Θεατές της δημοκρατίας
Π. Διαμαντάκου
|
| ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ (05-11-98) |
|
Α! ναι. Ηταν και πάλι μοναδική αυτή η αίσθηση της πολιτικής σε απ' ευθείας μετάδοση! Οι δραματικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα στο παρασκήνιο της συζήτησης στη Βουλή για την ψήφο εμπιστοσύνης, έτσι όπως μεταδόθηκαν λεπτό προς λεπτό από τα έκτακτα δελτία των καναλιών, έδωσαν την ευκαιρία για μία ακόμη φορά να ταυτιστεί το πολιτικό με το τηλεοπτικό γεγονός. Εφεραν το πολιτικό παρασκήνιο στο τηλεοπτικό προσκήνιο.
Ηταν πριν από δύο χρόνια περίπου, όταν μεταδιδόταν απ' ευθείας το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, που αποκτήσαμε πλήρη συνείδηση, ως έθνος τηλεθεατών, του ιδανικού ρόλου της τηλεοπτικής κάμερας στην παραγωγή πολιτικού γεγονότος. Είναι οι στιγμές που η τηλεόραση έχει τη μεγάλη ευκαιρία της να επιδείξει πόσο σημαντική είναι η διαμεσολάβησή της στη διαμόρφωση της σχέσης μας με την πολιτική. Και είναι η αμεσότητα, η ένταση, η «θέρμη» του ταυτόχρονου, που δίνει την αίσθηση της απόλυτης διαφάνειας, ότι όλα εξελίσσονται μπροστά στα μάτια του πολίτη.
Αμέσως πληροφορηθήκαμε, με τα έκτακτα δελτία, για την επιστολή των διαφωνούντων βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, η οποία κυκλοφορεί και συγκεντρώνει υπογραφές. Το θερμόμετρο ανέβηκε ακόμη περισσότερο με τις δηλώσεις του κ. Ρέππα, ότι η ψήφος των διαφωνούντων δεν θα μετρήσει θετικά για την κυβέρνηση. Το θέαμα για το τηλεοπτικό κοινό είχε αποκτήσει πλέον την μοναδική τηλεοπτική του δύναμη. Ο λόγος του πρωθυπουργού μετά τις εξελίξεις δεν ήταν πια ούτε τυπικός ούτε αδιάφορος. Η τηλεοπτική κάμερα πήρε και πάλι τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην απρόσμενη αυτή τροπή της σχέσης μας με το γεγονός, που βρισκόταν σε εξέλιξη.
Το ερώτημα είναι αν βγήκαμε από την περίφημη «απάθειά» μας, αν το ενδιαφέρον εξαντλήθηκε στο γρήγορο ζάπινγκ από κανάλι σε κανάλι για το ποιος τα λέει πιο γλαφυρά και παραστατικά και αν, ακόμη περισσότερο, αυτή η εμπειρία της ταυτόχρονης παρακολούθησης των εξελίξεων που έχει ολοκληρωθεί με το «χάπι εντ» της ψηφοφορίας για την κυβέρνηση αποτελεί πληροφορία, που οι πολίτες επεξεργάζονται και αφομοιώνουν στη δική τους πολιτική αντίδραση.
Η αλήθεια είναι ότι οι «μονομαχίες» και οι αντιπαραθέσεις στο ΠΑΣΟΚ είχαν γίνει προσφιλές τηλεοπτικό θέαμα από την εποχή του Ωνασείου κιόλας. Χωρίς να αντιλαμβάνεται ακριβώς το τηλεοπτικό κοινό αν υπάρχουν θεωρητικές και ιδεολογικές διαφορές ή διαστάσεις απόψεων μεταξύ των στελεχών, για τα αληθινά του προβλήματα -ανεργία, παιδεία, περιβάλλον κ.λπ.- έμαθε να απολαμβάνει το θέαμα της «κόντρας». Οι πρωταγωνιστές των πολιτικών εξελίξεων ή για την ακρίβεια αυτών που η τηλεόραση προβάλλει ως πολιτικές εξελίξεις, παραμένουν οι πρωταγωνιστές ενός τηλεοπτικού σήριαλ, το οποίο παίρνει δραματικές διαστάσεις σε κάθε κρίσιμη καμπή της χώρας. Το τηλεοπτικό θέαμα έχει στη διάθεσή του όλα τα στοιχεία για να γίνεται «καυτό» σε τέτοιες περιπτώσεις. Εχει το πάθος, την ίντριγκα και το στοιχείο του απρόβλεπτου, της έκπληξης. Το καινούργιο στοιχείο σε κάθε επεισόδιο είναι μόνον οι αντιδράσεις των πρωταγωνιστών, αν θα είναι αυθόρμητες και διασκεδαστικές ή κατόπιν ωρίμου σκέψεως και πιο μεθοδευμένες.
Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχουμε πάντα την ωραία εικόνα αληθινά δημοκρατικών διαδικασιών. Αλλωστε το φώναξε και ο πρωθυπουργός στη Βουλή, πως η δημοκρατία είναι πάνω απ' όλα. Μόνο που γνωρίζοντας πλέον καλά τη λειτουργία του τηλεοπτικού μέσου, ξέρουμε πως αυτό που βλέπουμε δεν είναι αυτό που πραγματικά συμβαίνει. Και δεν εννοούμε τις παρασκηνιακές διεργασίες, το μέτρημα των «κουκιών», τις συναντήσεις και διαβουλεύσεις στελεχών στη σκιά των προβολέων, αλλά τις αληθινές διαστάσεις που έχει το πολιτικό γεγονός και το πώς και πόσο επηρεάζει τη ζωή των πολιτών, την καθημερινότητά τους, συχνά πικρή και δύσκολη και ακόμη περισσότερο το μέλλον του. Αλλά τι λέω, θα 'χουμε την ευκαιρία να δούμε και τη συνέχεια. Ορθάνοιχτα είναι τα τηλεοπτικά παράθυρα να υποδεχθούν το μπούστο των πολιτικών, για να συνεχίσουν από εκεί την ανεξάρτητη στάση τους, εναντίον κάθε αυταρχισμού, πάντα υπέρ του λαού, του πιστού αυτού θεατή της δημοκρατίας.
Π. Διαμαντάκου |
|