ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (13-10-99)

Ο Πατριάρχης και οι άλλοι...

Στα χθεσινά φύλλα δημοσιεύθηκαν δύο αποκαλύψεις που αφορούν άμεσα τον Αρχιεπίσκοπο κ. Χριστόδουλο και έμμεσα ολόκληρη την Ιεραρχία, που είναι και η κεφαλή της Εκκλησίας. Η μία είναι η «τρίτη επιστολή» του Οικουμενικού Πατριάρχη προς τον κ. Αρχιεπίσκοπο κ. Χριστόδουλο, την οποία κατά αποκλειστικότητα δημοσίευσε η «Κ». Η δεύτερη αποκάλυψη είναι η κατάθεση του Μητροπολίτου Θηβών κ. Ιερωνύμου στον ανακριτή, την οποία, επίσης κατά αποκλειστικότητα, δημοσίευσε η νέα εφημερίδα «Ορθοδοξία» (αξιολογότατο εγχείρημα), της οποίας το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε ακριβώς χθες.

Αφήνουμε κατά μέρος, για την ώρα, την κατάθεση του κ. Ιερωνύμου. Αλλά αν αυτά τα οποία καταγγέλλει συνέβησαν πραγματικά (και φαίνεται δυστυχώς ότι συνέβησαν), τότε η εκλογή του κ. Χριστόδουλου είναι μάλλον προϊόν παρασκηνιακών διαπλοκών, παρά της... επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος! Κανείς ωστόσο δεν είναι αιθεραβάμων: «Ο γέγονε, γέγονε». Ο κ. Χριστόδουλος είναι ευφυής άνθρωπος, πολλοί τον θεωρούν χαρισματικό, εμείς θα διαφωνήσουμε, όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί όλοι οι «χαρισματικοί», προξένησαν κακό στο λαό και στη χώρα. Είναι ευφυής, ξέρει από πού έρχεται και δεν θα προχωρήσει στο διχασμό. Θα ανακαλύψει τρόπους και συμπεριφορές συνδιαλλαγής και συναντίληψης. Αυτή τη στιγμή, πάντως, η Ιεραρχία είναι χωρισμένη σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Ερχόμαστε στην «τρίτη επιστολή» του Πατριάρχη. Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος, με συγκεκριμένες ενέργειες (τις είχαμε εγκαίρως επισημάνει από αυτή εδώ τη στήλη), προσπάθησε να μεταβάλει το καθεστώς που διέπει την Αυτοκέφαλο Εκκλησία της Ελλάδος. Καθεστώς που είναι προϊόν συμφωνιών με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και πολιτειακών ρυθμίσεων. Προσπάθησε να το αλλάξει, διεκδικώντας τίτλους που δεν του ανήκουν και την ηγεσία μιας «εθνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας», όπως είναι τα Πατριαρχεία της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Θα μου πείτε οι καιροί αλλάζουν και οι Εκκλησίες μεταβάλλονται. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως είναι μικρή νησίδα μέσα στον ωκεανό του Ισλάμ, με Πατριάρχη Τούρκο υπήκοο και κατ' ανάγκη νομοταγή. Οπωσδήποτε μεγάλο το πρόβλημα και οπωσδήποτε στην πιο κρίσιμη στιγμή, μέσα στα 1.500 και πλέον χρόνια, που το Πατριαρχείο αυτό υπάρχει και δρα. Παρ' όλα αυτά η πνευματική του ακτινοβολία, από την υπόδουλη έδρα του, εξακολουθεί να είναι μεγάλη, όχι μόνο στον ορθόδοξο κόσμο, αλλά και στον ετερόδοξο και στον αλλόδοξο. Ο Πάπας αναγνωρίζει τον Πατριάρχη ως συνομιλητή του και όχι τον Πατριάρχη Μόσχας, το ίδιο και οι προτεσταντικές Εκκλησίες και η θέση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως είναι παντού ισχυρή. Αυτή άλλωστε είναι και η δύναμή του! Αυτή είναι η δύναμη της Ορθοδοξίας, γενικά, και της κάνουν πολύ κακό εκείνοι που από δογματισμό θέλουν να την απομονώσουν, για να διατηρήσουν τη δήθεν «ορθόδοξη καθαρότητα». Με αυτήν τη συγκυρία, μεταβολή της εκκλησιαστικής τάξεως στην Ελλάδα, είναι δυνατό να σηματοδοτήσει γενικότερες μεταβολές σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο και στις σχέσεις του με τις άλλες Εκκλησίες. Σχίσμα μεταξύ Πατριαρχείου και Αυτοκέφαλης Ελληνικής Εκκλησίας δεν θα ήταν μόνο πισώπλατο χτύπημα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και πλήγμα στα εθνικά μας συμφέροντα. Τα γράφω αυτά γιατί κατά τη χθεσινή Σύνοδο της Ιεραρχίας, ακούστηκαν και φωνές (ελάχιστες ευτυχώς) φανατισμού και μισαλλοδοξίας. Τα ζητήματα αυτά δεν είναι αδιάφορα για την πολιτεία και τον πολιτικό κόσμο, ο οποίος παριστάνει τον αδιάφορο, από άγνοια, αμηχανία ή σκοπιμότητα. Το εκκλησιαστικό καθεστώς στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και επικυρώνεται με νομοθετημένες πράξεις της πολιτείας. Και οι σχέσεις ελληνικής Εκκλησίας και Πατριαρχείου συμπλέκονται με τα εθνικά μας συμφέροντα. Η πολιτεία και ο πολιτικός κόσμος ούτε ουδέτεροι ούτε αδιάφοροι μπορούν να είναι. Ο Θεός ας φωτίσει και τον Αρχιεπίσκοπο και τους «άγιους πατέρες» της Ιεραρχίας...

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ