Η Βουλή των Εφήβων
Α.Κ.
Εχοντας παρακολουθήσει στις αρχές του έτους, πριν τον Οτσαλάν και πριν από τις «ανθρωπιστικές» βόμβες στη Γιουγκοσλαβία, τα δραματικά γεγονότα στον χώρο της Παιδείας με τις καταλήψεις και τις βιαιότητες ως δυναμική απάντηση στην βιαστική «τρεχάτη» μεταρρύθμιση, και βλέποντας αυτές τις ημέρες τη Βουλή των Ελλήνων να πλημμυρίζει από εφηβική δροσεράδα, με ανακούφιση θα δίναμε άδεια στην καρδιά μας να ανοίξει. Τι παιδιά! Τι ξύπνια νεολαία! Τι θάρρος της γνώμης! Ολα τα θέματα τα προσεγγίζουν, όλα τα ξέρουν, όλα τα μαχαιρώνουν. Η ανακούφισή μας, ωστόσο, θα ήταν βιαστική, όσο και η μεταρρύθμιση. Και πρώτη απορία: Ποια σχολική νεολαία είναι η αληθινή, εκείνη η «τρομοκρατική» όπως την ονόμασαν των δρόμων που σύνθημά της ήταν «μη μας κοροϊδεύετε· δεν ζητάμε πολλά, τα θέλουμε όλα» ή τούτη η φρόνιμη, η συγκροτημένη, η συλλογική, η μικρομέγαλη, που παρ' όλες τις έξι ώρες σχολείο, τέσσερις ώρες φροντιστήριο, μηδέν ελεύθερος χρόνος, πειραματόζωα στις εκάστοτε μεταρρυθμίσεις βρίσκει τη ζωντάνια της και τον λόγο της και μας καθηλώνει με τα τόσα πολλά που ξέρει και τόσα που λέει; Τούτα είναι τα καλά παιδιά κι εκείνα τα κακά; Οσοι περάσαμε ως δάσκαλοι μέσα από τον σκοτεινό λαβύρινθο της Παιδείας των τελευταίων δεκαετιών δεν γελιόμαστε. Τα παιδιά είναι κουρασμένα και ισοπεδωμένα, είτε στη Βουλή βρίσκονται είτε στους δρόμους. Παρακολούθησα με ενδιαφέρον τις εκθέσεις τους στο κλείσιμο της τελευταίας ημέρας ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας και των πολιτικών αρχηγών. Με έπιασε πόνος και ανία. Πραγματικά δεν άφησαν θέμα που να μην το σχολιάσουν, να μην το καυτηριάσουν, να μην αναζητήσουν τη λύση τους. Αλλά πώς; Μαϊμουδίζοντας και ψελλίζοντας και επαναλαμβάνοντας τους πολιτικούς που πριν από λίγες μέρες καθόντουσαν στα ίδια έδρανα. Με μια παπαγαλίστικη αντιπαλότητα και μιαν αόριστη δαιμονοποίηση των μεγάλων στράφηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις, λες και οι ίδιοι δεν θα είναι σε λίγο οι μεγάλοι. Ακούγοντας τις προτάσεις τους, γραπτές όλες, καταλάβαινες την πολιτική παράταξη που απηχούσαν, την ιδεολογική πιθανώς θέση των οικογενειών τους ή των ποικίλων δημοσιογραφικών τραπεζιών. Η γλώσσα τους ακούστηκε φτιαχτή, ρουτινιάρικη, μουρμούρικη· κι αν δεν ήταν ο ήχος της νεανικής φωνής τους να τη χρωματίζει ένα τι, θα σκυλοβαριόμασταν. Κάποιοι πολιτικοί μάλιστα χασμουρήθηκαν, όπως χαρμουριούνται ευτυχισμένες οι γάτες βλέποντας τα χαϊδεμένα τους να παίζουν αυτά που εκείνες κάνουν. Ολοι σχεδόν οι έφηβοι έκλεισαν το τετράλεπτό τους με το γνωστόν επίλογο των εκθέσεων ιδεών που βρίσκονται στους φροντιστηριακούς τυφλοσούρτες «για να περάσουν» στις Πανελληνιες: «Αρα λοιπόν το κράτος πρέπει...» ή με την παραλλαγή: «Πρέπει λοιπόν το κράτος αλλά και εμείς...». Αλήθεια δεν άνοιξε κανένας κρουνός. Λέξεις άφθονες. Ελειψε ο λόγος. Η σήμανση. Το πνεύμα. Η προφητεία. Ο θείος νεανικός απόηχος. Οι δυο τρεις «επαναστατικές» φωνές υπήρξαν ενδεικτικές του όλου απηυδισμένου κλίματος. Δεν θα σχολιάσω τη φράση της κοπέλας όταν κατακερεύνωσε το βλέμμα του κ. Σημίτη που στρεφόταν μεσίστιο προς τα τετραγωνάκια της οροφής, γιατί ήταν απλώς γραφική και μάλλον κακόγουστη. Πολύ πιο συναρπαστικός ήταν ο Βικέντιος, ο μόνος που προσπάθησε να μιλήσει δίχως χειρόγραφο, και άκρως χαριτωμένη η κίνησή του να πιει νεράκι στην υγειά του κ. Κακλαμάνη, αφού ματαίως κοπίασε με τον προφορικό κατακερματισμένο λόγο του να ζητήσει ουσιαστικό διάλογο μεταξύ ανθρώπων και λαών. Αυτό το παιδί κάτι ανίχνευε ανάμεσα στ' αγκάθια μιας δύσκολης σχολικής χρονιάς και μιας ακόμα πιο δύσκολης κι ανερμήνευτης περιοχής της Ιστορίας. Γενικά η Βουλή των Εφήβων εφέτος έδειχνε πολλά, κι ακόμα πιο πολλά απέκρυπτε. Δεν ανταποκρίθηκε στο σύνθημά της: «η Φαντασία στην Εξουσία!». Ποια φαντασία; Ο χρυσός αραμπάς, ξέρετε, θέλει κι ασημένιες ρόδες. Μ' αυτό δεν σημαίνει πως ο θεσμός δεν αξίζει τον κόπο. Μακάρι να λειτουργεί και άξιος ο μισθός του προέδρου της Βουλής κ. Κακλαμάνη για την υπομονή του, την καλοσύνη και την πατρικότητά του. Ειδάλλως πώς θα μας δινόταν η ευκαιρία να παρατηρήσουμε αυτά που τώρα δα λέμε. Μερικά από τα παιδιά της Βουλής σίγουρα θα πήραν μέρος στις χειμωνιάτικες κινητοποιήσεις. Θα είχε ενδιαφέρον ν' ακουστούν αμεταμφίεστα. Ομως ούτε ανάμεσα στους ταραξίες μπόρεσαν τότε να ξεχωρίσουν ως υπεύθυν