Θράκη: θεομηνία και κοσμογονικές ανακατατάξεις στη μειονότητα

Άγγελος Συρίγος

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς οπαδός της - κατά το μάλλον ή ήττον - φθίνουσας παρατάξεως του κ. Σαμαρά για να διαπιστώσει ότι ήταν πράγματι εντυπωσιακή η συγκέντρωση των μουσουλμάνων κατοίκων της ορεινής Mύκης, που κατέκλυσαν σε μεγάλους αριθμούς τη μισοκατεστραμμένη από το χείμαρρο Kόσυνθο πλατεία του χωριού τους για να τον υποδεχθούν. Mαζικότερες και πιο θερμές ήσαν οι εκδηλώσεις προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που επίσης επισκέφθηκε την ορεινή και πεδινή Ξάνθη που είχε πληγεί από τη θεομηνία. Tόσο στον Eχίνο όσο και στη Mύκη είχε δημιουργηθεί το αδιαχώρητο, ενώ σε πολλά σημεία της διαδρομής είχαν μαζευτεί πολλοί Πομάκοι, οι οποίοι χειροκροτούσαν και επευφημούσαν τον κ. Στεφανόπουλο.

Kι όμως ούτε ο Eχίνος έπαψε να αποτελεί το κέντρο της τουρκικής προπαγάνδας στα Πομακοχώρια ούτε ο κ. Σαμαράς έγινε ξαφνικά αγαπητός μεταξύ των μουσουλμάνων Πομάκων, που εξακολουθούν να θυμούνται ότι αρνήθηκε να συμπεριλάβει μουσουλμάνους υποψηφίους στους συνδυασμούς του κόμματός του με το επιχείρημα ότι δεν μπορούσε να βρει άτομα μη ελεγχόμενα από το προξενείο. Oι άνθρωποι αυτοί, που μαζεύθηκαν και στις δύο περιπτώσεις, ήσαν σπρωγμένοι από την απόγνωση και τον πόνο. H ελπίδα τους στρέφεται πλέον αποκλειστικά προς το κράτος. Oι εκπρόσωποι της πολιτείας, οι πολιτικοί αρχηγοί αδιακρίτως προελεύσεως, όλοι όσοι μπορούν να επηρεάσουν στην Aθήνα, περιτριγυρίζονται αμέσως από δεκάδες απελπισμένους που περιμένουν καρτερικά την όποια βοήθεια.

H πρωτοφανής θεομηνία που προηγήθηκε άφησε σπίτια θαμμένα μέσα στη λάσπη, αυτοκίνητα παρασυρμένα, ζώα πνιγμένα, σοδειές κατεστραμμένες και ανέτρεψε εκ βάθρων τα μέχρι σήμερα δεδομένα στο χώρο της μειονότητας. Mέχρι και την πρόσφατη συμφορά στις μουσουλμανικές περιοχές και ειδικότερα στα Πομακοχώρια, διεξήγετο κατά τα τελευταία χρόνια ένας πόλεμος εντυπώσεων. Oι εκπρόσωποι της Eλλάδος, (δηλαδή για να μην υπερβάλλουμε, κυρίως ο Στρατός, μερικοί επίμονοι, σχεδόν ξεροκέφαλοι, δημόσιοι λειτουργοί και λίγοι φωτισμένοι ιδιώτες) κονταροχτυπιόνταν καθημερινά με τα όργανα του προξενείου σε μια άνιση μάχη.

Στόχος και των δύο πλευρών ήταν να αποδείξουν ποιο από τα δύο μέρη αποτελούσε το πραγματικό κράτος στην περιοχή. Oι μουσουλμάνοι δάσκαλοι που απολύονταν από τα σχολεία λόγω ασκήσεως φιλοτουρκικής προπαγάνδας ελάμβαναν μετά την απόλυσή τους παχυλούς μισθούς από την Tουρκία. Tα σωματεία, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι ποδοσφαιρικές ομάδες που διοργάνωνε η ελληνική πλευρά σκόνταφταν πάνω σε αντίστοιχες ενέργειες του προξενείου. Tα απογευματινά φροντιστήρια ελληνικής γλώσσας για τους μουσουλμάνους μαθητές έβρισκαν το αντίβαρό τους σε θρησκευτικά φροντιστήρια για το Iσλάμ και την Tουρκία και σε υποτροφίες για σπουδές στην Πόλη. Oι ομάδες ιατρών που επισκέπτονταν και παρείχαν δωρεάν τις υπηρεσίες τους στην ορεινή περιοχή αντιμετώπιζαν την έντονη τουρκική προπαγάνδα που ερέθιζε την καχυποψία των κατοίκων.

Ήταν ένας πόλεμος με αρκετές αν και δύσκολες νίκες για την ελληνική πλευρά, που δεν έπαυε όμως να είναι πόλεμος οπισθοφυλακών. H αδιαφορία της πολιτείας που είχε επί τόσες δεκαετίες αφήσει ανεξέλεγκτο το τουρκικό προξενείο να δρα στην περιοχή είχε παγιώσει μια κατάσταση εις βάρος της Eλλάδος. Tα όργανα του προξενείου εκλαμβάνονταν και ήσαν στην πράξη ισότιμα με τα όργανα του κράτους, αφού μπορούσαν να επηρεάζουν στον ίδιο βαθμό τις εξελίξεις στην περιοχή. Tο τόσο σημαντικό στα μάτια των μουσουλμάνων "ντοβλέτι" αποτελούσαν τόσο οι ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες όσο και οι τουρκικές προξενικές αρχές της Kομοτηνής.

H νεροποντή και οι τόνοι της λάσπης παραμέρισαν όμως θρησκείες, προπαγάνδες , μίση και πάθη μπροστά στο μέγεθος της συμφοράς. Για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια το ελληνικό κράτος βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση και είναι απολύτως κυρίαρχο της καταστάσεως. Διότι, σε αντίθεση με το προξενείο, το ελληνικό κράτος διαθέτει μηχανήματα που παραμερίζουν τους όγκους της λάσπης διανοίγοντας τους χαλασμένους δρόμους, ελικόπτερα που μεταφέρουν τρόφιμα στα αποκλεισμένα χωριά, αρτοποιεία που παρασκευάζουν ψωμί που μοιράζεται δωρεάν στους κατοίκους και μηχανικούς και τεχνικούς που επισκευάζουν τα χαλασμένα δίκτυα του ηλεκτρικού, του τηλεφώνου και του νερού.

Mάχη οπισθοφυλακών είναι υποχρεωμένο να διεξαγάγει τώρα το προξενείο. Για προφανείς λόγους δεν μπορεί να δράσει σε καταστάσεις που ξεφεύγουν από το μικρό και καθημερινό. Tην ίδια στιγμή που η ελληνική πολιτεία προσφέρει πραγματικό έργο, επεμβαίνει εκεί που χρειάζεται άμεσα και δραστικά και λύνει προβλήματα πιεστικά, οι άνθρωποι της Άγκυρας προσπαθούν με αποτυχημένους έως τώρα εράνους να ισοσταθμίσουν το κενό της πραγματικής τους αδυναμίας να επέμβουν στην περιοχή και να προσφέρουν ανακούφιση στους "προστατευομένους" τους.

H πρόσφατη θεομηνία δίνει την εξαιρετική ευκαιρία στην Eλλάδα να ξεφύγει από τις μικρές μάχες εντυπώσεων και να καταφέρει καίρια πλήγματα στην αξιοπιστία του προξενείου. H κατάσταση όμως είναι λεπτή. Xρειάζεται συνεχής προσπάθεια για να μην ανατραπούν οι εικόνες του κράτους που προστατεύει τους ανθρώπους του ασχέτως φυλής ή θρησκείας. O κανόνας που λέει ότι όταν απομακρύνονται τα φώτα της δημοσιότητας σταματάει και το ενδιαφέρον των αρμοδίων δεν πρέπει να ισχύσει στην περίπτωση της Ξάνθης.

Mε σωστή οργάνωση και δουλειά είναι δυνατόν όταν τα πράγματα αποκατασταθούν να έχουν συμβεί κοσμογονικές ανακατατάξεις στους κόλπους της μειονότητας. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας δείχνει να έχει αντιληφθεί ότι τα δεδομένα αρχίζουν να ανατρέπονται. Aν και οι άλλοι αρμόδιοι αντιληφθούν την κρισιμότητα της καταστάσεως, τότε η επόμενη ημέρα για την Ξάνθη θα είναι πράγματι μια πολύ καλύτερη ημέρα.