ΣΧΟΛΙΟ Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ (20-08-99)

Το δέντρο και το δάσος...

Η ανέγερση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο κέντρο της πόλης ήταν αναμενόμενο να προκαλέσει αντιδράσεις. Τι βαραίνει, άραγε, περισσότερο στην πλάστιγγα· το γεγονός ότι η πρωτεύουσα θα αποκτήσει μουσείο ή ο περιορισμός μιας εστίας πρασίνου; Ναρκωμένες ευαισθησίες αφυπνίστηκαν. Οι περίοικοι διαμαρτύρονται, η «θυσία» μοιάζει δυσανάλογη. Φυσικό αγαθό το ένα, πνευματικό το άλλο. Η ανυδρία, όμως, κοινή. Γιατί η πόλη δεν στερείται μόνο από πνεύμονες πρασίνου, αλλά και από πνεύμονες πολιτισμού. Η διαμάχη για το υπό ανέγερση μουσείο (δωρεά του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή) έχει ξεκινήσει εδώ και πέντε χρόνια, περίπου. Το θέμα -ύστερα από έντονες διαμαρτυρίες- παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες. Ανασύρθηκε πριν από ένα χρόνο οπότε και αποφασίστηκε να παραχωρηθεί το οικόπεδο της Ριζάρη (και όχι της Ρηγίλλης, όπως πρότειναν τα αρχικά σχέδια). Ο σχεδιασμός του οικοδομήματος, από τον Κινεζοαμερικάνο αρχιτέκτονα Ι.Μ. Πέι, κομψός και διακριτικός, προβλέπει και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Κάπως έτσι, εξάλλου, δεν διευθετήθηκε και η επέκταση του Μεγάρου Μουσικής; Μόλις, όμως, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε ότι εντός του Σεπτεμβρίου θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για το νέο μουσείο, αρχίζει πάλι ένας υπόκωφος βόμβος. Η αναταραχή και η ενδεχόμενη όξυνση φθάνουν, πλέον, σε επικίνδυνη καμπή. Γιατί το ερώτημα που τίθεται -προς την πολιτεία- είναι: μας ενδιαφέρει να υποδεχθούμε το 2000 με περισσότερη χλωροφύλλη ή με πολιτιστική εξάρτυση; Η Αθήνα, πρωτεύουσα της Ελλάδας - κοιτίδας του πολιτισμού, διαθέτει μια Εθνική Πινακοθήκη (που νομοθετήθηκε το 19ο αιώνα για να κτισθεί επί δικτατορίας), το Αρχαιολογικό Μουσείο (με λειτουργικότητα υπό ζωηρή αμφισβήτηση), το Βυζαντινό Μουσείο (κλειστό λόγω εργασιών) και το Μουσείο Μπενάκη. Η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει προσθέσει ένα δύο ακόμη μικρά μουσεία. Η εκπαίδευση των ελληνοπαίδων, δηλαδή, σταματά ούτε λίγο ούτε πολύ στον Μεσαίωνα, αφού οι μετέπειτα αιώνες δεν στεγάζονται πουθενά. Μόνη προσδοκία, η υπόσχεση ότι η Πινακοθήκη θα εκθέσει από το τέλος του 1999 τη μόνιμη συλλογή της. Ξηρασία, λοιπόν. Οχι μόνο στη χλωρίδα αλλά και στην... κοιτίδα. Με ελλιπέστατη μουσειακή υποδομή, με Εθνική Βιβλιοθήκη που σήπεται σταθερά και ήρεμα, με υπό ανέγερση Μουσείο Ακροπόλεως να σκοντάφτει σε διαρκώς ανανεούμενα εμπόδια (πρόσφατα σε υστερορωμαϊκές και πρωτοχριστιανικές αρχαιότητες), προστατεύουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Με προσάναμμα την αδιαφορία, τα «διαπλεκόμενα» και τον μικροκομματισμό.