Μέγα πρόβλημα
Οι εκτιμήσεις του ΟΗΕ για τη δημογραφική έκρηξη στον πλανήτη δεν πρέπει να επισκιάζουν τις διαπιστώσεις του διεθνούς Οργανισμού, που κυρίως μας αφορούν. Πράγματι, η Ευρώπη όχι μόνον εξαιρείται από τις διεθνείς πληθυσμιακές τάσεις, αλλά αντιμετωπίζει τέτοια δημογραφική αιμορραγία, ώστε σύντομα θα δικαιολογεί τον τίτλο της Γηραιάς Ηπείρου όχι τόσο λόγω της ιστορίας της, αλλά και λόγω της ηλικίας των κατοίκων της. Σε αντίθεση με τις άλλες ηπείρους, η Ευρώπη γηράσκει. Και, δυστυχώς, η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της, που γηράσκουν με ανησυχητική ταχύτητα. Τα στοιχεία, γνωστά από πολλές προηγούμενες εκθέσεις, ελληνικές και διεθνείς, είναι άκρως ανησυχητικά. Η ελληνική υπογεννητικότητα έχει φθάσει σε τέτοια σημεία, ώστε ενώ ο δείκτης γονιμότητος (γεννήσεις ανά γυναίκα), που διασφαλίζει την αναπλήρωση των γενεών, είναι 2,1, στη χώρα μας έπεσε στο 1,35 το 1993. Το 1996, οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις. Και, μόλις πέρυσι, οι εκτιμήσεις των ειδικών συνέκλιναν στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα, η Ισπανία και η Γερμανία κινδυνεύουν να είναι οι επόμενες ευρωπαϊκές χώρες, όπου οι κάτοικοι άνω των εξήντα ετών θα ξεπερνούν σε πλήθος τους νεότερους των είκοσι. Οι επιπτώσεις της εθνικής μας... δυστοκίας είναι ήδη ορατές, «κρυμμένες» πίσω από, καθημερινές σχεδόν, ειδήσεις και ανησυχητικές διαπιστώσεις. Ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα στα δημόσια σχολεία μειώνεται, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις το υπουργείο Παιδείας προχώρησε ακόμη και σε «συγχώνευση» δημοτικών σχολείων ελλείψει παιδιών. Οι αναλύσεις για το αδιέξοδο των ασφαλιστικών ταμείων, εξαιτίας της επιτεινομένης ανισορροπίας μεταξύ εργαζομένων και συνταξιούχων, αποτελούν μόνιμο θέμα των κυβερνητικών συζητήσεων. Και, παρά την υψηλή ανεργία, ορισμένοι κλάδοι -με πρώτη τη γεωργία- βασίζονται όλο και περισσότερο στην εργασία μεταναστών. Αν, όμως, τα συμπτώματα της δημογραφικής αιμορραγίας μας απασχολούν, στο ίδιο το πρόβλημα τείνουμε να αφιερώνουμε απλώς μερικές ...ανακοινώσεις - ίσως επειδή, σε αντίθεση με τα συνήθη μεγάλα ζητήματα, η υπογεννητικότητα δεν εμφανίζεται ως «επείγον θέμα». Σε επίπεδο πολιτικής, η εικόνα είναι αποκαρδιωτική: Η προσπάθεια εντάξεως των μεταναστών καθυστέρησε επί χρόνια - και κατέληξε στο φιάσκο των πράσινων καρτών. Τα κίνητρα προς τους νέους γονείς εξαντλούνται σε φειδωλά επιδόματα, αντί βελτιώσεως της υποδομής, που θα μπορούσε να διευκολύνει τη ζωή τους. Και στην Ειδική Σύνοδο του ΟΗΕ για το θέμα, τον περασμένο Ιούνιο, η Ελλάδα δεν παρουσίασε καν έκθεση, επειδή διαφώνησαν οι συναρμόδιες κρατικές υπηρεσίες...