ΣΧΟΛΙΟ Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΥΓΕΡΟΥ (24-09-99)

Πολυπολιτισμικός δογματισμός

Η μετατροπή του UCK σε Σώμα Προστασίας του Κοσσυφοπεδίου είναι ένας συμβιβασμός, ο οποίος τηρεί τα προσχήματα που έχει ανάγκη η Δύση, αλλά νομιμοποιεί τον κυριαρχικό ρόλο των Αλβανών εθνικιστών στην επίμαχη αυτή περιοχή. Οι επιχειρήσεις του UCK για την εκκαθάριση του Κοσσυφοπεδίου από τους Σέρβους και τους Τσιγγάνους προκαλούν κάποιες χλωμές διεθνείς αντιδράσεις, αλλά ουσιαστικά δεν αλλάζουν το σκηνικό. Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον είναι σκέτη ειρωνεία ο ισχυρισμός των Δυτικών ότι το Σώμα Προστασίας του Κοσσυφοπεδίου είναι πολυεθνικό. Οι αμερικανικές θεωρίες για την υπέρβαση των εθνικών κρατών και την αντικατάστασή τους από πολυεθνικές-πολυπολιτισμικές κρατικές οντότητες αφήνουν παντελώς αδιάφορους τους Αλβανούς, όπως άλλωστε και τα υπόλοιπα βαλκανικά έθνη. Οι θεωρίες αυτές είναι πολύ της μόδας την τελευταία δεκαετία, αλλά συνεχώς διαψεύδονται από τα γεγονότα. Αυτό, αντιθέτως, που επιβεβαιώνεται είναι η δυναμική επάνοδος του εθνισμού. Η Ουάσιγκτον προσπαθεί να καταστήσει διεθνή κανόνα την αμερικανική πολυπολιτισμική κοινωνία, παρακάμπτοντας το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, είναι χώρες οι οποίες δημιουργήθηκαν από μετανάστες. Ο Ελληνας, ο Ιταλός ή ο Τούρκος που μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες συμμετέχει εθελοντικά στο πολύχρωμο κοινωνικό σύνολο, που αντιπροσωπεύει η αμερικανική ταυτότητα. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο στην περιοχή μας, η οποία σφραγίζεται από τις παραδοσιακές προκαταλήψεις και αντιθέσεις των εθνών και κατ' επέκτασιν των εθνικών κρατών. Η εμμονή των Αμερικανών να διατηρήσουν με τεχνητό τρόπο ενωμένη την πολυεθνική Βοσνία είναι κλασικό δείγμα του δογματισμού τους. Η Βοσνία ουσιαστικά είναι μια μικρογραφία της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Από τη στιγμή που η πρώην Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε, δεν είχε νόημα ούτε μπορούσε να διατηρηθεί ενωμένη η Βοσνία. Οι Σερβοβόσνιοι επιθυμούν να ενωθούν με τη Σερβία, ενώ οι Κροατοβόσνιοι με την Κροατία. Οι Μουσουλμάνοι θα μπορούσαν να παραμείνουν ως ανεξάρτητο κρατίδιο ή να ενσωματωθούν κάπου με καθεστώς αυτονομίας. Αντί γι' αυτήν τη βιώσιμη και ευσταθή γεωπολιτική λύση, οι ΗΠΑ διατηρούν με τη βοήθεια μιας μεγάλης διεθνούς στρατιωτικής δύναμης τυπικά ενωμένο ένα κράτος, το οποίο ουσιαστικά είναι τριχοτομημένο. Ολα αυτά γίνονται στο όνομα της μη αλλαγής των συνόρων και της ειρηνικής συνύπαρξης όλων των εθνικών κοινοτήτων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ιδεολογική παράμετρος είναι υπαρκτή. Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχει και η πολιτική ιδιοτέλεια. Η Ουάσιγκτον επιδιώκει τη δημιουργία τέτοιων μικρών, αδύναμων και εσωτερικά διχασμένων πολυεθνικών κρατών, γιατί με αυτό τον τρόπο επιβάλλει χωρίς αντιστάσεις προτεκτοράτα και νομιμοποιεί τη στρατιωτική παρουσία της.