ΣΧΟΛΙΟ Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΥΓΕΡΟΥ (06-08-99)

Σε τροχιά διαδοχής

Η θερινή ραστώνη δεν προσφέρεται για πολιτικά παίγνια, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι το ΠΑΣΟΚ, αργά αλλά σταθερά, εισέρχεται στην τροχιά του αγώνα της διαδοχής. Το γεγονός ότι κανένας από τους δελφίνους δεν επιθυμεί προς το παρόν να υπερβεί τα όρια και να εγείρει θέμα ηγεσίας, είναι θέμα τακτικής. Το σκηνικό θα αλλάξει ριζικά μετά την απώλεια της εξουσίας, εάν, βεβαίως, επιβεβαιωθούν οι σχετικές προβλέψεις. Παρά τις προσπάθειες να υποτιμηθεί το μέγεθος και η πολιτική σημασία της ήττας στις ευρωεκλογές, οι «πράσινοι» έχουν συνείδηση ότι το κόμμα τους οδεύει σε ήττα και σε απώλεια της εξουσίας. Η προοπτική αυτή ενεργοποιεί το κομματικό ένστικτο αυτοσυντήρησης, γεγονός που με τη σειρά του αποσταθεροποιεί την αρχηγική θέση του κ. Σημίτη και ωθεί προς τα εμπρός τους επίδοξους διαδόχους του. Μέσα σ' αυτήν την περίεργη πολιτική ατμόσφαιρα, οι οδηγίες του πρωθυπουργού για εντατικοποίηση των ρυθμών υλοποίησης του κυβερνητικού έργου και για έμφαση στη λύση των καθημερινών προβλημάτων του πολίτη έχουν καταστεί ένα επαναλαμβανόμενο ρητορικό στερεότυπο, χωρίς μεγάλη πρακτική αξία. Κανείς δεν πιστεύει ότι με τέτοιες οδηγίες θα αντιστραφεί το κλίμα και ο εκλογικός συσχετισμός δυνάμεων. Η εκλογική ήττα εκφράζει μια πραγματικότητα, την οποία δεν μπορεί να αλλάξει καμια κίνηση πολιτικού εντυπωσιασμού. Η εκλογική άλγεβρα δείχνει ότι το προβάδισμα της Ν.Δ. είναι πολύ δύσκολο να ανατραπεί. Είναι ακριβώς γι' αυτούς τους λόγους που στο ΠΑΣΟΚ επικρατεί κλίμα απαισιοδοξίας. Ο κ. Σημίτης δεν έχει κρύψει ότι η συμμετοχή στην ΟΝΕ είναι σχεδόν ο αποκλειστικός στρατηγικός του στόχος. Ολα τ' άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Γι' αυτό και οι χειρισμοί του σ' όλους τους τομείς επικαθορίζονται απολύτως από την προσπάθειά του όχι μόνο να ικανοποιήσει τα κριτήρια του Μάαστριχτ, αλλά και να αποτρέψει οποιαδήποτε ανεπιθύμητη εμπλοκή και πολύ περισσότερο κρίση, οι οποίες θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την πορεία της χώρας προς τη Ζώνη του Ευρώ. Η ήττα στις ευρωεκλογές δεν άλλαξε ούτε τη στρατηγική του κ. Σημίτη ούτε το ρυθμό προσέγγισης του στόχου του. Το πρόβλημά του είναι ότι η ορατή διά γυμνού οφθαλμού προοπτική απώλειας της εξουσίας λειτουργεί καταλυτικά σ' ένα κόμμα, το οποίο κυβερνάει τόσα πολλά χρόνια και έχει αποκτήσει σχεδόν καθεστωτική νοοτροπία. Το κρίσιμο ερώτημα που απασχολεί τους «βαρώνους» του ΠΑΣΟΚ είναι εάν έπειτα από μία ήττα στις εθνικές εκλογές, ο κ. Σημίτης θα εγκαταλείψει οικειοθελώς την προεδρία του ΠΑΣΟΚ ή, αντιθέτως, εάν θα αγκιστρωθεί στην αρχηγία και μάλιστα κατά τρόπο που μπορεί να διακυβεύσει την ίδια την ενότητα του κόμματος.