ΣΧΟΛΙΟ Του Κ. Ι. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ (26-08-99)

Ζαλάδες λόγω του «βέτο»...

Η ελληνική κυβέρνηση παρέμεινε έως σήμερα στην πολιτική επιλογή της άσκησης «βέτο» σε κοινοτικές χρηματοδοτήσεις προς την Τουρκία, στη βάση μιας γενικής εκτίμησης κατά την οποία η Ελλάδα δεν μπορούσε να δέχεται να ανοίγουν όλες οι πόρτες της Ε. Ενωσης προς τη χώρα, που επί έτη διατηρεί και αναπτύσσει επιθετικές πολιτικές απέναντι στη χώρα μας. Αλλά, κάτω από τη γενική αυτή εκτίμηση υιοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια πολιτικές που δεν εδράζονταν σε ΜΙΑ πολιτική λογική. Ετσι, για παράδειγμα, τον Μάρτιο 1995 η Αθήνα επιλέγει τη γραμμή της συνυπογραφής συμφωνίας τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. - Τουρκίας, εκτιμώντας ότι το «αντάλλαγμα» της συμφωνίας για μια συγκεκριμένη ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ενωση είναι το μείζον θέμα, που υπερκαλύπει το γεγονός της ανάπτυξης των ευρωτουρκικών οικονομικών σχέσεων. Το 1996-97 αυτό θα αλλάξει: Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η υπόθεση των βραχονησίδων Ιμια και των «γκρίζων ζωνών» συνιστά λόγο σκλήρυνσης της ελληνικής θέσης. Ετσι, τον Σεπτέμβριο 1997, η Αθήνα εμφανίζεται έτοιμη να παραιτηθεί του «βέτο» ΜΟΝΟΝ ΕΑΝ η Αγκυρα δηλώσει γραπτώς ότι κάθε εδαφικού τύπου διεκδίκησή της στο Αιγαίο θα παραπεμφθεί -σε χρόνο που αυτή θα επέλεγε- στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης από την τουρκική κυβέρνηση. Η Τουρκία το αρνήθηκε, το «βέτο» παρέμεινε και οι ευρωαμερικανικές πιέσεις για άρση του έγιναν έκτοτε εντονότατες, με την ελληνική κυβέρνηση ευρισκόμενη σε μεγάλη αμηχανία. Προ ημερών τέθηκε, αιφνιδίως, σε δημόσια συζήτηση (με το γνωστό τρόπο: σκόρπιες πολιτικές δηλώσεις) ζήτημα άρσης του ελληνικού «βέτο». Το σκηνικό, γενικώς συναισθηματολογικό: Εφόσον ένας τρομερός σεισμός οδήγησε στο θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και προκάλεσε μεγάλες οικονομικές ζημιές στην Τουρκία, θα ήταν σωστό για την Ελλάδα να στερεί διά του «βέτο» κονδύλια πολύτιμα από τον γείτονα που υποφέρει; Και από δίπλα ολίγη «πολιτική»: Λανθασμένη επιλογή συνιστά πλέον το «βέτο» στην Ε.Ε., διότι και πολιτικώς άγονη είναι και η εν δυνάμει διατήρησή του έχει εξασθενήσει σημαντικά. Να, η ευκαιρία, λοιπόν! Δεν ανήκουμε σ' αυτούς που εκτίμησαν ποτέ, ότι η λογική αυτού του «βέτο» είναι ισχυρή (καθώς μάλιστα η Αθήνα εμφανίζεται γενικώς υπέρ της ανάπτυξης των ευρωτουρκικών σχέσεων). Αλλά ανήκουμε σ' αυτούς που εύχονται να μην γελοιοποιήσει την ελληνική εξωτερική πολιτική, ο χειρισμός του ζητήματος, η «στροφή» για την οποία φαίνεται να ετοιμάζεται η πολιτική ηγεσία.