ΞΥΛΙΝΑ ΤΕΙΧΗ
14 Ιουνίου έως 10 Ιουλίου
Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΤΡΙΗΡΗΣ «ΟΛΥΜΠΙΑΣ»
ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

‘Ενα από τα μεγαλύτερα ίσως επιτεύγματα της σύγχρονης πειραματικής αρχαιολογίας έφθασε την Παρασκευή 13 Ιουνίου στην παραλία της Θεσσαλονίκης, κοντά στο Μακεδονία Παλλάς. Πρόκειται για την αθηναϊκή τριήρη «Ολυμπιάδα», που αναμένεται να καταπλεύσε στο λιμάνι της πόλης, μεταφερόμενη από το αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού «Ικαρία».

H τριήρης, που επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη με τη χορηγία του ΟΛΘ στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας «Θεσσαλονίκη ‘97», θα εκφορτωθεί αμέσως μετά την άφιξή της με πλωτό γερανό και ρυμουλκά σε ειδική εξέδρα, απ’ όπου μπορεί να την επισκέπτεται το κοινό.

Η «Ολυμπιάς», ένα ζωντανό μνημείο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ναυπηγήθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό και έχει ξεσηκώσει το παγκόσμιο ναυτικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Είναι μία αρχαία αθηναϊκή τριήρη του 5ου π.Χ. αιώνα, παρόμοια με εκείνες που ναυπηγήθηκαν μεταξύ του 650-610 π.Χ. στην Κόρινθο ή στη Σάμο, πιθανότατα από τον Κορίνθιο Αμεινοκλή.

Εκτός από την «Ολυμπιάδα», ανοιχτή για το κοινό είναι από την Τετάρτη, 18 Ιουνίου και η έκθεση ναυτικών εκθεμάτων με τίτλο «Το Πολεμικό Ναυτικό», που θα φιλοξενηθεί λίγα μέτρα πιο πέρα, στο εσωτερικό του αρματαγωγού «Ικαρία». Τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν την Τρίτη, 17 Ιουνίου, στις 20.30 από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Άκη Τσοχατζόπουλο.

Η αθηναϊκή τριήρης

Η αθηναϊκή τριήρης αποτελούσε το πανίσχυρο και εξαιρετικά γρήγορο και ευέλικτο πολεμικό πλοίο της εποχής, με κύριο μέσο τα κουπιά. Κινητήρια δύναμη στις ναυμαχίες ήταν η μυϊκή δύναμη των χεριών των 170 κωπηλατών της. Η ταχύτητά της μπορούσε να φτάσει από 9 έως 12 μίλια την ώρα. Το συνολικό πλήρωμα μαζί με τους κωπηλάτες έφτανε τους 210-216 άνδρες. Η ανώτατη διοίκηση της τριήρους ανήκε κάθε χρόνο και σε έναν πλούσιο Αθηναίο ευγενή που ονομαζόταν τριήραρχος και είχε την ευθύνη για όλες τις δαπάνες του πλοίου.Οι κωπηλάτες δεν ήταν ποτέ δούλοι ή κατάδικοι.

Για την ιστιοπλοΐα η τριήρης έφερε έναν κύριο ιστό με μεγάλο τετράγωνο πανί και ένα ακόμη μικρότερο ιστό, τον ακάτιο - προς την πλώρη- με μικρότερο πανί. Το μέγιστο μήκος ήταν 37 μέτρα και το μέγιστο πλάτος 5,20 μέτρα. Το βύθισμα ήταν περίπου 1,5 μέτρα και το εκτόπισμα περίπου 70 τόνοι.

Η «Ολυμπιάς»

Η ναυπήγηση της τριήρους «Ολυμπιάς» έγινε με τη βοήθεια των Βρετανών καθηγητών ιστορίας Ι. Μorrisson και ναυπηγικής I. Coats, μαζί με ειδικούς αξιωματικούς του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού στα ναυπηγεία του κ. Δ. Τζακάκου στο Κερατσίνι (Πέραμα).

Η ξυλεία που χρησιμοποιήθηκε για τη ναυπήγηση είναι oregon pine, γιατί τα σημερινά πεύκα δεν έχουν την ποιότητα των πεύκων που χρησιμοποιούνταν πριν 2.500 χρόνια. Ο τρόπος ναυπηγήσεως, που συνίσταται στην κατασκευή του εξωτερικού περιβλήματος και στην τοποθέτηση των νομέων στη συνέχεια, είναι μια τεχνική ξεχασμένη εδώ και χιλιάδες χρόνια. Για τη σύνδεση των διαδοχικών σανίδων του περιβλήματος μεταξύ τους χρησιμοποιήθηκαν 20.000 ειδικές ξύλινες σφήνες μεγάλης αντοχής, όπως και στα αρχαία χρόνια.

Το έμβολο της τριήρους κατασκευάστηκε χυτό από μπρούντζο σε δύο κομμάτια από ειδικό εργαστήριο κατασκευής αγαλμάτων. Τα πανιά της είναι από λινό, όπως και των αρχαίων πλοίων, το οποίο αγοράστηκε από το μοναδικό εργοστάσιο που φτιάχνει τέτοιο ύφασμα στη Σκωτία. Στο σκάφος έχουν καρφωθεί περίπου 25.000 καρφιά διαφόρων μεγεθών, όλα μπρούντζινα και δουλεμένα στο χέρι.