ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (15-07-99)

Υποθήκη στη σταθερότητα

Την ώρα που συζητείται η υλοποίηση του «Συμφώνου Σταθερότητας», η στήριξη της πορείας του Μαυροβουνίου προς την απόσχιση, κυρίως από τις ΗΠΑ, εγγράφει μια σοβαρή υποθήκη στο μέλλον των Βαλκανίων: Δίπλα στην ακέραιη και εθνικά καθαρή Κροατία, δίπλα στη δυναμική της χειραφέτησης των Αλβανών της πρώην Γιουγκοσλαβίας θα υπάρχει, αν προχωρήσει το Μαυροβούνιο στην απόσχιση, ένα διασπασμένο στα τρία σερβικό έθνος. Ετσι η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, που η ίδρυσή της σημαδεύθηκε με την εγκαθίδρυση της σερβικής ηγεμονίας που με άλλη μορφή εξακολούθησε να υπάρχει και μετά το 1945, θα ολοκληρωθεί με τη συντριβή μιας εθνικής ενότητας που συγκροτήθηκε μέσα από μια πορεία πολέμων και διεθνών διπλωματικών ελιγμών από το 1815 μέχρι το 1918. Ετσι, τα Βαλκάνια του 21αιώνα θα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σερβικό πρόβλημα, πολύ πιο περίπλοκο και απειλητικό από το αλβανικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13, με την υπαγωγή ενός μεγάλου τμήματος του αλβανικού πληθυσμού υπό τον έλεγχο του Βελιγραδίου. Η πριμοδότηση της απόσχισης του Μαυροβουνίου είναι μια ακόμη σαφής ένδειξη ότι η Ουάσιγκτον δεν επιθυμεί τόσο την ανατροπή του Μιλόσεβιτς όσο την αποδυνάμωση του Βελιγραδίου, ώστε να μην μπορεί να παρέμβει στην οριστική διαμόρφωση της περιφερειακής τάξης πραγμάτων. Η διαφορά της αμερικανικής πολιτικής σε σχέση με το Ιράκ είναι εμφανής: Εκεί, τόσο οι Κούρδοι στο Βορρά όσο και οι σιίτες στο Νότο αποθαρρύνθηκαν στη διεκδίκηση μιας πλήρους χειραφέτησης από τον έλεγχο της Βαγδάτης. Με δεδομένους όμως τους συσχετισμούς που διαμορφώθηκαν ανάμεσα στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του πολέμου, το κόστος μιας νατοϊκής παρέμβασης υπέρ της απόσχισης του Μαυροβουνίου μοιάζει απαγορευτικό.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ