ΣΧΟΛΙΟ Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΑΚΟΥΣΗ (11-08-99)

Ποιος θα πάρει τον «μουτζούρη»;

Εκθειάζουν οι περισσότεροι, το δυναμισμό, την ορμή, το εύρος και το μέγεθος της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς, που τελευταίως έχει ξεπεράσει εαυτήν και πορεύεται με ρυθμούς απίθανους, που ούτε οι πλέον ευφάνταστοι υπολόγιζαν. Μεταδίδουν δε ορισμένοι, σχεδόν προπαγανδίζουν, με βεβαιότητα μεγάλη, ότι η πρόοδος θα είναι συνεχής και η Σοφοκλέους θα πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο, από ρεκόρ σε ρεκόρ. Είναι τόση η βεβαιότητα που έχει μεταδοθεί στο επενδυτικό κοινό, ώστε αδιακρίτως τοποθετούνται κεφάλαια δεξιά και αριστερά, χωρίς γνώση, μελέτη και αξιολόγηση, αλλά πάντα με προσδοκία γρήγορων και ανέξοδων κερδών. Και οι τοποθετήσεις στηρίζονται κατά βάση σε μια κοινή φημολογία, που διαπερνά όλη τη χώρα και πηγάζει, στις περισσότερες των περιπτώσεων, από τα χρηματιστηριακά γραφεία. Ο ένας στον άλλον μεταδίδει δήθεν εμπιστευτικά τις κερδοφόρες «πληροφορίες» και έτσι καθοδηγείται η «αγέλη» των επενδυτών, μετακινούμενη μαζικά προς τα χαρτιά που κάθε φορά «παίζουν», κατά την τρέχουσα χρηματιστηριακή ορολογία. Και, βεβαίως, ουδείς κάθεται να σκεφθεί αν οι τοποθετήσεις είναι ορθές, αν στηρίζονται σε πραγματικά στοιχεία. Αρκεί η πιάτσα να μεταδώσει την ιδέα ότι ο τάδε ή ο δείνα κλάδος θα κάνει «οχτάρια» και τότε σπεύδουν άπαντες να τοποθετήσουν. Ετσι, άλλωστε, εξηγούνται αυτές οι μαζικές και απότομες μεταστροφές του επενδυτικού κοινού, άλλοτε προς τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις, άλλοτε προς τις επενδυτικές και μετά πίσω στις τραπεζικές. Αρκεί να πέσει το σύνθημα και όλοι τρέχουν σαν τρελοί, άλλοτε από 'δω και άλλοτε από 'κει. Ομως, τούτο εδώ αγαπητοί επενδυτές, δεν είναι Χρηματιστήριο. Κάτι άλλο είναι και μοιάζει περισσότερο με ψυχολογικό φαινόμενο, παρά με οικονομικό. Τείνει δε να προσλάβει όλα τα χαρακτηριστικά της μαζικής υστερίας, που χαρακτήρισε όλα τα κερδοσκοπικά επεισόδια, τα οποία έχει καταγράψει η παγκόσμια οικονομική ιστορία. Αλλόφρονες άπαντες, παρασυρμένοι από τον πυρετό του κέρδους, σπεύδουν να τοποθετήσουν αδιακρίτως σε ό,τι κινείται. Οταν μάλιστα κάποιος επιχειρήσει να προσεγγίσει την τελευταία προτίμηση της μάζας των επενδυτών προς τα λεγόμενα περιφερειακά «χαρτιά», πέφτει από τα σύννεφα, καθώς η επιχειρηματολογία είναι σαθρή και δεν στηρίζεται ούτε σ' ένα πραγματικό οικονομικό επιχείρημα. Είναι σαν όλοι να παίζουν «μουτζούρη» και να γνωρίζουν ότι κάποιος θα καεί. Αλλά διακινδυνεύουν, όπως θα διακινδύνευαν στη ρουλέτα ή στο όποιο τυχερό παίγνιο. Ομως, έτσι, είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα υπάρξουν θύματα. Και μάλιστα πολλά. Για τον απλούστατο λόγο, επειδή δεν γίνεται να κερδίζουν όλοι. Κάποιοι θα χάσουν. Εκτός αν οι νεοέλληνες επενδυτές τα έχουν ξεπεράσει όλα αυτά και όποιος καεί, κάηκε.