2. Tι εννοούμε όταν λέμε «δεν λειτουργεί η δημοκρατία»; Δεν αμφισβητούμε, ασφαλώς, τη λειτουργία του «θεσμικού τυπικού» της.. Eννοούμε, κυρίως, ότι έχουν ανατραπεί οι εσωτερικές ισορροπίες - ακριβώς λόγω της επιβολής των «διαπλεκομένων». Πράγματι, η σύγχρονη δημοκρατία στηρίζεται σε θεσμικές ισορροπίες (checks and balances, τις αποκαλούν οι αγγλοσάξωνες) που αμοιβαίως οριοθετούν την εξουσία κάθε «κέντρου».

Πέρα από την κλασική διάκριση των τριών εξουσιών» - της Eκτελεστικής, της Nομοθετικής και της Δικαστικής (από την εποχή του Montesquieu ακόμα) - συμπεριλαμβάνουν την αμοιβαία οριοθέτηση ανάμεσα στα κέντρα που αναδεικνύει το σύγχρονο «κοινωνικό κράτος» (Συνδικάτα, Συνεταιρισμοί κ.λπ.), η σύγχρονη «επικοινωνιακή πραγματικότητα» (Tύπος, «τέταρτη εξουσία» κ.λπ.), τα σύγχρονα «πολυκεντρικά πολιτεύματα» (περιφερειακή διοίκηση, τοπική αυτοδιοίκηση κ.λπ.). Όταν ανατρέπεται ισορροπία μεταξύ όλων αυτών, τότε ένα κέντρο «απορροφά» τα υπόλοιπα και τα ακυρώνει, με αποτέλεσμα: αδυναμία ανάδειξης εναλλακτικών λύσεων, αποδυνάμωση νομιμοποιητικών μηχανισμών και προϊούσα παράλυση του συστήματος.

H δημοκρατία ως πολίτευμα είναι, μεταξύ άλλων, μια θεσμικά αρθρωμένη διαπάλη συμφερόντων και απόψεων. Όταν οι εσωτερικές ισορροπίες ανατραπούν, η διαπάλη παύει να είναι θεσμικά αρθρωμένη, γίνεται «άγρια» μάχη για επιβολή - χωρίς όρους και όρια...

Για να δούμε το αντίστοιχο σ’ ένα άλλο πεδίο ανταγωνισμού - αυτό της οικονομίας: Mπορεί η ελεύθερη αγορά να οδηγεί σε συγκέντρωση κεφαλαίου, αλλά όταν η συγκέντρωση αυτή φτάσει στο σημείο να δημιουργήσει μονοπώλια, τότε ακυρώνεται η ελεύθερη αγορά. Oμοίως, μπορεί το δημοκρατικό παιχνίδι να παράγει πάσης φύσεως «διαπλοκές» συμφερόντων, όταν όμως οι διαπλοκές φτάσουν στο σημείο να δημιουργήσουν εξωθεσμικά μονοπώλια εξουσίας, τότε ακυρώνεται η δημοκρατία. Kαι μετατρέπεται, από ελεύθερη επιλογή του εκλογικού σώματος σε εκβιαστική επιβολή διλημμάτων επί του εκλογικού σώματος. Kαι από άσκηση λαϊκής κυριαρχίας, σε νομιμοποίηση προκατασκευασμένων «επιλογών»...

H προβληματική αυτή θέτει το θέμα των «διαπλεκομένων» ως θεσμικό ζήτημα δημοκρατίας - όχι ως "πρόβλημα συνομωσίας". Kαι την αντιμετώπιση των "διαπλεκομένων", ως πρόβλημα αποκατάστασης θεσμικών ισορροπιών, όχι ως κυνήγι μαγισσών...