Η μεγάλη απώλεια
Ανεξαρτήτως αιτίων και αφορμών, μια διαπίστωση δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από τα συμβαίνοντα στο χώρο της δημοσίας εκπαιδεύσεως. Το δημόσιο σχολείο εδώ και δύο χρόνια «καίγεται». Υποβαθμίζεται, χάνει την αξιοπιστία του, παύει να αποτελεί έναν εγγυημένο χώρο μαθήσεως και μεταδόσεως γνώσεως. Υποβαθμίζεται σταθερά. Υποχωρεί ως θεσμός, με αποτέλεσμα να κερδίζουν σε αξιοπιστία και κέρδη τα ιδιωτικά σχολεία και τα φροντιστήρια, τα οποία σταθερά λειτουργούν ως υποκατάστατα του ξεθωριασμένου δημοσίου σχολείου. Το άλλοτε κραταιό δημόσιο σχολείο, τη δόξα του οποίου ζήλευαν άπαντα τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, έφθασε στις ημέρες μας να είναι συνώνυμο της αγραμματοσύνης και της τεμπελιάς. Οι όροι και οι συνθήκες, δε, τείνουν να μεταβληθούν. Τα ιδιωτικά σχολεία περιβάλλονται, πλέον, από φήμη ισχυρή, συγκεντρώνουν στις τάξεις τους τους καλύτερους μαθητές και όσο περνά ο χρόνος μεταβάλλονται σε κύριους φορείς της εκπαιδευτικής διαδικασίας, από συμπληρωματικό στοιχείο της εκπαιδεύσεως που ήταν μέχρι πριν από μερικά χρόνια. Με λίγα λόγια και σταράτα, το δημόσιο σχολείο χάλασε, έπαψε να συγκινεί, δεν αποτελεί πια σημείο αναφοράς, όπως παλαιότερα. Σπάνια κανείς μνημονεύει δημόσιο σχολείο ως υπόδειγμα εκπαιδευτηρίου, ενώ παλαιότερα ήταν ο κανόνας και άκουγες τον έναν ή τον άλλον να υπερηφανεύεται ότι αποφοίτησε από εκείνο ή το άλλο σχολείο. Και βεβαίως μαζί με το δημόσιο σχολείο έχασε και η ελληνική κοινωνία μια βάση κάμψεως ή καλύτερα αμβλύνσεως των κοινωνικών ανισοτήτων. Η ύπαρξη κραταιάς δημοσίας εκπαιδεύσεως λειτουργούσε ως εγγύηση της παροχής ίσων ευκαιριών για όλα τα ελληνόπουλα, πλούσια ή φτωχά. Η υποβάθμιση σήμερα του δημόσιου σχολείου είναι ίσως το μεγαλύτερο πλήγμα εις βάρος των φτωχότερων και λαϊκότερων κοινωνικών στρωμάτων. Πρώτοι οι φτωχοί και οι ασθενέστεροι πλήττονται από την κατάπτωση της δημοσίας εκπαιδεύσεως. Τα φτωχότερα παιδιά, εκείνα που ίσως θέλουν, έχουν το ζήλο και τα κίνητρα να μάθουν, δεν θα βρουν τις κατάλληλες εκπαιδευτικές ευκαιρίες ν' αλλάξουν τη ζωή τους, γιατί προφανώς δεν θα έχουν την οικονομική δυνατότητα να μετεγγραφούν σ' ένα αυστηρό και -τέλος πάντων- με πλήρη εκπαιδευτική παραγωγή, ιδιωτικό σχολείο. Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξει κάποιος ότι τα προηγούμενα χρόνια και ιδιαίτερα τα δύο τελευταία, η χώρα μας απώλεσε μία από τις πιο σημαντικές δημοκρατικές μεταπολεμικές κατακτήσεις της. Την ίση συμμετοχή όλων των παιδιών της στο αγαθό της εκπαιδεύσεως. Αν τούτο δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν όσοι αυτοπροσδιορίζονται στις μέρες μας ως «αριστεροί», τότε κάτι έχει αλλάξει δραματικά στον τόπο τούτο και δεν το έχουμε κατανοήσει...