ΣΚΕΨΕΙΣ (28-12-99)

Διακοπή

Η ιδέα του Μιλένιουμ έχει διαποτίσει τα δώρα των ημερών: ημερολόγια, κηροπήγια, ακόμη και μπλουζάκια γνωστών σχεδιαστών έχουν κοπεί και ραφτεί στο σχήμα της αναμονής. Θριαμβευτικά αναμνηστικά από το μέλλον μας, κούπες για να πίνουμε καφέ το νέο αιώνα, όλα με τη γνωστή ημερομηνία τυπωμένη ή σκαλισμένη στην επιφάνεια. Ανάμικτα συναισθήματα: δέος για τον «μηδενισμό» του χρόνου, ενθουσιασμός για το απολύτως νέο. Τα δωράκια προσαρμόζονται στο ευρύ συναισθηματικό τοπίο. Καταγράφουν τη χαρά και την ανησυχία, τη διάθεση εορτασμού, την ανάγκη να καταναλώνουμε έξυπνα τα πάντα. Ακόμη και το χρόνο. Ανάμεσα στα δώρα που καταγράφουν με επισημότητα το πέρασμα στο 2000, ανακάλυψα κι ένα απλό, ασπρόμαυρο κερί μ' ένα μήνυμα γραμμένο στην επιφάνειά του: «για μπλακ-άουτ 48 ωρών». Ενα κερί για την απευκταία περίπτωση της διακοπής ρεύματος. Στη θέα του ανακαλείς όλα τα σενάρια γύρω από τον «ιό του 2000», τους φόβους των τελευταίων μηνών για διακοπές ηλεκτροδότησης, προβλήματα στις πτήσεις, στα νοσοκομεία, στα φανάρια των δρόμων. Το κερί δεν σκοπεύει να σε τρομάξει, αλλά αντιθέτως σε κάνει σχεδόν να ονειρεύεσαι καταστάσεις κινδύνου. Δρα απελευθερωτικά και σαφώς πιο βαθιά από τα εσχατολογικής κατευθύνσεως άρθρα εφημερίδων και περιοδικών. Ενα μοντέρνο κερί για μοντέρνους φόβους. Αλλά και για μοντέρνα διλήμματα: όσο χρειάζεται το φως ο άνθρωπος, άλλο τόσο χρειάζεται το σκοτάδι. Μερικές φορές το προσδοκά κιόλας. Το κερί θα μπορούσε να απευθύνεται στη μύχια αμφιβολία μας γύρω από τον πολιτισμένο κόσμο. Μήπως θα μας άξιζε μια διακοπή ηλεκτροδότησης, μια ανατροπή του σκηνικού; Μήπως η επιστροφή σε ό,τι πιο πρωτόγονο είναι η κρυφή συλλογική μας φαντασίωση; Ο ναυαγός επαγρυπνά μέσα μας: ζητάει το κερί και τα βασικά υλικά από τα οποία θα μπορέσει να ξαναφτιάξει τον κόσμο, αν ποτέ διαλυθεί ολοσχερώς. Μόνοι μας έχουμε καλλιεργήσει τους νεους φόβους της νέας, ολόδικής μας εποχής. Τα καταστροφολογικά σενάρια προκαλούν, κατά βάθος, ένα είδος ανεξήγητης αγαλλίασης: αν υποθέσουμε ότι ο κόσμος σκοτεινιάσει για λίγο, τότε το φως θα αποκτήσει ξανά την ιδιαίτερη αξία του, η θερμότητα επίσης. Λες και προσδοκάμε, πράγματι, την αναγέννηση μετά το σύγχρονο μεσαιωνικό σκοτάδι της ευημερίας, του χρηματιστηρίου και της σπασμωδικής κατανάλωσης.

Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ