Συμφοράς Εγκώμιο
|
Από μέρες, αγαπητοί μου αναγνώστες, στριφογυρίζει στο μυαλό μου μια βέβηλη σκέψη, όπως συχνά μου συμβαίνει:
Οι συμφορές που μας βρίσκουν, από ιδιοτροπίες των ανθρώπων ή της φύσης, έχουν... βαθύ ανθρωπιστικό χαρακτήρα, εξανθρωπίζουν και ταυτόχρονα εξανθρωπίζονται οι ίδιες. Παύουν να είναι παράλογα φαινόμενα, ψυχρά και ουδέτερα, αποκτούν ανθρώπινη λογική και μεταβάλλονται σε μέτρο της ζωής των ανθρώπων. Ετσι, οι σεισμοί, οι λιμοί και οι καταποντισμοί, οι πόλεμοι και η εξαθλίωση δίνουν το μέτρο και το νόημα, όπως ακριβώς η τραγικότητα του αναπότρεπτου φυσικού θανάτου, που περιμένει όλα τα έμβια όντα, είναι ταυτόχρονα το μέτρο της ζωής των. Γι' αυτό οι συμφορές δεν έλειψαν ποτέ από την Ιστορία και ίσως δεν έχουμε λογικό δικαίωμα ν' αναφερόμαστε στο «Τέλος της Ιστορίας», χωρίς να το εννοούμε ως το «Τέλος των Συμφορών», πράγμα αδιανόητο. Οι συμφορές είναι δικές μας, είναι οικείες και ανθρώπινες. Δεν είναι ούτε καλές ούτε κακές, ούτε επιθυμητές ούτε ανεπιθύμητες: Είναι απλώς αληθινές! Δεν θα σας κουράσω περισσότερο με αυτές τις αμπελοφιλοσοφίες...
Ερχομαι στη μεγάλη συμφορά που έπληξε την Τουρκία, μία από τις μεγαλύτερες της Ιστορίας: φαίνεται ότι η γειτονική χώρα θα καταμετρήσει τελικά περισσότερους από 50.000 νεκρούς και τεράστιες υλικές ζημιές. Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, όσα κράτησε ο σεισμός, «παρήχθη» αυτό το ιστορικό γεγονός, που βέβαια δεν είναι αυτό που καθορίζει την ανθρώπινη μοίρα, αλλά η ανθρώπινη μοίρα πορεύεται σε έδαφος άγνωστο και ανεξέλεγκτο.
Το πρώτο αποτέλεσμα ήταν η διάλυση του κράτους και του κοινωνικού ιστού, το αναφέρω όπως το διατυπώνει η κριτική του τουρκικού Τύπου. Σκεφθείτε αν αυτή η συμφορά έπληττε το Λονδίνο, το Παρίσι ή τη Ν. Υόρκη. Ποιο κράτος και ποιος κοινωνικός ιστός θα άντεχε στο πλήγμα, όταν κάτω από τα ερείπια θα είχαν εγκλωβισθεί πενήντα ή εκατό χιλιάδες άνθρωποι! Απλώς, ο σεισμός μάς έδειξε τις ανθρώπινες διαστάσεις και το ανθρώπινο μέγεθος του κράτους και του κοινωνικού ιστού, έθεσε τα όριά του όπως η Αντιγόνη έθεσε τα ανθρώπινα όρια της εξουσίας του Κρέοντα.
Θα ακούσατε πολλές φορές ανθρώπους που έζησαν τον πόλεμο και την κατοχή να λένε: «Δύσκολα χρόνια, αλλά τότε η ζωή μας είχε νόημα», ακριβώς επειδή ο θάνατος κυκλοφορούσε στους δρόμους. Ασφαλώς υπαινίσσονται ότι τώρα που όλοι καλλιεργούμε την ψευδαίσθηση ότι με διάφορα μέσα μπορούμε να παρατείνουμε τη ζωή μας, ακόμη και μετά τη ζωή, αυτή χάνει το νόημά της. Η συμφορά «παράγει» νόημα και αξίες που δεν τις είχαμε πριν. Δυστυχώς, χρειάσθηκαν 18.000 νεκροί και 40.000 αγνοούμενοι για να πάρει η ζωή το μέγεθος και το νόημα που της αξίζει.
Η συμφορά άλλα μεγέθη τα μεγάλωσε και άλλα τα μείωσε. Εχουν δίκαιο εκείνοι που υποστηρίζουν π.χ. ότι η εξωτερική μας πολιτική δεν είναι δυνατόν να μεταβάλλεται από τυχαία περιστατικά και αν υπάρχουν άλλοι λόγοι, ουσιαστκότεροι για να μεταβληθεί αυτό πρέπει να γίνεται με σχέδιο και προοπτική. Πόσο όμως ασήμαντη φαίνεται αυτή η συζήτηση μπροστά στο μέγεθος της Συμφοράς; Και αν έχει κάποια σκοπιμότητα από αυτήν το δανείζεται.
Αν ο Τούρκος πρόεδρος κ. Ντεμιρέλ πιστεύει ειλικρινά στο Θεό έχει δίκαιο να λέει ότι αυτές τις Συμφορές τις στέλνει ο Θεός! Οχι για να τιμωρήσει τους ανθρώπους, όπως το εννοεί η Παλαιά Διαθήκη που θέλει τον Θεό σκληρό και εκδικητικό, όπως είναι και οι άνθρωποι. Αλλά για να προκαλέσει τη ζωή!
Αν όλα αυτά οφείλονται σε ιδιόμορφους αντικατοπτρισμούς με κοίλα κάτοπτρα και ανεστραμμένα είδωλα, παρακαλώ να με συγχωρέσετε. Η Ιστορία, ωστόσο, των Συμφορών είναι μέσα στην Ιστορία μας, που δεν έχει τέλος.
Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ
|
