.

ΣΧΟΛΙΟ Του Κ.Ι. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ (30-12-99)

Θέμα τουρκικής επιλογής

Γίνεται λόγος αυτές τις ημέρες, στην Αθήνα και στη Λευκωσία, από κυβερνητικούς παράγοντες για την ανάγκη να «εμπλακούν» οι ΗΠΑ στο Κυπριακό με την κατάθεση «νέων ιδεών», καθώς και για την ανάγκη να «επηρεάσει» η Αγκυρα τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ραούφ Ντενκτάς προς μια θετική κατεύθυνση, εν όψει νέου γύρου συνομιλιών (στις 27 Ιανουαρίου). Το ερώτημα που μπορεί, όμως, να τεθεί στην παρούσα φάση, αφορά το κατά πόσον είναι δυνατόν να συμβούν τα παραπάνω, έτσι ώστε να ανοίγουν δρόμοι για μια ουσιαστική πρόοδο στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Για να έχει ενδιαφέρον μια αμερικανική «εμπλοκή» στο Κυπριακό με την εμφάνιση «νέων ιδεών», θα πρέπει αυτό να συμπέσει με μία μείζονα αλλαγή της τουρκικής πολιτικής στο Κυπριακό. Τι μπορεί να αποφέρουν οι «νέες ιδέες των Αμερικανών (ή των Βρετανών ή άλλων) όσο η Αγκυρα ζητεί δύο κράτη στην Κύπρο, υπό συνομοσπονδία και ξεκάθαρα αρνείται τη μια κυριαρχία και την Ομοσπονδία; Στην υπόθεση του Κυπριακού δεν έχουν λείψει οι «ιδέες» στη διάρκεια πολλών ετών διαπραγματεύσεων για μια λύση του προβλήματος. Και είναι γνωστό στη διπλωματική σκηνή, ότι σχέδια λύσης με ουκ ολίγες «τεχνικές» παραλλαγές δεν λείπουν. Αν το αδιέξοδο συνεχίζεται στο Κυπριακό, αυτό οφείλεται στην αρνητική βούληση της Τουρκίας να συνεργαστεί για μια λύση. Το παραδέχονται αυτό πλέον όλοι οι διεθνείς διαμεσολαβητές σ' αυτή την υπόθεση. Το γνωρίζουν αυτό βεβαίως και οι Αμερικανοί, οι οποίοι έχουν ήδη «εμπλακεί» με το Κυπριακό -και στο πρόσφατο παρελθόν- χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Πώς μπορεί επίσης να γίνεται λόγος, στην παρούσα φάση, για την ανάγκη να «επηρεάσει» τον κ. Ντενκτάς η Αγκυρα, προς κάποιες διαλλακτικές απόψεις; Πώς να αλλάξει η τουρκική ηγεσία τις θέσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη, εφόσον αυτές οι θέσεις του είναι και δικές της; Και δεν είναι έως τώρα ξεκάθαρος ο Τούρκος πρωθυπουργός κ. Ετσεβίτ στις απόψεις που δημοσίως εμφανίζει για το Κυπριακό ή ο κ. Τζεμ ή ο κ. Ντεμιρέλ; Σίγουρα η «ευρωπαϊκή» πολιτική του τουρκικού καθεστώτος είναι ασύμβατη με τη συνέχιση της αδιάλλακτης πολιτικής της στο Κυπριακό και της προκαλεί ήδη κάποια προβλήματα στη διεθνή σκηνή. Αλλά είναι ζήτημα τουρκικής επιλογής, μια αλλαγή θέσης σ' αυτή την υπόθεση. Στο κενό θα πέσει κάθε «νέα ιδέα» αν η Αγκυρα δεν αλλάξει στρατηγική στο Κυπριακό. Και δεν είναι δυνατόν να λέγεται, ότι μπορεί να είναι ο «σκληρός» κ. Ντενκτάς η αιτία για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο.