ΠΡΟ-ΒΟΛΕΣ (26-10-99)

Βιβλία και βραβεία
Μεγάλα βιβλιοπωλεία, λίγοι εκδοτικοί οίκοι που υπογράφουν το μεγαλύτερο αριθμό από το σύνολο των εκδόσεων κάθε χρονιάς, αγορές εκδοτικών οίκων από μεγάλα συγκροτήματα, βιβλία -ελάχιστα- που ζαλίζουν συγγραφείς και εκδότες με τα νούμερα που καταρρίπτουν στην αγορά των μπεστ-σέλερ. Είναι η σύντομη εικόνα του ελληνικού -και διεθνούς- εκδοτικού τοπίου. Μια εικόνα γιγαντισμού και ομοιομορφίας που δεν περιορίζεται μόνο στο χώρο του βιβλίου, αλλά αφορά κάθε δημόσια ή ιδιωτική συμπεριφορά, αγαθό ή προτίμηση. Μέσα σ' αυτό το κλίμα δίνεται η μάχη για την προβολή όσο το δυνατόν περισσότερων από τα βιβλία που κυκλοφορούν. Εφημερίδες, περιοδικά, ηλεκτρονικός Τύπος, διαφημίσεις, «συστρατεύονται» σ' αυτή την προσπάθεια. Κάθε μάχη όμως έχει και τα βραβεία της. Η Πολιτεία έχει θεσπίσει το θεσμό των κρατικών λογοτεχνικών βραβείων, επιλέγοντας, μέσω των επιτροπών, τα βιβλία που ξεχώρισαν. Τι σχέση έχει το εκδοτικό τοπίο με τα κρατικά λογοτεχνικά βραβεία; Στην ουσία καμία, αν και θα έπρεπε. Φταίνε τα βραβεία; Σε καμία περίπτωση. Το πρόβλημα εντοπίζεται στη διαδικασία του θεσμού. Η επιλογή γίνεται, τυπικά, από τον ετήσιο κατάλογο της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ομως, ελάχιστα από τα βιβλία που κυκλοφόρησαν συζητούνται και ασφαλώς λιγότερα απ' όσα θα άξιζε να προσεχθούν. Οσο για τις νέες συνθήκες στο χώρο της λογοτεχνίας, απλώς αγνοούνται. Οταν, για παράδειγμα, όλο και περισσότεροι καταπιάνονται με το μυθιστόρημα, γιατί οι πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς να κρίνονται μαζί με τους ήδη καταξιωμένους ή έστω τους παλαιούς στο μυθιστόρημα, το διήγημα ή την ποίηση - διαδικασία που αδικεί τόσο τους πρωτοεμφανιζόμενους όσο και τους παλαιότερους; Οπως αγνοούνται και νέα είδη βιβλίων και γραφής. Τα κρατικά βραβεία δείχνουν άτολμα και κουρασμένα. Αφορούν το στενό κύκλο εκδοτών και συγγραφέων και ελάχιστα επηρεάζουν ακόμη και την αγορά, αφού συχνά τα βραβευμένα βιβλία δεν βρίσκουν περισσότερους αναγνώστες. Μετά τα βραβεία για τον κινηματογράφο, μήπως ήρθε η ώρα της ανανέωσης και για τα βραβεία λογοτεχνίας;
ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ

	ΠΡΟ-ΒΟΛΕΣ (26-10-99)
Βιβλία και βραβεία	Μεγάλα βιβλιοπωλεία, λίγοι εκδοτικοί οίκοι που υπογράφουν το μεγαλύτερο αριθμό από το σύνολο των εκδόσεων κάθε χρονιάς, αγορές εκδοτικών οίκων από μεγάλα συγκροτήματα, βιβλία -ελάχιστα- που ζαλίζουν συγγραφείς και εκδότες με τα νούμερα που καταρρίπτουν στην αγορά των μπεστ-σέλερ. Είναι η σύντομη εικόνα του ελληνικού -και διεθνούς- εκδοτικού τοπίου. Μια εικόνα γιγαντισμού και ομοιομορφίας που δεν περιορίζεται μόνο στο χώρο του βιβλίου, αλλά αφορά κάθε δημόσια ή ιδιωτική συμπεριφορά, αγαθό ή προτίμηση. Μέσα σ' αυτό το κλίμα δίνεται η μάχη για την προβολή όσο το δυνατόν περισσότερων από τα βιβλία που κυκλοφορούν. Εφημερίδες, περιοδικά, ηλεκτρονικός Τύπος, διαφημίσεις, «συστρατεύονται» σ' αυτή την προσπάθεια. Κάθε μάχη όμως έχει και τα βραβεία της. Η Πολιτεία έχει θεσπίσει το θεσμό των κρατικών λογοτεχνικών βραβείων, επιλέγοντας, μέσω των επιτροπών, τα βιβλία που ξεχώρισαν. Τι σχέση έχει το εκδοτικό τοπίο με τα κρατικά λογοτεχνικά βραβεία; Στην ουσία καμία, αν και θα έπρεπε. Φταίνε τα βραβεία; Σε καμία περίπτωση. Το πρόβλημα εντοπίζεται στη διαδικασία του θεσμού. Η επιλογή γίνεται, τυπικά, από τον ετήσιο κατάλογο της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ομως, ελάχιστα από τα βιβλία που κυκλοφόρησαν συζητούνται και ασφαλώς λιγότερα απ' όσα θα άξιζε να προσεχθούν. Οσο για τις νέες συνθήκες στο χώρο της λογοτεχνίας, απλώς αγνοούνται. Οταν, για παράδειγμα, όλο και περισσότεροι καταπιάνονται με το μυθιστόρημα, γιατί οι πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς να κρίνονται μαζί με τους ήδη καταξιωμένους ή έστω τους παλαιούς στο μυθιστόρημα, το διήγημα ή την ποίηση - διαδικασία που αδικεί τόσο τους πρωτοεμφανιζόμενους όσο και τους παλαιότερους; Οπως αγνοούνται και νέα είδη βιβλίων και γραφής. Τα κρατικά βραβεία δείχνουν άτολμα και κουρασμένα. Αφορούν το στενό κύκλο εκδοτών και συγγραφέων και ελάχιστα επηρεάζουν ακόμη και την αγορά, αφού συχνά τα βραβευμένα βιβλία δεν βρίσκουν περισσότερους αναγνώστες. Μετά τα βραβεία για τον κινηματογράφο, μήπως ήρθε η ώρα της ανανέωσης και για τα βραβεία λογοτεχνίας; ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ