ΣΧΟΛΙΟ Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΥΓΕΡΟΥ (02-07-99)

Ολισθηρός διάλογος

Με αντιδιαμετρικούς πολιτικούς στόχους αρχίζουν το διάλογο η Αθήνα και η Αγκυρα και αυτό αναπόφευκτα θα προκαλέσει εμπλοκές, όταν οι δύο πλευρές θα προσεγγίσουν τα ακανθώδη θέματα. Η τουρκική διπλωματία επιδιώκει να παρασύρει την Ελλάδα στην υπογραφή διμερούς συμφώνου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, το οποίο πρακτικά θα στρέφεται εναντίον του αγώνα των Κούρδων. Σε μια δεύτερη φάση, η τουρκική διπλωματία επιδιώκει να παρασύρει την Ελλάδα σε εφ' όλης της ύλης διαπραγμάτευση για το καθεστώς του Αιγαίου. Από την πλευρά της, η Αθήνα πηγαίνει στο διάλογο με τρεις αλληλένδετους στόχους: Πρώτον, να ανταποκριθεί στις πιεστικότατες αμερικανικές παραινέσεις. Δεύτερον, να διερευνήσει για μια ακόμη φορά τις τουρκικές προθέσεις χωρίς να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Τρίτον, να διατηρήσει σε χαμηλά επίπεδα τη θερμοκρασία στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Για να εξυπηρετήσει αυτούς τους στόχους, η ελληνική διπλωματία προτάσσει τα ανώδυνα θέματα, ελπίζοντας ότι με τη διαδικασία τής βήμα προς βήμα προσέγγισης θα βελτιώσει το κλίμα ή τουλάχιστον θα κερδίσει χρόνο. Με δεδομένα την πίεση των Αμερικανών και το κόστος που θα είχε η Ελλάδα εάν αρνιόταν το διάλογο, το κρίσιμο ζήτημα είναι ποια πλευρά θα φέρει την άλλη στα μέτρα της. Ο κ. Σημίτης θα πρέπει να διδαχθεί από την πείρα της προηγούμενης απόπειρας. Και το 1997, η Αθήνα προσπάθησε να προτάξει τα ανώδυνα, αλλά πολύ γρήγορα διολίσθησε στη διαπραγμάτευση για τα καυτά. Λίγο μετά το κοινό ανακοινωθέν της Μαδρίτης ήλθε η Νέα Υόρκη, όπου ο κ. Πάγκαλος βρέθηκε αντιμέτωπος με τις προκλητικές απαιτήσεις του κ. Τζεμ και τις ασφυκτικές πιέσεις της κ. Ολμπράιτ. Οταν οι Τούρκοι ομιλούν για διάλογο, ενοούν πολιτική διαπραγμάτευση και μάλιστα έξω από το πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Επιδιώκουν να εγκλωβίσουν την Αθήνα σε μια διαδικασία, η οποία θα νομιμοποιήσει πολιτικά τις μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις τους, ακόμα και εάν δεν προκύψει συμφωνία. Δεν τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα η συνεργασία σε άλλους τομείς. Συναινούν τώρα σε έναν διάλογο για συνεργασία σε θέματα τουρισμού, λαθρομετανάστευσης κ.λπ., γιατί ελπίζουν ότι θα παρασύρει την Αθήνα. Οταν ύστερα από κάποιο διάστημα ο κόμπος θα φτάσει στο χτένι, η ελληνική πλευρά θα δεχθεί και ωμές απειλές από την Αγκυρα και ασφυκτικές πιέσεις από την Ουάσιγκτον. Το χειρότερο είναι ότι οι απειλές και πιέσεις θα ασκηθούν σε έναν πρωθυπουργό, ο οποίος για να εξαγοράσει την ύφεση και να κερδίσει χρόνο, έχει την τάση να προβαίνει σε φαινομενικά ανώδυνες διαδικαστικές υποχωρήσεις. Και είναι ακριβώς γι' αυτό το λόγο, που ο κίνδυνος εγκλωβισμού της κυβέρνησης είναι μεγάλος.