ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (16-07-99)
Ακριβοπληρωμένη εμπειρία	Επιτέλους, έγινε αντιληπτό ότι εγκληματικές πράξεις και κρίσιμες καταστάσεις δεν μπορεί να αποτελούν θέαμα για να χαζεύει το τηλεοπτικό κοινό. Γι' αυτό και αυτήν τη φορά, χωρίς να παρακολουθούμε πλάνο-πλάνο την τραγωδία να εξελίσσεται σαν σκηνοθετημένο θρίλερ παρόλο που, ό,τι μέσα πρόσφερε η τεχνολογία, π.χ. κινητά τηλέφωνα, χρησιμοποιήθηκαν για να στηθεί το σύνηθες θέαμα του τρόμου και της αγωνίας, ωστόσο η υπόθεση με τον απαγωγέα του λεωφορείου εξελισσόταν τουλάχιστον ως προς την πιο κρίσιμη πλευρά της, εκείνη των διαπραγματεύσεων, στη σκιά των τηλεοπτικών προβολέων. Χρειαστήκαμε χρόνο και μας κόστισε μερικές ανθρώπινες ζωές μέχρι που να μάθουμε, ως κράτος, να ζούμε με την τηλεόραση και με τη δίψα της για θέαμα. Συνειδητοποιούμε σιγά σιγά πως η τεχνολογία είναι ανεξέλεγκτη και παντοδύναμη αν δεν την υποτάξει η ανθρώπινη θέληση και δεν της βάλει όρια ο πολιτισμός. Το άγχος του ανταγωνισμού σε συνδυασμό με την καθηλωτική μαγεία της «απ' ευθείας» μετάδοσης είναι ο εκρηκτικός συνδυασμός που έχει μετατρέψει τον πολιτισμό σε τσίρκο, όπου τα παράδοξα και η ακραία δυστυχία γίνονται οι ατραξιόν της καθημερινότητάς μας. Είναι ο ρόλος των θεσμών μιας δημοκρατίας να θέσει τα όρια και είναι στη δικαιοδοσία κάθε λαού και των εκλεγμένων του αντιπροσώπων να αποφασίσουν για το επίπεδο του πολιτισμού τους. Αυτή τη φορά εγκαίρως το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης εξέδωσε τη σύσταση προς τα κανάλια να τηρήσουν αποστάσεις ασφαλείας από το γεγονός, να μη δώσουν βήμα στον κακοποιό, να αποφύγουν να παρουσιάζουν εκτιμήσεις και εικασίες ως ρεπορτάζ -άλλο αν μέχρι αργά προχθές το βράδυ απέφυγαν οι σκληροί μαχητές του ανταγωνισμού να την ακολουθήσουν- εγκαίρως και οι αρχές πήραν την κατάσταση στα χέρια τους περιορίζοντας την τηλεόραση στον μοναδικό της ρόλο σε αυτές τις περιπτώσεις του να ενημερώνει και όχι να συμμετέχει στην εξέλιξη του γεγονότος. Φυσικά, δεν έλειψαν οι απ' ευθείας συνομιλίες μέσω κινητών με τον κακοποιό και με ομήρους, τα πλάνα με τηλεφακό, τα λαχανιαστά ρεπορτάζ από ρεπόρτερ που προσπαθούσαν να πλησιάσουν και δεν μπορούσαν. Τα δελτία ειδήσεων της εμπορικής τηλεόρασης είναι εξαρτημένα από την υπερβολή των εικόνων, των λόγων και των συναισθημάτων, έχουν ανάγκη το καταγγελτικό ύφος και τους δραματικούς τόνους για να ανεβάζουν τον ρυθμό τους, δημιουργώντας την αίσθηση της δράσης. Από την άλλη, η κρατική ΕΡΤ, αποδεσμευμένη από αυτήν τη μορφή του ανταγωνισμού και αναγκασμένη να υπακούει στους κανόνες και τους νόμους, κράτησε με μεγαλύτερη αυστηρότητα απόσταση από το γεγονός. Πάντως, ενώ η σύσταση του ΕΣΡ είχε σταλεί και η ίδια η κυβέρνηση είχε ζητήσει να χαμηλώσουν οι τόνοι και να κρατηθούν οι αποστάσεις για να επικρατήσει η απαραίτητη ψυχραιμία, ώστε να πράξουν οι ειδικοί και οι αρχές το χρέος τους σε απόλυτη ηρεμία, οι κατέχοντες τις πρώτες θέσεις στους πίνακες της τηλεθέασης μάχονταν για το ποιος θα μεταδώσει την πιο πρόσφατη τηλεφωνική συνέντευξη με τον κακοποιό μέσα από το λεωφορείο. Απόδειξη πως πάνω από την ίδια τη ζωή είναι οι όροι του τηλεοπτικού θεάματος και κατ' επέκταση του κέρδους. Αλλωστε, όλες αυτές οι τηλεφωνικές συνεντεύξεις δεν εξυπηρετούν τίποτε περισσότερο από την ικανοποίηση εκείνης της δίψας για «ζωντανή» αγωνιώδη επαφή με το γεγονός την ώρα που εξελίσσεται, στην οποία μας έχει συνηθίσει αυτής της μορφής η ειδησεογραφία. Είναι φανερό πως αυτής της μορφής η τηλεόραση δεν συγκρατείται. Είναι θέμα ενός πολιτισμού και ενός λαού τι φαντασίωση επιλέγει για τον εαυτό του και σε ποιο επίπεδο εντάσσει την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό στον άνθρωπο, ιδιαιτέρως τις στιγμές της δυστυχίας του. Γράφει η ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ