Το ΠΑΣΟΚ διέγραψε μια εντυπωσιακή τροχιά ανόδου: Από το 13,58% του 1974 έφτασε στο 48,07% του 1981, αξιοποιώντας της κρίση αντιπροσώπευσης που εκδηλώθηκε στην Ελλάδα στην περίοδο 1976-80 και δημιούργησε ένα νέο "συνασπισμό" εξουσίας που τον αποτελούσαν δυνάμεις της εργατικής, αγροτικής και μικρο-μεσαίας αστικής τάξης που δεν "καλύπτονταν" από τα κόμματα της διασπασμένης Αριστεράς και απέβλεπαν στην κατάλυση της κυριαρχίας της συντηρητικής παράταξης και σε μία αλλαγή του κοινωνικού και πολιτικού τοπίου.

Αυτή την διάχυτη ριζοσπαστικοποίηση των λαϊκών μαζών κατάφερε να εκφράσει το ΠΑΣΟΚ που παρά τις ιδιομορφίες, τις υπερβολές και τις εσωτερικές του τριβές, βρήκε μία ευρύτατη ανταπόκριση στο εκλογικό σώμα και ανέλαβε από το 81 ως το 89 κυβερνητικές ευθύνες, προωθώντας ορισμένες αξιοσημείωτες εκσυγχρονιστικές θεσμικές αλλαγές (μείωση ορίου ηλικίας τόσο για την αστική όσο και για την εκλογική ενηλικίωση στα 18 χρόνια, πολιτικός γάμος, νομική ισότητα των δύο φύλων, ενίσχυση τοπικής αυτοδιοίκησης, αναγνώριση εθνικής αντίστασης, διεύρυνση του κράτους πρόνοιας κλπ) καθώς και την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Το αναθεωρητικό διάβημα του ΠΑΣΟΚ (1985), αμφιλεγόμενο κυρίως γιατί συνδέθηκε με την "απομάκρυνση" του Π.τ.Δ. Κ.Καραμανλή, την πρόταση ως νέου Π.τ.Δ. του Χρήστου Σαρτζετάκη και τις διαδικασίες εκλογής του που αμφισβητήθηκαν από τη "Νέα Δημοκρατία", κατέληξε τελικά, αν και θεωρήθηκε καρπός όχι ώριμης πολιτικής διεργασίας, στην διαμόρφωση (για πρώτη φορά στην Ελληνική συνταγματική ιστορία σύμφωνα με τους ορισμούς του συνταγματικού κειμένου) ενός νέου καταστατικού χάρτη που διέθετε πλέον διευρυμένη συναίνεση: Το Σύνταγμα 1975/1986, διατυπωμένο μάλιστα στη σύγχρονη ζωντανή νεοελληνική γλώσσα, ισχύει από τις 14.3.86 και εφαρμόζεται μέχρι σήμερα αδιατάρακτα.