ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (24-08-99)

Καταλυτική σύγκρουση

Ο πόλεμος στον Καύκασο συμπυκνώνει όλες τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η μετακομμουνιστική Ρωσία: Τη θέση της χώρας στους διεθνείς συσχετισμούς και ειδικότερα τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά και την ανασύνταξη της κυβερνητικής εξουσίας στη Μόσχα, απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του αποσχιστικού ισλαμικού εθνικισμού. Ετσι και ενώ στην πολιτική σκηνή της Μόσχας κυριαρχεί η αγωνία των κυκλωμάτων της παραεξουσίας για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την αποχώρηση του Γέλτσιν, οι δραματικές εξελίξεις στο Νταγκεστάν θέτουν ως άμεση προτεραιότητα τη διαμόρφωση μιας θεσμικής και πολιτικής ομαλότητας. Ο αποσχιστικός εθνικισμός στην Τσετσενία και στο Νταγκεστάν απειλεί να περιθωριοποιήσει τη Μόσχα από το μεγάλο παιχνίδι του ελέγχου της μεταφοράς του ενεργειακού πλούτου της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου. Ηγέτες σαν τον Μασκάντοφ της Τσετσενίας και τον πολέμαρχο του Νταγκεστάν, Μπασάγεφ, υπάρχουν εν δυνάμει πολλοί στην περιοχή: δεν είναι μόνο προϊόντα της αποσύνθεσης του σοβιετικού συστήματος, είναι και κατά κάποιον τρόπο παιδιά του. Στον Καύκασο τοπικές ηγεσίες και ηγέτες ανταρτικών κινημάτων επιδιώκουν την κατοχύρωση μιας τοπικής παντοδυναμίας, ενώ ταυτόχρονα στη Μόσχα η κεντρική εξουσία είναι παράλυτη από τη μάχη χωρίς αρχές που διεξάγεται από τα διαπλεκόμενα συμφέροντα. Ετσι το μοντέλο Μπρέζνιεφ, που έδινε πλήρη τοπική ασυδοσία στους περιφερειακούς κομματικούς ηγέτες, δεν λειτουργεί γιατί το κέντρο δεν μπορεί να παίξει το ρόλο του. Τέλος, η σύγκρουση στον Καύκασο συρρικνώνει, αν δεν εκμηδενίζει δραματικά, τη φιλοδοξία της Μόσχας να είναι παρούσα εκτός των συνόρων της πρώην ΕΣΣΔ, όπως στο Κόσοβο, και θα αποτελέσει έναν ακόμη παράγοντα περιπλοκής στις ήδη δύσκολες σχέσεις με την Ουάσιγκτον.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ