Με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ συναντήθηκε το απόγευμα στη Μαδρίτη στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, ο πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, μετά από μια αμερικανική πρωτοβουλία, η οποία σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, εκδηλώθηκε χθες το απόγευμα.

Στο κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση, οι κύριοι Σημίτης και Ντεμιρέλ επισημαίνουν με ικανοποίηση τη σύγκλιση απόψεων που επετεύχθη στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, Θεόδωρου Πάγκαλου και Ισμαήλ Τζεμ, η οποία πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της κυρίας Ολμπράιτ.

Οπως αναφέρεται στο ανακοινωθέν, ''και οι δύο χώρες θα αναλάβουν προσπάθεια να προωθήσουν τις διμερείς σχέσεις, που θα βασίζονται σε:

- Αμοιβαία δέσμευση για την ειρήνη, την ασφάλεια και την συνεχή ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας,

- Σεβασμό της κυριαρχίας της κάθε χώρας,

- Σεβασμό των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών,

- Σεβασμό στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία τους,

- Δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της επιθυμίας, ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις οφειλόμενες σε παρεξήγηση,

- Δέσμευση διευθέτησης των διαφορών τους με ειρηνικά μέσα, στη βάση αμοιβαίας συναίνεσης και χωρίς τη χρήση βίας ή την απειλή βίας.

Μιλώντας για την αμερικανική πρωτοβουλία, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνάντηση με το Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι κατά την επίσκεψη του πέρσι στις ΗΠΑ και τη συνάντησή του με το Μπιλ Κλίντον, η αμερικανική πλευρά έκανε κατά καιρούς προσπάθειες, να υπάρξει ένα κείμενο στο οποίο να αναφέρονται τα παραπάνω και ότι η Τουρκία δε θα κάνει χρήση βίας''. ''Η Τουρκία ήταν ρητά αντίθετη και υπεξέφευγε'', είπε ο κ.Σημίτης, τονίζοντας όμως ότι η σημερινή συνάντηση δεν είναι συνέχεια αυτής της προσπάθειας των ΗΠΑ, αλλά είναι πρωτοβουλία που εκδηλώθηκε αργά χθες το βράδυ.

Ο Κώστας Σημίτης υπογράμμισε ότι στο μέλλον θα ληφθούν πρωτοβουλίες, ώστε να βελτιωθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η Ελλάδα να είναι παρούσα στην περιοχή και απαντώντας σε ερώτηση του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων για το ποιες θα είναι οι επόμενες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι : ''Πάντα θα υπάρχουν πρωτοβουλίες στο πλαίσιο των επαφών, π.χ στην Ευρωπαϊκή Ευρώπη'', ενώ στην ερώτηση του Μ.Π.Ε σχετικά με το αν στη συνάντηση του με τον Τούρκο πρόεδρο παρίσταντο και άλλοι από την αμερικανική πλευρά, ο πρωθυπουργός απάντησε αρνητικά.

Σε άλλη ερώτηση, αν μετά το κοινό ανακοινωθέν θα ακολουθήσει υπογραφή συμφώνου μη επίθεσης, ο κ.Σημίτης είπε ότι αυτό δε θα γίνει, διότι ουσιαστικά αυτό το κοινό ανακοινωθέν περιέχει όσα θα περιείχε ένα σύμφωνο μη επίθεσης, λέγοντας χαρακτηριστικά : ''τι περισσότερο επί της ουσίας θα είχε;''

Οπως επισήμανε ο πρωθυπουργός, οι αρχές που καταγράφονται στο κοινό ανακοινωθέν, θα βοηθήσουν και θα προάγουν τις ελληνικές επιδιώξεις, την ειρήνη, τη συνεργασία και τη σταθερότητα στην περιοχή. Η Ελλάδα επιδιώκει, συνέχισε, σχέσεις καλής γειτονίας, με όλους τους γείτονές της και με την Τουρκία. Ο καλύτερος τρόπος, είπε, να κατοχυρώσουμε τα δικαιώματά μας είναι αυτή η αναφορά στις διεθνείς Συνθήκες και το Διεθνές Δίκαιο. Τα όποια προβλήματα και οι οποιες διαφορές υπάρχουν θα επιλύονται με εριηνικά μέσα τόνισε ο κ.Σημίτης και επισήμανε ότι ρητά αναφέρεται στο σημερινό κοινό ανακοινωθέν ότι απαγορεύεται η χρήση βίας.

''Η Τουρκία'', πρόσθεσε ο κ.Σημίτης, ''αναγνωρίζει σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο ότι η βία δεν έχει θέση στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών''. ''Πρόκειται'', είπε, ''για απόσυρση της απειλής πολέμου, η οποία είχε τεθεί ως προϋπόθεση για να συζητήσουμε. Αυτή η απειλή πολέμου σκίαζε τις σχέσεις μας με την Τουρκία και εμπόδιζε την ανάπτυξη ενός καλού κλίματος''.

Σ'αυτό το πλαίσιο, είπε ο πρωθυπουργός, πρέπει να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες. Αυτό, είπε, είναι και μια αναφορά στα γεγονότα του Ιανουαρίου του 1996, τα οποία λίγο έλειψε να προκαλέσουν σύγκρουση.

''Εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε την πολιτική ''βήμα προς βήμα'' προσέγγιση στα ελληνοτουρκικά προβλήματα'', επενέλαβε ο πρωθυπουργός, χαρακτηρίζοντας το σημερινό ανακοινωθέν ως μια πορεία πιο θετική των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είπε, ωστόσο ότι υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος και δυσκολίες, αλλά σημείωσε ότι ξεκαθαρίστηκαν ορισμένα θέματα και επιβεβαιώθηκαν ορισμένες αρχές. ''Οι σχέσεις μας με την Τουρκία'', τόνισε, ''απαιτούν συνεχή πρωτοβουλία και η Ελλάδα θα είναι παρούσα να δείχνει κατευθύνσεις και να υπερβαίνει δυσκολίες''. ''Κάναμε'', συνέχισε, ''ένα ακόμα πολύ πειστικό βήμα, ''για να δείξουμε ότι μπορούμε να καθοδηγούμε τις εξελίξεις σε ένα πλαίσιο ειρήνης στα Βαλκάνια, με φιλικές σχέσεις με όλες τις χώρες, ώστε η Ελλάδα να είναι παρούσα στην περιοχή''.