ΑΠΟΨΕΙΣ (30-12-99)

Mην εφησυχάζετε. Ο ιός -ή μάλλον το σφάλμα- της χιλιετίας καραδοκεί και απειλεί να καταστρέψει τα πάντα. Ο καπιταλισμός κινδυνεύει να πάθει ό,τι δεν έπαθε από την επανάσταση των μπολσεβίκων. Και δεν αρκεί να πάρετε τα λεφτά από τις τράπεζες. Η αναστάτωση στους υπολογιστές και στα διεθνή δίκτυα μπορεί να καταστρέψει και το ίδιο το χρήμα, να το στερήσει από κάθε αντίκρισμα. Οι προνοητικοί δεν αρκούνται, λοιπόν, στην ανάληψη των χρημάτων τους. Μόλις ξεμπλέξουν από την ουρά στην τράπεζα, στήνονται στην ουρά στο σούπερ μάρκετ και μετατρέπουν τα χρήματα σε αγαθά. Ωστε από την Πρωτοχρονιά να είναι πανέτοιμοι για την επιστροφή στην ανταλλακτική οικονομία, από την οποία απειλείται ο πλανήτης ολόκληρος.

Δεν το εννοώ, φυσικά. Απλώς έχω την εντύπωση ότι γινόμαστε υπερβολικοί με τη συζήτηση περί «μαζικών» αναλήψεων των καταθέσεων από τις τράπεζες (που ως κίνηση θα ήταν άκρως επικίνδυνη γιά την ομαλή λειτουργία τους) και με τις καταστροφολογικές θεωρίες, που απηχούν μάλλον τα παραδοσιακά σύνδρομα δυσμενών προφητειών σε κάθε «συμβολική» ημερομηνία, παρά τις πραγματικές ανησυχίες των ειδικών.

Kαι στην υπερβολή αυτή νομίζω ότι τα σκήπτρα κατέχουν τα μέσα ενημέρωσης και όχι το κοινό, που δεν φαίνεται να αντιδρά με πανικό - και ασφαλώς θα αντιδρούσε ακόμη πιο ψύχραιμα, αν δεν βομβαρδιζόταν με ρεπορτάζ πανικού για το θέμα αυτό από τον Τύπο. Οσο για τις ουρές στα ταμεία και στα μηχανήματα συναλλαγής των τραπεζών, είναι μάλλον φυσικές τέτοιες μέρες. Τέλος μήνα με πληρωμές συντάξεων, ενοικίων και λοιπών υποχρεώσεων, αλλά και μέρες, που ο καθένας έχει ανάγκη μετρητών, είτε για να γιορτάσει είτε για να... παίξει· και καθώς οι τράπεζες δεν θα λειτουργήσουν αύριο, οι συναλλαγές συμπιέζονται στις υπόλοιπες μέρες.

Aυτό, πάντως, το σφάλμα της χιλιετίας δεν σας έχει προξενήσει κάποια εντύπωση; Στο κάτω-κάτω οι υπολογιστές δεν εφευρέθηκαν ούτε αναπτύχθηκαν (και δη εν δικτύω) πριν από εκατό χρόνια, αλλά σχετικά πρόσφατα. Αυτοί οι μάγοι, που εκπόνησαν τα λογισμικά συστήματα, δεν σκέφθηκαν ότι, αν συν θεώ διαψεύδονταν οι μάντεις κακών, κάποια όχι τόσο μακρινή στιγμή το... κοντέρ θα έγραφε 2000; Τόσο απρόσμενο ήταν, που τους διέφυγε; Τι διάολο, μόνο στα μονοπώλια και την κατάπνιξη του ανταγωνισμού δεν τους ξεφεύγει τίποτε;

Σε αρμονία με το πνεύμα των ημερών, σας μεταφέρω τη συνωμοσιακή ερμηνεία, αυθεντική από τα χείλη ανθρώπου, που βλέπει «στήσιμο» και κακό πίσω από τα πάντα - και όχι μόνο πίσω από το ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Το σφάλμα της χιλιετίας επινοήθηκε εκ προθέσεως. Το έκαναν επίτηδες οι επιχειρήσεις κατασκευής υπολογιστών και λογισμικού, ώστε στη συνέχεια να χρυσοπληρωθούν, για να εκπονήσουν τα προγράμματα αντιμετώπισης του προβλήματος.

Eπειδή, όμως, αυτή η ερμηνεία είναι μάλλον υπερβολική, αλλά και επειδή εκ πεποιθήσεως έχω μία τάση να αποδέχομαι τη βλακεία ή το λάθος ως συχνότερο φαινόμενο από τον εντυπωσιακής εμπνεύσεως δόλο, πρέπει να υπογραμμίσω ότι και στην περίπτωση του σφάλματος της χιλιετίας επικρατεί η εκδοχή της αβλεψίας παρά εκείνη της συνωμοσίας. Αρμόζει, μάλιστα, σχετικό ανέκδοτο:

Aμερικανός επιχειρηματίας, λέει το ανέκδοτο, μισθώνει ένα ισχυρό ελικόπτερο για μία μακρινή πτήση. Στη διάρκειά της, πέφτει σε πυκνή ομίχλη και ηλεκτρική θύελλα. Τα όργανα προσανατολισμού παραλύουν, ο πιλότος δεν έχει ιδέα πού βρίσκονται, όταν αίφνης διακρίνουν μπροστά τους έναν ουρανοξύστη και, μέσα από τα τζάμια του, κάποιους ανθρώπους. Με προτροπή του πιλότου, ο επιχειρηματίας, που θυμάται τα στρατιωτικά του, πιάνει ένα φακό και με Μορς απευθύνει στις σκιές το αγωνιώδες ερώτημα: «Πού βρισκόμαστε;» Ω του θαύματος, έπειτα από λίγο έρχεται, με φωτεινά σήματα, η απάντηση: «Βρίσκεσθε σε ένα ελικόπτερο». «Σωθήκαμε!», αναφωνεί ο πιλότος και, με γρήγορους χειρισμούς, κατευθύνει το σκάφος, μέσα στην ομίχλη, σε γειτονικό ελικοδρόμιο, όπου προσγειώνονται ασφαλείς...

«Μα πώς έβγαλες άκρη από την ηλίθια αυτή απάντηση;», ρωτά ο επιχειρηματίας μετά τη σωτηρία. «Κατάβαλα ότι είμαστε στον πύργο της Μάικροσοφτ και επειδή ξέρω τη Φιλαδέλφεια σαν τη τσέπη μου, όλα έγιναν εύκολα», απαντά ο πιλότος. «Μα πώς στο καλό το κατάλαβες;», επιμένει απορών ο επιχειρηματίας. «Μόνο αυτών οι απαντήσεις», τον αφοπλίζει ο πιλότος, «μπορούν να είναι τόσο ακριβείς και τόσο άχρηστες»...

Eστω κι έτσι, ας ξεπεραστεί το σφάλμα ανώδυνα, ν' ανέβουν οι μετοχές της πληροφορικής να φάμε ψωμί...

Eκτός αν γίνει κανένα θείο λάθος και γράψει η ΕΛΤΡΑΚ στο ταμπλό 20.000 αντί για 4.800 - και δούμε φως από εκεί..

Oπως καταλάβατε, η στήλη... δεν συμμερίζεται τη μανία με τη Σοφοκλέους. Επειδή, όμως, κατά σύμπτωση !), ήρθε ο λόγος στο Χρηματιστήριο, μήπως προσέξατε μια «κοινωνική» ειδησούλα; Ο Γουόρεν Μπάφετ, μεγιστάνας της αμερικανικής αγοράς, δώρισε σε φιλανθρωπικά σωματεία 2.500 μετοχές της εταιρείας του, αξίας 134 εκατομμυρίων δολαρίων. Επειδή δεν είμαι πολύ νορμάλ, οι φιλανθρωπίες του εν λόγω γίγαντος με αφήνουν παντελώς αδιάφορο, έκανα όμως μια διαιρεσούλα: διότι η είδηση σημαίνει ότι μία μετοχή της εταιρείας κάνει 53.600 δολάρια, ήτοι 17,5 εκατομμύρια δραχμές! (Μπορώ να σας πληροφορήσω ότι είχε φθάσει και γύρω στις 80.000 δολάρια.)

Kαλά, αυτός ο πολύς κ. Μπάφετ δεν έχει ακούσει περί εμπορευσιμότητος; Και αν αυτός αδιαφορεί, δεν υπάρχει στις γενικές συνελεύσεις κάποιος Αμερικανός... κ. Καραγκούνης να εισηγηθεί ένα σπλιτ στα... χίλια - για αρχή;

Mη βιαστείτε, πάντως, να εξυμνήσετε τη Γουόλ Στρητ σε σύγκριση με τη Σοφοκλέους. Γιατί και η Γουόλ έχει τις δικές της τρελές πορείες, όπως π.χ. την «Αμέρικα ον Λάιν» με άνοδο 80.000% τα τελευταία δέκα χρόνια.

Περισσότερο αρμόζουσα θα ήταν μια άλλη σύγκριση με τις ΗΠΑ. Τις έχετε ποτέ δει να κάνουν πρόωρες εκλογές; Ή αυτή η χώρα δεν αντιμετωπίζει ποτέ... εθνικά θέματα, με αποτέλεσμα το Σύνταγμά της να έχει παραβλέψει το σχετικό ζήτημα; Μου ήρθε στο νου, επειδή άρχισαν οι αναλύσεις της δήλωσης του κ. Σημίτη ότι δεν κάνει εκλογές «αν δεν κλειδώσει η ΟΝΕ». Ενώ η δήλωση είναι απλούστατη. Ο άνθρωπος εννοούσε ότι, μόλις κρίνει ευνοϊκές τις περιστάσεις για την επανεκλογή του, θα πει ότι κλείδωσε η ΟΝΕ και θα επισπεύσει τις εκλογές. Πρώτη φορά θα είναι;

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ