ΣΚΕΨΕΙΣ (17-08-99)

Σχεδόν τίποτα

Στο βραβευμένο «Αμστερνταμ», του Ιαν Μακ Γιούαν, υπάρχει μια σκηνή που μπορεί να φέρει γέλια μέχρι δακρύων στους αρθρογράφους, αλλά σε όσους διαβάζουν συστηματικά άρθρα γνώμης σε εφημερίδες. Ο διευθυντής μιας εγγλέζικης εφημερίδας, στη διάρκεια της σύσκεψης στελεχών, προεδρεύει και παρατηρεί: «Είναι καιρός να δοκιμάσουμε περισσότερες μόνιμες στήλες. Είναι φθηνές και ο καθένας μπορεί να τις καλύπτει. Ξέρετε, προσλαμβάνουμε κάποιον χαμηλής ή μέτριας νοημοσύνης, πιθανόν γυναίκα, να γράψει σχετικά, ε, σχετικά με το σχεδόν τίποτα. Ξέρετε τι εννοώ. Πηγαίνεις σε μια κοσμική εκδήλωση και δεν θυμάσαι τα ονόματα των πάντων. Διακόσιες λέξεις το πολύ». Ξέρουμε τι εννοεί. Θέματα γύρω από το σχεδόν τίποτα γράφουμε συχνά, άλλοτε εν γνώση μας κι άλλοτε εν αγνοία μας εμείς οι αρθρογράφοι. Ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες οπότε και το τίποτα φουντώνει και τρώει όλα τα κλαδάκια της τρέχουσας ειδησεογραφίας που τον υπόλοιπο χρόνο συντηρούν την ψευδαίσθηση μιας καθοριστικής παρέμβασης στα κοινά. Το καλοκαίρι γράφουμε θέματα όπως αυτά που προτείνουν οι συντάκτες της φανταστικής εφημερίδας του Μακ Γιούαν: «Δεν ξέρει να χειριστεί το βίντεό της. Αγοράζοντας ένα ινδικό χοιρίδιο. Η πρωινή του ζάλη. Το πρώτο γκρίζο στο ηβικό της τρίχωμα. Πάντα χάνει το στυλό του. Δεν μπορεί να μη βάζει τη γλώσσα του στην κουφάλα του δοντιού του». Στοιχειοθετεί άραγε θέμα ο άνθρωπος που παίζει με την κουφάλα του δοντιού του; Μας απασχολεί αν κάποιος χάνει συνέχεια το στυλό του ή δεν ξέρει να χειριστεί το βίντεό του; Ασφαλώς όποιος παίζει με τα δόντια του αποτελεί μιας πρώτης τάξης αφορμή για να μιλήσουμε για τις εμμονές, ενώ όποιος τα χάνει μπροστά σε μια συσκευή βίντεο θα μπορούσε να πει πολλά για το φόβο της τεχνολογίας. Αλλά τα μικρά τίποτα είναι μια εναλλακτική μορφή επικαιρότητας που ζητάει την προσοχή μας; Νομίζω πως ναι. Αυτό που ο Μακ Γιούαν ονομάζει «ομφαλοκουβεντούλα» -κατά το ομφαλοσκόπηση- είναι μια απολύτως υγιής φλυαρία που συχνά καταλήγει σε κάτι αληθινά στοχαστικό. Αλλωστε είναι η μοναδική δημόσια κουβέντα που μας ενώνει, όταν οι ειδήσεις έχουν γίνει πια σκόνη.

Της ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ