Η πολιτιστική κληρονομιά του Αγ. Όρους δεν περιορίζεται μόνο στα θαυμάσια αρχιτεκτονήματα και τα μοναδικά κειμήλια των Ι. Μονών, Σκητών και Κελίων αλλά εκτείνεται και στο απαράμιλλο και επίσης μοναδικό φυσικό περιβάλλον, το τοπίο, που περιβάλλει τις Ι. Μονές. Χαρακτηριστικό του Αγίου Όρους είναι η μεγάλη ποικιλία ειδών φυτών και ζώων καθώς και μορφών βλάστησης. Αυτό οφείλεται στη σχετική απομόνωση της Χερσονήσου του Άθω, στη γεωγραφική της θέση, στην ποικιλία των πετρωμάτων, στο πολυσχιδές ανάγλυφο της περιοχής και στο μεγάλο σχετικά υπερθαλάσσιο ύψος του κυρίως Άθω ο οποίος ανορθώνεται απότομα, ως κώνος, από την επιφάνεια της θάλασσας, για να φθάσει σε οριζόντια απόσταση ολίγων χιλιομέτρων το υπερθαλάσσιο ύψος των 2.033 μέτρων, αλλά και στην ποικιλία των τοπικών κλιμάτων που δημιουργούνται με το συνδυασμό των παραπάνω παραγόντων και τα οποία εκδηλώνονται στην εμφάνιση του μωσαϊκού της βλάστησης. Ενός μωσαϊκού που περιλαμβάνει τύπους βλάστησης από τους ημιερημικούς των βραχώδων ακτών με τη δενδρώδη εφόρβια, τους ευμεσογειακούς τύπους βλάστησης της αγρελιάς, του σχίνου, του φιλυκιού, της αριάς, της φράξου, της δάφνης, της κουμαριάς, ερείκης κ.λ.π. του ηποηπειρωτικούς της δρυός και της καστανιάς, της μαύρης πεύκης και της ελάτης, τους μεσοευρωπαϊκούς - ηπειρωτικούς της οξιάς και των σφενδαμνιών μέχρι τους υπαλπικούς και αλπικούς τύπους.

Πέρα όμως από την ποικιλία των ειδών και των μορφών βλάστησης, το Άγιο Όρος διαθέτει σημαντικό αριθμό ενδημικών ειδών. Το βασικότερο όμως χαρακτηριστικό είναι η φυσικότητα των οικοσυστημάτων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την ποιοτική σύνθεσή τους.

Η παρουσίαση του φυσικού περιβάλλοντος στην Έκθεση των Θησαυρών του Αγίου Όρους θα γίνει με μία φωτογραφική έκθεση η οποία θα περιλαμβάνει τέσσερις ενότητες:

Σπύρος Ντάφης

Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.