγγραφο σχετικά με το θέμα της ασφάλειας στο οποίο οι εισηγήσεις μας επεξηγούντο λεπτομερώς και με απόλυτη σαφήνεια. Είτε ο κ. ντε Σότο συμβούλευσε την Εξοχότητα σας να μη μελετήσετε προσεκτικά τις θέσεις μας πάνω σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα, είτε ο κ. ντε Σότο δεν έκαμε τον κόπο να διαβάσει το έγγραφο μας με τη δέουσα προσοχή.

Συμμεριζόμαστε την άποψη ότι η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση τονώνει το γενικό αίσθημα ασφάλειας και ελπίζουμε ότι οι ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας θα την οδηγήσουν να επιδείξει μεγαλύτερο σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και την εφαρμογή των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Όμως παραμένει αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι εξακολουθούμε να έχουμε σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια μας ως αποτέλεσμα της παρουσίας των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων και της γενικής συμπεριφοράς της Τουρκίας. Πρόσφατη απόδειξη των τελευταίων είναι τα ψηφίσματα αναφορικά με τα Στροβίλια που ζητούσαν την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων κατά μερικά μέτρα μόνο και στα οποία δεν υπήρξε συμμόρφωση. Ακόμη περισσότερο ανησυχητική και προσβλητική για τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη είναι η έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας προς την Τουρκία να άρει τους περιορισμούς που επέβαλε στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ, έκκληση την οποία η Τουρκία αγνόησε.

Η αποδοχή και εφαρμογή του Σχεδίου θα είχε σημαντικότατες επιπτώσεις δεδομένου ότι όλα τα μέρη του Σχεδίου αποτελούσαν ένα ενιαίο σύνολο και είχαν ίση σημασία, ήταν επιτακτικό πριν αρχίσει η εφαρμογή του να υπάρχουν σιδερένιες εγγυήσεις ότι το κάθε ενδιαφερόμενο μέρος θα συμμορφωνόταν προς τις υποχρεώσεις που θα προέκυπταν.

Δυστυχώς, αντίθετα προς του στόχους του Γενικού Γραμματέα όταν διαμόρφωνε το Σχέδιο οι διευθετήσεις για εφαρμογή των εδαφικών διευθετήσεων βάσει του Σχεδίου Ανάν V θα είχαν άμεσο αποτέλεσμα μια κατάσταση που «η μια πλευρά κερδίζει και η άλλη έχει κίνδυνο να χάσει» και όχι μια κατάσταση στην οποία «όλοι θα κέρδιζαν» όπως ήταν ο στόχος του Γενικού Γραμματέα. Οι διευθετήσεις όπως προβλέπονταν στο Σχέδιο Ανάν V θα έδιναν στους Τουρκοκύπριους πραγματικά και σημαντικά οφέλη στην κυβέρνηση και οφέλη πολιτικά, διεθνή, οικονομικά, ασφάλειας κλπ από την πρώτη μέρα που θα ετίθετο σε εφαρμογή η Θεμελιώδης Συμφωνία. Αντίθετα τα δύο οφέλη για τους Ελληνοκυπρίους δηλαδή οι εδαφικές προσαρμογές και οι μειώσεις του τουρκικού στρατού στην Κύπρο δεν θα άρχιζαν αμέσως αλλά θα γίνονταν κατά φάσεις σε διάστημα μερικών χρόνων.

Με αυτό τον τρόπο η εφαρμογή του Σχεδίου, ιδιαίτερα εκείνων των προνοιών που είχαν κρίσιμη σημασία για τους Ελληνοκυπρίους θα εξαρτώντο από την καλή θέληση της Τουρκίας η οποία κατά τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια δεν εμφανίστηκε έστω και υπό εμβρυακή μορφή. Όταν κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια λόγω έλλειψης καλής θέλησης εκ μέρους της τουρκικής πλευράς δεν επιτεύχθηκε οποιαδήποτε πρόοδος για σχετικά απλά θέματα σοβαρής ανθρωπιστικής μορφής, όπως η διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων θα ήταν άσοφο να στηριχθούμε στην καλή θέληση της Τουρκίας για την πλήρη, έγκαιρη και σωστή εφαρμογή ενός Σχεδίου που είχε πρόθεση να δώσει μια συνολική λύση στο κυπριακό πρόβλημα.

Εκείνο που είναι το πιο σημαντικό είναι ότι η σημερινή Τουρκική Κυβέρνηση, παρά τις προσπάθειες της να παρουσιάσει μια εικόνα χώρας έτοιμης να συνεργαστεί και να σεβαστεί τους κανόνες τους διεθνούς δικαίου, συνεχίζει την αδικαιολόγητα εχθρική πολιτική της έναντι της Κύπρου. Χρησιμοποιώντας το δικαίωμα της αρνησικυρίας, η Τουρκία συνεχίζει να εμποδίζει την πρόσβαση της Κύπρου σε αριθμό διεθνών τεχνικών οργανισμών, μεταξύ των οποίων ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΕCD). Ο εμπορικός στόλος της Κύπρου ενός μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύεται να προσεγγίζει τουρκικά λιμάνια. Η πιο πρόσφατη και ενδεικτική πράξη της εσκεμμένης τουρκικής πολιτικής ήταν η επέκταση της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης με εννέα από τα δέκα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δέκατο μέλος ήταν η Κύπρος η οποία αδικαιολόγητα αποκλείστηκε την ίδια τη στιγμή που η Τουρκία φιλοδοξεί να γίνει στο μέλλον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπό τις περιστάσεις αυτές κάποιος πρέπει λογικά να διερωτηθεί πόση πίστη και εμπιστοσύνη πρέπει να δώσουν οι Ελληνοκύπριοι σε αόριστες υποσχέσεις στην απουσία συγκεκριμένων και σιδερένιων εγγυήσεων ότι η Τουρκία θα τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της βάσει του Σχεδίου. Η εμπειρία δυστυχώς δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία τερματίζει τις εχθρικές της ενέργειες εναντίον της Κύπρου.

Ενώ εκτιμούμε την αποδοκιμασία που έχετε εκφράσει προς την ιδέα της χωριστής αναγνώρισης της αποσχιστικής οντότητας στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, διαφωνούμε έντονα με το συμπέρασμα της Έκθεσης σας. Συγκεκριμένα δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την εισήγηση που περιέχεται στην παράγραφο 93 ότι τα μέλη του Συμβουλίου «μπορούν να δώσουν μια ισχυρή ώθηση σε όλα τα κράτη να συνεργαστούν τόσο διμερώς όσο και στα διεθνή σώματα για εξάλειψη των μη απαραίτητων περιορισμών και εμποδίων που έχουν ως αποτέλεσμα την απομόνωση των Τουρκοκυπρίων, θεωρώντας μια τέτοια ενέργεια ως συνεπή με τα ψηφίσματα 541 (1983) και 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας». Εν πάση περιπτώσει αυτή η εισήγηση βρίσκεται σαφώς εκτός του πλαισίου της αποστολής καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα και βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και το διεθνές δίκαιο.

Επιπλέον, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κοινός μας στόχος για επανένωση της Κύπρου θα επηρεαστεί αρνητικά για πάντα από τέτοιες προτεινόμενες ενέργειες, οι οποίες αναμφίβολα θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση και στην υφέρπουσα ή φανερή αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας. Αυτό θα είναι σε άμεση παραβίαση των ψηφισμάτων 541 (1983) και 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας και των επικρατούντων κανόνων του καθιερωμένου διεθνούς δικαίου. Η υιοθέτηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας αυτής της συγκεκριμένης εισήγησης θα αποτελεί παράδοξο γιατί θα ισοδυναμεί με μια ακατανόητη άρνηση της κατηγορηματικής έκκλησης του προς όλα τα κράτη «να μην διευκολύνουν ή με οποιοδήποτε τρόπο βοηθήσουν την προειρημένη οντότητα».

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η ευημερία του λαού της Κύπρου βρίσκεται στην οικονομική ενσωμάτωση των δύο κοινοτήτων και την ενοποίηση της οικονομίας της Κύπρου και όχι στην ενθάρρυνση αποσχιστικών τάσεων. Εν προκειμένω οποιεσδήποτε κινήσεις ή πρωτοβουλίες που στοχεύουν εκ πρώτης όψεως στην οικονομική ανάπτυξη των Τουρκοκυπρίων αλλά με κρυμμένες πολιτικές προεκτάσεις δεν δημιουργούν τίποτα άλλο από ένα αντικίνητρο για λύση και προάγουν τη μόνιμη διαίρεση του νησιού.

Διάφορες μέθοδοι που επεξεργάστηκαν ορισμένοι κύκλοι για το απευθείας άνοιγμα λιμανιών και αεροδρομίων στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, ως μέσου διευκόλυνσης του άμεσου εμπορίου με αυτές τις «Περιοχές» της Κύπρου, εξυπηρετούν ακριβώς αυτό το σκοπό. Τέτοιες κινήσεις στερούνται οποιασδήποτε νομικής βάσης. Στην πράξη στηριζόμενες σε εξωφρενικές προτάσεις δικαιολόγησης τους προσπαθούν ξεκάθαρα, αν και ανεπιτυχώς, να προωθήσουν και να παρουσιάσουν ως νόμιμη μια κατάσταση εξωτερικού εμπορίου με την αποσχιστική οντότητα. Αυτές οι προσπάθειες όχι μόνο δεν επιδεικνύουν σεβασμό προς τη νομιμότητα αλλά εκείνο που είναι πιο σημαντικό είναι ότι τελικά παραβιάζουν τους ίδιους κανόνες από τους οποίους επιχειρούν να αντλήσουν τη νομική τους εγκυρότητα. Το αποτέλεσμα είναι μια αμφίβολη προσπάθεια να νομιμοποιήσουν μια παράνομη κατάσταση στην επικράτεια ενός κράτους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. όπου έχει ανασταλεί η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν σοβαρά πρακτικά προβλήματα, δημιουργώντας έτσι επικίνδυνα προηγούμενα για το μέλλον.

Η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η πρώτη που υποστηρίζει την οικονομική ανάπτυξη των Τουρκοκυπρίων, μια οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στα σωστά κριτήρια που προάγουν τον τελικό στόχο της διευκόλυνσης της επανένωσης της χώρας μας. Το έχουμε αποδείξει στην πράξη με την ανακοίνωση και εφαρμογή δύο πακέτων μέτρων στις 30 Απριλίου 2003 και στις 26 Απριλίου 2004 αντίστοιχα. Αυτά τα μέτρα έχουν στην ουσία ελευθερώσει στο εσωτερικό της νήσου το εμπόριο γεωργικών και βιομηχανικών προϊόντων, αλιευτικών και μεταλλευτικών προϊόντων που παράγονται στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, όπως και τις εξαγωγές τους μέσω των νόμιμων λιμανιών και αεροδρομίων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δυστυχώς λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων δεν αξιοποιούνται τέτοια βαρυσήμαντα μέτρα, λόγω της επιμονής του κατοχικού καθεστώτος για απευθείας εμπόριο μέσω παράνομων λιμανιών και αεροδρομίων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.

Είναι προφανέστατο ότι η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία δεν ενδιαφέρονται ειλικρινά για την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αλλά κυρίως για την αναβάθμιση και τελική αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας. Εν προκειμένω θα ήθελα να επισύρω την προσοχή σας στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την αναβάθμιση του καθεστώτος της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην Οργάνωση Ισλαμικής Διάσκεψης σε «Τουρκοκυπριακό Κράτος». Προτρέπω την Εξοχότητα σας να μελετήσει σοβαρά της άμεσες επιπτώσεις της εισήγησης που περιέχεται στην παράγραφο 93 της Έκθεσης πάνω στην επανένωση της Κύπρου.

Θα ήμουν ευγνώμων αν η επιστολή αυτή κυκλοφορήσει ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης βάσει του θέματος 30 της ημερήσιας διάταξης και του Συμβουλίου Ασφαλείας.

ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (S/ 2004/437 της 28ης Μαΐου, 2004)

Εισαγωγικές παρατηρήσεις:

Ο συνεχιζόμενος ρόλος των Ηνωμένων Εθνών στην προώθηση μιας συμφωνημένης διευθέτησης στο Κυπριακό

1. Η ελληνοκυπριακή πλευρά βασιζόταν πάντα στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών στο Διεθνές Δίκαιο και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας στην αναζήτηση μιας ελεύθερα συμφωνημένης λύσης του κυπριακού προβλήματος και για την εξουδετέρωση των αποτελεσμάτων της τουρκικής στρατιωτικής εισβολής στην Κύπρο. Εμπιστευόταν πάντοτε τις καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, σε εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επέδειξε πάντοτε αποφασιστικότητα να διαπραγματευτεί μια λύση, με μια αμοιβαία αποδεκτή συνταγματική διευθέτηση που θα διασφάλιζε ότι η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας θα εδιατηρείτο σε μια επανενωμένη Κύπρο. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, διάφοροι Γενικοί Γραμματείς των Ηνωμένων Εθνών και αντιπρόσωποι τους εργάστηκαν σκληρά να φέρουν αυτό το αποτέλεσμα. Τους εμπιστευθήκαμε να ενεργήσουν σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και μέσα στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας που θεμελιώνουν την αποστολή καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα. Από το Ψήφισμα 367 του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1975 και τη θέση που έλαβε το Συμβούλιο Ασφαλείας από το Ψήφισμα 649 (1990) να επανενώσει την Κύπρο μέσω μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας σύμφωνα με τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου των κυπριακών μερών, του 1977 και του 1979 .

2. Ο τελικός στόχος παραμένει αναλλοίωτος, να αναζητηθεί μια διζωνική, διπεριφερειακή ομοσπονδία ούτως ώστε όλοι οι Κύπριοι να ωφεληθούν από την ένταξη της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αφήνοντας πίσω τους το παρελθόν και συνεργαζόμενοι με την καλύτερη δυνατή σχέση μεταξύ τους σε συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας. Η αναζήτηση αυτή θα βασιστεί πάνω στο υπάρχον σχέδιο. 3. Παρόλη την απογοήτευση και την ανησυχία μας για την πρόσφατη Έκθεση, που με επιδεξιότητα παρουσιάζει τους Τούρκους να συνεργάζονται και τους Τουρκοκύπριους να είναι άδικα απομονωμένοι σε αντίθεση με τους Ελληνοκύπριους που έφρασσαν το δρόμο στην επανένωση της Κύπρου, η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας πιστεύει ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα επανέλθουν εν ευθέτω χρόνω στην αμερόληπτη στάση που τηρούσαν μέχρι τώρα και θα προσπαθήσουν και πάλι όσο μπορούν να προωθήσουν μια συμφωνημένη λύση του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Κύπρος. Έχοντας αυτή την πεποίθηση, είναι αναγκαίο να εξηγήσουμε πώς και πού η πρόσφατη Έκθεση παρουσιάζει την κατάσταση με τρόπο λανθασμένο, γιατί τα λάθη και οι στρεβλώσεις της Έκθεσης, αν δεν διορθωθούν θα βλάψουν για την προοπτική λύσης στο μέλλον. Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να σκεφθούν τι μπορεί να περισωθεί από το Σχέδιο παρά αυτάρεσκα να απολαμβάνουν την επιδοκιμασία των ιδίων των συγγραφέων του σχεδίου που συνέταξαν ένα σχέδιο τόσο απαράδεκτο για τη συντριπτική πλειοψηφία του κυπριακού πληθυσμού. Πριν προχωρήσουμε σε μια συστηματική ανάλυση των ελλείψεων και των μεροληψιών της Έκθεσης που σκοπό έχουν να αποκρύψουν τις λανθασμένες τακτικές διαπραγμάτευσης της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών και την εξιδανίκευση των προνοιών του Σχεδίου, πρέπει να τονιστούν κάποια βασικά σημεία. Δεν αναφέρεται πουθενά ότι το Σχέδιο αυτό στις δύο προηγούμενες μορφές του είχε απορριφθεί από την τουρκοκυπριακή πλευρά. Ούτε και γίνεται οποιαδήποτε αναφορά σε προηγούμενες εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα που ξεκάθαρα μέμφονται την τουρκική πλευρά για την αποτυχία των προσπαθειών. Είναι σημαντικό πως αντίθετα με την παρούσα περίπτωση, δεν γινόταν εισήγηση για μέτρα με σκοπό να πιέσουν ή να τιμωρήσουν την πλευρά αυτή για την αρνητική της στάση, αν και η στάση αυτή συνεχίστηκε επί μακρόν.

Οι καθυστερήσεις και η συνεπακόλουθη βιασύνη την τελευταία στιγμή δημιουργήθηκαν από την Τουρκία.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

(ΚΥΠΕ/ΓΠ)

[12] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - ΓΓ ΟΗΕ - Επιστολή (2)

Καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2003 η ελληνοκυπριακή πλευρά πίεζε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες για να μπορέσουν να συμπληρωθούν μέχρι την 1η Μαρτίου 2004 αφήνοντας έτσι δυο μήνες για μια σωστή εκστρατεία πριν από τα δημοψηφίσματα που θα γίνονταν πριν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου 2004.

Επιστολή του Προέδρου Παπαδόπουλου στον Γενικό Γραμματέα στις 17 Δεκεμβρίου 2003 έδωσε το έναυσμα για τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις. Αντίθετα, η Τουρκία αποφάσισε να επαναρχίσει διαπραγματεύσεις επί του Σχεδίου μόνο στις 24 Ιανουαρίου 2004, όταν το τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (το επίσημο κρατικό σώμα που εκφράζει τις απόψεις του τουρκικού στρατού) επιβεβαίωσε την πολιτική που πρότεινε το τουρκικό Υπουργείο των Εξωτερικών, να επαναρχίσουν διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό μέσω του Γενικού Γραμματέα.

Η τελευταία Έκθεση γράφτηκε εμφανώς από το προσωπικό των Ηνωμένων Εθνών που ήταν αναμεμειγμένο στην ετοιμασία του Σχεδίου και φαίνεται να είναι μια υπεράσπιση του. Δίνει τις θέσεις τους και ρίχνει το φταίξιμο στους Ελληνοκύπριους γιατί δεν το ενέκριναν κατά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου του 2004.Περιέχει υποθέσεις και μια διήγηση των γεγονότων που δεν ανταποκρίνονται πάντα στα πραγματικά γεγονότα. Πρόκειται για μια πολύ υποκειμενική αξιολόγηση των διαπραγματεύσεων και της γενικής ισορροπίας του Σχεδίου.

Το γεγονός ότι το Σχέδιο διαμορφώθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχει τη μορφή που θα επέτρεπε να τεθεί στα δημοψηφίσματα, οφειλόταν κυρίως στις σύντονες προσπάθειες της ελληνοκυπριακής πλευράς, ιδιαίτερα στην αποφασιστικότητα της να παραμείνει μέσα στο πλαίσιο των παραμέτρων του Σχεδίου, σε όλη τη διάρκεια των πρόσφατων συνομιλιών, την ετοιμασία από τους Ελληνοκύπριους χιλιάδων σελίδων νομικών κειμένων και την καλή θέληση που επέδειξαν κατά τα τεσσεράμισι χρόνια των διαπραγματεύσεων και με την οποία επεδίωξαν τη λύση.

Η ουσιαστική πολιτική της Τουρκίας εφαρμόστηκε από τον κ. Ντενκτάς και άλλαξε μόνο οριακά

5. Ακόμα και μετά την τουρκική απόφαση να επαναρχίσουν συνομιλίες, ο κ. Ντενκτάς παρέμεινε και εξακολουθεί να είναι «ηγέτης» της τουρκοκυπριακής πλευράς. Η εικόνα που παρουσιάζει η Έκθεση μιας «τριανδρίας» (παράγραφος 15) και «νέας ηγεσίας» (παράγραφος.6) μαζί με τα υπερβολικά εγκώμια για τον κ. Ταλάτ και τους Τουρκοκύπριους (παράγραφοι 76, 87, παράρτημα III, παράγραφος. 4) αποσκοπούν στο να αποκρύψουν το γεγονός ότι το σχέδιο ενσωμάτωσε την πολιτική της Τουρκίας για δύο χωριστές, «κυρίαρχες» συνιστώμενες με βάση εθνικά κριτήρια πολιτείες στην Κύπρο με μόνο χαλαρή σύνδεση και ότι οι τουρκικές αξιώσεις για αυτό είχαν ικανοποιηθεί μέσω τεχνικής, νομικής εξεργασίας στην τελική μορφή του Σχεδίου αν και η υιοθέτηση τους δεν συνάδει με το πλαίσιο που έθεσαν ψηφίσματα 30 χρόνων του ΟΗΕ για το Κυπριακό. Μόνο μετά που ο κ. Ντενκτάς αρνήθηκε να μεταβεί στο Μπούργκενστοκ για τις συναντήσεις από τις 24 Μαρτίου 2004 κάποιες από τις απαιτήσεις του που κατάφωρα παραβίαζαν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας παραμερίστηκαν. Ακόμα και τότε, οι εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποι του, κ.κ. Ταλάτ και Σερντάρ Ντενκτάς ήταν υπό τις διαταγές του και τις διαταγές του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών μέσω του πρέσβη Ζιγιάλ, που ήταν παρών στις συνομιλίες στη Νέα Υόρκη, τη Λευκωσία και το Μπούργκενστοκ και που έδινε συνεχώς πολιτικές κατευθύνσεις. Ο Πρέσβης Ζιγιάλ βεβαιώθηκε ότι η τουρκική πλευρά επικεντρώθηκε σε λίγες πρόνοιες απαιτώντας να αλλάξει το Σχέδιο για να ικανοποιούνται τα συμφέροντα της Τουρκίας σε θέματα ασφάλειας, να αυξηθεί η εξουσία της τουρκοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας να περιοριστεί ο αριθμός των Ελληνοκυπρίων που θα ζούσαν και θα εργάζονταν ή θα αποκτούσαν περιουσία εκεί και να δοθεί η εξουσία στην κυβέρνησή της να λειτουργήσει ανεξάρτητα σε τομείς που θα έπρεπε να ήταν αποκλειστικά ομοσπονδιακοί.

6. Εγκώμια για τους Τουρκοκύπριους με σκοπό να παρακαμφθούν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 541 (1983) και 550 (1984)

Οι υπερβολικοί έπαινοι στην Έκθεση είχαν επίσης σκοπό να εξασφαλίσουν ένα άνομο σκοπό, δηλαδή να δώσουν στην υποτελή τοπική διοίκηση της Τουρκίας στην κατεχόμενη Κύπρο τα οικονομικά χαρακτηριστικά ενός ανεξάρτητου κράτους χωρίς να το αναγνωρίζουν επίσημα. Αυτή η οντότητα τότε, θα μπορούσε να λειτουργήσει κατά τέτοιο τρόπο, παρά τις διαβεβαιώσεις στην Έκθεση περί της μη παροχής βοήθειας σε αποσχιστικές ενέργειες, (Εισαγωγή παρα. 90/93) ώστε να μην υπάρχει κίνητρο για την επανένωση της Κύπρου. Είναι μια προσπάθεια να παρακαμφθεί ένας κανόνας jus cogens του διεθνούς δικαίου, που απαγορεύει αναγνώριση των αποτελεσμάτων επιδρομής. Αυτός ο κανόνας είναι ο λόγος γιατί τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 541 (1983) και 550 (1984) υιοθετήθηκαν. Παρόλα αυτά ούτε μια λέξη στην Έκθεση δεν υπάρχει που να δείχνει ότι η Δημοκρατία της Τουρκίας παράνομα κατέχει στρατιωτικά το 36.4 % της Κύπρου ελέγχοντας το μέρος αυτό με 35.000 Τούρκους στρατιώτες και την υποτελή τοπική διοίκηση. Αντί αυτού, η Έκθεση εμμέσως εισηγείται η τουρκική τοπική διοίκηση να απολαμβάνει όλα τα οφέλη της διεθνούς συνεργασίας και συμμετοχής σε διεθνή Σώματα.

Ιστορικές παρατηρήσεις

7. Στις παραγράφους 2 -14 η Έκθεση αναφέρεται στη χρονική περίοδο μετά τη Χάγη, αλλά οι συγγραφείς της δεν αναφέρουν ότι ο Γενικός Γραμματέας επέρριψε την ευθύνη για την αποτυχία στη Χάγη πάνω στους ώμους της τουρκικής πλευράς. Ούτε και αναφέρουν ότι πριν τη Χάγη ο Ελληνοκύπριος ηγέτης είχε εκθέσει τις κυριότερες ανησυχίες της ελληνοκυπριακής πλευράς (Επιστολή 28ης Φεβρουαρίου 2003 που παραδόθηκε στον Γενικό Γραμματέα στις 28 Φεβρουαρίου). Ο Ελληνοκύπριος ηγέτης στην επιστολή αυτή τόνιζε ότι η ετοιμότητα του να υποστηρίξει το Σχέδιο εξαρτιόταν από το κατά πόσο οι ανησυχίες αυτές θα αντιμετωπίζονταν ικανοποιητικά και ότι μόνο αν έπραττε το ίδιο και η άλλη πλευρά θα ήταν διατεθειμένος να μην επανανοίξει τις ουσιαστικές πρόνοιες του Σχεδίου.

8. Παρόλο ότι στην παρα. 6 οι συντάκτες της Έκθεσης γράφουν ότι: «το μεγαλύτερο μέρος του 2003 ήταν άγονη περίοδος» δεν γίνεται αναφορά στους λόγους για αυτή την κατάσταση που ήταν η συνεχής αρνητική στάση του κ. Ντενκτάς και η υποστήριξη που του έδινε η Τουρκική Κυβέρνηση. Ούτε και αναφέρεται η σταθερά θετική στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς. (Δηλώσεις των κ.κ. Ντενκτάς, Ερντογάν και Γκιουλ είναι διαθέσιμες).

9. Οι συντάκτες της Έκθεσης θεωρούν (παρα.6) ότι η ψηφοφορία του Δεκεμβρίου 2003 στην τουρκοκυπριακή κοινότητα «έφερε στο προσκήνιο μια νέα τουρκοκυπριακή ηγεσία». Αυτή η ηγεσία δεν αντικατέστησε τον κ. Ντενκτάς που ήταν παρών στη Νέα Υόρκη (10-13 Φεβρουαρίου) και που παρουσιαζόταν ως «ηγέτης» σ΄όλες τις συνομιλίες μέχρι τις 22 Μαρτίου. Ήταν αυτός που στις 24 Φεβρουαρίου παρουσίασε τις θέσεις του που ήταν εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου. Στην ελληνοκυπριακή πλευρά δεν λέχθηκε από την ομάδα των Ηνωμένων Εθνών, είτε στη Νέα Υόρκη είτε στη συνέχεια ότι υπήρχε μια ηγετική τριανδρία. Αντίθετα, τα Ηνωμένα Έθνη φαίνονταν να θεωρούν τον κ. Ντενκτάς ως τον «ηγέτη» (π.χ σελ. 1 της περίληψης και μεταξύ άλλων παράγραφοι 10,11,12). Οι άλλοι, (ο κ. Ταλάτ και ο κ. Σ. Ντενκτάς) ήταν μέλη της διαπραγματευτικής του ομάδας. Ο κ. Ντενκτάς ποτέ δεν έπαψε να ισχυρίζεται ότι είναι ακόμα ο ηγέτης. Ενώ αρνήθηκε να πάρει μέρος στις συναντήσεις του Μπούργκενστοκ, ως ηγέτης, εξουσιοδότησε άλλα πρόσωπα να πάρουν μέρος και αυτή η εξουσιοδότηση έγινε αποδεκτή από τα Ηνωμένα Έθνη.

10. Παρά την έκθεση του Απριλίου 2003 που είχε κριτικάρει την τουρκική πλευρά, τα Ηνωμένα Έθνη δεν ανέλαβαν καμία πρωτοβουλία κατά την άγονη εκείνη περίοδο αλλά ανέχθηκαν τις κινήσεις τακτικής της τουρκικής πλευράς και δεν πήραν κάποια μέτρα για να σπάσουν το αδιέξοδο ή να «τιμωρήσουν» την «ένοχη» πλευρά. Οι συντάκτες της Έκθεσης, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η ατμόσφαιρα προόδου και συνεργασίας οφειλόταν αποκλειστικά στην Τουρκία, υποβαθμίζουν παράλληλα τη σημασία της Επιστολής του Προέδρου της Δημοκρατίας στις 17 Δεκεμβρίου 2003, που στην πραγματικότητα επανάρχισε τη διαδικασία μετά από μακρά καθυστέρηση για την οποία δεν έφερε ευθύνη η ελληνοκυπριακή πλευρά. Αντίθετα δίνεται έμφαση στη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα με τον Πρωθυπουργό Ερντογάν στο Νταβός που παρουσιάζεται ως σημαντική. Ο κ. Ερντογάν αναφέρεται να έχει πει ότι θα βρίσκεται ένα βήμα μπροστά για πολλά χρόνια. Στην πραγματικότητα η ελληνοκυπριακή πλευρά ήταν στο σημείο εκείνο πολλά βήματα μπροστά.

11. Στις παραγράφους 12 και 14 οι συντάκτες της Έκθεσης μιλούν για τη συμφωνία της «13ης Φεβρουαρίου». Αυτή η « συμφωνία» στην ουσία αποτελείτο από αμφότερα «τη δήλωση που αποδίδεται στον Εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα» και την επιστολή του Γενικού Γραμματέα της 4ης Φεβρουαρίου 2004 στους ηγέτες που εκθέτει τη διαδικασία που θα ακολουθείτο. Μαζί, αυτά τα δύο κείμενα αποτελούσαν τη βάση της «τριφασικής διαδικασίας» που θα οδηγούσε στο δημοψήφισμα( αν κάποιος δεν θεωρήσει το δημοψήφισμα μια τέταρτη φάση).

Η πρώτη φάση

Προσπάθειες να δυσφημιστεί η στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις λόγω της παρουσίασης από αυτήν « ενός τεράστιου όγκου» υλικού

12. Η ελληνοκυπριακή πλευρά εργάστηκε πάντοτε για μια σταθερή και διαρκή λύση και μια καλά μελετημένη συνταγματική διευθέτηση. Δεν είχε υπάρξει μια σωστή μελέτη από μέρους των νεαρών νομικών των Ηνωμένων Εθνών των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών θεμάτων ή των αναγκαίων αλλαγών υπό το φως της επικείμενης ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το σχέδιο περιουσιών και μεγάλο μέρος του συντάγματος δεν είχε άμεσα συζητηθεί από τις δύο πλευρές. Η ελληνοκυπριακή πλευρά έλαβε κυριολεκτικά υπόψη ως αναγκαία την πρόταση στις 20 Φεβρουαρίου 2004 του κ. ντε Σότο για ομαδοποίηση των θεμάτων, που αναφέρεται στην παράγραφο 18. Έγραψε:

«Τα Ηνωμένα Έθνη εισηγούνται όπως κάθε πλευρά εξηγήσει με συγκεκριμένους όρους, περιλαμβανομένων άτυπων εγγράφων όπου χρειάζεται, τις αλλαγές που θέλουν να γίνουν στο Σχέδιο, εξετάζοντας με σειρά τις ομάδες θεμάτων στις επόμενες συναντήσεις».

Σύμφωνα με αυτά, η ελληνοκυπριακή πλευρά παρουσίασε συγκεκριμένες αλλαγές και έδωσε τεκμηριωμένες εξηγήσεις για ποιο λόγο ήσαν αυτές οι αλλαγές αναγκαίες. Ασχολούνταν με τις κύριες πτυχές του Σχεδίου που ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είχε δηλώσει με την επιστολή του ήδη στις 28 Φεβρουαρίου 2003 ότι ζητούσε να αλλάξουν. Ήγειραν άλλα ζητήματα που ήσαν συνέπεια των τουρκοκυπριακών προτάσεων (όπως εξήγησε η ελληνοκυπριακή πλευρά). Ήγειραν κρίσιμα ζητήματα που προέκυπταν από το έργο των Τεχνικών Επιτροπών ( π.χ. άρνηση να δεχθούν, με τουρκική υπόδειξη ότι η Κύπρος είχε υφαλοκρηπίδα) και ότι οι «συνθήκες μεταξύ της Τουρκίας και της υποτελούς τοπικής διοίκησής της στόχευαν στην ενσωμάτωση της κατεχόμενης περιοχής με την Τουρκία, άλλά τώρα εφαρμόζονταν σ ολόκληρη την Κύπρο και υποδείκνυαν ορισμένα σημαντικά λάθη στα κείμενα του Σχεδίου και τα Παραρτήματά τους. Διακυβεύονταν το μελλοντικό Σύνταγμα, η οικονομία και τα μακροπρόθεσμα δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων Κυπρίων. Όμως διάφορες παράγραφοι στην Έκθεση πονηρά επικρίνουν την ελληνοκυπριακή πλευρά για τη σοβαρή προσέγγισή της στις διαπραγματεύσεις. Η Παράγραφος 8 ειρωνικά ισχυρίζεται ότι ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος έδωσε διαβεβαιώσεις στο Γενικό Γραμματέα ότι δεν ήθελε «40 ή 50 αλλαγές στο Σχέδιο». Η Παράγραφος 19 μιλά για την «αρετή της πυκνότητας» που είχαν οι τουρκοκυπριακές προτάσεις (οι οποίες ουσιαστικά άλλαζαν βασικές παραμέτρους του Σχεδίου). Και η Παράγραφος 20 αντιπαραθέτει την τουρκοκυπριακή συμπεριφορά με τη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς, η οποία έπαιρνε κάθε θέμα στη σειρά (όπως είχε κληθεί να πράξει) και παρουσίαζε «πυκνά και μακροσκελή έγγραφα το ένα μετά το άλλο». Η Παράγραφος 20 επίσης σαρκαστικά αναφέρει ότι «ενώ συνέχιζαν να παρουσιάζουν έγγραφα, κατέστη προφανές ότι η περίληψη των ελληνοκυπριακών απαιτήσεων που είχε υποβάλει στις 10 Φεβρουαρίου 2004 δεν ήταν καθόλου εξαντλητική». Αυτό αποτελεί αναφορά στην περίληψη των «Σημείων Συζήτησης» που δόθηκε στη Νέα Υόρκη με προειδοποίηση δέκα λεπτών μετά από αίτημα του Γενικού Γραμματέα, ο οποίος γνώριζε ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά είχε πρόθεση να παρουσιάσει ένα διάγραμμα απαιτήσεων που είχαν συμφωνηθεί με το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. (Η Έκθεση σιωπά πάνω στο σημείο αυτό). Όμως στη συνάντηση της 22ας Φεβρουαρίου αμέσως μετά που ο κ. ντε Σότο είχε παρουσιάσει το έγγραφό του «ομαδοποίηση θεμάτων», ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είχε τονίσει εμφαντικά ότι το έγγραφο της 10ης Φεβρουαρίου δεν έθιγε συνολικά όλα τα θέματα. Η Έκθεση συνεχίζει με το ίδιο σαρκαστικό πνεύμα αναφερόμενη (στην Παράγραφο 22) στον τεράστιο όγκο υλικού και προσθέτει ένα υπονοούμενο (στην πράξη παραθέτοντας δηλώσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς) ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά «κωλυσιεργούσε». Και πάλι (στην Παράγραφο 37) η Έκθεση παραφουσκώνει την κλίμακα των ελληνοκυπριακών προτάσεων (που ανέρχονταν σε 44 σελίδες). Στην πράξη οι προτάσεις είχαν παρουσιαστεί μετά από αίτημα των Ηνωμένων Εθνών, αν και εάν ο Ειδικός Σύμβουλος διάβαζε τα έγγραφα που είχαν παρουσιαστεί νωρίτερα θα γνώριζε τι πρότειναν και ένας κατάλογος τριών σελίδων είχε παρουσιαστεί, ενώ οι 44 σελίδες αποτελούντο από νομικά κείμενα, περιλαμβανομένων διαγραμμένων κειμένων και τις σχετικές νομικές πρόνοιες, ούτως ώστε η κάθε τροποποίηση να γίνεται κατανοητή στα σωστά πλαίσια. Το πραγματικό κείμενο θα ήταν λιγότερο από έξι σελίδες αλλαγές στις 9.000 σελίδες του Σχεδίου του και των παραρτημάτων του.

Απόπειρες δυσφήμισης της ελληνοκυπριακής πλευράς γιατί δεν έδινε τις «προτεραιότητές» της στον Ειδικό Σύμβουλο

13. Στην Παράγραφο 20 της Έκθεσης προβάλλεται ισχυρισμός ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά «αρνήθηκε να βάλει σε προτεραιότητες τις απαιτήσεις της παρά την παράκληση του Ειδικού μου Συμβούλου στις 15 Μαρτίου προς τις δυο πλευρές να το πράξουν».

Της Παραγράφου 20 προηγείτο η Παράγραφος 19 όπου η Έκθεση ισχυρίζεται ότι στα μέσα Μαρτίου:

«η τουρκοκυπριακή πλευρά αντικατέστησε τα αρχικά της σχέδια με λιγότερο ευρείες προτεινόμενες τροποποιήσεις του κειμένου, που περιγράφονταν ως κατάλογος προτεραιοτήτων».

Τέτοιος «κατάλογος» δεν στάληκε από τα Ηνωμένα Έθνη στην ελληνοκυπριακή πλευρά μέχρι τις 19 Μαρτίου (επιστολή ντε Σότο στον Πρόεδρο Παπαδόπουλο) αλλά δεν υπήρχε οποιαδήποτε ένδειξη στην επιστολή του ότι αποτελούσε προτεραιότητα. Η επιστολή απλώς έδινε κατάλογο των επισυνημμένων εγγράφων με τους τίτλους τους «π.χ. Ενοποιημένος κατάλογος των τουρκοκυπριακών Προτάσεων. (αναθεωρημένο κείμενο)» ημερομηνίας 18 Μαρτίου 2004.

Η Παράγραφος 20 επίσης προβάλλει το επιχείρημα ότι ο Ειδικός Σύμβουλος όταν εισηγείτο την ημερήσια διάταξη για τις συναντήσεις και τις πρωταρχικές συζητήσεις των θεμάτων που είχαν ομαδοποιηθεί για εξέταση,

«άφησε κατά μέρος τις τουρκικές αξιώσεις οι οποίες σαφώς βρίσκονταν εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου».

Αυτές οι δηλώσεις δίνουν παραπλανητική εικόνα της τακτικής που ακολούθησε ο Ειδικός Σύμβουλος. Εκείνο που συνέβη στην πραγματικότητα ήταν ότι στην αρχή της φάσης των διαπραγματεύσεων στη Λευκωσία ο Ειδικός Σύμβουλος είχε στις 20 Φεβρουαρίου επιλεκτικά συγκεντρώσει σε ένα «άτυπο έγγραφο» τα ουσιαστικά σημεία που ήγειραν οι δυο πλευρές στη Νέα Υόρκη στις 10 Φεβρουαρίου στα «Σημεία Συζήτησης». Είχε ομαδοποιήσει τα σημεία των δυο πλευρών σε τέσσερις «ομάδες» θεμάτων, εισηγούμενος να επικεντρωθούν οι πλευρές στις «ομάδες» αυτές τις οποίες είχε ομαδοποιήσει με τέτοιο τρόπο ώστε να υποδηλώνει ότι θα έπρεπε να γίνει διαπραγμάτευση μέσα σε κάθε τέτοια ομάδα. Αυτή η τακτική που επεδίωκε να περιορίσει τις πλευρές στα θέματα που ομαδοποιήθηκαν είχε απορριφθεί τόσο από τον κ. Ντενκτάς όσο και από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο. Επιπλέον, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος τόνισε σε περαιτέρω «Σημεία Συζήτησης» στις 22 Φεβρουαρίου και προφορικά σε μια συζήτηση ότι, παρόλο που ο Ειδικός Σύμβουλος ισχυρίστηκε ότι δεν εννοούσε πάρε-δώσε λόγω της ομαδοποίησης των θεμάτων σε τέσσερις ομάδες, ο μόνος λόγος του συνδυασμού τους ήταν το πάρε-δώσε και πολλά από τα θέματα που λήφθηκαν από την ομιλία του κ. Ντενκτάς στις 10 Φεβρουαρίου βρίσκονταν εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου. Είχε εξηγήσει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν ήταν έτοιμη να συζητήσει θέματα εκτός των πλαισίων εκείνων που μόλις είχαν συμφωνηθεί στη Νέα Υόρκη.

Οι ομάδες θεμάτων συνεπώς έγιναν μόνο πλαίσιο ημερήσιας διάταξης. Ο κ. ντε Σότο ανέμενε μέχρι να θέσουν οι πλευρές τις προτάσεις τους και τότε στις 15 Μαρτίου υπέβαλε τα Σημεία Συζήτησης πάνω στα οποία θα «πηγαινοερχόταν» μεταξύ των πλευρών. Αυτά τα Σημεία Συζήτησης τα ταξινόμησε σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία επιχείρησε να φέρει τις δύο πλευρές να συζητήσουν «αλλαγές επί της ουσίας όπου το ένα μέρος ή το άλλο, ή κάποτε και τα δύο, θα επιζητούσαν αλλαγές που επηρεάζουν την ισορροπία μιας από τις παραμέτρους του Σχεδίου, ή θα απαντούσαν στην απαίτηση της άλλης πλευράς για τέτοιες αλλαγές».

Κατέστησε σαφές ότι επιζητούσε πάρε-δώσε «εντός ή μεταξύ των θεμάτων» και ότι οι πλευρές θα πρέπει να θέσουν κατά προτεραιότητα τις αλλαγές. Στη δεύτερη κατηγορία, επιζήτησε να συζητήσει πρακτικά θέματα, ώστε να καταστήσει το Σχέδιο λειτουργικό, και να επιτρέψει στις δύο πλευρές να πάρουν αυτά που τους υποσχόταν το Σχέδιο. Η ελληνοκυπριακή πλευρά, βασιζόμενη στη δέσμευση του Γενικού Γραμματέα στην επιστολή του στις 4 Φεβρουαρίου 2004 ότι οι παράμετροι του Σχεδίου δεν θα έπρεπε να διαφοροποιηθούν, αρνήθηκε να υποβάλει προτάσεις προς το σκοπό αυτό και δελεαστεί να ανοίξει την πρώτη κατηγορία, θέτοντας κατά προτεραιότητα οποιαδήποτε θέματα που ενέπιπταν σε αυτή. Επιθυμούσε ωστόσο διακαώς να συζητήσει τα πρακτικά θέματα τα οποία θα έκαναν το Σχέδιο λειτουργικό και υπέβαλε προτάσεις που κάλυπταν τη δεύτερη κατηγορία, σε συνεργασία με τον Ειδικό Σύμβουλο (όπως φαίνεται στην παράγραφο 25). Η κίνηση τακτικής του Ειδικού Συμβούλου να παρουσιάσει τις τουρκοκυπριακές απαιτήσεις στα Σημεία Συζήτησης (παρά το ότι οι πλείστες ήταν εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου) και η εισήγηση του ότι οι πλευρές θα πρέπει να αρχίσουν διαπραγματεύσεις πάνω σ΄αυτές απέτυχε, έτσι οι ανταλλαγές δεν μπορούσαν να προταθούν από αυτόν (παράγραφος 26).

14. Οι πλείστες από τις τουρκοκυπριακές απαιτήσεις, που μόνο μερικώς είχαν εγκαταλειφθεί, και που ήσαν εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου, παρέμειναν. Αποτελούνταν, μεταξύ άλλων, από απαιτήσεις για τη μόνιμη εγκατάσταση τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, μια αλλαγή από την κεντρική διαπραγμάτευση πάνω σε πολιτικά δικαιώματα που να βασίζονται στο χώρο διαμονής και όχι στην εθνική ταυτότητα, οι περιορισμοί λόγω δυο ζωνών και δυο εθνών να συνεχίσουν και μετά την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και να επιστρέψουν λιγότεροι Ελληνοκύπριοι εκτοπισμένοι. Ο Ειδικός Σύμβουλος συνέχισε να επιζητεί πάρε-δώσε και καταστάσεις όπου θα κέρδιζαν και οι δυο πλευρές χρησιμοποιώντας κράτη με απεσταλμένους στο Μπούργκενστοκ για να πιέσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά να διαπραγματευθεί πάνω στα θέματα αυτά. Η ελληνοκυπριακή πλευρά αρνήθηκε να δηλώσει προτεραιότητες για το σκοπό αυτό. Δεν είχε καμία προσδοκία υπό το φως των όσων συμφωνήθηκαν στη Νέα Υόρκη (επιστολή 4ης Φεβρουαρίου 2004 όπως τροποποιήθηκε από τη Δήλωση του Εκπροσώπου στις 13 Φεβρουαρίου) ότι ο Γενικός Γραμματέας θα χρησιμοποιούσε την περιορισμένη διακριτική ευχέρεια που του δόθηκε για να ενσωματώσει στο Σχέδιο νέο υλικό που ήταν πέραν των υφισταμένων παραμέτρων. Το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας αργότερα θεώρησε ότι έχει εξουσιοδότηση εν λευκώ (παρά το ότι του δόθηκε έγγραφο από την ελληνοκυπριακή πλευρά «Σημείων Συζήτησης» ημερομηνίας 17 Μαρτίου 2004 που έθετε το πλαίσιο στο οποίο θα ίσχυε η διακριτική του ευχέρεια) είναι φανερό από την παράγραφο 32 της Έκθεσης. Ο Γενικός Γραμματέας φαίνεται να ενέκρινε ότι αφού ίσως τεθεί σε εκείνον η ολοκλήρωση του Σχεδίου ήταν καθήκον των μερών (των Κυπρίων) να τονίσουν στα Ηνωμένα Έθνη τις κύριες προτεραιότητές τους και να υποδείξουν ποιες αλλαγές θα μπορούσαν να δεχθούν για να ικανοποιήσουν την άλλη πλευρά. Επικρίνεται η ελληνοκυπριακή πλευρά στις παραγράφους 37 και 66 ότι δεν έδωσε προτεραιότητες και δεν ενεπλάκη σε πάρε-δώσε με την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους. Αλλά οι διαπραγματεύσεις είχαν ένα πλαίσιο, το οποίο θα έπρεπε να τηρηθεί από όλα τα μέρη, και πόσο μάλλον από τα Ηνωμένα Έθνη.

15. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν ήταν τυπική και αυστηρή στην άρνησή της να θέσει προτεραιότητες. Ήταν ούτως ή άλλως δύσκολο να τεθούν προτεραιότητες διότι υπήρχαν κύρια αλληλένδετα σημεία σε σχέση με κάθε σημείο του Σχεδίου (λειτουργικότητα του Συντάγματος, ασφάλεια, εφαρμογή των εδαφικών διευθετήσεων και άλλες πτυχές, περιουσίες και δικαιώματα διαμονής, η κατάσταση κάτω από το ευρωπαϊκό δίκαιο κ.λ.π.) Ούτε ήταν δυνατό να εκτιμήσουμε την έκβαση συγκεκριμένων «υποχωρήσεων» ή «προτεραιοτήτων», επειδή όλες οι πτυχές του Σχεδίου ήταν αλληλένδετες και μέχρι την ώρα που θα υπήρχε ολοκληρωμένη εικόνα, συγκεκριμένα σημεία δεν θα μπορούσαν λογικά να απομονωθούν χωρίς εκτίμηση της συνολικής ισορροπίας. Τελικά, το να δίνονταν προτεραιότητες θα υπονοούσε σίγουρα ότι αν κάποιες ελληνοκυπριακές προτεραιότητες ή μέρη αυτών περιλαμβάνονταν στο τελικό κείμενο από τον Γενικό Γραμματέα, θα υπήρχε μια «εξισορρόπηση» με το να περιλάβει σε αντιστάθμισμα αυτών των προτεραιοτήτων πρόνοιες που θα ικανοποιούσαν τουρκικές απαιτήσεις εκτός των παραμέτρων του Σχεδίου και ότι αυτή η «εξισορρόπηση» είχε συμφωνηθεί από την ελληνοκυπριακή πλευρά.

16. Στην ουσία, ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα ακολουθούσε μια αυτοσχέδια μέθοδο για τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων. Ήταν μια μέθοδος που στόχευε σε μια μαθηματική ισορροπία άσχετων θεμάτων και που απέτυχε να επικεντρωθεί στην ουσία, ή να λαμβάνει υπόψη της τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές ή συνταγματικό δίκαιο. Τρανό παράδειγμα ήταν η απαίτησή του για καταλόγους προτεραιοτήτων, ενώ είχε ενώπιόν του λεπτομερή έγγραφα για όλα τα θέματα που έθεσε η ελληνοκυπριακή πλευρά. Ενώ κατανοούμε την προσπάθειά του να «απλοποιήσει» τα πράγματα και να αντιμετωπίσει τους χρονικούς περιορισμούς, το κυπριακό πρόβλημα δεν ήταν θέμα χειρισμού κατά τρόπο απλοϊκό. Η διαδικασία δεν στόχευε στο να δώσει στα Ηνωμένα Έθνη την ευχέρεια να επιλέξουν μεταξύ των «κύριων προτεραιοτήτων» των μερών αλλά μόνο να κάνουν απαραίτητες εισηγήσεις σε περίπτωση συνεχών και επίμονων αδιεξόδων (παράγραφοι 32 και 37).

17. ’λλη μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στην Έκθεση για να ασκηθεί κριτική στην ελληνοκυπριακή πλευρά είναι η εισήγηση στις παραγράφους 21 και 66 ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα εμπλακεί σε «πάρε-δώσε» και ανταλλάγματα. Ωστόσο η ελληνοκυπριακή πλευρά προσφέρθηκε να δώσει ανταλλάγματα σε ό,τι αφορά στο αίτημά της για να τεθούν υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών οι υπό εδαφική προσαρμογή περιοχές, προσφέροντας έτσι σε αντάλλαγμα την πλήρη αποκατάσταση των επηρεαζόμενων Τουρκοκυπρίων και εντατική δουλειά προς το σκοπό αυτό. Αυτό απορρίφθηκε από την τουρκοκυπριακή πλευρά. Παρομοίως, η εισήγηση για ανταλλαγή κοινοτικής αντιπροσώπευσης στη Γερουσία με την άρση των περιορισμών για την επανεγκατάσταση των Ελληνοκυπρίων δεν έγινε αποδεκτή. Ούτε υπήρξε αποδοχή μιας γενικής πρότασης για ανταλλαγές που έγινε στις 20 Μαρτίου από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο στη Λευκωσία. Τα μόνα θέματα στα οποία η τουρκοκυπριακή πλευρά ενεπλάκη και συμβιβάστηκε ήταν η σύνθεση του Προεδρικού Συμβουλίου και οι λειτουργίες του, ιδιαίτερα όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ομοσπονδιακό πρωτόδικο δικαστήριο. Όλες οι άλλες ελληνοκυπριακές προτάσεις για την ασφάλεια, την εφαρμογή, την περίοδο της μεταβατικής κυβέρνησης, τις συνθήκες, τους νόμους, τις περιουσίες, τους Τούρκους έποικους είχαν απορριφθεί χωρίς συζήτηση.

18. Στην παράγραφο 26 οι συντάκτες του σχεδίου, αφού ισχυρίστηκαν ότι οι Τουρκοκύπριοι ανταποκρίθηκαν πιο θετικά και προσπαθώντας να μειώσουν τη «μίνι κρίση που προκλήθηκε από την απόφαση του κ. Ντενκτάς να μην παραστεί στη φάση 2 της διαδικασίας» υποστήριξαν ότι η «ασυμμετρία της απάντησης» από την ελληνοκυπριακή πλευρά απέτρεψε τα Ηνωμένα Έθνη από το να προτείνουν ανταλλαγές για τα μεγάλα θέματα. Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι οι Τουρκοκύπριοι εμφανίστηκαν θετικοί: τους επετράπη από το «πλαίσιο» των Σημείων Συζήτησης του κ. ντε Σότο στις 15 Μαρτίου να εγείρουν αλλαγές επί της ουσίας, επηρεάζοντας την ισορροπία αρκετών παραμέτρων του Σχεδίου, ενώ η ελληνοκυπριακή πλευρά αντιτίθετο διότι η συμφωνηθείσα διαδικασία στη Νέα Υόρκη δεν προνοούσε τέτοιες αλλαγές (δήλωση της 13ης Φεβρουαρίου που διαβάστηκε με την επιστολή της 4ης Φεβρουαρίου). Η ελληνοκυπριακή πλευρά παρόλο που αρνήθηκε να συζητήσει την πρώτη κατηγορία αλλαγών, συζήτησε τη δεύτερη κατηγορία του Ειδικού Συμβούλου (θέματα στα οποία τα μέρη επιζήτησαν να διασφαλίσουν ότι το Σχέδιο θα λειτουργούσε και να δώσουν σε κάθε πλευρά ό,τι υποσχόταν το Σχέδιο). Τέτοια θέματα δεν ήταν «δευτερεύοντα θέματα» όπως αναφέρει η Έκθεση, αλλά κύρια θέματα (εφαρμογή του Σχεδίου και το ζήτημα κατά πόσο θα υπήρχε μια μεγάλη μεταβατική περίοδος κοινής διακυβέρνησης).

19. Στην παράγραφο 83 αναφέρεται, αν και σε παρένθεση, ότι 120.000 εκτοπισμένοι Ελληνοκύπριοι θα επέστρεφαν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Αυτό δεν είναι καθόλου έτσι. Με βάση την απογραφή πληθυσμού του 1973, 85.000-90.000 εκτοπισμένοι θα ήταν ο μέγιστος αριθμός που θα επέστρεφε. Δεν αποτελούσαν την πλειοψηφία των προσφύγων. Είναι τουλάχιστον περίεργο, γιατί η Έκθεση υπερβάλλει στον αριθμό των εκτοπισμένων που πιθανώς να επέστρεφαν, υπολογίζοντας τον πληθυσμό στα υφιστάμενά του επίπεδα, περιλαμβανομένων απογόνων πολλών που έφυγαν από την Κύπρο. Η διαπραγματευτική ομάδα των Ηνωμένων Εθνών γνωρίζει καλώς τα πραγματικά γεγονότα. Ταυτόχρονα, στην παράγραφο 51, αναφέρεται ότι «με την πάροδο του χρόνου 100.000 Ελληνοκύπριοι θα μπορούσαν να κατοικήσουν μόνιμα στο τουρκοκυπριακό κράτος». Και εδώ οι αριθμοί είναι υπερβολικοί, ενώ δεν δίνεται χρονικό πλαίσιο. Οι πραγματικοί πιθανοί αριθμοί είναι ως εξής: μεταξύ 2010-2013 12.000-13.900 άτομα θα μπορούσαν να επανεγκατασταθούν, μεταξύ 2014 και 2018 ο συνολικός αριθμός θα αυξανόταν στις 26.700-31.500 και μεταξύ 2018-2023 ο μέγιστος συνολικός αριθμός θα ήταν 44.000 με 51.000.

20. Όσον αφορά το εδαφικό, οι παράγραφοι 22 και 59 είναι αντιφατικές. Στην πραγματικότητα αυτοί που συνέταξαν το σχέδιο προσπάθησαν να μετατοπίσουν την ευθύνη για το μη ξεκαθάρισμα του χάρτη στην ελληνοκυπριακή πλευρά με το να πουν (παράγραφος 59) ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν είχαν συζητήσει τις δικές τους ιδέες για το εδαφικό, ακόμη και ανεπίσημα με τα Ηνωμένα Έθνη. Η ομάδα των Ηνωμένων Εθνών γνώριζε, ωστόσο, ότι η εδαφική πτυχή, συνδυασμένη με τον αριθμό των Ελληνοκυπρίων εκτοπισθέντων που θα επανεγκαθίσταντο υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, ήταν ανέκαθεν κύρια ανησυχία της ελληνοκυπριακής πλευράς. Οι συντάκτες της Έκθεσης δεν ανέφεραν ότι η «ευθυγράμμιση» της γραμμής μεταξύ των ομόσπονδων κρατών είχε τεθεί επανειλημμένα από την τουρκική πλευρά, αλλά αυτό ήταν, όπως αποδείχθηκε, μόνο μια τακτική για να αποφύγει να συζητήσει το εδαφικό θέμα. Παρόλα αυτά, το εδαφικό πάντοτε εγείρετο από την ελληνοκυπριακή ομάδα και η αναφορά στην παράγραφο 22 το αποδεικνύει. Σίγουρα δεν διέφυγε την προσοχή της ομάδας των Ηνωμένων Εθνών ότι ακόμη και στην απουσία του Προέδρου στις Βρυξέλλες, ο κ. Δ. Χριστόφιας, ενεργώντας ως ηγέτης της ελληνοκυπριακής πλευράς, σε τρεις χωριστές συναντήσεις με τον κ. ντε Σότο και τους αντιπροσώπους των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας στις 26 Μαρτίου 2004 ήγειρε το εδαφικό θέμα ξανά και ιδιαίτερα το θέμα της Καρπασίας.

Η δεύτερη και τρίτη φάση

21. Στην παράγραφο 35 αναφέρεται ότι ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα δεν μπόρεσε να συναντηθεί με τον Ελληνοκύπριο ηγέτη στο Μπούργκενστοκ λόγω άλλων δεσμεύσεων του κ. Παπαδόπουλου στο Μπούργκενστοκ και στις Βρυξέλλες. Η δήλωση αυτή δεν έχει βάση. Ο κ. ντε Σότο έδειξε ότι θίχτηκε όταν με την άφιξή του στο Μπούργκενστοκ στις 23 Μαρτίου ζήτησε να δει τον Πρόεδρο στις 7 μ.μ αλλά το Εθνικό Συμβούλιο είχε συγκληθεί να συναντηθεί εκείνη την ώρα για να εξετάσει την «εξουσιοδότηση» που παραχωρήθηκε από τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας κ. Ντενκτάς στον κ. Ταλάτ και στον κ. Σ. Ντενκτάς. Το γραφείο του Προέδρου απάντησε ότι θα ήταν διαθέσιμος να συναντηθεί με τον κ. ντε Σότο στις 8 μ.μ. Στις 7.45 μ.μ. ο κ. ντε Σότο δήλωσε ότι δεν μπορούσε να συναντήσει τον Πρόεδρο στις 8 μ.μ. Παρόλα αυτά η συνάντηση έγινε στις 10.45 μ.μ. Όσον αφορά στην απουσία του Προέδρου στις Βρυξέλλες, ο κ. ντε Σότο γνώριζε, πολύ πριν τις συναντήσεις στο Μπούργκενστοκ ότι ο Πρόεδρος θα παρίστατο στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 25-26 Μαρτίου και ότι κατά την απουσία του ο κ. Δ. Χριστόφιας ήταν πλήρως εξουσιοδοτημένος να ενεργήσει στη θέση του Προέδρου. Διαψεύδεται πλήρως ότι ο Ειδικός Σύμβουλος βρήκε δυσκολίες στο να συναντηθεί με την ελληνοκυπριακή πλευρά καθοιονδήποτε χρόνο και διερωτάται κανείς γιατί γίνονται τέτοιες δηλώσεις. 22. ’λλη μια ανακρίβεια εμφανίζεται στην παράγραφο 36, σε σχέση με το πλαίσιο που παρουσιάστηκε στις 25 Μαρτίου «για την υπογραφή συμφωνίας αν αυτή υπάρξει μέχρι τις 29 Μαρτίου», η οποία δηλώνει ότι: «Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν [αντέδρασε σε αυτό το πλαίσιο] αλλά δημοσίως εξέφρασε ανησυχίες για αυτό». Κάτι τέτοιο δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά γεγονότα. Ο κ. Χριστόφιας στις 26 Μαρτίου επιβεβαίωσε στο Εθνικό Συμβούλιο ότι ο κ. Βασιλείου είχε εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς ειδοποιήσει τον κ. ντε Σότο ότι δεν μπορούσε να υπάρξει υπογραφή διότι αυτό δεν είχε συμφωνηθεί ως μέρος της διαδικασίας της Νέας Υόρκης. Μόνο μετά έγινε δημόσια ανακοίνωση.

23. Παράγραφος 37: Την 1η Μαρτίου 2004 η ελληνοκυπριακή πλευρά έδωσε μια γενική αλλά πλήρη αναφορά των αλλαγών που επιθυμούσε, εξηγώντας ότι περαιτέρω συγκεκριμένες προτάσεις θα αναπτύσσονταν ως αποτέλεσμα των θέσεων που πήραν από τις δύο πλευρές στις διαπραγματεύσεις. Εφόσον η δουλειά των Τεχνικών Επιτροπών αφορούσε επίσης και συνταγματικά θέματα (πολλά από τα οποία ετίθεντο σε Νόμους) και η δουλειά δεν είχε ολοκληρωθεί, συνέχιζαν να γίνονται συγκεκριμένες τροποποιήσεις μέχρι τις 22 Μαρτίου. Η Έκθεση προσπαθεί να υπερβάλει την κλίμακα των απαιτήσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς (βλέπε παράγραφο 12 πιο πάνω). Όπως επισημαίνεται, η ελληνοκυπριακή πλευρά έκανε μόνο συγκεκριμένες αλλαγές σε 44 σελίδες κειμένου (όλες οι αλλαγές έμπαιναν στο πλαίσιο τους) από πέραν 9.000 σελίδων του Σχεδίου και των Παραρτημάτων του. Αυτό δείχνει πόσο προσεκτική ήταν η ελληνοκυπριακή πλευρά για να μην προβεί σε εκτεταμένες απαιτήσεις.

24. Παράγραφος 39. Δεν υπήρξε παρερμηνεία από την ελληνοκυπριακή πλευρά ως προς το τι επιζητούσε η τουρκική πλευρά. Αυτό που επιζητείτο είχε τεθεί στο έγγραφο του κ. Ζιγιάλ στις 26 Μαρτίου το οποίο έφθασε στα χέρια των Ελληνοκυπρίων μέσω του Τύπου. Στις 29 Μαρτίου, ο Γενικός Γραμματέας είπε στον κ. Ερντογάν ότι πήρε σχεδόν τα 9 από τα 11 σημεία που απαίτησε και μισό από το κάθε υπόλοιπο. Στις 31 Μαρτίου έδωσε στον κ. Ερντογάν το υπόλοιπο μέρος από τα σημεία της Τουρκίας καθιστώντας τη διευθέτηση πρωτογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αίροντας το όριο στον περιορισμό στη μετανάστευση από την Τουρκία και προνοώντας για τη μόνιμη εγκατάσταση τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο.

25. Η Παράγραφος 42.Β, αναφέρει ότι συντάγματα των συνιστώντων κρατών «αντηλλάγησαν για ενημέρωση μεταξύ των δύο πλευρών». Αυτό δίνει μια παραπλανητική εικόνα. Παρόλο που το σύνταγμα του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους έπρεπε να δοθεί στις 12 Μαρτίου με βάση τις διευθετήσεις που έγιναν στη Νέα Υόρκη και η ελληνοκυπριακή πλευρά είχε συμμορφωθεί με την ημερομηνία αυτή, δεν υπήρξε συμμόρφωση από την τουρκοκυπριακή πλευρά. Μόνο στις 28 Μαρτίου παρουσιάστηκε στην ελληνοκυπριακή πλευρά το έγγραφο και της δόθηκαν μόνο λίγες ώρες για να μελετήσει το σύνταγμα του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους. Μετά τη νύχτα εκείνη, αφού τους είχαν δοθεί τα σχόλια της ελληνοκυπριακής πλευράς (που έδειξαν ότι υπήρχαν πολλές ασυνέπειες με τη Θεμελιώδη Συμφωνία), τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι ήταν πολύ αργά για να γίνουν οποιεσδήποτε αλλαγές.

26. Οι παράγραφοι 42.C., 45, 54 και 63 παρερμηνεύουν αυτό που προνοούσε το Σχέδιο Ανάν V. To Aνάν V άφησε ασαφές κατά πόσο οι εγγυήτριες δυνάμεις έπρεπε να υπογράψουν τη Συνθήκη για να τεθεί σε ισχύ πριν από την έναρξη ισχύος της Θεμελιώδους Συμφωνίας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά εξέφρασε την ανησυχία της μόλις ανακάλυψε αλλαγή στο Σχέδιο Ανάν V μόλις επέστρεψε στη Λευκωσία. Στις 6 Απριλίου, η Τουρκία παρέλειψε να δώσει σωστή δέσμευση να αναλάβει την ολοκλήρωση των διαδικασιών για εσωτερική επικύρωση και να υπογράψει τη Συμφωνία για να τεθεί σε ισχύ. Τα Ηνωμένα Έθνη γνώριζαν την παράλειψη της Τουρκίας, αλλά αποφάσισαν, όταν η Τουρκία αρνήθηκε να πράξει οτιδήποτε, να «ερμηνεύσουν» τη διφορούμενη επιστολή της Τουρκίας ως εκπλήρωση της δέσμευσης και ο Γενικός Γραμματέας έγραψε στον κ. Ερντογάν για αυτό το θέμα στις 7 Απριλίου 2004. Αν αυτό αφηνόταν ως είχε, η Τουρκική Εθνοσυνέλευση θα είχε καθυστερήσει την επικύρωση και τόσο εκείνη όσο και ο Πρόεδρος Σεζέρ με βάση το ’ρθρο 89 του Τουρκικού Συντάγματος θα παρέπεμπαν ο ένας στον άλλο το Νόμο επικύρωσης και έτσι θα μπορούσαν να εκβιάσουν νέες παραχωρήσεις από την Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία χωρίς καμία μείωση τουρκικών στρατευμάτων.

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος εξασφάλισε νομική Γνωμοδότηση από δύο κορυφαίους νομικούς, ένα μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Νομικών και ο άλλος ένα πρώην μέλος, για τους κινδύνους αυτής της διαδικασίας για το μέλλον της Κύπρου. Έτσι, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος απέστειλε επιστολή στο Γενικό Γραμματέα στις 8 Απριλίου, 2004, μαζί με τη νομική Γνωμοδότηση, υποδεικνύοντας ότι το δημοψήφισμα εξαρτάτο από τη δέουσα εκπλήρωση των δεσμεύσεων των Εγγυητριών Δυνάμεων (αναφορά από την επιστολή του Γενικού Γραμματέα με ημερομηνία 31 Μαρτίου). Μόνο τότε τα Ηνωμένα Έθνη εξασφάλισαν γραπτή διαβεβαίωση στις 12 Απριλίου από τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη και στις 18 Απριλίου επανατροποποίησαν το Σχέδιο με Επεξηγήσεις και Διορθώσεις. Τίποτα δεν αναφέρει η Έκθεση για την ενέργεια της Τουρκίας να δώσει στον εαυτό της χώρο για ελιγμούς με το να μην θέσει τη Συνθήκη σε ισχύ και καμιά αναφορά για την απροθυμία της Γενικής Γραμματείας να κάμει οτιδήποτε ώστε να εξασφαλίσει συμμόρφωση, εκτός αν αναγκαζόταν να αναλάβει δράση. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι αυτά τα νομικά θέματα ήταν συνδεδεμένα με τις αλλαγές των Ηνωμένων Εθνών της τελευταίας στιγμής στις 31 Μαρτίου στη «διάταξη περί ακυρότητας» του Παραρτήματος ΙΧ, αν το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων ήταν αρνητικό. Προηγουμένως τα Ηνωμένα Έθνη είχαν μπαλώσει με την ίδια διάταξη, βασικά αφαιρώντας την, χωρίς καμία προειδοποίηση, από το Σχέδιο Ανάν III της 26ης Φεβρουαρίου 2003. Μόνο το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος αντέδρασε έντονα μέσω επιστολής ημερομηνίας 28 Φεβρουαρίου 2003 είχε ως αποτέλεσμα την επαναφορά της Διάταξης με τις Διορθώσεις της 8ης Μαρτίου, 2003.

27. Παράγραφος 42Δ. Το προσχέδιο της Συνθήκης Προσχώρησης της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που περιλαμβανόταν στο Σχέδιο δεν ήταν σύμφωνο με τις αρχές πάνω στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση». Το Προσχέδιο της Συνθήκης που περιλαμβανόταν στο Σχέδιο, είχε υιοθετηθεί, ώστε το Σχέδιο να μην εφαρμόζει αυτές τις αρχές και ώστε να τις ξεπεράσει, δυνάμει του ότι οι «προσαρμογές» που αφίσταντο από τις αρχές αυτές θα καθίσταντο πρωτογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παράγραφος 42Ε και Παράγραφος 69. Αυτές οι παράγραφοι δίνουν μια λανθασμένη εικόνα. Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος δεν υπέδειξε μεταγενέστερα ως προς την έκθεση του Γενικού Γραμματέα της 16ης Απριλίου, την επιθυμία του ότι η Θεμελιώδης Συμφωνία δεν έπρεπε να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Στο Μπούργκενστοκ έγινε ξεκάθαρο ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν πίστευε ότι η υιοθέτηση από το Συμβούλιο Ασφάλειας έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ως ένα εργαλείο για να πειστεί το κυπριακό κοινό. Περαιτέρω, στην παράγραφο 69, υπάρχει η ψευδής θέση ότι ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος δεν επιθυμούσε τη λήψη αποφάσεων από το Συμβούλιο Ασφαλείας πριν από το δημοψήφισματα «ακόμη και επί θεμάτων ασφαλείας». Το γεγονός είναι ότι στην επιστολή του στις 13 Απριλίου (σημειώστε ότι αυτό έλαβε χώραν πριν και μετά την Έκθεση της 16ης Απριλίου), ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος, ζήτησε από το Γενικό Γραμματέα, ενώ δεν ζητούσε προσυπογραφή των εσωτερικών διευθετήσεων για την Κύπρο, να «θέσει την πτυχή της ασφάλειας ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας». Περαιτέρω, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Δημοκρατίας στα Ηνωμένα Έθνη, ύστερα από οδηγίες από την Κυβέρνηση, διαβίβασε προς όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, στις 20 Απριλίου 2004, ένα Μνημόνιο με συγκεκριμένες προτάσεις για συμπερίληψη στο προσχέδιο Ψηφίσματος που θα τίθετο στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Όλες οι προτάσεις αναφέρονταν σε θέματα ασφάλειας και συγκεκριμένα στόχευαν στην ενδυνάμωση των προνοιών για την εφαρμογή της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης, υποβάλλοντας όποιο δικαίωμα επέμβασης από τις Εγγυήτριες Δυνάμεις στην εκ των προτέρων έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας, διαβεβαιώνοντας τη συμβατότητα της Συνθήκης Εγγυήσεως με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι το αντικείμενο έπρεπε να είναι η πλήρης αποχώρηση των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων από την Κύπρο.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

(ΚΥΠΕ/ΓΠ)

[13] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - ΓΓ ΟΗΕ - Επιστολή (3)

28. Η Έκθεση από τις παραγράφους 43-57 έχει συνταχθεί ώστε να δείξει πόσο «ισορροπημένο» ήταν το Σχέδιο και πόσο πολύ είχε βελτιωθεί ώστε να αντιμετωπίσει τις ελληνοκυπριακές και τις τουρκοκυπριακές ανησυχίες. Όμως, ο Γενικός Γραμματέας δεν είχε τη διακριτική ευχέρεια να προβεί σε βελτιώσεις για να αντιμετωπιστούν βασικές ανησυχίες. Η έκθεση είναι με τέτοιο τρόπο γραμμένη ώστε να κρύψει την εκ μέρους του ανάληψη του ρόλου του διαμεσολαβητή τη στιγμή που δεν είχε εξουσιοδοτηθεί να ενεργεί με τον τρόπο αυτό, και ο Ειδικός Σύμβουλος του αξιολόγησε λανθασμένα τις διευθετήσεις που έγιναν με την επιστολή στις 4 Φεβρουαρίου και τη δήλωση στις 13 Φεβρουαρίου 2004 στη Νέα Υόρκη για ανάληψη τέτοιων αρμοδιοτήτων από το Γενικό Γραμματέα (παράγραφοι 3-14). Στην πραγματικότητα, η αναφορά σε εκείνο που η Έκθεση αποκαλεί Συμφωνία της 13ης Φεβρουαρίου και ενισχυμένο ρόλο του Γενικού Γραμματέα σκοπό έχει να καμουφλάρει την οικειοποίηση εξουσιών που δεν είχαν συμφωνηθεί και που κάποια Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας είχαν επιδιώξει προηγουμένως να δοθούν στο Γενικό Γραμματέα. Τελικά ο Ειδικός Σύμβουλος «οριστικοποίησε» το Σχέδιο για το Γενικό Γραμματέα ως να του είχε δοθεί τέτοια μεγάλη εξουσία. Πρέπει να προστεθεί ότι στην προβολή, μέσω της Έκθεσης, των αρετών του Σχεδίου, με την αναφορά ότι οι βελτιώσεις έγιναν λόγω των ανησυχιών των δύο πλευρών, τονίζεται ότι οι πλείστες από αυτές που αποδίδονταν τους Τουρκοκύπριους, ήταν στην πραγματικότητα ανησυχίες της Τουρκίας, η οποία σ΄ αντίθεση με το ρόλο της, όπως συμφωνήθηκε στη Νέα Υόρκη, απαίτησε όπως οι κύριες προτάσεις της στις 26 Μαρτίου γίνουν αποδεκτές.

29. Παράγραφος 46. Οι προτάσεις του Γενικού Γραμματέα ως προς τις διαβεβαιώσεις αναφορικά με την εφαρμογή δεν ανταποκρίνονταν στην παράκληση των Ελληνοκυπρίων τα Ηνωμένα Έθνη να αναμειχθούν καθ΄ όλη την περίοδο που προηγείται της παράδοσης εδάφους, λόγω αναπροσαρμογών, έτσι ώστε η επιστροφή της περιουσίας, με το σωστό τρόπο να διασφαλιστεί.

30. Παράγραφος 47. Αυτή η υποτιθέμενη σημαντική μείωση του αριθμού των τουρκικών στρατευμάτων είναι παραπλανητική. Οι αριθμοί των στρατευμάτων θα παρέμεναν οι ίδιοι μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2011 και θα υπήρχαν 3000 Τούρκοι στρατιώτες μέχρι την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή την 1η Ιανουαρίου, 2018. Οι Ελληνοκύπριοι δεν επιθυμούσαν αυτή τη μείωση που θα γινόταν αργότερα με αντάλλαγμα τη μόνιμη παραμονή 650 Τούρκων στρατιωτών (στην πραγματικότητα μιας εμπροσθοφυλακής).

31. Παράγραφος 48. Είναι παραπλανητική από αρκετές απόψεις και σχεδιασμένη να μεταφέρει στον καθένα που αγνοεί τα κρυμμένα τεχνικά σημεία στις πρόνοιες για την περιουσία ότι οι αλλαγές ευνοούσαν τους κατόχους ελληνοκυπριακών περιουσιών και είχαν σχεδιαστεί ώστε να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τους. Το γεγονός είναι ότι οι αλλαγές σχεδιάστηκαν για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι όλοι θα έπαιρναν κάποια από την περιουσία τους, έτσι ώστε οι πρόνοιες για την περιουσία, πιθανόν, να άντεχαν λεπτομερή εξέταση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Με το ίδιο πνεύμα, η παράγραφος 48 παρουσιάζει τις αλλαγές, ότι «προέβλεπαν ότι οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι θα έπαιρναν κάποια περιουσία στην τουρκοκυπριακή πολιτεία ... και όλη την περιουσία σ΄ αυτούς που θα επέστρεφαν στα τέσσερα χωριά της Καρπασίας και το Μαρωνιτικό χωριό του Κορμακίτη». Αυτή η επιφανειακά αισιόδοξη εικόνα είναι παραπλανητική. Πρώτον, όσον αφορά τις κατοικίες, μόνο τα άτομα που ήταν ιδιοκτήτες ενός υποστατικού από τη στιγμή που κτίστηκε ή που έζησαν σ΄ αυτό για δέκα χρόνια, ήταν δικαιούχοι για επανεγκατάσταση. Δεύτερον, τα δικαιώματα των παρόντων ενοίκων είχαν αυξηθεί σημαντικά και τα δικαιώματα τους υπερίσχυαν των δικαιωμάτων των δικαιούχων ιδιοκτητών των υποστατικών. Τρίτον, τα δικαιώματα των ενοίκων, επίσης, θα υπερίσχυαν των δικαιωμάτων εκείνων που θα επέστρεφαν στην Καρπασία και τα Μαρωνιτικά χωριά, ώστε δεν θα τους επεστρέφετο «ολόκληρη» η περιουσία τους.

32. Η παράγραφος παραπλανεί, επίσης, υπονοώντας ότι ολόκληρη η περιοχή που θα επιστρεφόταν «περίπου διπλασιαζόταν», παρόλο που οι λεπτομέρειες αναφέρονται σε περιουσία «κατάλληλη για αποκατάσταση». Υπό το προηγούμενο σχέδιο, υπήρχε ένα 10% ανώτατο όριο στην κατάλληλη για αποκατάσταση γη. Επιπρόσθετα, όλοι οι ιδιοκτήτες θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μακροχρόνιες μισθώσεις κρατώντας έτσι τις περιουσίες τους. Ως αποτέλεσμα, το όριο ήταν πολύ μεγαλύτερο από το 10%. Αυτές οι προτάσεις αφαιρέθηκαν στο Σχέδιο Ανάν V. Αντιθέτως, ιδιοκτήτες μπορούσαν να αποκτήσουν είτε το 1/3 της περιουσίας τους, είτε το 1/3 της αξίας της, οποιοδήποτε ήταν το χαμηλότερο. Εφόσον το 51% της γης στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία θα ανήκει σε Ελληνοκύπριους, θα μπορούσαν θεωρητικά να αποκτούσαν έως το 17% της γης. Ο συντάκτης της παραγράφου 48 με το να αναφέρεται σ΄ ένα περίπου διπλασιασμό της γης, με σοφιστεία συγκρίνει το ανώτατο όριο του 10% (που αγνοεί την επίδραση στα δικαιώματα των ιδιοκτητών να κρατήσουν εκμισθωμένη περιουσία με το ανώτατο όριο του 17%). Όμως, ο βαθμός επανεγκατάστασης δεν θα είναι 17%, αλλά πολύ μικρότερος για τρεις λόγους: Τα δικαιώματα που δίνονται στους παρόντες ενοίκους τους διπλούς περιορισμούς αξίας και έκτασης γης, και την απαγόρευση επανεγκατάστασης σε ιδρύματα (εταιρείες και την Εκκλησία της Κύπρου, εκτός όσον αφορά θρησκευτικούς χώρους). Στη θεωρία υπάρχει δυνατότητα, αλλά λόγω άλλων μη αναφερθεισών προνοιών, η συνολική έκταση της γης που επιστρέφεται στην πραγματικότητα δεν θα αυξανόταν σχεδόν καθόλου.

33. Υπάρχει ακόμη μια άλλη παραπλανητική δήλωση: «Αφαιρέθηκαν περιορισμοί στη δημιουργία δεύτερης κατοικίας από Κύπριους πολίτες οπουδήποτε στην Κύπρο». Αυτό που σημαίνει αυτή η πρόταση είναι ότι τα άτομα μπορούν να νοικιάσουν μια περιουσία γι΄ αυτό το σκοπό, αλλά σε άλλο μέρος του Σχεδίου, δίδεται στις αρχές της τουρκοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας η εξουσία να περιορίζει την αγορά περιουσίας.

34. Τέλος δεν «συζητήθηκε με όλα τα μέρη στο Μπούργκενστοκ» πακέτο με όρια περιουσίας και κατοικίας και σίγουρα όχι με την κυπριακή πλευρά. Η ομάδα της πλευράς μας για τις περιουσίες καθόταν στο Μπούργκενστοκ περιμένοντας να την καλέσουν σε συνάντηση, αλλά η πρόσκληση δεν έγινε ποτέ και έτσι δεν έγινε συζήτηση για κανένα πακέτο όπως λανθασμένα ισχυρίζεται η παράγραφος 48.

35. Η παράγραφος 49 παρουσιάζει παραπλανητικά ότι η μετατροπή μόνιμων παρεκκλίσεων από τη Νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε 15ετείς παρεκκλίσεις όσον αφορά τα δικαιώματα απόκτησης περιουσίας ήταν για να ικανοποιήσουν ελληνοκυπριακές ανησυχίες. Η ελληνοκυπριακή πλευρά έφερε αντίρρηση σε οποιοδήποτε τέτοιο περιορισμό. Ούτε το Σχέδιο αφαιρεί όλες τις μόνιμες παρεκκλίσεις όπως υπάρχει ισχυρισμός. Στην πραγματικότητα, περιλαμβάνει μια μόνιμη παρέκκλιση την οποία απαίτησε η τουρκοκυπριακή πλευρά, ώστε να διασφαλιστεί ότι όχι λιγότεροι από τα 2/3 των Κυπρίων μόνιμων κατοίκων της μιλούν την τουρκική ως μητρική τους γλώσσα (βλέπετε την παράγραφο 51).

36. Η παράγραφος 50 ούτε καν αναφέρει τις λέξεις «Τούρκοι έποικοι». Ένας περίπλοκος μηχανισμός που θα απαιτούσε τη συμφωνία των Τουρκοκυπρίων για να αναχαιτισθεί η ροή των εποίκων μετά που η Τουρκία θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή 19 χρόνια αντικατέστησε μια μόνιμη καθορισμένη μικρή ποσόστωση στην οποία είχε συμφωνήσει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Η αλλαγή έγινε για να ικανοποιήσει απαίτηση του κ. Ziyal στις 26 Μαρτίου. Ο νέος μηχανισμός ήταν ότι το Συμβούλιο των Αλλοδαπών με ισότιμη συμμετοχή μελών από την κάθε συνιστώσα πολιτεία θα έπρεπε να συμβουλεύεται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό έπρεπε να γίνεται μέσω του Ομόσπονδου Υπουργείου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Για να δοθεί ισχύς σε οποιαδήποτε μέτρα θα απαιτούντο κανονισμοί που στη συνέχεια θα απαιτούσαν έγκριση από 9 Τούρκους Γερουσιαστές, (εφόσον όλοι οι κανονισμοί μετανάστευσης κάτω από το άρθρο 25.2.γ του Συντάγματος της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας θα έπρεπε να εγκρίνονται κατά αυτό τον τρόπο). Οι Τουρκοκύπριοι πολιτικοί με ένα εκλογικό σώμα που στην πλειοψηφία του αποτελείται από Τούρκους έποικους και τους απογόνους τους θα έπρεπε επομένως να ψηφίσουν για περιορισμό της τουρκικής μετανάστευσης όταν η Τουρκία θα εντασσόταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

37. Παράγραφος 52. Δεν ζητήθηκε ποτέ η γνώμη της ελληνοκυπριακής πλευράς για την ίση διάρκεια της εκ περιτροπής προεδρίας του πρώτου Προέδρου και του Αντιπροέδρου του Προεδρικού Συμβουλίου. Ούτε της ζητήθηκε η γνώμη για ίσους αριθμούς μελών Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων Υπουργών με τους Τουρκοκύπριους να κρατούν σημαντικά Υπουργεία όπως τα Υπουργεία Εξωτερικών και της ’μυνας με όλο τον τουρκικό στρατό κατοχής να είναι ακόμα παρών. Αυτή η αλλαγή υπάρχει ισχυρισμός ότι ισοζυγίζει το γεγονός ότι η μεταβατική κυβέρνηση διαρκούσε μικρότερη περίοδο κατόπιν ελληνοκυπριακού αιτήματος. Οτιδήποτε μπορεί να λεχθεί εκ των υστέρων ότι ισορροπεί οτιδήποτε άλλο.

38. Παράγραφος 53. Από το 1999 η ελληνοκυπριακή πλευρά είχε πει ότι ήταν παράνομο μια λύση να επεμβαίνει στα ατομικά δικαιώματα και να διαγράφει διαδικασίες προσφυγών σχετικά με διεκδικήσεις περιουσιών κατά της Τουρκίας. Ένα τέχνασμα για ικανοποίηση του Δικαστηρίου χρησιμοποιήθηκε στο σχέδιο επειδή υπήρχαν φανερές αμφιβολίες για τη νομιμότητα της πρόνοιας του σχεδίου για τις περιουσίες και την άρνηση πρόσβασης στο Δικαστήριο από πληγέντες. Το νέο τέχνασμα επινοήθηκε ώστε να μπορεί να πει στο Δικαστήριο ότι οι εσωτερικές θεραπείες που παρέχονταν από τη διευθέτηση έπρεπε πρώτα να εξαντληθούν. Επιπρόσθετα οι Συμπρόεδροι έπρεπε γράψουν στον Πρόεδρο του Δικαστηρίου και το Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης για να τους αναφέρουν την πρόνοια του σχεδίου για εσωτερική θεραπεία. Αυτό το στρατήγημα εισήχθηκε κατόπιν απαιτήσεως της Τουρκίας για να την προστατεύσει σε υποθέσεις που βρίσκονται σήμερα ενώπιον του Δικαστηρίου και το οποίο η Τουρκία προσπαθεί πάρα πολύ τώρα να προωθήσει ενώπιον του Δικαστηρίου. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν έπρεπε να μιλούν στους Δικαστές του Δικαστηρίου και τους αξιωματούχους του και να επεμβαίνουν σε εκκρεμούσες υποθέσεις ενώπιον του Δικαστηρίου προς όφελος ενός κράτους.

39. Η παράγραφος 55 υποστηρίζει ότι πρέπει να υπάρχουν «συμβολικά επίπεδα δύναμης» τουρκικών στρατευμάτων ακόμα και μετά την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 650 Τούρκοι στρατιώτες δεν είναι «συμβολικοί». Είναι αρκετοί σε αριθμό για να αποτελέσουν προγεφύρωμα (στη γλώσσα της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο) όπως έκαναν στο τέλος του 1963 και το 1974.

40. Ένας κάπως μεγαλύτερος αριθμός Αστυνομικής Δύναμης ήταν απαίτηση του τουρκικού στρατού. (Cumhuriyet 7/1/2004). Ο δεδηλωμένος σκοπός ήταν να αποφύγουν τις πρόνοιες αποστρατικοποίησης και να διατηρήσουν τα μέλη των «τουρκοκυπριακών δυνάμεων ασφαλείας» εν ενεργεία.

41. Παράγραφος 60. Ο στόχος εδώ είναι να αποκρύψει το γεγονός ότι το ζήτημα εν προκειμένω είναι οι «Τούρκοι έποικοι». Ο κ. Pfirter είχε πει στο Πανεπιστήμιο Bogazici στην Κωνσταντινούπολη στις 17 Ιουλίου 2003 ότι «το Σχέδιο δεν προβλέπει ότι θα εξαναγκασθεί οποιοσδήποτε να φύγει». Στην ομιλία του αναφέρθηκε σε πρόνοιες που δείχνουν ότι 70.000 Τούρκοι θα παραμείνουν στην Κύπρο. Στις 15 Μαρτίου 2004 η τουρκοκυπριακή πλευρά κάτω από την καθοδήγηση του Πρέσβη κ. Ziyal ζήτησε για ένα κατάλογο «50.000 προσώπων επιπρόσθετα προς τις συζύγους και τα παιδιά τους» να τους δοθεί ιθαγένεια της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Εφόσον περίπου 18.000 έποικοι παντρεμένοι με Τουρκοκύπριους δικαιούντο ιθαγένειας με βάση άλλη πρόνοια, η Τουρκία στην πράξη ζητούσε να δοθεί ιθαγένεια σε 68.000 οικογένειες εποίκων. Στη βάση των δύο προσώπων ανά οικογένεια (2Χ50.000) επιπλέον των 18.000 συζύγων των Τουρκοκυπρίων, η Τουρκία επομένως παραδεχόταν την παρουσία τουλάχιστον 118.000 Τούρκων εποίκων. Το Σχέδιο όπως «οριστικοποιήθηκε» προέβλεπε για: ένα κατάλογο 45.000 προσώπων, τις συζύγους Κυπρίων (18.000 +) και 20.000 Τούρκους ως μόνιμους κατοίκους που εντός 4 ετών θα δικαιούντο ιθαγένειας της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας, και έτσι προβλέπετο ότι θα παρέμεναν 83.000 Τούρκοι. Επιπρόσθετα 18.000 Τούρκοι πανεπιστημιακοί και φοιτητές θα παρέμεναν ως κάτοικοι, ενώ βάσει της ποσόστωσης μετανάστευσης Τούρκων, θα εγκαθίσταντο ακόμη 10.000 (στην πράξη θα παρέμεναν). Συνεπώς, βάσει της εκδοχής του Σχεδίου του 2004, 111.000 Τούρκοι έποικοι θα δικαιούντο να έχουν την ιθαγένεια της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας ή δικαίωμα παραμονής. Συνεπώς, η δήλωση του κ. Pfirter στις 17 Ιουλίου 2003 ότι κανένας δεν θα αναγκαζόταν από το Σχέδιο να φύγει, παραμένει ακριβής, ενώ η παράγραφος 60 εσκεμμένα παραπλανεί, εισηγούμενη ότι περίπου οι μισοί «έποικοι» θα έφευγαν από την Κύπρο.

42. Η παράγραφος 61 υπονοεί ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν ανησυχούσε για τη διεκδίκηση από μέρους της Τουρκίας του δικαιώματος μονομερούς επέμβασης και της Συνθήκης Εγγυήσεως. Στην πραγματικότητα στην Κύπρο στις 8 Μαρτίου 2004 στα «Σημεία Συζήτησης» της για την «Ασφάλεια Επικύρωση της Συμφωνίας σχετικά με την εφαρμογή της Θεμελιώδους Συμφωνίας» η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε την άποψη της τουρκοκυπριακής πλευράς (που εκφράστηκε στα έγγραφά της) ότι υπήρχε δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης και επέμενε ότι η Συνθήκη Εγγυήσεως δεν παρείχε το δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης. Στο Μπούργκενστοκ στις 30 Μαρτίου η ελληνοκυπριακή πλευρά ζήτησε διευκρίνιση ότι η Συνθήκη δεν παρείχε το δικαίωμα μονομερούς στρατιωτικής επέμβασης. Μετά τη συνάντηση στο Μπούργκενστοκ, η Κυβέρνηση της Τουρκίας κυκλοφόρησε στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση έγγραφο με το οποίο ισχυρίζετο ότι το Σχέδιο παρείχε στην Τουρκία «το δικαίωμα επέμβασης» είτε μονομερώς είτε μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα. Εφόσον οι διευκρινίσεις δεν είχαν ακόμα οριστικοποιηθεί ακόμα, η ελληνοκυπριακή πλευρά στις 15 Απριλίου 2004 επέμενε ότι το θέμα που αφορούσε ένα κανόνα jus cogens του διεθνούς δικαίου έπρεπε να διευκρινιστεί. Έδωσε στα Ηνωμένα Έθνη μια γνωμοδότηση επιφανών νομικών για τη μη νομιμότητα της μονομερούς επέμβασης βάσει της Συνθήκης Εγγυήσεως. Τα Ηνωμένα Έθνη την αγνόησαν. Η Έκθεση αποφεύγει το θέμα κάνοντας αναφορά σε ένα πολιτικό παράγοντα την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δημιουργούσε «διαφορετικό πλαίσιο» από τα προηγούμενα χρόνια όταν η Τουρκία επενέβη στρατιωτικά στην Κύπρο (1964, 1967 και 1974), ξεχνώντας ότι η Τουρκία ακόμη εξακολουθεί να επεμβαίνει στην Κύπρο κατέχοντας στρατιωτικά 36,4% της Κυπριακής Δημοκρατίας.

43. Η παράγραφος 62 σκοπό έχει να ασχοληθεί με τον περιορισμό της ψηφοφορίας στο Δημοψήφισμα στο βορρά στα άτομα που ήταν μέλη των Κοινοτήτων το 1963. Αυτό αποκρύβει το θέμα. Στην πραγματικότητα αφορά την ψηφοφορία των Τούρκων εποίκων. Στα Ηνωμένα Έθνη δόθηκε μια γνωμοδότηση 18 από τους πιο επιφανείς νομικούς του κόσμου για τη μη νομιμότητα του να επιτραπεί στους έποικους να ψηφίσουν. Η ελληνοκυπριακή πλευρά ήγειρε το θέμα συνέχεια. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης το ήγειρε στις 24 Ιουλίου 2000 στη Γενεύη όταν ο κ. ντε Σότο παρέδωσε τις προκαταρκτικές σκέψεις του για ένα σχέδιο για την Κύπρο. Ο Πρόεδρος Κληρίδης το ήγειρε πολλές φορές στη συνέχεια όπως και ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος με τις επιστολές της 28ης Φεβρουαρίου 2003 και 22ας Μαρτίου και 25ης Μαρτίου 2004. Όμως όταν το θέμα ηγέρθη ξανά από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο καθώς πλησίαζαν τα δημοψηφίσματα, η Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών ενημέρωσε τους Διπλωμάτες ότι εγείροντας το θέμα των «εποίκων» η ελληνοκυπριακή πλευρά προσπαθούσε να τορπιλίσει τις συνομιλίες. Ο Γενικός Γραμματέας δεν υιοθέτησε το αίτημα του Προέδρου για συζήτηση στο Μπούργκενστοκ τρόπων για να διευθετηθεί το θέμα γρήγορα και εύκολα. Ούτε ζήτησε επέκταση της εντολής του αμφισβητώντας ότι ήταν στα πλαίσια του ρόλου του να ασχοληθεί με το θέμα. Κυρίως δήλωσε ότι εγείροντας το θέμα ήταν μια κύρια προσθήκη στο Σχέδιο που βρισκόταν ενώπιον των μερών και ότι υπέσκαπτε μια βασική παράμετρο του Σχεδίου του. Αυτή η προσέγγιση να μην ασχοληθεί με βασικές παραμέτρους ήταν ασύμφωνη με την προθυμία του να προσθέσει την παράμετρο της αντιπροσώπευσης της Κοινότητας στη Γερουσία και τις εκλογές για τη Γερουσία (Παράγραφος 51) για να ικανοποιήσει την Τουρκία. Αναφορά σε σχέση με το όλο θέμα των εποίκων (συγκεκριμένα για την ψηφοφορία των εποίκων) πρέπει να γίνει στη δήλωση του Προέδρου Κληρίδη στις 24 Ιουλίου 2000 στη Γενεύη και στο διεθνές δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο τα Ηνωμένα Έθνη και οι αξιωματούχοι τους πρέπει ότι ενεργούν ιδιαίτερα καθώς ως Τουρκοκύπριοι τους οποίους ο Γενικός Γραμματέας επικρότησε, ήταν πάρα πολλοί από αυτούς έποικοι που γνώριζαν ότι βάση του συγκεκριμένου σχεδίου μπορούσαν να παραμείνουν στην Κύπρο. Το θέμα των εποίκων είχε κατ΄ επανάληψη εγερθεί και με κάθε λεπτομέρεια πολύ καιρό πριν τις τελευταίες συνομιλίες. Ο Πρόεδρος Κληρίδης στις 24 Ιουλίου 2000 προώθησε μια μακρά συζήτηση που απεικόνιζε τη μη νομιμότητα των εποίκων και τα διάφορα σχετικά έγγραφα. (Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης) ο κ. Κληρίδης είχε καταλήξει λέγοντας: «... η ελληνοκυπριακή πλευρά αναμένει ότι οι αντιπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών που βοηθούν στη διευθέτηση των διενέξεων θα το πράξουν μέσα στο πνεύμα των Σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών δηλαδή να διασφαλίσουν ότι η διένεξη διευθετείται σύμφωνα με τις αρχές της δικαιοσύνης και τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξει σιωπή σε ότι αφορά τη θεραπεία αυτών των σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου».

44. Παράγραφοι 65 και 66. Η Έκθεση δείχνει έκπληξη για τις απόψεις του Προέδρου Παπαδόπουλου για το μη σοφό του Σχεδίου. Όμως τα Ηνωμένα Έθνη γνώριζαν ότι ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος συνεχώς εξέφραζε αμφιβολίες από τη συνάντησή του στις 27 Φεβρουαρίου 2003 με το Γενικό Γραμματέα, όταν το Σχέδιο εξακολουθούσε να είναι το αντικείμενο διαπραγμάτευσης και δεν είχε οριστικοποιηθεί με τον τρόπο που έγινε στο Μπούργκενστοκ. Στο τέλος του Μαρτίου 2004 η ισορροπία του Σχεδίου δεν ήταν αποδεκτή, ιδιαίτερα ενόψει της απόφασης του Γενικού Γραμματέα να οριστικοποιήσει πρόνοιες που σήμαιναν ότι μεγάλος αριθμός Τούρκων εποίκων θα παρέμενε στην Κύπρο και θα έλεγχε πολιτικά το τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος. Η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριπτε πάντα αυτή την πιθανότητα. Χωρίς τους εποίκους ως το κυρίαρχο Σώμα ψηφοφόρων στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, το Σχέδιο θα ήταν διαφορετικό. Όμως η ενεργός παρέμβαση και καθοδήγηση της Τουρκίας είχε γίνει ακόμα περισσότερο εμφανής και η Τουρκία το 2004 όπως και τα προηγούμενα χρόνια διεκδικούσε ξεκάθαρα δικαίωμα μονομερούς στρατιωτικής επέμβασης. Πάνω απ΄όλα το Σχέδιο δεν είχε τροποποιηθεί στις διαπραγματεύσεις ώστε να ικανοποιεί τους όρους που τέθηκαν το Φεβρουάριο του 2003 από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο για να τύχει της υποστήριξής του.

45. Στην παράγραφο 66 αναφέρεται ότι θα δίδετο στην ελληνοκυπριακή πλευρά ό,τι ήθελε αν συμμορφωνόταν με τις επιθυμίες του Γενικού Γραμματέα σε ότι αφορά τη διαπραγμάτευση. Αυτό είναι εσφαλμένο, γιατί η Γραμματεία και δυο μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας που δραστηριοποιούνταν στη διαδικασία των συνομιλιών ήθελαν να πάρει η Τουρκία ό,τι επιθυμούσε. Εκείνο που ήθελε η ελληνοκυπριακή πλευρά βρισκόταν σε σύγκρουση με εκείνα.

46. Η παράγραφος 71 είναι παραπλανητική. Η Κύπρος δεν έχει «κρατική τηλεόραση». Το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου λειτουργικά είναι ανεξάρτητο, αν και χρηματοδοτείται από το κράτος. Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος το έγραψε στον ειδικό αντιπρόσωπο στις 21 Απριλίου όταν αυτός ανέφερε στον Πρόεδρο Παπαδόπουλο στην επιστολή του στις 20 Απριλίου 2004 ότι ένας δημοσιογράφος που επιθυμούσε να του πάρει συνέντευξη «είχε πάρει οδηγίες να μην κάνει συνεντεύξεις με ξένους». Ο Πρόεδρος υπέδειξε το γεγονός ότι η Κύπρος έχει μια ζωντανή και καλώς λειτουργούσα δημοκρατία στην οποία τα Μέσα είναι κυριολεκτικά ανεξάρτητα και ότι οι εφημερίδες και τα Μέσα ήταν γεμάτα αναλύσεις και σχόλια για το Σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών. Πράγματι, δόθηκε στον κ. ντε Σότο μεγάλη δημοσιογραφική κάλυψη σε σημαντικές εφημερίδες και οι δηλώσεις του προβάλλονταν στα ειδησεογραφικά προγράμματα των ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Η παράγραφος 71 αποσκοπεί στο να ρίξει αμφιβολίες για τη δίκαιη και ελεύθερη διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων.

47. Ακόμα και όσον αφορά τις τεχνικές πτυχές της Έκθεσης (Παράρτημα ΙΙ), αυτή η (Έκθεση) είναι λιγότερο ειλικρινής. Ισχυρίζεται ότι τρεις ξένοι δικαστές «επιλέγηκαν σε στενή διαβούλευση με τα μέρη». Αυτό είναι λάθος. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν δέχθηκαν τους προτεινόμενους από την Ελληνοκυπριακή πλευρά δικαστές, από ένα κατάλογο ονομάτων δικαστών που έδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη. Απέρριψαν πολύ διακεκριμένους στα ανθρώπινα δικαιώματα νομικούς και ο κ. Pfirter επέμενε, σε μια περίπτωση, στη δική του επιλογή, ενώ στην άλλη περίπτωση χρησιμοποιήθηκε η μη πειστική δικαιολογία ότι δεν υπήρχε χρόνος να ελέγξουν εάν ο προτεινόμενος δικαστής ήταν ακόμα διαθέσιμος, παρόλο που τα Ηνωμένα Έθνη ενημερώθηκαν για την επιθυμία της Ελληνοκυπριακής πλευράς για το συγκεκριμένο άτομο (το όνομά του προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη) μια βδομάδα προτού τα Ηνωμένα Έθνη αποφασίσουν ποιον να υποδείξουν. Η απόφαση ανακοινώθηκε στην Ελληνοκυπριακή πλευρά χωρίς διαβούλευση μαζί της, αλλά με πλήρη διαβούλευση και αφού δόθηκε κατάλογος στην τουρκοκυπριακή πλευρά.

Μια πιο σημαντική πτυχή είναι ότι η Έκθεση δίδει την παραπλανητική εντύπωση για βελτίωση της λειτουργικότητας (παράγραφος 44) και υποδηλώνει ότι το Σχέδιο αντιπροσώπευε μια στέρεη και λειτουργική οικονομική βάση για επανένωση της Κύπρου (Παράρτημα ΙΙ, παρα 9). Η Έκθεση δεν εξηγούσε ότι σημαντικές συστάσεις της Τεχνικής Επιτροπής για τις Οικονομικές και Δημοσιονομικές πτυχές της Εφαρμογής (η οποία διορίστηκε μόνο ύστερα από επιμονή της Ελληνοκυπριακής πλευράς) είτε είχαν αλλάξει είτε δεν περιλαμβάνονταν στο τελικό, πέμπτο Σχέδιο Ανάν και στους συνοδευτικούς Νόμους. Ενδεικτικά, «ο Φάκελος με τις Συστάσεις της Τεχνικής Επιτροπής για τις Οικονομικές και Δημοσιονομικές Πτυχές της Εφαρμογής, που υποβλήθηκε στις 25 Μαρτίου 2004 από τα Ηνωμένα Έθνη στις δύο πλευρές σημείωνε ότι «η Κυπριακή λίρα που αναφερόταν στο Σχέδιο είναι η παρούσα Κυπριακή λίρα». Αυτή η σημείωση δεν περιελήφθη στο συνοδευτικό για την Κεντρική Τράπεζα Νόμο που επισυνάφθηκε στο πέμπτο Σχέδιο Ανάν. Ακόμα, η Επιτροπή συνέστησε ότι, στο μέλλον, στην Επιτροπή για τη Νομισματική Πολιτική (η οποία διασφαλίζει τη σταθερότητα του νομίσματος) η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα έπρεπε να είχε την πλειοψηφία των μελών, ενώ στην τελική εκδοχή του Σχεδίου προνοείτο η ίση εκπροσώπηση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Επιπλέον, η Επιτροπή είχε συστήσει ότι το παράρτημα της Κεντρικής Τράπεζας στην Τουρκοκυπριακή συνιστώσα Πολιτεία πρέπει να κλείσει ένα χρόνο μετά που θα τεθεί σε εφαρμογή η Θεμελιώδης Συμφωνία, με την πιθανότητα αντίθετης σύστασης από μια ομάδα εργασίας που θα περιλάμβανε εμπειρογνώμονες από το ΔΝΤ και την ΕΕ. Παρά ταύτα, το Σχέδιο άφηνε ανοιχτές τις πιθανότητες διατήρησης του παραρτήματος στην Τουρκοκυπριακή συνιστώσα Πολιτεία και της επέκτασης των ευθυνών του. Τέτοια εξέλιξη θα υπέσκαπτε σοβαρά την αποτελεσματική άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι η Επιτροπή είχε συστήσει ότι «πρέπει να δημιουργηθεί ένα Συμβουλευτικό Συμβούλιο, το οποίο να λειτουργεί ως το κύριο συντονιστικό όργανο μεταξύ του ομόσπονδου κράτους και των συνιστωσών πολιτειών για να καθορίζει μια κοινή στάση στη δημοσιονομική πολιτική και να περιλαμβάνει και να διαχειρίζεται νέο δανεισμό από το Σύμφωνο Εσωτερικής Σταθερότητας με το MSC». Υπήρχαν λεπτομερείς πρόνοιες για τις λειτουργίες αυτού του Συμβουλίου Μακροοικονομικής Σταθερότητας και τα όρια δανειοδότησης σε όλα τα επίπεδα της Κυβέρνησης, αλλά το Σχέδιο και οι συνοδευτικοί Νόμοι αναφέρονταν μόνο στην πιθανότητα σύστασης του MSC με συμβουλευτικό ρόλο από ένα μεταγενέστερο ομοσπονδιακό Νόμο. Παρά ταύτα, και πάλιν η Επιτροπή χειρίστηκε τα θέματα της παρεμπόδισης επιζήμιου φορολογικού ανταγωνισμού και της φορολογίας τους εργαζόμενους που μετακινούνται καθημερινά για την εργασία τους ενώ το πέμπτο Σχέδιο και οι Νόμοι τα αποσιώπησαν. Τέλος, η Επιτροπή καθόρισε ομοσπονδιακή οικονομική πολιτική, ενώ το Σχέδιο δεν άγγιξε αυτό το σημαντικό θέμα. Όλες αυτές οι συστάσεις συμφωνήθηκαν από τα μέλη της Επιτροπής, περιλαμβανομένων και Τουρκοκύπριων εμπειρογνωμόνων, αλλά το Παράρτημα ΙΙ, ενώ υποδεικνύει ότι η εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής θα διασφάλιζε μια λειτουργική οικονομική βάση για επανένωση της Κύπρου, δεν αναφέρει τίποτα για τις αποκλίσεις από αυτές τις συστάσεις.

48. Παράγραφος 76. Η μη χρησιμοποίηση της ευκαιρίας για ειλικρινείς διαπραγματεύσεις σίγουρα δεν οφειλόταν στην απροθυμία της Ελληνοκυπριακής πλευράς να διαπραγματευτεί. Στο Μπούργκενστοκ ξεκίνησε με αναμονή, ελπίζοντας μάταια να κληθεί σε συναντήσεις, αλλά τα Ηνωμένα Έθνη δεν οργάνωσαν τέτοιες συναντήσεις. Ενωρίτερα στη Λευκωσία, ο κ. Ντενκτάς είχε την ευθύνη για έλλειψη διαπραγμάτευσης.

49. Παράγραφος 76. Το Σχέδιο παρουσιάστηκε αρνητικά από τους κ.κ. Ραούφ και Σερντάρ Ντενκτάς καθώς και από τον Πρόεδρο και από μερικές Ελληνοκυπριακές πολιτικές προσωπικότητες. Παρομοίως, παρουσιάστηκε θετικά από πολιτικούς και από τις δύο πλευρές (κ. Ταλάτ, κ. Αναστασιάδης, κ. Κληρίδης και κ. Βασιλείου). Περισσότεροι Ελληνοκύπριοι ψήφισαν για το Σχέδιο από ότι Τουρκοκύπριοι (99,976 Ελληνοκύπριοι προς 77,646 Τουρκοκύπριους περιλαμβανομένων των εποίκων). Δεν μπορεί να επιλεγεί η «μια πλευρά» ως αυτή που παρουσίασε με άδικο τρόπο το Σχέδιο στο κοινό.

50. Παράγραφος 78. Ο κ. Ερντογάν δεσμεύτηκε να «είναι ένα βήμα μπροστά στις προσπάθειες για λύση». Αυτό ακριβώς συμβαίνει. Πρόκειται για τακτικές δημοσίων σχέσεων. Δεν υπήρξε τουρκική υποστήριξη για εδαφικές παραχωρήσεις ή για αλλαγές σε θέματα ασφάλειας που θα μπορούσαν να στέψουν με επιτυχία την προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα.

51. Παράγραφος 83. Δεν ήταν «η ίδια η λύση» που απορρίφθηκε. Ήταν το «προσχέδιο», που παρήγαγε ο κ. ντε Σότο που απορρίφθηκε. Τα οφέλη που καταγράφονται στην παράγραφο 83 ήταν ακριβώς ο λόγος που το Σχέδιο, όπως αυτό εξελίχθηκε από τις Εκδοχές Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, αποτέλεσε τη βάση των διαπραγματεύσεων. Είναι ο λόγος που η Εκδοχή V θα αποτελέσει επίσης τη βάση για διαπραγματεύσεις, παρόλο που θα απαιτήσει βεβαίως μερικές σημαντικές τροποποιήσεις.

52. Παράγραφος 86. Οι Τουρκοκύπριοι πρέπει, όχι μόνο με λόγια ή γραπτώς, να δείξουν επίσης την προθυμία τους να μοιράζονται. Είναι γι΄ αυτό που πρέπει αυτοί επίσης να συνεργαστούν σε μέτρα για επανενσωμάτωση της οικονομίας τους και να την αναπτύξουν με κοινή συμμετοχή Ελληνοκυπρίων και της Κυβέρνησης της Κύπρου, η οποία έχει κυριαρχία πάνω σε ολόκληρη την Κύπρο, ιδιαίτερα διότι οι κυβερνητικές διευθετήσεις είναι θέματα που εντάσσονται στην εσωτερική δικαιοδοσία.

Τελικές παρατηρήσεις

Η Ελληνοκυπριακή πλευρά είναι ευγνώμων για τις προσπάθειες και την ανάμιξη του Συμβουλίου Ασφαλείας και για τις καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα. Παραμένει δεσμευμένη να ασκήσει όλες τις προσπάθειες που χρειάζονται για επίτευξη μιας τελικής λύσης και για επανένωση του νησιού σε μια δικοινοτική και διζωνική ομοσπονδία. Το πρόσφατο δημοκρατικό αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος, που διεξήχθη σύμφωνα με το Σχέδιο στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, σε καμιά περίπτωση αποτελεί απόρριψη της ίδιας της λύσης (όπως οι συντάκτες της έκθεσης φαίνεται να συμπεραίνουν με μια σαρωτική δήλωση στην παράγραφο 83), παρά μόνο σημειώνει τη διαμαρτυρία των ψηφοφόρων για το συγκεκριμένο σχέδιο, όπως αυτό εμφανίστηκε από τις συναντήσεις του Μπούργκενστοκ.

(ΚΥΠΕ/ΓΠ)

[14] (Κ) Χρηματιστήριο - Νέο αρνητικό ρεκόρ εξαετίας

[15] (Κ) Πέτρος Κέστορας - Διαπιστευτήρια - Πακιστάν

Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, κατά τη συνάντηση ο Πρόεδρος Musharraf συνεχάρη την Κύπρο για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση και εξέφρασε την επιθυμία της χώρας του για στενότερη συνεργασία και περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων των δύο χωρών.

[16] (Κ) Πρόεδρος Παπαδόπουλος - Επιστολή προς ΓΓ ΟΗΕ

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διατυπώνει τις δικές του τοποθετήσεις σε επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ αναφορικά με την έκθεση του Κόφι Ανάν για την αποστολή των καλών υπηρεσιών του για την Κύπρο και σε συνέχεια της πρόσφατης συνάντησής τους στις 4 Ιουνίου 2004, και η οποία κυκλοφόρησε ως επίσημο έγγραφο του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Στην επιστολή του, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος σημειώνει ότι η απάντησή του "υποβάλλεται με όλο τον σεβασμό ως προς το έργο σας μέσα στα πλαίσια της αποστολής των καλών σας υπηρεσιών και ετοιμάστηκε με εποικοδομητικό τρόπο που προσβλέπει στο μέλλον".

"Πραγματικά, δράττομαι της ευκαιρίας να επαναβεβαιώσω, για μια ακόμη φορά, την ευγνωμοσύνη και την εκτίμησή μου για τις συνεχιζόμενες προσωπικές σας προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης στην Κύπρο", αναφέρει.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημειώνει ότι "οι συντάκτες της έκθεσης διαδραματίζουν ουσιαστικά τον ρόλο του δικαστή και των ενόρκων του τελικού αποτελέσματος της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης της οποίας προήδρευσαν".

Καλωσόρισε την "αναγνώριση, στην έκθεση, ότι οι σοβαρές ανησυχίες της ε/κ κοινότητας δεν έτυχαν ικανοποιητικής αντιμετώπισης στο τελικό Σχέδιο της 31ης Μαρτίου 2004, γεγονός το οποίο επηρέασε σημαντικά την πλάστιγγα σε σχέση με τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της 24ης Απριλίου 2004".

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος χαρακτηρίζει "λυπηρό" το ότι οι ανησυχίες, τις οποίες είχε επεξηγήσει σε λεπτομέρεια τόσο προφορικά όσο και γραπτώς, στη Λευκωσία, με διάφορα έγγραφα που αριθμούσαν τουλάχιστον 200 σελίδες συνολικών προτάσεων, το πιο σημαντικό των οποίων ήταν το έγγραφο της 8ης Μαρτίου 2004 που αφορούσε το κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας, "αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό".

Υπενθύμισε ότι "οι νόμιμες ανησυχίες αναφέρονται κυρίως: (α) στο ζήτημα των εποίκων από την Τουρκία, ένα ζήτημα το οποίο ήγειρα επίσης στις δύο επιστολές που είχα απευθύνει στην Εξοχότητά σας, στις 23 και 25 Μαρτίου 2004, χωρίς να λάβω καμμιά απάντηση, (β) τη μόνιμη στάθμευση των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, ακόμη και μετά την τελική ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, και (γ) την επέκταση των εγγυητικών δικαιωμάτων που απορρέουν από τη Συνθήκη Εγγύησης, με τη συμπερίληψη ενός επιπρόσθετου πρωτοκόλλου".

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει ότι πολύ ορθά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ επεσήμανε στην έκθεσή του ότι υπάρχει διαφωνία στο θέμα της ερμηνείας των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη Συνθήκη Εγγύησης, μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας.

"Δεδομένου ότι η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το 1974 επικαλούμενη αυτό το συγκεκριμένο δικαίωμα, το θέμα αυτό αποτελεί υψίστης σοβαρότητας ζήτημα για την πλευρά μας", σημειώνει, προσθέτοντας ότι "για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος έχουμε προτείνει την υιοθέτηση ενός μηχανισμού ενεργοποίησης της άσκησης του δικαιώματος επέμβασης δυνάμει της Συνθήκης Εγγύησης".

Ωστόσο, επισημαίνει ότι "ο κ. ντε Σότο, όμως, αρνήθηκε να συζητήσει αυτό το θέμα και η Εξοχότητά σας δεν εξέτασε αυτήν την πιθανότητα".

Αναφέρει επίσης ότι "ένα ακόμη σημαντικό θέμα που επηρέασε αρνητικά τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, το οποίο επίσης περιλαμβάνετε στην έκθεσή σας, υπήρξε η έλλειψη ικανοποιητικού χρόνου και τα στενά χρονοδιαγράμματα".

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει ότι είχε επανειλημμένα προτείνει, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών στη Χάγη τον Μάρτιο του 2003, ότι "δεν θα πρέπει να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα τεχνητό χρονικό όριο, προκαλώντας το αίσθημα στον κυπριακό λαό ότι βρισκόταν σε κατάσταση πολιορκίας και ότι οι νόμιμες ανησυχίες του δεν θα τύγχαναν ορθής εξέτασης".

Σημειώνει ότι "αυτή η διαπραγματευτική μέθοδος που είχε σοβαρές ατέλειες και που είχε σαν αποτέλεσμα μια δεκάμηνη καθυστέρηση στην επανέναρξη των συνομιλιών, απεδείχθη ανεπαρκής και αντιπαραγωγική".

Επισημαίνει επίσης ότι η κρίσιμη περίοδος του ενός μηνός της πρώτης φάσης των διαπραγματεύσεων στη Λευκωσία "αφέθηκε να λήξει χωρίς καμμιά πρόοδο λόγω της αδιάλλακτης στάσης και των απαιτήσεων της τ/κ πλευράς, που βρίσκονταν κατά πολύ εκτός των βασικών παραμέτρων του σχεδίου".

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος σημειώνει ότι "υπάρχουν σοβαρές ανακρίβειες, όπως επίσης και λανθασμένες υποθέσεις" στην έκθεση και ότι "η πιο σημαντική από αυτές είναι η λανθασμένη ερμηνεία της επιλογής της ε/κ κοινότητας στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου, δηλαδή ότι με τη μη αποδοχή αυτού του συγκεκριμένου Σχεδίου οι Ε/Κ ψήφισαν κατά της επανένωσης της χώρας τους".

"Αυτός ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος και προσβλητικός", σημειώνει ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος, προσθέτοντας ότι "δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ένας σημαντικός αριθμός των ψηφισάντων είναι πρόσφυγες, 70% των οποίων ψήφισαν 'Οχι', και οι οποίοι εδώ και τριάντα χρόνια στερούνται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, ιδιαίτερα των δικαιωμάτων επιστροφής και ιδιοκτησίας, λόγω της παρουσίας 35.000 στρατιωτών και 119.000 εποίκων που έχουν εγκατασταθεί παράνομα".

Χαρακτηρίζει επίσης "εσφαλμένη υπόθεση στην έκθεση ότι οι Ε/Κ γυρίζουν την πλάτη σε μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας", προσθέτοντας ότι δράττει της ευκαιρίας να τονίσει "εμφαντικά, για μια ακόμη φορά, εκ μέρους της ε/κ πλευράς, τη δέσμευση του λαού μου, καθώς και τη δική μου ισχυρή προσωπική δέσμευση, υπέρ μιας λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας".

Αναφερόμενος στο μέρος της έκθεσης που περιγράφει "τις δήθεν βελτιώσεις για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των Ε/Κ", ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος σημειώνει ότι "ο ισχυρισμός ότι το σύνολο της περιουσίας της τ/κ πολιτείας που μπορεί να επιστραφεί στους Ε/Κ θα είναι σχεδόν διπλάσιο αυτού που περιλάμβανε η προηγούμενη εκδοχή του Σχεδίου, μπορεί να περιγραφεί ως ανακριβής".

"Επιπλέον, το μέρος της έκθεσης που περιγράφει τις βελτιώσεις για τις δυο πλευρές, έχει μεγάλες ομοιότητες με ένα πολύ γνωστό έγγραφο ενός Μόνιμου Μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας, που κυκλοφόρησε ευρύτατα κατά τη φάση των διαπραγματεύσεων στο Μπούργκενστοκ, που κατά παράδοξο λόγο ακολουθεί ακόμη και την ίδια σειρά για τις βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί και για τις δύο πλευρές", αναφέρει, σημειώνοντας ότι "το πιο αξιοπρόσεκτο στοιχείο, όμως, αυτού του μέρους της έκθεσης είναι η παράλειψη οποιασδήποτε αναφοράς στα οφέλη που αποκομίζει η Τουρκία και άλλοι από τις πρόνοιες του Σχεδίου".

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει ότι "το μεγαλύτερο όφελος για την Τουρκία που εξασφαλίστηκε σε βάρος τόσο των Ε/Κ όσο και των Τ/Κ και που αποτελεί σαφή απομάκρυνση από τις πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν ΙΙΙ, είναι η στάθμευση τουρκικών στρατευμάτων στο νησί στο διηνεκές".

Οι Ε/Κ, προσθέτει ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος, "έχουν κάθε δικαίωμα να διερωτώνται πώς τα Ηνωμένα Εθνη, που είναι ο θεματοφύλακας του διεθνούς δικαίου, μπορούσαν να υιοθετήσουν προτάσεις εμπνευσμένες από την τουρκική πλευρά, οι οποίες σκόπιμα και αδικαιολόγητα περιορίζουν την κυριαρχία που ασκεί ένα από τα κράτη μέλη τους".

Παράλληλα, σημειώνει ότι "ο υπαινιγμός ότι η ε/κ πλευρά απέφυγε με κάποιο τρόπο να συζητήσει το εδαφικό ή έχασε μιαν ευκαιρία σχετικά με την Καρπασία, προδίδει στην καλύτερη περίπτωση μιαν αποτυχία να γίνει αντιληπτή η φύση των ανησυχιών των Ε/Κ όπως εκφράζονταν σε ολόκληρη τη διαδικασία ή κακή πίστη στη χειρότερη περίπτωση".

"Είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε για ανθρωπιστικούς λόγους ότι αριθμός Τούρκων εποίκων θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Κύπρο ως πολίτες βάσει της νέας κατάστασης πραγμάτων. Εκείνο όμως που δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε, όπως καλώς γνωρίζετε, είναι ότι ο κάθε έποικος ξεχωριστά και στην πράξη όλοι οι έποικοι θα είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν και τελικά να αποκτήσουν υπηκοότητα. Ούτε είμαστε έτοιμοι να προσυπογράψουμε νέες πρόνοιες που θα επέτρεπαν την εισροή νέων εποίκων στο μέλλον, οι οποίοι θα άλλαζαν περαιτέρω και θα διαστρέβλωναν τη δημογραφική ισορροπία στο νησί", επισημαίνει ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος.

Χαρακτηρίζει "εντελώς ανακριβή τη δήλωση στην παράγραφο 69" ότι ουδέποτε παρουσίασε προτάσεις στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ασφάλεια, αφού γνωρίζουν πολύ καλά το υπόμνημα που διανεμήθηκε από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στα Ηνωμένα Εθνη στις 20 Απριλίου 2004 κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων για το βρετανοαμερικανικό προσχέδιο ψηφίσματος.

"Η συμπερίληψη αυτού του ισχυρισμού είναι το λιγότερο προσβλητική γιατί προσωπικά υπέδειξα αυτή την ανακρίβεια μετά τη σχετική δημόσια δήλωση του κ. Αλβαρο ντε Σότο", σημειώνει.

Προσθέτει ότι "εκείνο που είναι το πιο σημαντικό είναι ότι η σημερινή τουρκική κυβέρνηση, παρά τις προσπάθειές της να παρουσιάσει μιαν εικόνα χώρας έτοιμης να συνεργαστεί και να σεβαστεί τους κανόνες τους διεθνούς δικαίου, συνεχίζει την αδικαιολόγητα εχθρική πολιτική της έναντι της Κύπρου".

"Υπό τις περιστάσεις αυτές, κάποιος πρέπει λογικά να διερωτηθεί πόση πίστη και εμπιστοσύνη πρέπει να δώσουν οι Ε/Κ σε αόριστες υποσχέσεις στην απουσία συγκεκριμένων και σιδερένιων εγγυήσεων ότι η Τουρκία θα τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της βάσει του Σχεδίου. Η εμπειρία δυστυχώς δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία τερματίζει τις εχθρικές της ενέργειες εναντίον της Κύπρου", επισημαίνει ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος.

Αφού αναφέρει ότι "εκτιμούμε την αποδοκιμασία που έχετε εκφράσει προς την ιδέα της χωριστής αναγνώρισης της αποσχιστικής οντότητας στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, διαφωνούμε έντονα με το συμπέρασμα της έκθεσής σας".

Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι "δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την εισήγηση που περιέχεται στην παράγραφο 93 ότι τα μέλη του Συμβουλίου μπορούν να δώσουν μιαν ισχυρή ώθηση σε όλα τα κράτη να συνεργαστούν τόσο διμερώς όσο και στα διεθνή σώματα για εξάλειψη των μη απαραίτητων περιορισμών και εμποδίων που έχουν ως αποτέλεσμα την απομόνωση των Τ/Κ, θεωρώντας μια τέτοια ενέργεια ως συνεπή με τα ψηφίσματα 541 (1983) και 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας".

"Εν πάση περιπτώσει, αυτή η εισήγηση βρίσκεται σαφώς εκτός του πλαισίου της αποστολής καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα και βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και το διεθνές δίκαιο", επισημαίνει.

Σημειώνει ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι "ο κοινός μας στόχος για επανένωση της Κύπρου θα επηρεαστεί αρνητικά για πάντα από τέτοιες προτεινόμενες ενέργειες, οι οποίες αναμφίβολα θα οδηγήσουν στην αναβάθμιση και στην υφέρπουσα ή φανερή αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας".

"Διάφορες μέθοδοι που επεξεργάστηκαν ορισμένοι κύκλοι για το απευθείας άνοιγμα λιμανιών και αεροδρομίων στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, ως μέσου διευκόλυνσης του άμεσου εμπορίου με αυτές τις 'περιοχές' της Κύπρου, εξυπηρετούν ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Τέτοιες κινήσεις στερούνται οποιασδήποτε νομικής βάσης", αναφέρει ο Πρόεδρος.

Προσθέτει ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι "η πρώτη που υποστηρίζει την οικονομική ανάπτυξη των Τ/Κ, μιαν οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στα σωστά κριτήρια που προάγουν τον τελικό στόχο της διευκόλυνσης της επανένωσης της χώρας μας".

"Είναι προφανέστατο ότι η Τουρκία και η τ/κ ηγεσία δεν ενδιαφέρονται ειλικρινά για την οικονομική ανάπτυξη της τ/κ κοινότητας, αλλά κυρίως για την αναβάθμιση και τελική αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας", σημειώνει και επισύρει την προσοχή του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ "στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την αναβάθμιση του καθεστώτος της τ/κ κοινότητας στην Οργάνωση Ισλαμικής Διάσκεψης σε 'τ/κ κράτος'".

[17] (Κ) Υπουργός Εργασίας - Γενική Συνδιάσκεψη Εργασίας

Ο Υπουργός Εργασίας, ο οποίος ηγείται της κυπριακής αντιπροσωπείας στην 92η Σύνοδο της Γενικής Συνδιάσκεψης Εργασίας, απαντούσε σε δηλώσεις του Εργατικού εκπροσώπου της Τουρκίας, ο οποίος σε ομιλία του στην ολομέλεια της Συνόδου είπε ότι η κυβέρνηση της Κύπρου εφαρμόζει "εμπάργκο" σε βάρος των Τ/Κ, το οποίο πρέπει να τερματιστεί.

[18] (K) ΕΕ - Επιτροπή - Φερχόιγκεν - Λεϊλά Ζανά

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η Επιτροπή ανέκαθεν θεωρούσε ότι η κ. Ζανά και οι σύντροφοί της δεν είχαν δικαστεί με δίκαιο τρόπο και ως εκ τούτου έθετε συστηματικά το θέμα και ζητούσε την αποφυλάκιση των τεσσάρων από την τουρκική πλευρά, μέσα και από τις τακτικές εκθέσεις για την Τουρκία. Την ίδια θέση είχε, όπως επισημαίνει, και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

[19] (Κ) Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς - Αρχείο - Λειτουργία

[20] (Κ) Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς - Χρεώσεις

[21] (Κ) Σολάνα - Τουρκικό Εφετείο - Ζανά

[22] (Κ) ΟΗΕ - Απόπειρες να "νερωθεί" το ψήφισμα

Στο τελευταίο σχέδιο που παρουσίασαν οι Βρετανοί με τη συναίνεση των Αμερικανών δεν υπάρχει ακόμη ημερομηνία λήξης της θητείας της δύναμης, ούτε ημερομηνία για την υποβολή της έκθεσης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

Cyprus News Agency: News in Elot928 Greek Directory - Previous Article - Next Article