ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (08-07-99)

Βαλκανική διεύρυνση

Η Ουάσιγκτον με εργαλείο το ΝΑΤΟ διεξήγαγε στα Βαλκάνια τον πρώτο πόλεμο κατά κυρίαρχης χώρας στην Ευρώπη μετά το 1945, ενώ η Βόννη με φορέα την Ε.Ε. προτείνει το «Σύμφωνο Σταθερότητας» για τη στερέωση μιας μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων που δεν έχει καν διαμορφωθεί. Η Γερμανία αδυνατεί να συμπεριλάβει στη βαλκανική στρατηγική της μια προοπτική πλήρους ένταξης στην Ε.Ε. για τις χώρες που βρίσκονται στην εμβέλεια του «Συμφώνου Σταθερότητας», με δεδομένο ότι οι σημερινές ενδοκοινοτικές δυσλειτουργίες έχουν μεταθέσει σε ένα μη ορατό μέλλον την ενταξιακή προοπτική των κεντροευρωπαϊκών χωρών. Αντίθετα, οι ΗΠΑ που δεν έχουν ούτε τη δυνατότητα ούτε τη βούληση να χρηματοδοτήσουν την ανασυγκρότηση των Βαλκανίων, επιθυμούν να διατηρήσουν την πολιτικοστρατιωτική πρωτοκαθεδρία στην περιοχή με τον μικρότερο δυνατό βαθμό επί τόπου στρατιωτικής εμπλοκής. Ετσι, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τα Βαλκάνια προσφέρεται σαν χαμηλού κόστους δυνατότητα στρατηγικού ελέγχου της υπό γερμανική καθοδήγηση ευρωπαϊκής προσπάθειας για σταθεροποίηση της περιοχής. Χαμηλού κόστους, πάντοτε εν συγκρίσει βεβαίως με το απαγορευτικό κόστος της ένταξης των βαλτικών χωρών Η μέχρι στιγμής αμερικανική απροθυμία για δεσμεύσεις και εγγυήσεις στατικού χαρακτήρα στα ασταθή Βαλκάνια ερμηνευόταν ως αποφυγή ανάληψης ενός πολιτικά και οικονομικά δυσβάστακτου σταθεροποιητικού κόστους. Η ανάδειξη της σταθεροποίησης των Βαλκανίων ως επείγουσας προτεραιότητας της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής επιτρέπει στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες να αντιμετωπίζουν τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με την εισδοχή βαλκανικών χωρών ως ρεαλιστική προοπτική. Μόνη σοβαρή υποθήκη στις βαλκανικές αμερικανονατοϊκές φιλοδοξίες είναι η αντίδραση της Μόσχας. Η αντίδραση αυτή θα συνεκτιμηθεί από την Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της γενικότερης εξέλιξης των ρωσοαμερικανικών σχέσεων. Ο πολεμος ΝΑΤΟ-Γιουγκοσλαβίας φαίνεται ότι άρχισε να αλλάζει τις σταθερές της μεταψυχροπολεμικής γεωπολιτικής υποτίμησης των Βαλκανίων. Αυτό που δεν είναι τη στιγμή αυτή ορατό είναι αν η αλλαγή αυτή θα οδηγήσει σε σταθεροποίηση ή θα επιδεινώσει μια ήδη ρευστή και αβέβαιη περιφερειακή συγκυρία.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ