ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ (09-01-97)

Οίκοι εμπορίου

Πριν από 20 περίπου χρόνια, οι Βρετανοί νοσοκομειακοί γιατροί είχαν συζητήσει το ενδεχόμενο απεργίας. Αρκεσε και μόνη η πιθανότητα, για να ανοίξει διάλογος στους «Τάιμς» του Λονδίνου, όπου ακόμη και συνδικαλιστές τόνιζαν ότι το ηθικό ιατρικό καθήκον δεν επιτρέπει την απεργία. Δεν επικαλούνταν τον νόμο, αλλά την πίστη τους ότι η υγεία των πολιτών αποτελούσε αγαθό υπέρτερο της αποτελεσματικής διεκδίκησης των αιτημάτων τους. Οι καιροί και τα ήθη μετεβλήθησαν έκτοτε τόσο ώστε ουδείς θυμάται σήμερα τον προ εικοσαετίας προβληματισμό. Και όμως, στη Βενεζουέλα τον θυμήθηκε η κυβέρνηση. Η εν εξελίξει παρατεταμένη απεργία των γιατρών, ισχυρίστηκε ο αρμόδιος υπουργός, έχει προκαλέσει τον θάνατο έξι ασθενών, ενώ δεκάδες άλλοι κινδυνεύουν κάθε μέρα. Αναμενόμενη η απάντηση: η ευθύνη, αντέτειναν οι γιατροί, δεν βαρύνει τους απεργούς, αλλά την κυβέρνηση που τηρεί αδιάλλακτη στάση. Αυτή σκοτώνει. Δύσκολα μπορεί κανείς να επιμερίσει ευθύνες, και δικαίως, σ' αυτήν την αντιπαράθεση, όταν μάλιστα ευλόγως προβάλλεται ότι οι ασθενείς δεν πεθαίνουν μόνο από τις απεργίες των γιατρών, αλλά και από την έλλειψη γιατρών και νοσοκομείων για όσους δεν πληρώνουν εξ ιδίων. Το μόνο βέβαιο είναι η... διάγνωση. Οι δεσμοί της κοινότητας, το αίσθημα του ηθικού καθήκοντος, ο κοινωνικός συνεκτικός ιστός έχουν διαβρωθεί. Αλλο βέβαια εννοούσε η Θάτσερ όταν έλεγε ότι «δεν υπάρχει κοινωνία, αλλά μόνο άτομα», το αποτέλεσμα όμως τη δικαιώνει. Τα άτομα μόνο ατομικό όφελος βλέπουν, όπως τα κράτη μόνο ατομικά -και όχι κοινωνικά- δικαιώματα αναγνωρίζουν. «Ολο το σπίτι», για να θυμηθούμε τον Καβάφη, «έγινε γραφεία μεσιτών κ' εμπόρων κ' εταιρείες». Χώρος για γιατρούς δεν υπάρχει. Εκχωρήθηκε κι αυτός στους εμπόρους.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ