ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (30-12-99)

Πληροφοριακός πολτός

Στην εκπνοή του αιώνα και ενώ ήδη έχει αρχίσει να αλλάζει τα δεδομένα στον οπτικοακουστικό τομέα η ψηφιακή τεχνολογία στις Βρυξέλλες, πολιτικοί και τεχνοκράτες βρίσκονται ακόμη σε σύγχυση για το ποιοι θα είναι οι μελλοντικοί εκείνοι κανόνες στους οποίους θα πρέπει να υπόκεινται οι κρατικοί τηλεοπτικοί οργανισμοί, ώστε να συνεχίσουν το ρόλο τους, αλλά ενταγμένοι στη λογική της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Πάντως, οι περισσότερες κρατικές τηλεοράσεις της Ευρώπης έχουν ήδη αναπτύξει μια δυναμική επιχειρηματική πολιτική, προλαβαίνοντας ακόμη και τις κινήσεις των ιδιωτών. Το BBC, για παράδειγμα, με το 24ωρο ειδησεογραφικό διεθνές του κανάλι ή στη Γερμανία δύο ειδικού περιεχομένου κανάλια ένα παιδικό και το Phoenix έχουν στηριχτεί στην κρατική χρηματοδότηση και τα έχουν πάει πολύ καλά, γεγονός που έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών από του ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στον ίδιο χώρο και θεωρούν ότι υφίστανται αθέμιτο ανταγωνισμό από το κράτος. Ο διάλογος πάντως για τον ρόλο των δημόσιων οργανισμών και τα όριά τους δεν κατέληξε, ενώ ακόμη ίσχυε η αναλογική τεχνολογία, πόσο μάλλον τώρα με την ψηφιακή που οι δυνατότητες γίνονται απεριόριστες. Οι ίδιοι οι τηλεοπτικοί οργανισμοί πάντως βρίσκονται σε απορία σχετικώς με το μέλλον τους. Αν έπρεπε οπωσδήποτε να φανταστούμε ωστόσο ως κοινό τι θα φέρει το μόνο που θα λέγαμε με σιγουριά θα ήταν, πως θα φέρει «κι άλλες πληροφορίες». Οι κοινωνίες μας είναι κοινωνίες «υψηλής πυκνότητας πληροφοριών» και θα παραμείνουν τέτοιες, καθώς η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία υπόσχεται στον πολίτη του μέλλοντος ένα ωραίο «σύμπαν» από συσκευές και κουμπιά, χάρη στα οποία θα «βαλσάρει» μάλλον βαριεστημένα από κανάλι σε κανάλι και από ραδιοφωνικό σταθμό σε ραδιοφωνικό σταθμό, χωρίς να παραλείψει και τις «πίστες» της οθόνης του κομπιούτερ του. Η καινούργια ψηφιακή τεχνολογία υπόσχεται πάντως το «θαύμα», αλλά ακόμη δεν έχουν διασκεδαστεί οι φόβοι ότι μαζί με αυτό θα έρθει και η οριστική μας αποτελμάτωση σ' ένα σύμπαν πληροφοριακού πολτού, αδιαχώριστου και γι' αυτό άχρηστου στην πραγματικότητα. Πάντωςμ ο Τζον Κην επιμένει πως «η δυνατότητα των μέσων επικοινωνίας να διαμορφώνουν τη ζωή μας είναι περιορισμένη και παρά το βαθιά χειραγωγικό χαρακτήρα τους, η μοίρα τους είναι να παραμείνουν μέσα επικοινωνίας και αμφισβήτησης». Ο μεγαλύτερος φόβος είναι πάντως ότι η αύξηση των καναλιών θα καταστήσει τον ανταγωνισμό άγριο και αυτό δεν μπορεί να μην έχει επίπτωση στην ποιότητα του προγράμματός τους και επί πλέον η ακριβή τεχνολογία θα δημιουργήσει κανάλια-γίγαντες, που θα εκπέμπουν σε όλο τον κόσμο, θα έχουν στόχο δισεκατομμύρια τηλεθεατές και τεράστια κέρδη. Αυτή η αγορά φυσικά θα αποστρέφεται την πολυμορφία, τη διαφορά, την σκέψη. Ισως, τελικώς, στο μέλλον να μην είμαστε παρά μέλη αυτού του τεράστιου τηλεοπτικού κοινού, το οποίο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του αμερικανικού CBS Χάουαρντ Στρίνγκερ, εξαντλημένο θα περιπλανάται από κανάλι σε κανάλι αναζητώντας ένα είδος υπό εξαφάνιση, την πρωτοτυπία.

Γράφει η Πόπη Διαμαντάκου