ΣΧΟΛΙΟ Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ (09-07-99)

Πετρέλαιο και Βαλκάνια

Ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση του κ. Σημίτη εμφανίζει σημάδια εκνευρισμού με την αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, είναι ότι υποψιάζεται πως ενδεχομένως αυτό θα περιορίσει τη δυνατότητά της να προχωρήσει σε κάποιες φορολογικές ελαφρύνσεις προεκλογικής σκοπιμότητας, ελπίζοντας έτσι να μειώσει στις επόμενες βουλευτικές εκλογές τη διαφορά υστερήσεως του ποσοστού του ΠΑΣΟΚ από εκείνο της Ν.Δ. Θα ήταν πολύ αποδοτικότερο, όμως, αν η κυβέρνηση προβληματιζόταν σοβαρά για τις έμμεσες, καθόλου ευχάριστες γεωπολιτικές συνέπειες που έχει για την εξωτερική πολιτική της χώρας αυτή η θεαματική ανάκαμψη της τιμής του πετρελαίου - από τα 10 δολάρια το βαρέλι προ εξαμήνου στα 18 δολάρια αυτήν την εβδομάδα. Εάν οι τιμές του «μαύρου χρυσού» σταθεροποιηθούν σε αυτά τα επίπεδα, θα τεθεί με ιδιαίτερη έμφαση επί τάπητος το θέμα της απόφασης κατασκευής του περιβόητου πετρελαιαγωγού Μπακού - Τσεϊχάν για τη μεταφορά των πετρελαίων της Κασπίας στην τουρκική ακτή απέναντι από την Κύπρο. Λόγω του υψηλού κόστους, η λήψη της απόφασης αυτής αναβλήθηκε επ' αόριστον, όταν η τιμή του πετρελαίου έπεσε στα 10 δολάρια. Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι προ εβδομάδος ο Τζον Γουλφ, ειδικός σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ και υφυπουργός για τις ενεργειακές πηγές της Κασπίας, επανέλαβε με αποφασιστικό τρόπο την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στο σχέδιο κατασκευής του αγωγού Μπακού-Τσεϊχάν. Σαν να μην έφτανε αυτό, στις αρχές Ιουνίου η αμερικανική κυβέρνηση διέθεσε μέσω της Υπηρεσίας Εμπορίου και Ανάπτυξης τα δύο τρίτα του ποσού της χρηματοδότησης μελέτης τεχνικής και οικονομικής σκοπιμότητας κατασκευής ενός πετρελαιαγωγού από το βουλγαρικό λιμάνι του Μπουργκάς στη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τον Αυλώνα της Αλβανίας, μέσω Σκοπίων. Αναθέτοντας μάλιστα τον ηγετικό ρόλο στην υπόθεση αυτή στη Βουλγαρία, οι Αμερικανοί έδρασαν με καθαρά πολιτικά κίνητρα, ανταμείβοντας τη Σόφια για τη στάση της στον πόλεμο του ΝΑΤΟ εναντίον της Γιουγκοσλαβίας. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η προαναφερθείσα αμερικανική υπηρεσία έχει επίσης μελετήσει το ενδεχόμενο κατασκευής πετρελαιαγωγού και μέσω Ρουμανίας, με στόχο τη διοχέτευση πετρελαίου από την Κασπία και το Καζακστάν προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Εάν αυτά τα σχέδια περί κατασκευής πετρελαιαγωγών, την υλοποίηση των οποίων καθιστά πιο σφικτή η άνοδος της τιμής του πετρελαίου, συνδυαστούν με τη συζήτηση που ήδη άνοιξε στην Ουάσιγκτον περί εξέτασης του ενδεχομένου ένταξης στο ΝΑΤΟ της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε είναι πιθανόν να κυοφορούνται σοβαρότατες αλλαγές στα Βαλκάνια, πέραν εκείνων που έχει ήδη επιφέρει ο πόλεμος.